Milieuzones in Duitsland

Milieusticker verplicht in Duitse milieuzones

In veel Duitse binnensteden is een milieusticker verplicht. De sticker kun je online aanvragen of bestellen in een ANWB-winkel.

• In Duitsland hebben veel steden een milieuzone waar een milieusticker verplicht is.
• Daarnaast kunnen steden voor bepaalde straten of wijken een dieselverbod of een diesel- en benzineverbod (verbod op bepaalde diesel- of benzinevoertuigen) instellen. Zie verderop.
• De maatregelen moeten het fijnstofgehalte in de lucht en de luchtverontreiniging terugbrengen en het gebruik van openbaar vervoer stimuleren.

Milieusticker

• Een groot aantal Duitse stadscentra is alleen met een milieusticker (Umweltplakette of Feinstaubplakette) toegankelijk. De milieuzones (Umweltzonen) worden met borden aangegeven.
• Alle auto's, campers, bussen, vrachtwagens, op alle brandstofsoorten (zelfs elektrische), moeten binnen de milieuzones een sticker hebben. Dit geldt ook voor auto's met een buitenlands kenteken.
• Er bestaan drie kleuren stickers: groen, geel en rood. De kleur die wordt toegekend aan het voertuig, is afhankelijk van de uitstoot. Het kenteken bepaalt welke sticker de auto krijgt. De gele sticker is alleen nog geldig in Neu-Ulm, de rode sticker wordt nergens meer toegelaten en is ook niet meer verkrijgbaar.
• Een blauwe milieusticker, voor schone voertuigen, wordt overwogen. De invoering ervan werd tot nu toe telkens uitgesteld en is op korte termijn niet te verwachten. Officiële details zijn nog niet beschikbaar. Voor een E-Plakette zie hieronder bij Elektrische auto.
• De milieusticker is gekoppeld aan het voertuig en is onbeperkt geldig. Maar als hij bijvoorbeeld geheel verbleekt en onleesbaar is, moet je hem vervangen door een nieuwe.
• Het rijden in een Umweltzone zonder de juiste sticker kan een boete opleveren van circa € 100.
• In het algemeen geldt, dat dieselvoertuigen van voor 2001 en benzinevoertuigen van voor 1993 niet meer worden toegelaten in de milieuzones.

Verkrijgbaarheid milieusticker

• De milieusticker is te bestellen in alle ANWB-winkels en via anwb.nl/webwinkel/milieusticker-duitsland. De sticker wordt dan binnen circa 5 werkdagen door TÜV Nederland thuisgestuurd. De kosten zijn € 14,95 inclusief verzendkosten. Vergeet niet het kentekenbewijs mee te nemen, een kopie hiervan is nodig voor de aanvraag van de sticker. Neem in geval van een auto met dieselmotor en retrofitroetfilter (achteraf ingebouwd) de factuur mee van de inbouw van het roetfilter (in verband met het typegoedkeuringsnummer van het roetfilter).
• De milieusticker is daarnaast voor € 18,50 verkrijgbaar bij wisselkantoren van GWK Travelex in Nederland. De sticker is hier direct uit voorraad leverbaar. Zie gwktravelex.nl/overige-diensten/milieusticker-duitsland voor meer informatie.
• De milieusticker is ook verkrijgbaar in Duitsland. Onder meer bij een aantal garages, gemeenten en filialen van DEKRA, GTÜ en TÜV. Hiervoor is het kentekenbewijs van de auto nodig. Aan de hand van de gegevens (bouwjaar, gewicht, benzine- of dieselmotor) wordt de kleur van de sticker bepaald. De kosten variëren al naar gelang het afgiftepunt van € 5 tot bijna € 50. Zie voor informatie, adressen en contactgegevens:
  • Berlijn afhalen: service.berlin.de/dienstleistung/329045.
  • Berlijn online: berlin.de/labo/mobilitaet/kfz-zulassung/feinstaubplakette/shop.86595.en.php.
  • Stuttgart: stuttgart.de/vv/leistungen/umweltplakette-beantragen.php.
  • DEKRA: dekra.de/de/feinstaubplakette.
  • GTÜ: gtue.de/apps2/feinstaub/international/index.php.
  • TÜV Nord: tuev-nord.de/en.
  • TÜV Süd: tuvsud.com/de-de/branchen/mobilitaet-und-automotive/feinstaubplaketten.
• Bevestig de sticker rechtsonder (van binnenuit gezien) op de binnenkant van de voorruit. Het verkeerd aanbrengen van de sticker kan een boete opleveren van circa € 100.

