Naar de inhoudLogo van de ANWBANWB Homepage

Elektrisch Rijden Monitor 2021

De stand van zaken omtrent elektrisch rijden in Nederland

De Nederlandse consument voelt zich steeds meer aangetrokken tot de elektrische auto en het aantal mensen dat de overstap naar elektrisch rijden maakt, groeit. Dat blijkt uit de resultaten van een grootschalige studie van de ANWB. Voor het vijfde jaar op rij deden we onderzoek onder de Nederlandse bevolking naar het consumentenperspectief over elektrisch rijden.

Het totale aantal volledig elektrische auto’s op de Nederlandse wegen steeg van ruim 145.000 in 2020 naar 216.000 in 2021. De afgelopen vijf jaar steeg het aantal Nederlanders met een kortetermijnaankoopintentie (0-5 jaar) van 17 procent in 2017 naar 25 procent dit jaar. Tegelijkertijd zien we ook dat voor de grootste groep Nederlanders elektrisch rijden nog altijd ver weg is.

Aanschafsubsidie en hogere actieradius

Zoals de cijfers hierboven laten zien, maakte een aanzienlijke groep particulieren het afgelopen jaar de overstap naar een elektrische auto. Dit is vooral te danken aan de aanschafsubsidie voor zowel nieuwe als gebruikte elektrische auto’s. Bovendien is het aanbod van betaalbare nieuwe modellen toegenomen en is de actieradius de afgelopen jaren sterk verbeterd. De totale gebruikskosten van een gemiddelde elektrische auto zijn inmiddels lager dan die van een gemiddelde benzineauto. Daarmee is een belangrijk omslagpunt bereikt.

Te hoge aanschafprijs

Vooral mensen met eigen oprit of parkeerplek (41%) vinden elektrisch rijden een interessante optie. Zij hebben minder last van een beperkte openbare laadinfrastructuur en kunnen thuis goedkoper laden. Beschikken zij daarnaast ook over eigen zonnepanelen, dan wordt de overstap naar een elektrische auto nog aantrekkelijker omdat zij dan met eigen stroom kunnen opladen. Desondanks blijft de hoge aanschafwaarde van een elektrische auto de hoogste barrière voor veel Nederlanders. Voor de grote groep occasionkopers (55%) lijkt elektrisch rijden nog te vroeg. Het aanbod tweedehands elektrische auto’s is nog laag en bovendien zijn de beschikbare auto’s nog te duur.

Voor Nederlanders met een privéparkeerplek is elektrisch rijden een stap dichterbij

41 procent van de Nederlanders zegt over een eigen oprit of privéparkeerplek te beschikken. Kunnen ze daar laden, dan is elektrisch rijden voor hen het overwegen waard. Deze mensen beschikken over goedkopere stroom dan wanneer ze in de straat laden en hebben minder last van eventuele problemen in het publieke laadnetwerk. Als ze daarnaast ook nog beschikken over zonnepanelen, kan de elektrische auto ‘gratis’ met door henzelf opgewekte stroom opgeladen worden. Dit is een duurzaam en in veel gevallen goedkoper alternatief dan een brandstofauto. De prijs per kilometer op basis van vier jaar gebruik en gemiddeld 15.000 kilometer per jaar ligt door deze goedkopere stroom bij thuis laden onder het kilometertarief van een vergelijkbare benzineauto.

Een extra bijkomend voordeel: degenen die thuis niet zijn aangewezen op publiek laden, hoeven zich minder zorgen te maken over de beschikbaarheid van publieke laadpunten.

Voor occasionkopers is elektrisch rijden nog verder weg

55 procent van de Nederlanders koopt zijn of haar auto tweedehands. Waar de markt van nieuwe elektrische auto’s volop in beweging is, is het aanbod elektrische occasions nog klein. De prijs van deze tweedehands auto’s is relatief hoog en de actieradius vaak beperkt. Pas de laatste jaren zien we dat er meer betaalbare elektrische auto’s worden verkocht op de nieuwmarkt. Deze komen naar verwachting pas over vier jaar op de occasionmarkt beschikbaar. Het is dus wachten totdat deze nieuwe generatie elektrisch auto’s, met betere specificaties, op de tweedehands markt verschijnen.

