De 22 leukste steden in Duitsland

Bij een citytrip naar Duitsland denk je al snel aan Berlijn of Keulen. Maar er zijn nog zoveel meer Duitse plaatsen met verrassende bezienswaardigheden, kunstig vakmanschap, culinaire specialiteiten en veel groen. Zo halen tuinliefhebbers hun hart op in ‘bloemenstad’ Erfurt, met haar mooie thematuinen. En in het mondaine Baden-Baden ontspan je in de beroemde helende, thermale baden. Deze 22 Duitse steden hebben elk hun eigen unieke charme en lokale cultuur.

1. Vakwerkhuizen en Bauhaus architectuur in Celle

Celle ontstond in de middeleeuwen rondom een groot kasteel: Schloss Celle. De mooie vakwerkhuizen werden gebouwd langs de twee straten die naar het kasteel leidden. Het zijn er bijna vijfhonderd en ze vormen samen het grootste aaneengesloten ensemble van vakwerkhuizen ter wereld. In het kasteel zit nu het Residenzmuseum. Ook is er een kapel in renaissancestijl en het oudste barokke theater van Europa.

In de stad staan moderne gebouwen in de Bauhausstijl, zoals de Glasschule uit 1928. In het Otto Hassler museum kom je meer te weten over deze belangrijke Bauhaus architect. Het Kunstmuseum is ook een aanrader. Het heet ook wel het 24-uurs kunstmuseum; ’s nachts zie je er buitenexposities met lichtinstallaties van internationale kunstenaars.

Celle is met het label ‘Nachhaltiges Reiseziel’ een duurzame vakantiebestemming. En dat merk je: van de weekmarkt met lokale producten tot het goede openbaar vervoernetwerk.

2. Braunschweig: de stad van koffie, wetenschap en natuur

In Braunschweig zit je als koffieliefhebber gebeiteld. In 1880 werd koffiebranderij Heimbs opgericht, een van de oudste én weinige branderijen in Duitsland. De koffie wordt geëxporteerd over de hele wereld en drink je bij veel cafés. De geschiedenis van de stad gaat bijna duizend jaar terug; vandaar ook de indrukwekkende gebouwen en pleinen.

Ze noemen Braunschweig zelfs de wetenschapsstad, met de oudste technische universiteit van Duitsland. Met meer dan zevenhonderd winkels is het hier ook nog eens goed winkelen.

De rivier de Oker kronkelt bijna door de hele binnenstad. Maak een geruisloze boottocht en bewonder de herenhuizen en charmante tuinen vanaf het water. Wil je nog meer de natuur in, ga dan naar het nabijgelegen Riddagshausen. Daar is een groot natuurreservaat met bossen, weiden, vijvers en meren. Wie weet spot je er wel zeldzame vogelsoorten zoals de winterling en de bruine kiekendief.

3. Duits genieten met een vleugje Frankrijk in Saarbrücken

Saarbrücken is de hoofdstad van de Duitse deelstaat Saarland en heeft, dankzij de ligging bij Frankrijk, veel Franse invloeden. Kenmerkend is de barokke stijl die bouwmeester Friedrich-Joachim Stengel in de 18de eeuw aan het middeleeuwse stadscomplex gaf.

Voor gezellige horeca en kleine boetieks moet je in de creatieve buurten zijn, zoals Nauwieser Viertel. Geniet op een terras van een lokaal glas wijn met de borrelworst Lyoner, dé Saarlandse specialiteit. Of zoek het groen en de rust op bij de oevers van de rivier de Saar. De Frans-Duitse tuin is de meest geliefde bloementuin van de streek.

Niet ver van Saarbrücken staat de enige ijzerfabriek ter wereld uit de bloeitijd van de industrialisatie. Het industriële monument is sinds 1994 Unesco Werelderfgoed. Völklinger Hütte combineert de industriecultuur met moderne tentoonstellingen en concerten, en deelt interessante kennis over de ijzerwinning.