Steden met een milieuzone

• Steden met een milieuzone zijn onder andere Berlijn, Bonn, Bremen, Darmstadt, Dortmund, Duisburg, Düsseldorf, Essen, Frankfurt am Main, Gelsenkirchen, Hannover, Heidelberg, Karlsruhe, Keulen, Krefeld, Leipzig, Maagdenburg, Mainz, Mannheim, Mönchengladbach, München, Münster, Neuss, Neu-Ulm, Oberhausen, Osnabrück, Stuttgart, Wiesbaden, Wuppertal.
• Meer informatie is te vinden op de site van de Duitse overheid (Umweltbundesamt) op umweltbundesamt.de/themen/luft/luftschadstoffe/feinstaub/umweltzonen-in-deutschland.
• Kijk voor een actueel en compleet overzicht van de plaatsen waar een sticker verplicht is, op gis.uba.de/website/umweltzonen. Klik voor een lijst met milieuzones op 'Umweltzonen', en voor een lijst met dieselverboden op 'Durchfahrtsbeschränkungen'.

Vrijstelling

• Autosnelwegen die door milieuzones lopen, vallen buiten de regeling. Voor een doorreis naar Oostenrijk of Zwitserland is dus geen milieusticker nodig.
• Motoren, driewielige motorvoertuigen, bromfietsen en snorfietsen vallen buiten de regeling. Quads geregistreerd als motor of bromfiets (voertuigklasse L) zijn ook vrijgesteld.
• Voertuigen waarin duidelijk zichtbaar een geldige Europese gehandicaptenparkeerkaart achter de voorruit is geplaatst, hebben geen milieusticker nodig.
• Het hangt af van de plaatselijke verordeningen of de vrijstelling ook geldt in steden waar een dieselverbod van kracht is, zie de site van de betreffende gemeente.

Vrijstelling oldtimers

• Voor oldtimers geldt een vrijstelling onder bepaalde voorwaarden.
• Oldtimers met een Duits historisch kenteken hoeven geen milieusticker te hebben.
• Oldtimers met een buitenlands kenteken zijn ook vrijgesteld.
  • Een oldtimer is volgens de Duitse regels ouder dan 30 jaar en moet in goede staat van onderhoud verkeren.
  • Leg bij het parkeren in een milieuzone een kopie van het kentekenbewijs waaruit de ouderdom van het voertuig blijkt, en bij voorkeur een FIVA Identity Card duidelijk zichtbaar achter de voorruit. Informatie over de FIVA Identity Card is te vinden op fiva.org (Fédération internationale des véhicules anciens) en fehac.nl (Federatie Historische Automobiel- en Motorfietsclubs).
• Let op: Een dieselverbod kan ook voor oldtimers gelden. De regels verschillen per plaats, informeer bij de gemeente.
• Meer informatie: adac.de/rund-ums-fahrzeug/oldtimer-youngtimer/recht-tipps/oldtimer-umweltzone.

Huurauto

• Ter plaatse gehuurde auto’s zijn veelal voorzien van een milieusticker, maar in een ander land geregistreerde huurauto’s meestal niet. Informeer tijdig bij de verhuurder. Zie ook anwb.nl/huurauto.

Elektrische auto

• Duitse elektrische voertuigen zijn te herkennen aan het kenteken. Voor buitenlandse elektrische voertuigen is er een E-Plakette, een blauw vignet. Het vignet is niet verplicht, maar biedt bepaalde voordelen, bijvoorbeeld hier en daar gratis parkeren. De voordelen verschillen plaatselijk, er is geen overzicht beschikbaar. Het vignet is te verkrijgen bij de plaatselijke autoriteiten voor € 11, bijvoorbeeld in Berlijn, service.berlin.de/dienstleistung/327517. Plak het vignet op de achterruit. Let op: het blauwe vignet is geen vervanging van de groene milieusticker, die nodig blijft in de milieuzones.

