Ontdek Nederland vanaf het water

Op het water beleef je ons land weer heel anders dan wandelend of fietsend op de vaste wal. Nederland kent dan ook veel activiteiten in, op en om het water die zorgen voor een unieke belevenis. Zoals een boottocht naar het jongste stukje van ons land, de Markerwadden, of kanovaren door de Biesbosch. Dit zijn acht bekende en minder bekende plekken, om Nederland te ontdekken vanaf het water.

1. Het Natte Hart van Nederland: het IJsselmeer

Het IJsselmeer - het grootste zoetwatermeer van Nederland - wordt ook wel het Natte Hart van ons land genoemd. Op de voormalige Zuiderzee deinen zeilboten voort op de wind, naar een van de uitnodigende stranden of een bruisende oude havenstad. Aan het IJsselmeer en Markermeer liggen namelijk veel historische plaatsen met ieder hun eigen charme. 

Amsterdam is er een van: ontdek onze hoofdstad op een rondvaartboot door de grachten of door te suppen over de Amstel. Ook Hoorn is een aantrekkelijke plaats door haar vele monumentale panden en trapgevels. In de haven wacht de bekende beeldengroep de scheepsjongens van Bontekoe je op. En de leukste terrassen in Hoorn vind je op het plein Roode Steen. Vanuit Harlingen zijn er verschillende fietstochten langs het IJsselmeer. En in de sfeervolle vissersplaats Enkhuizen ligt het Zuiderzeemuseum, waar je de maritieme geschiedenis van de voormalige binnenzee ontdekt.

2. Flevoland, de jongste provincie van Nederland 

Tot 1942 was de Zuiderzee hier nog de baas, daarna is er een heel stuk nieuw land aangelegd: Flevoland. De provincie bestaat vandaag de dag uit twee polders: de Noordoostpolder en de Flevopolder. Achter de hoge dijken liggen voornamelijk graslanden, akkers en bossen. Waterliefhebbers komen graag in deze provincie voor de IJsselmeeroevers, Oostvaardersplassen en de Marker Wadden. Bezoek ook de historische vissersplaats Urk. Dit was vroeger een eiland en is nu de kleinste gemeente van Flevoland.

De Marker Wadden is het nieuwste stukje Nederland en een van de grootste natuurherstelprojecten in Europa. Het is in 2016 aangelegd door Natuurmonumenten met zand, klei en slib uit het Markermeer. Het zijn vijf eilanden, waarvan je alleen het Haveneiland kunt bezoeken. Vanaf Lelystad vaar je er in 45 minuten naartoe. Maak een wandeling over het Vlonderpad en observeer bijzondere vogels vanuit een van de drie vogelkijkhutten. Spot zeldzame exemplaren als de strandplevier, dwergmeeuw en de ijseend. De kans dat je baardmannetjes ziet is groot, want die overwinteren op het eiland.

3. Bewonder de onderwaterwereld van Zeeland

Zeeland is niet voor niets een populaire vakantiebestemming. De provincie heeft de schoonste stranden en de meeste zonuren van Nederland. Waar je ook zit, met de auto ben je altijd binnen een kwartier bij het water. Ook de onderwaterwereld is erg populair. De meeste duikplekken zijn erg toegankelijk, zoals Den Osse Nieuwe Kerkweg in de Grevelingen en de Zeelandbrug in de Oosterschelde (alleen voor ervaren duikers). Daar vind je een omkleedruimte, een vulstation en een trap om het water in (en uit) te gaan.

Het rustige Grevelingenmeer is erg in trek bij ervaren en beginnende duikers. Ook de Oosterschelde is een geliefde duikplek, maar alleen geschikt voor ervaren duikers vanwege de stromingen. In het voorjaar legt de sepia (een inktvissoort) daar haar eieren. De kans is niet heel groot, maar je kunt ook zomaar een zeepaardje spotten (ze komen voornamelijk voor tussen juni en augustus). Heb je dat geluk, bewonder ze dan op een afstand en raak ze niet aan. 

4. Vaar door Hollands Venetië en peddel door Weerribben-Wieden

Giethoorn is een van de mooiste plekken voor een boottocht. Huur een fluisterboot en vaar geruisloos door de knusse waterwegen, onder de ruim 170 kleine karakteristieke bruggen door. Stop onderweg voor een drankje op een van de gezellige terrassen aan de gracht. Of bezoek Museum Giethoorn ’t Olde Maat Uus, waar je ziet hoe het leven vroeger was in dit waterrijke dorp. Ook buitenlandse toeristen weten deze plek te vinden, Giethoorn staat namelijk wereldwijd bekend als Hollands Venetië.

Vanuit Giethoorn is het nog geen tien kilometer rijden naar Nationaal park Weerribben-Wieden. Hier peddel je met een kano door het rustige ondiepe water. Onderweg zie je libelles, otters en bijzondere vogels zoals de roerdomp, purperreiger en de grote karekiet. Leuk om te weten: de beroemde chef-kok Jonnie Boer plukt hier eetbare oeverplantjes.