4. Tuinierkunst en middeleeuwse gebouwen in Erfurt

Mensen met groene vingers voelen zich helemaal thuis in Erfurt. Honderd jaar geleden kreeg het de naam Bloemenstad; sinds de 18de eeuw is Erfurt de bakermat van de professionele tuinbouw. Het Egapark is het belangrijkste tuinmonument van Duitsland uit de jaren 60, met verschillende thematuinen vol bloemen en tropische planten. Midden in het park vind je het Tuinbouwmuseum in het monumentale kasteel Cyriaksburg, met wisselende tentoonstellingen over tuinierkunst.

De middeleeuwse binnenstad van Erfurt heeft prachtige oude gebouwen, de meeste in het Andreasviertel. De kleine gekleurde huizen en smalle straten vormen een groot contrast met de grote St. Maria Kathedraal. Ook de Krämerbrücke is een bezienswaardigheid op zich. Het is de langste brug in Europa (120 meter) die met huizen is bebouwd. Op de Krämerbrücke zitten ook winkels en galeries met handgemaakte producten.

5. Merseburg: keizerlijke kathedraal en spreuken

Merseburg is een van de oudste steden van Midden-Duitsland en heeft veel kastelen, paleizen, kathedralen, kloosters en kerken uit de 11de en 13de eeuw. Het historische hoogtepunt is de keizerlijke kathedraal de Merseburger Dom van duizend jaar oud. Zowel van binnen als van buiten ziet hij er ontzettend mooi uit. De Merseburgse Spreuken zijn een fenomeen; de twee middeleeuwse toverspreuken uit de 10de eeuw zijn – heel bijzonder – bewaard gebleven, en gaan over de bevrijding van gevangenen en de genezing van een paard.

Aangrenzend aan de Dom zit het cultuurhistorisch museum, waar je van alles ontdekt over de geschiedenis van de stad en de regio.

Ook heeft Merseburg een natuurgebied: het Südpark, met de vijvers Vorderer en Hinterer Gotthardteich en verschillende groenzones. Niet ver van de stad, aan de Geiseltalsee, is het heerlijk fietsen en wandelen. Maak een kleine omweg naar Oechlitz voor de houtwerkplaats Schmidtspielzeit, met uniek houten speelgoed en bijzondere decoratieobjecten van lokaal hout uit ‘de tuin van de buren’.

6. Goslar: mijnbouwstad met veel Unesco Werelderfgoed

Mijnbouwstad Goslar ligt aan de voet van het Harzgebergte in de deelstaat Nedersaksen. Het historische centrum van de stad, de ertsmijn Rammelsberg en het Oberharzer watermanagementsysteem maken deel uit van het Unesco Werelderfgoed. Struin door de stad met 1500 vakwerkhuizen uit de 15de tot 19de eeuw en vergaap je aan de romaanse kerk Marktkirche en het keizerlijke paleis de Kaiserpfalz. Ga voor unieke souvenirs naar het Großen Heiligen Kreuz. In deze voormalige zorginstelling voor stedelijke armen zitten nu ateliers en winkels van plaatselijke ambachtslieden, zoals papierkunstenaars en goudsmeden.

Breng ook een bezoek aan de Rammelsberg ertsmijn; de enige mijn ter wereld die langer dan duizend jaar in gebruik is geweest. Je vindt er tegenwoordig een museum en tentoonstelling over de geschiedenis van deze plek.

7. Het beroemde wandkleed van Zittau

Zittau ligt vlakbij het drielandenpunt Duitsland, Polen en Tsjechië en heeft een rijke geschiedenis in textiel en weverijen. Een van de grootste schatten van de stad is het bekende grote wandkleed ‘Zittauer Fastentuch’ waarop een bijbels verhaal staat afgebeeld. Je kunt hem bewonderen in de Kreuzkirche.

De gebouwen rond het marktplein (het middelpunt van Zittau) zorgen dankzij hun pastelgekleurde gevels voor een mediterrane sfeer. Wandel ook naar het opvallende stadhuis Rathaus en de Johanniskirche om deze van dichtbij te bekijken.

