De mooiste bezienswaardigheden van Puglia

Wat te doen in Puglia?

In de hak van de Italiaanse laars ligt een van de mooiste regio’s van Italië: Puglia. Een favoriete bestemming onder de Italianen zelf en volgens hen nog echt het ‘pure’ Italië. Een regio vol kunstschatten uit een bewogen verleden van veroveringen door onder andere Grieken, Romeinen en Spanjaarden. Deze rijke geschiedenis heeft gezorgd voor bijzondere bezienswaardigheden. Zoals Castel del Monte uit de 13^e eeuw in het Nationaal Park Alta Murgia en de barokke stad Lecce. Puglia is ook bekend om de witte huizen met puntdaken van Alberobello en vissersdorpjes als Ostuni, die op de kliffen balanceren. Vergeet ook zeker niet een van de veelgeroemde wijnen te proeven, zoals de Negroamaro en te ontspannen op het strand van Torre dell’Orso. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden van Puglia.

1. Castel del Monte: ver van de bewoonde wereld

In Nationaal park Alta Murgia vind je een van de bekendste bezienswaardigheden van Puglia: Castel del Monte. Dit kasteel uit de 13^e eeuw ligt op een 550 meter hoge rotspunt, ver van de bewoonde wereld. Waarom Castel del Monte uitgerekend hier is gebouwd, weet niemand. Het kasteel steekt met kop en schouders boven de vlakte van Ruvo di Puglia uit en is dus goed zichtbaar. Toch ligt het te ver verwijderd van de grote steden en de kust voor een strategische functie.

Castel del Monte verbaast niet alleen met zijn ligging, maar ook met zijn bouwstijl. Het is in opdracht van Keizer Frederik II, volgens een perfect achthoekige vorm, met acht octogonale (achthoekige) torens gebouwd. In de oudheid was het getal acht gelinkt aan de hemel en werden er geheime krachten aan toegekend. Het verhaal gaat dat de vorm van het kasteel gebaseerd is op Frederiks achthoekige kroon. Anderen houden aan dat Frederik geïnspireerd was door de achthoekige rotskoepel in Jeruzalem.

2. De historische pareltjes van Lecce

Lecce, de stad in de hak van de laars staat ook wel bekend als het ‘Florence van de Barok’. Deze stad herbergt stijlvolle 18^e-eeuwse barokke kerken, zoals de Basilica delle Santa Croce. De bouw van deze kerk begon in 1549 en nam maar liefst twee eeuwen in beslag. Sante Croce straalt buitengewone rijkdom uit met zijn rijk versierde zuilen, met groteske figuren, dieren en planten.

Het oude centrum van Lecce bestaat uit een wirwar van straten, die opvallend smal zijn. Dit komt omdat de bevolking hier vroeger schuilde in tijden van oorlog. Vandaag de dag leiden ze je naar het hart van de stad: Piazza Sant’Oronzo. Hier deden bouwvakkers in 1901 een bijzondere vondst: de overblijfselen van een Romeins amfitheater. In de jaren dertig werd het amfitheater opgegraven en kwam er een hoefijzervormige tribune tevoorschijn, met plaats voor meer dan vijftienduizend toeschouwers. Sindsdien pronkt het theater in het hart van de stad en is het dagelijks open voor bezoekers.

3. De witte tinten van Torre dell’Orso

Met een kustlijn van meer dan 700 kilometer, is het strand in Puglia nooit ver weg. Met de Adriatische en de Ionische kust tot je beschikking, is er keuze genoeg. Italianen baseren hun strandkeuze op de wind. Waait de wind uit het westen? Dan gaan ze naar een strand aan de Adriatische kust, bijvoorbeeld de uitgestrekte stranden van Salento. Komt de wind uit het noorden of oosten? Dan wordt het een van de stranden aan de Ionische kust, zoals het goudkleurige strand van Vendicari Noto.

Een van de mooiste stranden van Puglia is het witte strand Torre dell’Orso. Dit witte zandstrand is omgeven door pijnbomen en duinen. De beroemdste bezienswaardigheden van Torre dell’Orso zijn de ‘twee zussen’, ook wel Le Due Sorelle. Het verhaal gaat dat deze twee rotsen midden in het water zijn ontstaan nadat twee meisjes op deze plaats waren verdronken. Of dit waar is weet niemand, maar de witte rotsen in combinatie met het turquoise water zorgen voor een prachtige kleurencombinatie.

