19 mooie fietsroutes door Duitsland

ANWB samen met het Duits Verkeersbureau

In Duitsland heb je eindeloos veel mogelijkheden om te fietsen. In het noorden van het land volg je de sporen van de Vikingen en waai je uit langs de Oostzee met charmante badplaatsen. De Romantische Strasse is misschien wel de populairste route van Duitsland, langs prachtige meren en kastelen. En ook de Ahr-Radweg is een aanrader, waarbij je over oude spoorlijnen en door het ‘Rotwein-Paradies’ rolt. Dit zijn 19 mooie fietsroutes door Duitsland.

1. De sprookjesachtige Weser-fietsroute (520 kilometer)

Parallel aan de slingerende rivier de Weser fiets je vanaf Hann. Münden door afwisselende landschappen. Het Weserbergland bijvoorbeeld, met historische steden, burchten en kastelen. Maar ook kom je door een sprookjeswereld met de Rattenvanger van Hamelen en Assepoester. In de Noord-Duitse Laagvlakte zie je uitgestrekte veengebieden, dorpen en boerderijen. Ook zijn er tal van vakwerksteden. Strijk neer op een terras om op te laden met een typisch Duitse lunch: braadworst met zuurkool of een Flammkuchen.

Aan het einde van de Weser-route fiets je langs Hanzestad Bremen. Maak daar een ommetje naar het raadhuis met het standbeeld van Roland en ontdek de historische stadskern. Uiteindelijk eindig je in het maritieme Bremerhaven. Aan de kust heb je een geweldig uitzicht op het Unesco Werelderfgoed de Waddenzee. In Cuxhaven wacht je het strand, waar je op een zonnige dag met een voldaan gevoel een duik in zee neemt.

2. Fietsend langs rivier de Elbe naar de Noordzee (840 kilometer)

De Elbe is de op een na grootste rivier van Duitsland. Hij ontspringt in het Tjechische Reuzengebergte en loopt meer dan 800 kilometer door Duitsland. Om uiteindelijk in de Noordzee bij Cuxhaven uit te monden. De Elberadweg is een van de populairste fietsroutes van Europa, mede dankzij het afwisselende landschap en veel culturele hoogtepunten. Wil je met de stroom van de rivier mee, dan start je bij de Duits-Tsjechische grens met de zandsteenrotsen van het Nationaal Park Sächsische Schweiz. De route loopt direct door het Elbedal met uitzicht op romantische rotsformaties.

Stap in Dresden af om de Semperoper en de Frauenkirche te bewonderen. En bezoek in Königstein het indrukwekkende Fort Königstein. Een wandeltocht maken kan ook, naar de tafelbergen Lilienstein en Pfaffenstein bijvoorbeeld. Of naar de bekende Bastei brug. Op weg naar het noorden fiets je ook nog door andere interessante steden als Torgau, Wittenberg, Dessau en Hamburg. De finish ligt bij Cuxhaven, waar de Elbe uitmondt in de Noordzee.

3. Uitwaaien langs de Oostzee met mooie stranden en steden (1095 kilometer)

Met name in de zomer is de Ostsee-Radweg een geweldige fietsroute, waarbij je onderweg geregeld een frisse duik kunt nemen in de Oostzee. De ontdekkingstocht begint in Flensburg, waar je tot aan het eiland Usedom de zee aan je linkerzijde hebt. Onderweg kom je langs de mooiste zandstranden, bizarre klippen en bruisende kuststeden.

Maak een tussenstop in de stadskernen van de Hanzesteden Wismar en Stralsund, die op de Unesco Werelderfgoedlijst staan. In Wismar staan de beroemde Wasserspiele en drie gotische kerken. En Stralsund is achthonderd monumenten rijk. Ook het mondaine Heiligendamm is leuk om af te stappen, oftewel de witte stad aan zee. De huizen aan de strandpromenade zijn spierwit. Na het schiereiland Fischland-Darss-Zingst loopt de langeafstandsfietsroute verder naar Rügen, het grootste eiland van Duitsland met zijn wereldberoemde krijtrotsen. De laatste kilometers fiets je verder op het vasteland naar het eiland Usedom.

4. Combineer je citytrip Berlijn met de fietsroute Havel-Radweg (385 kilometer)

Wil je een citytrip in Berlijn combineren met een meerdaagse fietstocht? De Havelradweg is een populaire fietsroute vanuit de hoofdstad. De rivier de Havel kronkelt van Mecklenburg tot de Elbe in Saksen-Anhalt, over een lengte van 300 kilometer. Al fietsend ontdek je de prachtige natuur van het Havelland.