Combineer je bezoek aan de stad met een ritje in een originele stoomtrein. Bijvoorbeeld naar het bergplaatsje Oybin, met de oude ruïne van Klooster Oybin. Of pak de stoomtrein naar het Zittauer Gebergte langs indrukwekkende rotspartijen en historische kastelen. Ook wandelaars en fietsers kunnen in de omgeving alle kanten op. Pak de Oder-Neisse fietsroute langs het drielandenpunt of de wandelroute Oberlausitzer Bergweg dwars door het Zittauer Gebergte.

8. Hildesheim: twee Unesco Werelderfgoed kerken

De stad Hildesheim ligt in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Veel mensen gaan erheen om de twee Unesco Werelderfgoed kerken - de St. Mary’s Kathedraal en de St. Michaëlskerk - te bewonderen. Onder andere om hun indrukwekkende romaanse architectuur. De St. Michaëlskerk is een van de mooiste vroeg-romaanse kerken van Duitsland en de St. Mary kathedraal heeft een museum met religieuze kunstvoorwerpen. Een andere bezienswaardigheid is het historische marktplein. Op de terrassen geniet je van een goede kop koffie met uitzicht op de vakwerkhuizen, het Rathaus en het Tempelhaus.

Sinds 2016 is Hildesheim officieel een fairtrade stad; ze zetten in op eerlijke en regionale handel. Hildesheim heeft ook zijn eigen ambachtelijke bier. De brouwerij zit in een voormalige waterfabriek, waar je met een rondleiding een kijkje achter de schermen krijgt. Uiteraard mag je het bier ook proeven. Prost!

9. Ontdek de 1200 wijnen onder het stadhuis van Bremen

De Hanzestad Bremen staat bekend om de sprookjes van de gebroeders Grimm. Het standbeeld naast het stadhuis herinnert nog aan Der Bremer Stadsmuzikanten. Het Bremer Rathaus is sinds 2004 Unesco Werelderfgoed. Wijnliefhebbers moeten ónder het stadhuis zijn, voor de stadswijnkelder waar sinds de 15de eeuw wijnen worden bewaard voor de inwoners. Inmiddels zijn het er wel 1200; de Bremer Ratskeller herbergt de grootste collectie Duitse wijnen ter wereld. Tijdens een tour kun je ze met eigen ogen zien.

De oudste wijk van Bremen is de Schnoor met 15de en 16de eeuwse vakwerkhuizen en smalle sfeervolle straten. In de moderne wijk Das Viertel vind je juist veel streetart. Liever de natuur in? Ga naar het Bürgerpark met grote bosgebieden en bloemenweiden. Of wandel of fiets door het recreatiegebied Blokland district langs moerasgebied en landbouwgebieden vol met koeien.

10. Wellness en het middeleeuwse kasteel in Bad Bentheim

Net over de Duitse grens ligt het oude kuuroord Bad Bentheim. Boven op een heuvel, midden in het groen. Het beroemde middeleeuwse kasteel Burg Bentheim rijst boven de stad uit. Vandaag de dag woont de adellijke familie Zu Bentheim und Steinfurt hier. Je bent welkom in de kruittoren, de kerk en enkele woonvertrekken. Het kasteel is gebouwd met de beroemde zandsteen uit de regio. Je vindt hier ook het Zandsteenmuseum, waar je meer ontdekt over de geologie van de zandsteen en de geschiedenis van de winning en het gebruik ervan.

Wandelaars moeten in het Bentheimer Wald zijn. Middenin het bos ligt het Kurpark met uitgestrekte tuinen en een indrukwekkende fontein. Dagje wellness? Op naar de Bentheimer Mineral Therme met buitenbaden en sauna’s. Extra bijzonder zijn de natuurlijke zoutwater- en zwavelbronnen die al driehonderd jaar worden gebruikt vanwege de helende krachten.

11. Baden-Baden: thermale baden en het mooiste wandelpad

Nog zo’n stad waar je volledig ontspant, is Baden-Baden in het Zwarte Woud. Beroemd om zijn thermale baden met helende krachten, waar de Romeinen destijds al volop gebruik van maakten. In de stad hangt een mondaine sfeer met ambachtswinkels en gezellige horeca. Aan de uitnodigende Lichtentaler Allee staan het bekende Kurhaus en het grootste opera- en concertgebouw van heel Duitsland: het Festspielhaus. Kunstliefhebbers moeten iets verderop zijn, in het Museum Frieder Burda met moderne kunst en architectuur.