4. Witte huizen en gekleurde deuren in Ostuni

Als het op witte huizen aankomt, spant Ostuni de kroon. Niet gek dat Ostuni ook wel bekend staat als ‘citta bianca’, de witte stad. In de Middeleeuwen diende de witte kleur als weerkaatsing voor het felle zonlicht. Tegenwoordig zijn de witte huizen een van de bekendste bezienswaardigheden van Puglia. De overheid moedigt de inwoners van Ostuni aan om alle huizen stralend wit te houden en betaalt zelfs de helft van de verfkosten. Als de felle middagzon schijnt, steken de spierwitte huizen af tegen de strakblauwe lucht.

Aan het centrum van Ostuni is geen touw vast te knopen. Het is een wirwar van straten, treden en doodlopende stegen. Gebouwen zijn willekeurig op elkaar gebouwd en verbonden via bogen om elkaar te ondersteunen. De doodlopende straten lokten de vijanden als de Grieken, Romeinen en Noormannen in de val. Verdwaal zelf voor even in de straten van Ostuni, omringd door de witte huizen met bloempotten, gekleurde deuren en de wapperende was.

5. Alberobello: hoofdstad van de trulli

In Valle d’Itria, in het hart van Puglia, staan meer dan vijftienduizend spierwitte huisjes met grijze kegelvormige daken: de trulli. Deze ronde huisjes zijn in de 16^e eeuw zonder cement gebouwd. In die tijd betaalde men een flink bedrag aan belasting. Door de trulli zonder cement te bouwen, waren de huizen in een mum van tijd weer afgebroken en hoefde er geen belasting betaald te worden. Tegenwoordig gebruiken ze wel cement, waardoor de trulli een stuk steviger zijn.

Alberobello, ook gelegen in de Valle d’Itria, is de hoofdstad van de trulli. Nergens vind je zoveel trulli als in deze Unesco-werelderfgoed stad. Hier flankeren meer dan duizend trulli de kronkelende straten en lijkt het alsof je je tussen perfect gerangschikte honingraten bevindt. De grijze puntdaken zijn vaak versierd met symbolen, waaronder kruizen en hartjes. Dit ter bescherming tegen het kwaad. Neem ook zeker een kijkje binnen. Veel trulli zijn nog bewoond, maar sommige zijn ook omgevormd tot souvenirwinkels of restaurants.

6. De uitgestrekte olijfvelden van Masseria Brancati

In de plaatsen Locorotondo en Cisternino ten zuiden van Alberobello liggen de trulli verspreid over het uitgestrekte landschap. De route langs deze plaatsen leidt je door de weelderige natuur van Puglia, met olijfbomen, vijgenbomen en eindeloze wijngaarden. Combineer deze route met een bezoek aan een Masseria, een landgoed typerend voor de streek met eeuwenoude olijfbomen, waar je van de olijven zelf tot de geproduceerde olijfolie proeft. Puglia is met meer dan vijftigmiljoen olijfbomen de grootste olijfolieproducent van Italië.

Bijna 20 kilometer voorbij Cisternino, tussen Ostuni en de Adriatische Zee, ligt een van de bekendste Masseria van Puglia: Brancati. Een landgoed met olijfbomen van meer dan 2500 jaar oud. Loop tussen de eeuwenoude olijfbomen en leer in 1,5 uur het complete proces van verwerking van de olijven tot olijfolie. Als afsluiter proef je de verschillenden olijven en olijfolie in combinatie met Italiaanse brood, prosciutto en mozzarella di bufala.

7. De beruchte kathedraal van Otranto

Het plaatsje Otranto ligt in het meest oostelijke deel van Puglia en is daardoor de eerste plek waar veroveraars van overzee aan land kwamen. Zo ook de Turken in 1480, die gepaard met veel geweld de stad wisten te veroveren. Achthonderd inwoners van de stad probeerden hun lot te ontkomen en sloten zich op in kathedraal van Otranto (Cattedrale di Otranto) – hopend op een wonder. Helaas kwam dit niet. De inwoners van Otranto stierven een marteldood (kwelling doorstaat op religieuze grond), omdat ze weigerden hun geloof af te zweren.

In 1771 werden de lichamen van de inwoners uit het massagraf gehaald en teruggebracht naar de kathedraal.Hier zijn sindsdien de botten van de ‘martelaren van Otranto’ achter glas te zien in de Capella dei Matriri (kapel van de martelaren). Op 12 mei 2013 zijn de lichamen door paus Franciscus vanwege hun dappere protest, heilig verklaard.