Zo nu en dan word je getrakteerd op een bezienswaardigheid. Bezoek onderweg het slot van Oranienburg bij Diez an der Lahn. Het is een van de vier kastelen van de familie Oranje-Nassau die op Duits grondgebied werden gebouwd. Ook kom je langs Brandenburg an der Havel uit de 6de eeuw - de oudste plaats van de regio. Het is een aanrader om deze stad te verkennen, met de HH. Petrus en Paulusdom en de Katharinenkirche. In Rathenow fiets je over de Havelland-Radweg weer terug naar Berlijn.

5. Meren, kastelen en de mooiste vergezichten langs de Bodensee-Königsradweg (418 kilometer)

De fietsroute Bodensee-Königsradweg van de Zwabische Zee naar de Königssee geeft je steeds weer een geweldig uitzicht op de Alpen. Maar ook op het heuvelachtige landschap aan de voet ervan. Je moet er soms wel even wat voor over hebben, want er wachten je wat kuitenbijters; de route loopt over een aantal pittige hellingen. Ook kom je langs idyllische meren voor een verfrissende duik, sfeervolle dorpen en historische steden. En laten we de sprookjesachtige kastelen die koning Lodewijk II destijds liet bouwen niet vergeten.

De tocht begint in Lindau aan de Bodensee. Vanaf hier fiets je de heuvelachtige uitlopers van de Allgäu in. Je komt langs de koninklijke kastelen Neuschwanstein en Hohenschwangaux, maar ook de Wieskirche die sinds 1983 op de Unesco Werelderfgoedlijst staat. Vervolgens fiets je door het ongerepte landschap van natuurgebieden Altenauer en Murnauer Moos. En via Tegernsee en Schliersee naar Bad Feilnbach, het natuurlijke geneeskrachtige dorp aan de Wendelstein. Maak een boottocht over de Chiemsee en een wandeling op het Fraueninsel. Tenslotte bereik je het mooie Berchtesgaden met als eindpunt de schitterende Königssee en de wereldberoemde bedevaartskerk St. Bartholomä.

6. De Main-Radweg: bier, wijn en een afwisselend landschap (557 kilometer)

De rivier de Main heeft twee bronnen. Start de fietsroute Main-Radweg bij de bron van de Roter Main in de Fränkische Schweiz, of volg de loop van de Weisser Main het Frankenwald in. In de streek Bierfranken val je meteen met je neus in de boter: hier brouwen ze uitstekende bieren. Een goede reden voor een tussenstop op een terras. In de binnenstad van Bamberg bijvoorbeeld, dat op de Unesco Werelderfgoedlijst staat en een bezienswaardigheid op zich is.

Vervolgens fiets je door de wijnbergen van Weinfranken met mooie wijndorpen. Stap onderweg even af om bij een van de wijnboeren kennis te maken met de lokale wijn. Sla ook de oude bisschopsstad Würzberg niet over. Vanaf de vesting Marienberg heb je een mooi uitzicht over de rivier en de stad. Na de metropool Frankfurt eindigt de tocht in Mainz, waar de Main uitmondt in de Rijn. Je fietst voornamelijk over vlak terrein, waardoor deze route ook zeker een aanrader is voor gezinnen.

7. Rollend langs de Noordzeekust door acht landen (6000 kilometer)

De Noordzeefietsroute is 's werelds langste bewegwijzerde fietsroute en is zelfs in het Guinness Book of Records opgenomen. De tocht voert je 6000 kilometer langs de Noordzee door acht landen: Duitsland, Denemarken, Zweden, Noorwegen, Schotland, Engeland, België en Nederland. Het Duitse deel van deze route is 900 kilometer lang en volgt voor een deel de kust. Vanuit Hamburg fiets je langs de Elbe naar Glückstadt, Brunsbüttel, Dithmarschen en St. Michaelisdonn. Iets verderop in Büsum ben je weer bij de Noordzee.

Maak onderweg geregeld even tijd om af te stappen. Voor een wadwandeling met een gids bijvoorbeeld. Of om te struinen door de kleurrijke Husum-haven. Op mooie zomerse dagen moet je op de eindeloze stranden van in St. Peter-Ording zijn, op de westpunt van het schiereiland Eiderstedt. In de avond kom je weer op krachten met lokale gerechten zoals Büsumer Krabben of boerenkool met gekookte worst.