Ook wandelaars halen hun hart op in Baden-Baden. Het schijnt namelijk dat de Panoramaweg het mooiste wandelpad van Duitsland is. Het loopt om de stad heen met uitzicht over de hele regio. Of pak de langste kabelbaan van Duitsland – en tevens steilste kabelbaan van Europa - naar het hoogste punt van Baden-Baden: de 669 meter hoge Merkur berg, met geweldig zicht over het dal.

12. Van streetart tot Rembrandt in historisch Dresden

Dresden is de hoofdstad van de deelstaat Saksen. De Elbe-rivier splitst de stad in tweeën, met Neustadt in het noorden en het historische Altstadt in het zuiden. Bij de Frauenkirche (Onze-Lieve-Vrouwekerk) op de indrukwekkende Neumarkt blijven mensen altijd even stilstaan. Deze Evangelisch-Lutherse kerk werd tussen 1726 en 1743 gebouwd en is een bekende bezienswaardigheid. Net als de opera Semperoper en ruiterstandbeeld Goldener Reiter. Ook de Zwinger trekt veel bezoekers. Het is een prachtig paleiscomplex met een wapenkamer, porseleinmuseum en een museum voor instrumenten zoals uurwerken.

Kunstliefhebbers genieten van de hoeveelheid streetart in de stad, zoals het 'Procession of Princes'; het grootste porseleinbeeld van de wereld. Houd je ogen ook open voor verborgen kleine sculpturen in de straten. In museum Gemäldegalerie Alte Meister vind je meesterwerken uit de Europese schilderkunst, van onder andere Rembrandt en Vermeer.

13. München: zo veel meer dan het jaarlijkse Oktoberfest

Bij München denk je misschien al snel aan het jaarlijkse Oktoberfest met miljoenen mensen in lederhosen en dirndljurken met een pul bier in de hand. Maar deze stad heeft zoveel meer. Paleis Nymphenburg uit 1664 bijvoorbeeld. In de kamers zie je nog steeds de oorspronkelijke barokke versieringen. Of bezoek de kerk St. Peterskirche uit 1180, het hoogste gebouw van de stad. Klim je de toren in, dan word je boven getrakteerd op een mooi uitzicht over München.

Ga tussen 11:00 en 12:00 uur naar het neogotische Neue Rathaus uit 1905. In dat uur luidt het klokkenspel met 32 koperplaat figuren, en krijg je een voorstelling van historische scènes op muziek van Wagner en Brahms. Wandel vervolgens verder om de verschillende wijken te ontdekken. Isarvorstadt is het meest trendy met hippe bars en goede restaurants.

14. Frankfurt met historische wijken en moderne skyline

Frankfurt heeft een mix van Romeinse geschiedenis en een hypermoderne skyline. Met zijn vele parken en tuinen is het een van de groenste steden ter wereld. De botanische tuin Palmengarten is de grootste van het land. Achter de wolkenkrabbers ligt het historische hart van Frankfurt. Bij het plein Römerberg vind je bekende bezienswaardigheden, zoals de Oude Nicolaaskerk, de fontein Gerechtigkeitsbrunnen en het stadhuis Römer. Verderop ligt de Dom van Frankfurt uit de 13de eeuw.

De stad ligt aan de rivier de Main. Maak een boottocht om de skyline en historische wijken van een heel andere kant te bekijken. Langs de oevers staan interessante musea: het MMK Museum für Moderne Kunst, het Deutsches Filmmuseum en het Senkenberg Naturmuseum. Een andere aanrader is het Städel Museum - het oudste museum van Duitsland – met werken van Rembrandt en Picasso.