Dieselverbod

• Steden mogen niet alleen een milieuzone instellen maar ook verdergaande maatregelen nemen tegen dieselvoertuigen. Dat kan door een dieselverbod (Dieselfahrverbot) in te stellen.
• Steden kunnen zelf bepalen wat de minimaal vereiste euro-emissienorm is en welke voertuigen geweerd worden (bijvoorbeeld alleen vrachtwagens: LKW, Lastkraftwagen).
• Een dieselverbod geldt ook voor buitenlandse voertuigen.
• De milieuclassificatie (emissienorm) van Nederlandse voertuigen is op te vragen bij de RDW op ovi.rdw.nl.
• Voor een dieselverbod is de milieusticker niet van toepassing.
• In sommige steden worden ook sterk vervuilende benzinevoertuigen geweerd in de zone waar een dieselverbod geldt.
• Vrijstelling van het dieselverbod kan per geval verschillen, in veel gevallen worden gehandicaptenvoertuigen vrijgesteld. Zie de voorwaarden op de website van de betreffende gemeente.
• De wijze van handhaving van het verbod verschilt per stad. Tot nu toe worden steekproefsgewijs voertuigdocumenten gecontroleerd.
• Er is in Duitsland veel verzet tegen de invoering van een dieselverbod of een diesel-/benzineverbod, daarom is de invoering in een aantal steden al herhaaldelijk uitgesteld, bijvoorbeeld in Bonn, Essen, Frankfurt, Gelsenkirchen, Keulen en Mainz.

Steden met een dieselverbod

• Tot nu toe hebben slechts enkele steden een dieselverbod ingevoerd:
  • Berlijn: Verbod dieselvoertuigen t/m Euro 5 - in een aantal verspreid gelegen straten. Die straten worden met borden aangegeven.
  • Darmstadt: Verbod dieselvoertuigen t/m Euro 5 en benzinevoertuigen t/m Euro 2 - Hügelstraße en Heinrichstraße.
  • Hamburg: Verbod dieselvoertuigen t/m Euro 5 - Stresemannstraße tussen Kaltenkircher Platz en Neuer Kamp, en Max-Brauer-Allee in Altona tussen Chemnitzstraße/Gerichtstraße/Julius-Leber-Straße en Holstenstraße. Met borden aangegeven. In de Stresemannstraße geldt het verbod niet voor personenauto’s. Voor actuele informatie zie hamburg.de/luftreinhaltung en hamburg.de/durchfahrtsbeschraenkungen.
  • München: per 1 februari 2023 verbod dieselvoertuigen t/m Euro 4 in de bestaande milieuzone. Misschien wordt het in oktober 2023 aangescherpt t/m Euro 5. Voor meer informatie en een kaartje van de zone zie stadt.muenchen.de/infos/umweltzone-muenchen.
  • Stuttgart: Verbod dieselvoertuigen t/m Euro 4 - in de gehele bestaande milieuzone met uitzondering van enkele wegen die met 'Zufahrt zu ... frei' aangegeven worden. Verbod dieselvoertuigen t/m Euro 5 - in een gedeelte van deze zone, de 'kleine milieuzone' genoemd. Voor meer informatie en kaartjes van de zones zie stuttgart.de/diesel-verkehrsverbot. Uitbreiding van de maatregelen wordt bestudeerd.
• De voorgenomen invoering in Mainz van een verbod op sterk vervuilende diesel- en benzinevoertuigen in enkele straten is voorlopig van de baan. Voor meer informatie zie mainz.de/leben-und-arbeit/mobilitaet-und-verkehr/dieselfahrverbot-mainz.php.
• Een lijst van de plaatsen met dieselverboden is te vinden op gis.uba.de/website/umweltzonen. Klik op 'Durchfahrtsbeschränkungen'. Het kan voorkomen dat nog niet alle zones erop staan vermeld. Wij trachten dat zo veel mogelijk hier aan te vullen.
• De zones worden in de regel met een verbodsbord aangegeven met daaronder voor welke voertuigen het verbod wel of niet van toepassing is.
  
  

Informatie

• Uitgebreide informatie bij de ADAC: adac.de/verkehr/abgas-diesel-fahrverbote/umweltzone en adac.de/verkehr/abgas-diesel-fahrverbote/fahrverbote/dieselfahrverbot-faq.
• Veelgestelde vragen bij TÜV Nederland: tuv.nl/nl/keuringen/keuring-voertuigen/milieusticker-duitsland/milieusticker-veelgestelde-vragen.

Routeplanner en milieuzones

• Tip: De ANWB routeplanner levert bij de routebeschrijving meteen een indicatie van de kosten voor brandstof en tol en geeft aan waar milieuzones zijn.