De leukste bezienswaardigheden van Emilia Romagna
ANWB in samenwerking met ENIT - Italiaans Verkeersbureau
Emilia Romagna ligt net boven Toscane en is een geliefde vakantiebestemming. Vooral onder ‘Bourgondiërs’: het is de regio van het zwarte goud (de balsamicoazijn), de parmaham en de Parmezaanse kaas. Maar ook vind je hier fijne stranden aan de Adriatische kust en tal van historische bezienswaardigheden.
Vanaf Utrecht is het 1263 kilometer rijden naar Bologna. De hoofdstad van de regio met veel bijnamen: van de Getorende - vanwege de middeleeuwse torens - tot la Dotta (‘de geleerde’), want hier staat de oudste universiteit van Europa. Slenter door het kleurrijke dorp Dozza met 200 muurschilderingen of fiets over de oude stadsmuren van Ferrara om vervolgens te borrelen Al Brindisi, de oudste wijnbar ter wereld. Dit zijn 15 leuke bezienswaardigheden in Emilia Romagna.
1. Bologna met haar vele bogen die op de Unesco Werelderfgoedlijst staan
Bologna - de hoofdstad van Emilia Romagna - heeft veel bijnamen, zoals de Vette (door het lekkere eten), de Rode (vanwege de rode daken en het linkse karakter), de Getorende (dankzij de middeleeuwse torens) en la Dotta (‘de geleerde’, want hier staat de oudste universiteit van Europa). Het oude universiteitsgebouw Archiginnasio bestaat sinds 1088 en doet nu dienst als bibliotheek. Ook vind je hier het anatomisch theater. Het is een prachtige kamer met veel sparrenhout. Op de grote tafel in het midden van de ruimte vonden vroeger tijdens de lessen de dissecties van menselijke en dierlijke lichamen plaats.
Wat misschien nog wel het meest in het oog springt in deze stad, zijn de vele roodgekleurde bogen uit de 12de eeuw waar je onderdoor kunt lopen. Bij elkaar zijn de bogen 62 kilometer lang. Sommige poorten zijn Unesco Werelderfgoed, met indrukwekkend beschilderde plafonds. Het geeft de stad die typische eigen sfeer. Net als de vele rode stenen gebouwen. Rondom Piazza Maggiore vind je nog meer bezienswaardigheden, zoals de Sint-Petroniusbasiliek uit de 14de eeuw. Ook vind je hier de middeleeuwse foodmarkt Mercato di mezzo en veel terrassen voor een aperitivo met lokale lekkernijen.
2. Het schilderachtige Dozza met kasteel Rocca Sforzesca
Zo’n 40 kilometer van Bologna vind je het kleurrijke dorp Dozza. Je zou het bijna een openluchtmuseum noemen, met 200 muurschilderingen van lokale en internationale artiesten. Er komen er steeds meer bij, want in de oneven jaren vindt het festival La Biennale del Muro Dipinto plaats (in het derde weekend van september). Dan strijden kunstenaars om de felbegeerde titel ‘Mooiste muurschildering in Dozza’.
Maar er is meer te zien. Zoals het 500 jaar oude kasteel Rocca Sforzesca. Bekijk de verschillende kamers, de grote zaal, de keuken en de oude gevangenis. Schrik niet van de marteltechnieken die de gevangenen moesten ondergaan. Ook vind je in het kasteel een aangename verrassing: Enoteca Regionale dell’Emilia-Romagna. Een wijnkelder met zo’n 1000 verschillende wijnen uit de regio. Je ontdekt ze tijdens een wijnproeverij.
3. Beleef Rimini zoals filmkunstenaar Federico Fellini dat deed
© Riccardo Gallini / Comune di rimini
Rimini is de beroemdste badplaats aan de Adriatische Rivièra. Niet alleen een geliefde plek onder feestvierders en strandgangers, ook liefhebbers van historie halen hun hart op in deze oude Romeinse stad. Je ziet hier Romeinse ruïnes, middeleeuwse stadspoorten en de brug van Tiberius: de 62 meter lange stenen boogbrug uit het jaar 14 met vijf rondbogen. De brug heeft al heel wat aardbevingen, oorlogen en brandstichtingen doorstaan.
Federico Fellini, de meest gevierde filmkunstenaar van Italië, werd in Rimini geboren op 20 januari 1920. Ter gelegenheid van zijn 100-jarig jubileum werd het Internationale Federico Fellini Museum geopend, verspreid over drie locaties. De hoofdlocatie is het Sismondo kasteel met multimedia tentoonstellingen. Het lijkt hier net of je in een scène van een van zijn films bent beland, zoals op de nagebouwde set van ‘La Dolce Vita’. De tweede locatie is de art nouveau Palazzo del Fulgor & Cinema Fulgor met tentoonstellingen gericht op de relatie van Fellini met de stad. Vroeger werkte hij hier in ruil voor gratis bioscoopkaartjes. De derde locatie is een groot buitengebied, het ‘Plein der Dromen’, dat het kasteel en de bioscoop verbindt met video-installaties en virtual reality.
4. Een van de grootste mozaïekwerken ter wereld in Basiliek San Apollinare Nuovo
Ravenna is wereldberoemd om haar vroegchristelijke en Byzantijnse mozaïeken. Ze versieren acht monumenten die op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan. Zoals de San Vitale basiliek uit 526. Het is een van de oudste christelijke kerken van Italië, achthoekig en heeft Byzantijnse en Romeinse elementen. Op de mozaïeken zie je onder andere Christus op bezoek bij de Byzantijnse keizer Justinianus en zijn vrouw Theodora.