8. Ontdek de geschiedenis van het Nederlandse koningshuis via de Oranjeroute (2000 kilometer)

De Oranjeroute verbindt Duitse dorpen en steden die een band hebben met het Nederlandse koningshuis. Deze vorstelijke (circa 2000 kilometer lange) route bestaat uit drie gemarkeerde fietstrajecten. Start in Bad Bentheim en bekijk daar de burcht waar de zus van koningin Emma woonde. Vervolg je tocht naar Lingen, waar oude burgerhuizen herinneren aan de bloeitijd onder stadhouder Willem III. Of begin de route in Kleve: in de Schwanenburg - een oud kasteel - woonden voorouders van de Oranjes. Vervolgens fiets je naar de stad Moers, waar de Oranjes in de 17de eeuw de baas waren.

In de buurt van Koblenz loopt het oudste Oranjefietsroute-traject van Nassau naar Bad Arolsen. De grotendeels vlakke route loopt onder andere door het idyllische Lahndal. Onderweg herinneren veel kastelen aan de Oranjes. In Bad Arolsen kun je de prachtige zalen bewonderen van het barokke slot waar de latere koningin Emma is geboren. In het idyllische vakwerkplaatsje Hitzacker aan de Elbe is prins Claus opgegroeid.

9. Fietsend naast cruiseschepen over de Emsradweg (375 kilometer)

Tijdens het grootste deel van de Emsradweg volg je de loop van de rivier de Ems. De route begint bij de bron in Hövelhof, aan de voet van het Teutoburgerwoud. Onderweg fiets je onder andere door het beschermde natuurgebied Moosheide met beekjes, duinen en heide. En zo nu en dan kom je een gezellige plaats tegen: van paardenstad Warendorf tot het sfeervolle vissersdorp Ditzum. Ook aan bezienswaardigheden geen gebrek. Het jachtslot Clemenswerth in Sögel is er een van. Door de stervormige aanleg van de lindelanen naar de acht paviljoens die het slot omringen, wordt dit ook wel ‘de ster’ van het Emsland genoemd.

Je kunt de route in beide richtingen fietsen. Fiets je van de bron (Hövelhof) naar de monding (Emden), dan zie je de kleine rivier veranderen in een grote stroom, waarover zelfs enorme cruiseschepen naar de Noordzee varen. Wil je meer weten over deze gigantische joekels, ga dan naar de Meyer Werft in Papenburg. Daar worden cruiseschepen gebouwd, waarover je alles te weten komt tijdens een rondleiding.

10. Toeren door de Eifel via de Ahr-Radweg (77 kilometer)

Om in de Eifel te komen, hoef je niet ver te rijden. Het gebied ligt namelijk net voorbij de Duitse grens. Je vindt hier een bijzonder landschap waar vulkanische activiteit zijn sporen heeft achtergelaten. Je ontdekt het zelf via het Ahr-Radweg van 77 kilometer lang, door het prachtige Ahrtal. Je start in Blankenheim en eindigt in Remagen / Kripp. Of andersom. De fietspaden bestaan uit landweggetjes en oud-spoorlijnen. Je leest het goed: door de hele Eifel zijn fietspaden gemaakt van oude spoorlijnen.

Bekijk voordat je in Blankenheim op de fiets springt eerst de historische stadskern en de plek waar de Ahr ontspringt: in de kelder van een oud vakwerkhuis uit 1726. De natuur op de route is heel afwisselend, van weilanden tot rotsformaties. En wijngaarden; het Ahrtal wordt ook wel het ‘Rotwein-Paradies’ genoemd. De rode wijnen die hiervandaan komen, staan wereldwijd erg goed aangeschreven. Onderweg kom je langs genoeg gezellige dorpen voor een tussenstop.

11. Volg de Moezel langs rotsen en wijngaarden (248 kilometer)

Op de Mosel-Radweg raak je niet snel verveeld. Het ene moment fiets je langs indrukwekkende rotsformaties, het andere naast knalgroene wijngaarden. Aan de Moezel vind je zelfs de steilste wijnbergen van heel Europa. Daar merk je verder niks van, want het fietspad is overwegend vlak: het laagste punt is 60 meter, het hoogste punt 190 meter.

Onderweg kom je ook langs burchten, kastelen, steden en dorpen. Bekijk in Neumagen-Dhron het beroemde Romeinse wijnschip en in Cochem de vakwerkhuizen en de Rijksburcht. Maak in een van de gemoedelijke wijndorpen een tussenstop voor een glas Moezelwijn. De route is 248 kilometer lang, van Perl tot aan de Koblenz. Daar komen de Moezel en de Rijn samen, al kolkend met ieder een eigen kleur.

