Wat kost elektrisch rijden?
Duurder in aanschaf, goedkoper in variabele lasten
‘Elektrisch rijden is duur’ is een veelgehoorde opmerking, maar is dat wel echt zo? Kan elektrisch rijden niet ook goedkoper zijn? Voor het antwoord op deze vragen volstaat het niet om alleen naar de aanschafprijs van een elektrische auto te kijken. We leggen je uit waarom.
Als je een goed vergelijk wil maken tussen de kosten van een elektrische auto of eentje op benzine of diesel, dan is het belangrijk dat je alle autokosten in het vergelijk meeneemt. Dus niet alleen de aanschafprijs van de auto of het bedrag dat je aan de laadpaal of pomp kwijt bent. Er zitten bijvoorbeeld grote verschillen in wat je kwijt bent aan onderhoud en wegenbelasting en dan kun je mogelijk ook nog gebruik maken van een aanschafsubisidie voor elektrische auto's.
Alle autokosten per kilometer
Alle autokosten bij elkaar opgeteld, wordt ook wel de Total Cost of Ownership (TCO) genoemd. Met de ANWB Autokostentool bereken je eenvoudig hoe het kostenplaatje er in jouw situatie uitziet. Steeds vaker blijkt dat de elektrische auto ondanks een fors hogere aanschafprijs onder aan de streep nauwelijks duurder - of steeds vaker zelfs goedkoper - is als je naar het totale kostenplaatje kijkt. Zeker nu de brandstofprijzen de pan uit rijzen.
Om de kosten van de elektrische auto per kilometer te illustreren, pakken we de Autokostentool er even bij. We gaan in het voorbeeld uit van een elektrische Peugeot e-208 GT (100 kW/136 pk) en een Peugeot e-208 GT met 1.2-benzinemotor (96 kW/131 pk). Beide Peugeots zijn van december 2022, hebben vrijwel hetzelfde uitrustingsniveau, een zo goed als gelijkwaardig vermogen, zijn voorzien van een automaat en zijn aangeschaft met 0 kilometer op de teller. De prijs van de gekozen 208 op benzine is € 31.980, de e-208 kost € 35.450. In het rekenvoorbeeld gaan we uit van een gemiddeld jaarkilometrage van 12.500 kilometer en een bezitsduur van vier jaar. Dan geeft de Autokostentool de volgende uitkomsten voor de vaste en variabele kosten voor beide auto's:
Vaste kosten (per km)
| Peugeot e-208 GT | Peugeot 208 1.2 GT | |
|---|---|---|
| Vaste afschrijving | 18,9 ct | 23,7 ct |
| Verzekering | 6,7 ct | 6,3 ct |
| MRB | 2,1 ct | 4,5 ct |
| Onderhoud carrosserie en diversen | 2,4 ct | 2,4 ct |
| Totaal per km | 30,1 ct | 36,9 ct |
| Totaal per maand | € 313 | € 385 |
Variabele kosten (per km)
| Peugeot e-208 GT | Peugeot 208 1.2 GT | |
|---|---|---|
| Variabele afschrijving | 7,9 ct | 5,5 ct |
| Brandstof/stroom* | 8,2 ct | 12,4 ct |
| Reparatie en onderhoud | 1,5 ct | 2,8 ct |
| Banden | 1,9 ct | 1,9 ct |
| Totaal per km | 19,5 ct | 22,6 ct |
| Totaal per maand | € 204 | € 236 |
Totaal per maand
| Peugeot e-208 GT | Peugeot 208 1.2 GT | |
|---|---|---|
| Totaal per km | 49,9 ct | 59,6 ct |
| Totaal per maand | € 518 | € 622 |
*Op basis van benzineprijs €1,99/liter en elektriciteitsprijs € 0,46/kWh.
Ondanks zijn hogere aanschafprijs is de elektrische Peugeot e-208 goedkoper in de totale maandlasten dan de benzinevariant.