In Basiliek San Apollinare Nuovo zie je een van de grootste mozaïekwerken ter wereld. De muren zijn verdeeld in drie delen, met het leven van Christus, de verschillende profeten en heiligen en het paleis van Theodorik. Ook de Neonian Baptistery (doopkapel) uit 458 is een veel bezochte bezienswaardigheid. Met in het midden een groot marmeren doopvont. Toch komen bezoekers er met name om de mozaïeken op het plafond te bewonderen: Johannes de Doper die Jezus doopt, met daaromheen de twaalf apostelen.
5. In de voetsporen van Dante Alighieri langs plekken uit zijn leven en de Divina Commedia
De ‘Opperste Dichter’, zoals ze Dante in Italië veelal noemen, wordt beschouwd als de vader van de Italiaanse taal. Bovendien wordt zijn Divina Comedia ‘Goddelijke Komedie’ beschouwd als een van de grootste literaire meesterwerken aller tijden. De meesten van ons kennen de avonturen van Dante en Virgil door de cirkels van de Inferno, tussen demonen en verdoemde zielen. Van hun reis naar de berg van het vagevuur en uiteindelijk naar het Paradijs naast zijn geliefde Beatrice. Totdat hij zijn laatste visioen bereikt - l'amor che move il sole e l'altre stelle (liefde, die de zon en de andere sterren beweegt).
De 400 kilometer lange Cammino di Dante (sinds 2012) is een cirkelvormige route die Ravenna (waar de dichter is begraven) verbindt met Florence (de geboorteplaats van Dante) en vervolgens terugkeert naar Ravenna via een andere route. De route is te voet, te fiets en per trein af te leggen. Bezoek plekken uit de Divina Comedia, zoals de Acquacheta-waterval in het hart van het nationale park Foreste Casentinesi. Deze 70 meter hoge waterval hoor je al van ver. In hoofdstuk XVI van Inferno vergeleek Dante het gerommel met de Flegetonte, een rivier van kokend bloed waar dieven en moordenaars de eeuwigheid moeten doorbrengen. Of wandel net als Dante door het dennenbos van Classe, ten zuiden van de stad Ravenna. Het bos was de inspiratie voor het 'dikke en levende goddelijke bos' dat wordt genoemd in het XXVIII-canto van de Divina Commedia.
Sinds 2021 vind je in Ravenna ook het nieuwe Museo Dante, opgedragen aan Dante Alighieri; de belangrijkste Italiaanse dichter aller tijden die in Ravenna stierf op 14 september 1321.
6. Ferrara de fietsstad van Italië met ‘s werelds oudste wijnbar
De oudste wijnbar ter wereld vind je in Ferrara. Al Brindisi bestaat sinds 1435 en staat als ‘s werelds oudste enoteca (wijnbar) in het Guinness Book of World Records. Het is even zoeken achter de opvallende Romaanse kathedraal van Ferrara, maar ineens zie je een felgeel bord en een tiental zitplaatsen onder een rode luifel. Vroeger brachten kunstenaars en wetenschappers hier lange middagen door, zoals Reniassance-beeldhouwer Benvenuto Cellini en de Venetiaanse schilder Titiaan. Neem plaats en geniet van een goed glas wijn - Al Brindisi heeft duizenden Italiaanse en internationale flessen op voorraad - en een bord vol vleeswaren of regionale kazen. De bruisende Lambrusco, een zoete rosé, past hier goed bij.
Ferrara staat ook bekend als de fietsstad van Italië. De ene tweewieler na de andere rolt je hier dan ook voorbij. Veelal ouderwetse fietsen met een mandje voorop. Huur een fiets in de stad en volg de fietsroute over de 9 kilometer lange stadsmuren. Bezoek verder het 14de eeuwse kasteel Castello Estene met slotgracht, ophaalbrug en wachttorens. Bekijk de woonkamers, keukens, kapellen en gerechtszalen van het kasteel. Vergeet ook de donkere kerkers niet, waar ooit de gevangeniscellen en martelkamers zich bevonden.
7. De Trepponti (3 bruggen) van Comacchio
Comacchio is een klein en geliefd vissersdorp vanwege de grachten, bijzondere bruggen en het uitzicht over de Delta Po valleien. Ten tijde van de Etrusken is het dorp ontstaan op zo’n 10 eilandjes in de delta van de Po. Vandaag de dag wordt het ook wel ‘Klein Venetië’ genoemd. De belangrijkste bezienswaardigheid is de Trepponti (3 bruggen), het symbool van Comacchio dat vier grachten en vijf straten met elkaar verbindt. Deze bijzondere brug werd in 1638 ontworpen door Luca Danese. Tegenover de Trepponti zie je de oude overdekte vismarkt in een prachtig 17de eeuws gebouw. Als er één vis is die je in Comacchio moet proeven, is het de anguilla (paling). Die leven rondom de stad in groten getale. Ga naar Manifattura dei Marinati - de werkplaats van de vissers en tevens museum - om er meer over te weten te komen.
Rondom Comacchio vind je een prachtig natuurgebied bestaande uit meerdere lagunes die meer dan 13 duizend hectare beslaan en de thuisbasis zijn van een grote verscheidenheid aan vogelsoorten. Het is onderdeel van het prachtige Po Delta National Park, een indrukwekkend netwerk van land en water. Zo zijn de grootste Italiaanse kolonie flamingo's en de enige Italiaanse kolonie lepelaars gevestigd in de Comacchio zoutvlakte.