12. Slingerend langs de Donau met verrassende bezienswaardigheden (600 kilometer)

De Donau stroomt door 10 landen en is met 2859 kilometer de op een na langste rivier van Europa. De Donauradweg in Duitsland ligt tussen Donaueschingen - waar de rivier ontstaat in een kasteeltuin - en Passau en is zo’n 600 kilometer lang. De fietstocht zit vol verrassingen. Zo staat in Ulm het scheefste huis ter wereld en in Kelheim heeft de Donau zich een weg gebaand door het massief. Ook staat hier het prachtige Klooster Weltenburg uit 1714.

Dertig kilometer verderop ligt Regensburg; ze zeggen dat dit een van de mooiste historische steden van Duitsland is. Hier moet je dus zeker even afstappen, al is het alleen maar om de oude brug en de kathedraal te bewonderen. Je eindigt het Duitse traject in de ‘Dreiflüssestadt‘ Passau, waar de Donau, de Inn en de Ilz samenkomen.

13. Fossielen zoeken langs de Altmühltal-Radweg (166 kilometer)

Liefhebbers van fietsen én fossielen pakken de Altmühltal-Radweg. In het natuurpark Altmühltal kun je namelijk zomaar fossielen van gevaarlijke roofvissen, zeeslakken, pterosauriërs en oerinsecten vinden. Het natuurpark is dan ook wereldberoemd als fossielenregio. Maar er valt nog meer te beleven op deze populaire fietsroute. Denk aan de imposante rotspartij ‘de twaalf apostelen’, heidevelden, weilanden en de oevers van de Frankische Seenplatte. Bezoek onderweg een druipsteengrot of de burcht Colmberg. En maak een uitgebreide tussenstop om (een van) de steden te ontdekken. De vakwerkstad Rothenburg ob der Tauber bijvoorbeeld, of Regensburg.

De fietsroute is 166 kilometer lang en voornamelijk vlak. Je fietst van Gunzenhausen naar Kelheim, waar de rivier in de Donau uitmondt.

14. Vennbahn: over de oude spoorweg door drie landen (125 kilometer)

De Vennbahn is een van de langste fietspaden op stilgelegde spoorwegtracés van Europa. In 125 kilometer doe je drie landen aan: Duitsland, België en Luxemburg. Onderweg geniet je in alle rust van de verschillende landschappen. Met minimale hellingen, over een bijna volledig geasfalteerd fietspad speciaal voor niet-gemotoriseerd verkeer. De route begint in Aken en eindigt in Troisvierges. Of andersom. Vervolgens stap je met fiets en al terug in de trein naar het startpunt.

Voordat je op de fiets springt, moet je eigenlijk eerst even de Unesco-Werelderfgoedstad Aken bezichtigen. Daar staat ook de 1200 jaar oude Akense kathedraal, waar inmiddels al 30 Duitse koningen zijn gekroond. Op warme dagen neem je een verkoelende duik in het idyllische zwemmeer van Robertville. Meer weten over het fietspad? In het oude station van St. Vith zit het interactieve geschiedenismuseum, waar je onder andere meer ontdekt over de geschiedenis van de regio en de Vennbahn.

15. De Romantische Strasse langs meren en paleizen (440 kilometer)

Tijdens je fietstocht over de Romantische Strasse komt de romantiek je tegemoet. De populaire route ontstond in 1950 en is 440 kilometer lang. De route brengt je langs prachtige meren en kastelen. Zoals Hohenschwangau en het beroemde slot Neuschwanstein, dat zelfs model stond voor het sprookjeskasteel van Disney. In de steden en dorpen zie je middeleeuwse huizen, torens, stadsmuren en kerken. Rothenburg ob der Tauer en Dinkelsbuhl zijn mooie plaatsen voor een tussenstop.

Je fietst van Würzburg naar Füssen op het speciaal bewegwijzerde langeafstandsfietspad Romantische Strasse, langs de groene borden (D9). Onderweg van noord naar zuid verandert het landschap steeds weer. Denk aan rivierdalen, vruchtbare landbouwgronden, bossen, groene weiden en tenslotte de bergen met witte Alpentoppen. Zo nu en dan word je verrast door barokke paleizen, renaissance gebouwen, kastelen en kloosters.

16. Rollend door het Zwarte Woud via de Schwarzwald-Radweg (375 kilometer)

Fietsen door het Zwarte Woud – in het zuidwesten van Duitsland - klinkt als een donkere beleving, maar dat is het allerminst. Natuurlijk rol je door bossen met naaldbomen, maar ook door open weilanden met boerderijen. En zo nu en dan een sfeervol dorp. Veel fietsers kiezen voor de uitdagende Schwarzwald-Radweg van 375 kilometer lang, tussen Lörrach en Karlsruhe. Met soms een pittige klim; de Feldberg is met 1.493 meter de hoogste top op de route. Je fietst voornamelijk langs de rand van het Zwarte Woud over asfalt- en boswegen die grotendeels zijn afgesloten voor verkeer.