De motorrijtuigenbelasting (MRB) ligt bij de e-208 een stuk lager, ondanks het hogere gewicht door alle auccu's. Dat komt omdat elektrische rijders tot en met 2024 geen MRB hoeven te betalen. Omdat we hier echter kiezen voor een bezitsduur van 4 jaar, rekenen we een deel MRB mee. Hieronder leggen we uit hoe de bovenstaande getallen ongeveer tot stand komen.
Let op: de prijzen in het rekenvoorbeeld, zoals aanschafprijzen en benzine- en stroomprijs, zijn gebaseerd op de situatie per december 2022. Deze kunnen in de hedendaagse markt snel achterhaald zijn. Bereken daarom altijd zelf jouw actuele situatie in de ANWB Autokostentool. Houd er ook rekening mee dat de autokostentool rekent met de 'fiscale waarde', de autoprijs zonder onder afleveringskosten. De kosten voor elektrisch rijden kunnen nog gunstiger uitvallen indien er in 2023 en 2024 nog gebruik wordt gemaakt van de aanschafsubsidie. Zie ook de tekst onder het kopje 'Fiscale voordelen' op deze pagina.
Aanschaf
Elektrische auto’s zijn vaak duurder dan een vergelijkbare auto op benzine, vooral veroorzaakt door het kostbare accupakket van een elektrische auto.
Wel is het daarbij belangrijk om op te merken dat de huidige elektrische auto's vaak krachtige en rijk uitgeruste modellen zijn, te vergelijken met de duurdere modellen op benzine en diesel. Van de goedkope instapmodellen op benzine zijn veelal nog geen tegenhangers op elektriciteit. Daardoor kan het verschil tussen brandstof en elektrisch nog groter lijken.
Tweedehands elektrische auto's
Het aanbod elektrische occasions is wat geringer dan je van benzine- of dieselauto’s gewend bent, maar dat betekent niet dat er niets te kiezen valt. Rond 2010 verschenen de eerste elektrische auto’s in de showroom en in die ruime tien jaar zijn er flink wat modellen bijgekomen. Van kakelverse demomodellen tot eerste generatie Nissan Leafs en Nissan iMiev's, er is keuze genoeg. Prijzen beginnen bij circa tienduizend euro, maar voor dat geld zul je wel genoegen moeten nemen met een auto met een kleine actieradius.
Ga je een tweedehands elektrische auto kopen? Hier moet je dan op letten.
Energiekosten en verbruik
Wat de liter is voor benzine, dat is de kilowattuur voor elektriciteit. Hoeveel je kwijt bent aan energiekosten hangt dus in eerste instantie af van het verbruik van de elektrische auto. Een middenklasse elektrische auto (bijvoorbeeld de Volkswagen ID.3) verbruikt zo’n 15 kWh stroom per 100 kilometer. De prijs voor een kWh kan echter flink uiteenlopen. Het goedkoopste is thuis laden aan je eigen laadpaal. Je betaalt dan hetzelfde stroomtarief dat je ook voor je apparaten en verlichting thuis betaalt. Aan een publieke laadpaal betaal je al iets meer, terwijl snelladen langs de snelweg het duurste is. Let wel: door de toemenende energieprijzen (december 2022) kan het zomaar zijn dat je thuistarief duurder uitvalt dan laden middels een laadpas bij publieke laadpalen. Check de tarieven van je eigen energieleverancier daarom goed met die van je laadpasprovider. Met de ANWB laadpas betaal je bijvoorbeeld € 0,60 per kWh bij een openbare laadpaal in Nederland (exclusief kosten laadsessie of abonnement).
Hoeveel het 'elektrisch tanken' kost, hangt dus zeer sterk af van de manier waarop je je elektrische auto oplaadt. Heb je thuis zonnepanelen, dan wordt het vanzelfsprekend nog interessanter om op elektrisch rijden over te stappen.
Wat kost het opladen van een elektrische auto?