5. De Hanzesteden: Hollandse handelscentra aan het water

De Hanzesteden in het oosten van Nederland ontwikkelden zich in de middeleeuwen tot machtige handelscentra. De naam Hanzesteden is ontstaan uit het Hanzeverbond: een samenwerkingsverband voor de steden en hun handelaren. De handel via de IJssel bestond onder andere uit zout, vis, granen en pelzen. De steden Deventer, Doesburg, Elburg, Harderwijk, Hasselt, Hattem, Kampen, Zutphen en Zwolle liggen aan de IJssel en de randmeren. Ze hebben stuk voor stuk hun eigen geschiedenis en charme.

Kampen heeft een iconische skyline, ze zeggen zelfs dat de stad het mooiste stadsfront heeft van Nederland. Dat bewonder je natuurlijk het beste vanaf de rivier. Je kunt de steden ook goed met elkaar combineren via het water. Vaar van Zwolle naar ‘koekstad’ Deventer, of tussen Zutphen en Doesburg. Onderweg trekt het Hollandse landschap langzaam aan je voorbij.

6. Een wirwar van kreken en wilgenbossen in De Biesbosch

Nationaal Park De Biesbosch is het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa en bestaat uit twee delen: de Zuid-Hollandse en de Brabantse Biesbosch, die zijn gescheiden door de rivier De Merwede. Je vindt hier wilgenvloedbossen, kreken en scheefgegroeide bomen. Tijdens je wandeling hoor je kwakende kikkers, zie je Schotse Hooglanders en kan er zomaar een indrukwekkende zeearend overvliegen.
 
De Biesbosch ontdek je pas écht via het water. Huur een sloep, maak een rondvaart door de smalle kreken op een fluisterboot of peddel rond in een kano. Houd je ogen open voor sporen van bevers. In 1825 waren ze nog volledig uitgestorven, maar vandaag de dag zijn ze de trots van De Biesbosch. In dit gebied leven er zo’n driehonderd, die zorgen voor heel wat afgeknaagde takken, dammen en burchten in aanbouw. De kans is klein dat je een bever zelf ziet, want ze zijn erg schuw. Zie je er wel een, blijf dan op voldoende afstand van deze bijzondere bewoners.

7. Mijmeren langs de meanderende Maas

Limburg is bij uitstek een plek om te genieten van fietstochten door het dynamische landschap langs de kronkelende rivier de Maas. Met onderweg karakteristieke Maasdorpen, zoals Broekhuizenvorst en Broekhuizen. Ook aan kastelen geen gebrek, met kasteel De Raay op de westoever van de Maas en kasteel De Keverberg in Kessel op een heuvel in de uiterwaarden van de rivier. Ook Maastricht is een veel bezochte plek met haar historische binnenstad, de Sint Servaasbrug en de Sint Janskerk met de rode toren op het Vrijthof.

In Nationaal Park De Maasduinen ligt de langste rivierduinengordel van Nederland. Je wandelt hier langs hoge paraboolduinen, graslanden, vennen, heide, stuifzand en bossen. In dit unieke natuurgebied springt het kraakheldere blauwe water in het oog, maar ook de bijzondere flora en fauna. Zo strijkt de kraanvogel hier in het voor- en najaar neer en tuurt de buizerd geduldig de omgeving af naar prooi. Van juli tot september staat de zeer zeldzame plant klokjesgentiaan in bloei. Klokjesgentiaan komt voor in blauwgrasland, op voedselarme natte gronden in beekdalen en laagvenen.

8. Uitwaaien op de grote en kleine Friese meren

Officieel telt Friesland 24 meren. Het Sneekermeer (Snitser Mar) is een van de bekendste, waar begin augustus tijdens de jaarlijkse Sneekweek de grootste zeilregatta op Europees binnenwater plaatsvindt. Het grootste meer is het Tsjeukmeer met een oppervlakte van 22 vierkante kilometer. Het fijne aan de Friese meren is dat ze gemiddeld maar twee meter diep zijn, waardoor het water snel opwarmt. Dat zorgt dan ook voor veel zwemplezier. 

De Friese meren zijn op allerlei manieren te ontdekken. Op veel plekken zijn er (elektro)sloepen en zeilboten te huur, waarbij je zelf je koers bepaalt. Of kies voor een boottocht met een kapitein die je de omgeving laat zien. Zoals op een Friese skûtsje: een houten of stalen Friese tjalk die vroeger diende als vrachtvervoer én woonhuis. De schipper woonde destijds met zijn gezin aan boord. Tijdens de zeiltocht mag je vaak zelf de handen uit de mouwen steken. Pak het roer vast en geniet van het water en het weidse landschap om je heen.