Belangrijkste redenen om (niet) elektrisch te rijden

Ondanks de positieve ontwikkelingen in de markt, is een elektrische auto zoals gezegd nog niet voor iedereen een haalbaar alternatief voor de brandstofauto. Dit zijn de belangrijkste redenen waarom consumenten niet of juist wel voor elektrisch rijden kiezen:

1. Aanschafprijs nog steeds te hoog

Consumenten blijken bereid meer te betalen voor een volgende elektrische auto dan voor een volgende benzine- of dieselauto. Desondanks vindt 51 procent van de Nederlanders de aanschafprijs te hoog. Dit is de grootste barrière om elektrisch te gaan rijden. Een elektrische auto is in vrijwel alle segmenten fors duurder in aanschaf dan een vergelijkbare brandstofauto. 

Daar staat tegenover dat de gebruikskosten van een elektrische auto aanzienlijk lager liggen dan die van een benzineauto. Er zijn minder onderdelen die onderhoud vergen, je bent in elk geval tot 2025 vrijgesteld van wegenbelasting en laden is, ondanks de gestegen energietarieven, aanzienlijk goedkoper dan tanken.

Totale autokosten elektrisch versus benzine

Kijken we naar de totale cost of ownership (TCO) – alle autokosten zoals afschrijving, onderhoud en verbruikskosten – dan is de gemiddelde elektrische auto dit jaar voor het eerst goedkoper dan een gemiddelde benzineauto. De gemiddelde aanschafprijs van elektrische auto’s is afgelopen jaar licht gedaald en de restwaarde verbeterd. Daarnaast zien we een gemiddeld hogere aanschafprijs van benzineauto’s, hogere brandstofprijzen en een hoger gemiddeld verbruik waardoor de TCO van elektrische auto’s dit jaar voor het eerst lager is dan van de gemiddelde benzineauto.

Elektrisch rijden is de afgelopen jaren dus financieel steeds interessanter geworden. In de Elektrisch Rijden Monitor van vijf jaar geleden was het verschil nog groot. Kocht je in 2017 een elektrische auto, dan was de TCO ruim 10 procent hoger dan die van een vergelijkbare benzineauto. In 2019 was dit al gezakt tot 2 à 3 procent hoger en in de Elektrisch Rijden Monitor van vorig jaar is te zien dat de TCO van de elektrische auto nagenoeg gelijk was.

De aanschafsubsidie voor elektrische auto’s is hierin niet meegenomen. Rekenen we de € 3350 (nieuwe EV’s) of € 2000 (occasions) subsidie mee, dan kan een elektrische auto nog goedkoper zijn. Veel consumenten zijn overigens niet bekend met de fiscale voordelen van elektrisch rijden.

2. Actieradius groeit en neemt als belemmering af

Een te kleine actieradius is nog steeds een belangrijke drempel voor Nederlanders om elektrisch te rijden, maar wordt net als vorig jaar wel steeds minder belangrijk. 29 procent van de Nederlanders vindt de actieradius nog onvoldoende voor zijn of haar persoonlijke situatie. 

Dat de actieradius steeds minder een belemmering vormt om elektrisch te rijden komt mede doordat de gemiddelde actieradius van elektrische auto's ieder jaar stijgt. Vorig jaar was het gemiddelde van een EV 305 kilometer, dit jaar is dat 333 kilometer. Ter vergelijking: In 2017 was de gemiddelde actieradius nog maar 172 kilometer.

Door de toegenomen actieradius en afnemende snellaadtijden (de huidige generatie elektrische auto’s kunnen veel sneller snelladen dan de modellen uit 2017) wordt de actieradius van nieuwe modellen steeds minder als een belemmering gezien. De gewenste actieradius, die mensen nodig denken te hebben, ligt inmiddels in de buurt van wat nieuwe elektrische auto’s te bieden hebben. 56 procent van de Nederlanders vindt een actieradius tussen de 300-500 km voldoende.