15. Mainz: barokke kerken en cafés langs de Rijn 

Waar je in de Altstadt van Mainz door tweeduizend jaar geschiedenis wandelt, staat de wijk Neustadt juist bekend om zijn architectuur. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de stad grotendeels verwoest, maar veel historische gebouwen zijn gerestaureerd. Zoals de vakwerkhuizen en de barokke kerken. Bezoek de zachtroze rooms-katholieke parochiekerk St. Stephan uit 990 en de roodgekleurde Dom van Mainz met schatten en grafmonumenten van de 13de tot de 18de eeuw.

Ook aan interessante musea geen gebrek. Zo is er het Gutenberg Museum uit 1900, over het leven en werk van Johannes Gutenberg, de uitvinder van de boekdrukkunst in Europa.

Drie stadsdelen van Mainz liggen aan de Rijn. De Adenauer-oever met leuke cafés en winkels, de wijk Mainz-Kastel met bezienswaardigheden als het Erlösergemeinde kasteel en schiereiland Maaraue met een groot park en zwembad.

16. Koffie met Schwarzwälderkirschtorte in zonnig Freiburg

Midden in het Zwarte Woud ligt het middeleeuwse Freiburg. Ze zeggen dat het de zonnigste stad van Duitsland is, misschien dat het daardoor wel zo mediterraan aanvoelt. Wandel naar de grootste kerk, de Freiburger Münster, met een 116 meter hoge gotische toren. Het Augustinermuseum is ook een aanrader, met een verzameling kunst, meubels en beelden uit de middeleeuwen.

Op het plein Münsterplatz met de beroemde kathedraal van Freiburg vind je veel cafés. Bestel een kop koffie met een stuk Schwarzwälderkirschtorte; chocoladecake met kersenvulling en aardig wat drank. Dé lokale lekkernij.

De natuur in? Pak de Schauinslandbahn voor de langste kabelrit van Duitsland naar de berg van Freiburg. Boven heb je een panoramisch uitzicht over de stad en de Rijnvlakte. Onder de berg ligt Bergwerk Schauinsland, een mijnenstelsel van 22 verdiepingen diep en 100 kilometer aan gangen. Tegenwoordig is het een museum.

17. Münster: een stad vol geschiedenis en een creatieve haven

In Münster loop je door eeuwenoude geschiedenis; de stad werd al in 793 gesticht. Denk aan kathedralen, kastelen en mooie pleinen. Zoals de geplaveide Prinzipalmarkt met mooie statige gevels van oude huizen. Je vindt hier exclusieve winkels, cafés en restaurants. Ook de St. Lambertikerk staat hier te pronken met zijn spitse toren en het hoofdportaal met de 'Boom van Jesse'. Bij het stadskasteel van Münster leer je meer over de stadsgeschiedenis. Maak er meteen een mooie wandeling door de botanische tuin.

Een andere plek waar je veel te weten komt over Münster, is Stadtmuseum. Met allerlei thema’s ontdek je van alles over de beginperiode van de stad tot aan de dag van vandaag. Moderne beeldende kunst vind je in museum Kunsthalle Münster. Het zit in een groot pakhuis aan de stadshaven - een creatief gebied met restaurants, clubs, kunst en cultuur.

18. De oudste stad van Duitsland Trier zit vol werelderfgoed

Trier is de oudste stad van Duitsland en ligt langs rivier de Moezel. De stad zit vol romeinse parels die op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan. Zoals de stadspoort De Porta Nigra (Zwarte Poort) uit het jaar 170, bestaande uit op elkaar passende zandsteenblokken. Ook het Amfitheater voor 20.000 toeschouwers staat op de lijst. Het theater heeft onderaardse ruimtes en bezoekersgangen. En dan hebben ze de Romeinse brug De Römerbrücke nog, en De Dom van Trier - de oudste bisschopskerk van Duitsland.

De Keizerlijke Thermen zijn ook werelderfgoed. Keizer Constantijn II schonk het badcomplex aan de bevolking toen hij uit Trier vertrok. Je ziet nu nog de ruïnes van de warmwaterbaden en ondergronds de opgegraven kanalen en gangen. Even uitrusten van alle bezienswaardigheden? Op naar de Hauptmarkt, een van de mooiste pleinen van de stad met gezellige horeca.