Op de route liggen verschillende bezienswaardigheden. Zoals ’s werelds grootste koekoeksklok in Schonach en het oude Kapucijnenklooster uit 1630 in de middeleeuwse stad Haslach. Je eindigt in Karlsruhe, waar Schloss Karlsruhe uit 1715 staat te pronken.

17. De 100 kastelenroute door het groene Münsterland (960 kilometer)

Tijdens de 100 kastelenroute fiets je 960 kilometer lang door de geschiedenis van het Münsterland. Onderweg geniet je van een groen landschap met weiden, grasland en heggen, met ruim 100 kastelen, landhuizen en boerderijen. Veel paleizen en kastelen hebben ontzettend mooie paleistuinen en parken. Ook kom je langs de typische Westfaalse waterburcht Hülshoff. Het kasteel is sinds 1417 de voorouderlijke zetel van de familie Droste zu Hülshoff. Ook werd hier in 1797 de bekende dichteres Annette von Droste-Hülshoff geboren.

De 100 kastelenroute kent vier delen met ieder zijn eigen charmante kastelen en paleizen: de noordelijke, zuidelijke, westelijke en oostelijke route. Het zuidelijke parcours is het kortste, met kastelen en paleizen op soms maar een paar kilometer afstand van elkaar. Het noordelijke deel verandert van een vlak landschap rond Münster naar het heuvelachtige Tecklenburger Land, met onderweg historische stadskernen en panoramische uitzichten. Het westelijke traject loopt langs meren, rivieren en beken en het oostelijke deel is glooiend met paardenhoofdstad Warendorf.

18. Volg de sporen van de Vikingen en Friezen (300 kilometer)

Van St. Peter-Ording - met zijn brede, witte Noordzeestrand in het westen - naar het idyllische vissersdorp Maasholm aan de Schlei Oostzeefjord in het oosten. Dat is de ‘Vikingen en Friezen weg’ van 300 kilometer lang. Je fietst als het ware in de historische voetsporen van de Vikingen en Friezen, van kust naar kust. Daartussenin ontdek je het millennia-oude cultuurlandschap van het noorden. Met rivieren, een fjord, dromerige dorpen en charmante steden.

De Vikingen kwamen per schip, de Friezen te paard en te voet. Vroeger beheersten de Vikingen grote delen van Europa. Ze trokken vanuit Denemarken richting het zuiden. In het noorden van Duitsland zijn zelfs nog sporen te vinden van hun nederzettingen. Op de route ervaar je hoe het vroeger was in de tijd van de Vikingen en Friezen. Je komt onderweg namelijk informatieborden, musea, archeologische monumenten en 43 audiostations tegen.

19. De grensoverschrijdende fietstocht over de Via Claudia Augusta (753 kilometer)

Lech, Landsberg am Lech, Beieren © Pixabay / Albrecht Fietz

Een andere fietsroute die door meerdere landen gaat, is Via Claudia Augusta. Je volgt het oude spoor van de Romeinen door Duitsland, Oostenrijk en Italië. Bijna tweeduizend jaar geleden bouwden de Romeinen deze handelsroute om Noord-Italië met Zuid-Duitsland te verbinden. Zo konden ze gemakkelijk de Alpen oversteken. Een grote verbetering voor het militaire verkeer en goederentransport.

De fietsroute is 753 kilometer lang en volgt vanaf een citadel bij Donauwörth de loop van de Lech; van de Donau door indrukwekkende berglandschappen naar de Adriatische Zee. Via de toenmalige provinciehoofdstad Augusta Vindelicorum (Augsburg) naar Füssen. Augsburg wordt door de vele fonteinen en mooie renaissancegebouwen ook wel de noordelijkste stad van Italië genoemd. Van daaruit gaat de weg naar Landsberg am Lech, met haar mooie barokke raadhuis aan het historische marktplein, de goed bewaarde middeleeuwse ommuring en het indrukwekkende Bayertor. Je gaat verder door Oostenrijk en over de Reschenpas naar de rivier Adige in Italië, om deze tot bij Trento te volgen. De westelijke tak loopt vervolgens via Verona tot aan de Po, de oostelijk tak brengt je naar de Adriatische Zee. Een mooie plek om bij te komen van deze onvergetelijke fietstocht.