8. De bekende wijnroute van Bari naar Lecce

Al eeuwen voor de jaartelling vielen de wijnen van Puglia in de smaak bij de Grieken en Romeinen. De Grieken noemden dit deel van Italië niet voor niets: ‘land van de wijn’. Voor de route langs de mooiste wijnranken van Puglia, begin je in Bari en rijd je kriskras door het heuvelachtige landschap naar Lecce. Je doorkruist hiermee in 2 à 3 uur heel de hak van de laars. Je bent omringd door het groen van de wijnranken en olijfgaarden, die afsteken tegen de grijze rotspartijen en kloven aan de kust.

Een stop in Salento, het kloppende hart van de wijnproductie van Puglia, mag zeker niet ontbreken. In deze stad, in het midden van de route, proef je de bekende Negroamaro wijn. Deze wijn, niuri mari in het lokale dialect, betekent letterlijk vertaald zwart en bitter. De wijn heeft een diepe rode kleur en een bittere afdronk en past perfect bij vlees en geroosterde groenten.

9. Gargano: de uitloper van de Italiaanse laars

Puglia staat bekend om haar uitgestrekte kustlijn met stranden om bij weg te dromen. Maar dit is niet de enige plek waar je mooie stranden vindt. Er bestaan in Puglia ook afgelegen bounty-stranden die alleen te bezoeken zijn per boot. Zoals het schiereiland Gargano, wat de ‘spoor’ van de Italiaanse laars vormt. Een aaneenschakeling van ruige rotswanden die uit de zee oprijzen met kalkstenen muren en stranden met wit zand. In het binnenland domineren de sinaasappel- en citroenboomgaarden.

Het mooiste strand van Gargano is bij uitstek Mattinata. Dit strand bestaat uit twee stranden die van elkaar zijn gescheiden door een 100 meter brede rots. Hierdoor en vanwege de lange strook wit kiezelstrand, noemt de lokale bevolking het strand ook wel ‘la farfalla bianca del Gargano’ (de witte vlinder van de Gargano). De witte kiezelstenen steken hier af tegen het azuurblauwe water en de omringende groene pijnbomen.

10. De ondergrondse labyrinten van Matera

Het dorp Matera, gelegen aan de rand van het gelijknamige ravijn, is een bezienswaardigheid op zich, vanwege de prehistorische sassi. Deze grotwoningen dienden vanaf de 8^e eeuw als schuilplaatsen voor gevluchte kloosterlingen uit het Byzantijnse rijk. Hier waren ze veilig, maar een prettig bestaan was het niet. Het enige licht in de sassi, was het licht van de voordeur die open gaat. Ging de deur weer dicht, dan was er niets anders dan duisternis.

Tegenwoordig dienen de sassi nog steeds als woningen, maar ook als restaurants en souvenirwinkels, met souvenirs in het teken van de trulli. Een kijkje binnen nemen in de sassi mag ook zeker niet ontbreken tijdens een bezoek aan Matera. Het is een van de weinige plekken ter wereld waar de inwoners in dezelfde woningen leven als hun voorouders 9000 jaar geleden. Laat je meevoeren door de meer dan 1000 jaar oude kronkelende straten van Matera. Via Strada Panoramica dei Sassi loop je door het labyrint van straten en treden, langs ontelbare sassi.

11. De drievoudige fundamenten van Taranto

In de klassieke wereld stond Taranto bekend als de machtige Grieks-Spartaanse kolonie. Tegenwoordig is het middeleeuwse centrum van de stad in vergetelheid geraakt, maar heeft het haar charme niet verloren. De stad is gevestigd op een landtong die daarmee het oude en nieuwe centrum opsplitst. Vanuit het moderne deel van de stad, waar de meeste inwoners leven en werken, kijk je uit over het oude centrum. Twee werelden, gescheiden door de zee en verbonden door een draaibrug.

In het oude centrum van Taranto heeft de tijd stilgestaan. De imposante gebouwen staan er als grijze schimmen uit het verleden onveranderd bij. Zo ook Castello Aragonese uit de 15^e eeuw, kenmerkend door zijn vierhoekige vorm en door de massieve stompe torens. Dit kasteel is op de restanten van de vroegere Normandische structuur gebouwd, die zelf weer op de overblijfselen van een Byzantijns fort stond. Een drievoudig fundament, dat de combinatie van oud en nieuw perfect weergeeft.