19. Daar waar de drie rivieren samenkomen in Passau

Het sfeervolle Passau ligt in de buurt van Oostenrijk en staat ook wel bekend als de drierivierenstad; de Donau, de Inn en de Ilz komen er samen. Langs de rivieren kun je heerlijk wandelen en fietsen. Vooral de Innpromenade is erg geliefd. Duik de stad in en bezoek de Sint Stephansdom, al is het alleen maar om een van de grootste orgels ter wereld te zien met 208 registers en 17.000 pijpen. Sla ook de Höllstrasse niet over, de charmante kunstenaarsstraat vol kunstateliers en galeries.

Het 13de-eeuwse fort Veste Oberhaus, liggend op een heuvel, behoort tot de grootste overgebleven kasteelcomplexen in Europa. Het Klooster Mariahilf is ook een bekende bezienswaardigheid. Weet je de driehonderd traptreden naar boven te trotseren, dan word je beloond met het barokke abdijcomplex uit de 17de eeuw plus een geweldig uitzicht over de stad.

20. Keulen: de grootste kathedraal en een museum vol chocola

Deze stad aan de Rijn ligt op 2,5 uur rijden van Utrecht. De gotische Dom van Keulen staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco en is niet te missen. Het is de grootste kathedraal van Duitsland en de torens van 157 meter behoren tot de hoogste ter wereld. Het Imhoff-Schokoladenmuseum is het populairste museum van de stad. Hier leer je alles over de geschiedenis van chocola en de productie ervan. In de bijbehorende chocoladewinkel verkopen ze meer dan 320 verschillende soorten.

De Fischmarkt staat bekend om z’n vrolijk gekleurde huizen. Ook vind je er smalle stegen met leuke winkels en restaurants. Wandel verder naar de wijk Belgisches Viertel, met z’n boetieks en vintage winkels. In de hippe wijk Ehrenfeld loop je langs indrukwekkende streetart.

21. Leipzig is de stad van muziek en studenten

Leipzig staat bekend als studentenstad; de Universiteit van Leipzig bestaat al vijfhonderd jaar. Maar het is ook de geboorteplaats van Johann Sebastian Bach. De muzikale sfeer van de stad zie en voel je vanzelf. Bijvoorbeeld bij de concertgebouwen zoals het Gewandhaus, het operahuis Oper Liepzig en de Universiteit voor Muziek en Theater Felix Mendelssohn Bartholdy. Bach werkte ooit als Thomascantor in de wereldberoemde Thomaskirche.

Wandel je naar de markt, dan zie je het opvallende Altes Rathaus. Binnen zit het Stadtgeschichtliches Museum, een van de grootste cultuurhistorische musea van Duitsland.

De componisten Johann Sebastian Bach, Richard Wagner, Edvard Grieg en Felix Mendelssohn lieten hun sporen na in de stad. Ontdek ze zelf door de 5 kilometer lange wandelroutes van Notenspur Leipzig te volgen langs plekken die met hen te maken hebben. Voor fietsers is er een langere route van 36 kilometer.

22. Berlijn heeft de grootste openluchtgalerij ter wereld 

In het populaire Berlijn is ontzettend veel te zien en te beleven. Sla de Dom uit 1750 niet over; het is een van de belangrijkste en mooiste kerken van de stad met een gigantische koperen koepel en het wereldberoemde Sauerorgel.

Om meer te weten te komen over de achthonderd jaar oude geschiedenis van Berlijn, bezoek je het multimediale museum The Story of Berlin. In de twintig themakamers zie je het dagelijks leven van de inwoners van Berlijn tijdens de verschillende tijdperken. 

In de hoofdstad zijn hier en daar nog stukken van de Berlijnse Muur te zien. Ga naar de East Side Gallery, waar wereldse kunstenaars op het 1,3 kilometer lange stuk beton 106 verschillende schilderingen hebben gezet. Daarmee is dit de grootste openluchtgalerij ter wereld. Of stap op de boot voor een tocht over de Spree, langs bekende monumenten op de oevers van de rivier.