3. Milieu blijft belangrijkste reden om wél een EV te kopen

De grootste motivatie van de Nederlandse consument om een elektrische auto aan te schaffen is nog altijd het milieu, hoewel dat afneemt. 51 procent van de respondenten noemt dit als belangrijkste drijfveer tegenover 60 procent vorig jaar. Hoewel elektrische auto’s niet klimaatneutraal zijn, stoten ze over de gehele levensduur 35-55 procent minder CO2 uit dan een vergelijkbare benzineauto. Dit is inclusief productie en recycling van de accu en opwekking van de elektriciteit. De milieuprestaties van een EV zullen de komende jaren bovendien sterk verbeteren. Hoe dat zit, lees je hier.

Tegelijk is er een nieuwe reden geïdentificeerd om elektrisch te gaan rijden. Een grote groep Nederlanders (23%) vindt het belangrijk om te kunnen rijden op zelfopgewekte energie. Ook hier zit een sterke koppeling met de algehele milieuprestaties van de elektrische auto. 

4. Laadnetwerk in Nederland groeit door

Zo’n 27 procent van de Nederlanders vindt het laadnetwerk in ons land te beperkt; zij verwachten dat er te weinig mogelijkheden zijn om een elektrische auto op te laden. Deze drempel is de afgelopen jaren als enige hoofdbarrière niet verminderd en lijkt juist weer zwaarder mee te wegen.

Vorig jaar telde Nederland nog zo’n 58.000 (semi)openbare laadpalen, nu zijn dat er ruim 80.000. Daarnaast is het aantal snellaadlocaties bijna verdubbeld naar 614: de hoogste laaddichtheid (het aantal laadpalen per 100 km² asfalt) van Europa. Het aantal nieuwe elektrische auto’s in Nederland groeit echter veel harder dan het aantal laadpunten, waardoor de druk op de laadinfrastructuur toeneemt.

Ga je nu met je EV de grens over, dan is het laadnetwerk lang niet zo goed als in ons land. Andere Europese landen liggen met hun laadnetwerk achter op Nederland, maar breiden dat in hoog tempo uit. Met name de snellaadnetwerken groeien hard. Op dit moment geeft 16 procent van de Nederlander aan het een groot nadeel te vinden niet met een elektrische auto op vakantie te kunnen. De verwachting is dat met de groei van snellaadnetwerken deze barrière op termijn af zal nemen.

5. Aantal nieuwe elektrische modellen blijft toenemen, aanbod tweedehands ontoereikend

Net als vorig jaar hebben diverse automerken het afgelopen jaar weer nieuwe of verbeterde elektrische modellen op de markt gebracht. Het huidige aanbod van elektrische auto’s onder de € 50.000 is gegroeid tot 37 modellen.

Waar voorgaande jaren de kleinere elektrische auto’s (A- en B-segment) achterbleven, is er sinds twee jaar ook in dit segment meer aanbod. Het aantal gebruikte elektrische auto’s blijft echter sterk achter waardoor elektrisch rijden voor occasionkopers, ruim 55 procent van de Nederlanders, nog ver weg is. 62 procent van de occasionkopers geeft aan het aanbod op de tweedehandsmarkt te beperkt te vinden.

Om elektrisch rijden toegankelijk te maken voor alle Nederlanders is het belangrijk dat over enkele jaren een volwassen tweedehands markt van betaalbare elektrische auto’s ontstaat. Extra instroom van nieuwe, betaalbare elektrische auto’s in komende jaren is dan ook van cruciaal belang voor een passend tweedehandsaanbod over drie à vier jaar.

Pechhulp voor je elektrische auto 

Wat je pech ook is, met Wegenwacht is de beste pechhulp altijd dichtbij. Ga ook met je elektrische auto zorgeloos de weg op.

ANWB Autoverzekering 

Met de autoverzekering van de ANWB is ook je elektrische auto goed verzekerd. Bereken je premie.

Laadpas van ANWB 

De gratis ANWB-laadpas geeft je toegang tot alle openbare oplaadpunten in Nederland.

ANWB Laadpalen 

Kies de laadpaal die bij jouw situatie past, voor thuis en op het werk. Vraag gratis en vrijblijvend een offerte aan.