Onderhoudskosten elektrische auto
Een auto met een verbrandingsmotor heeft al snel meer dan tweehonderd draaiende onderdelen in de aandrijflijn. Dat zijn stuk voor stuk onderdelen die onderhevig zijn aan slijtage en onderhoud nodig hebben of af en toe vervangen moeten worden. Een elektrische auto heeft minder dan twintig draaiende delen in de aandrijflijn en dat betekent dat je ook minder geld kwijt bent aan regulier onderhoud voor een elektrische auto. Zaken zoals olie verversen, nieuwe bougies, vervanging van koppeling of distributieriem zul je op de garagerekening van je elektrische auto niet tegenkomen. Dat zie je ook terug in het bovenstaande rekenvoorbeeld. De grootste slijtageonderdelen bij een elektrische auto zijn de banden en de remmen, al gaan ook die laatste doorgaans een stuk langer mee dan bij een brandstofauto, omdat je veel gebruik maakt van remmen op de elektromotor.
Een van de grootst mogelijke kostenposten bij een elektrische auto is revisie of vervanging van het accupakket. Maar hoe lang gaat zo'n accupakket mee? Kijken we naar een elektrische auto die al sinds 2012 op de markt is, de Tesla Model S, dan blijkt dat accupakket behoorlijk betrouwbaar. Na 250.000 kilometer is gemiddeld nog meer dan 90 procent van de originele capaciteit aanwezig. Om vrees over een kapot accupakket bij consumenten weg te nemen, bieden veel merken een uitgebreide garantie op de levensduur. Bekijk de voorwaarden goed, ook bij occasions kan er nog sprake zijn van fabrieksgarantie op het accupakket.
Overigens kun je je accupakket tegenwoordig ook laten testen op capaciteit, mocht je twijfelen bij oudere auto's. Hoe dit werkt, lees je hier.
Fiscale voordelen
De Nederlandse overheid probeert op diverse manieren elektrisch rijden te stimuleren. Op dit moment zijn die maatregelen vooral gericht op zakelijke rijders, maar deze worden in de komende jaren in stappen afgebouwd. Op dit moment zijn er de volgende stimuleringsmaatregelen:
- Aanschafsubsidie. Deze subsidie is beschikbaar voor particulieren die een elektrische auto aanschaffen of privé leasen. Weten hoeveel er nog in de pot zit? Kijk dan op deze overheidspagina. Zakelijke rijders of ondernemers kunnen geen gebruik maken van de aanschafsubsidie.
- Lagere bijtelling. De bijtelling voor zakelijke rijders is in 2022, 2023 en 2024 16 %, in plaats van 22 % bij niet-elektrische auto's. Die lagere bijtelling op volledig elektrische auto's geldt in 2022 alleen voor de eerste € 35.000 van de catalogusprijs. In 2023 en 2024 wordt dit verlaagd naar € 30.000. Is de auto duurder, dan wordt over dat meerbedrag de gebruikelijke 22% bijtelling gerekend. In 2025 geldt ook de grens van € 30.000, maar stijgt het bijtellingspercentage naar 17%. Vanaf 2026 gelden de bijtellingsregels van andere auto's: 22 % over het hele bedrag.
- Geen bpm. De bpm, ofwel de belasting van personenwagens en motorrijwielen is een extra belasting bij aanschaf van een auto. Deze belasting is gebaseerd op de CO2-uitstoot van een auto en omdat een elektrische auto geen (directe) CO2-uitstoot heeft, is deze - minstens tot en met 2024 - vrijgesteld van bpm.
- Geen wegenbelasting (MRB). Voor een volledig elektrische auto ben je vrijgesteld van motorrijtuigenbelasting (MRB), ook wel wegenbelasting genoemd. Ook deze vrijstelling blijft gehandhaafd tot en met 2024. Dit levert een besparing van enkele tientjes tot meer dan honderd euro per maand op.
Alle fiscale voordelen op een rij
Afschrijving elektrische auto
Net als een brandstofauto is ook een elektrische auto aan afschrijving onderhevig. Simpel gezegd is afschrijving het verschil tussen de oorspronkelijke aanschafprijs en de prijs waarvoor je de auto uiteindelijk weer van de hand doet. Toen de elektrische auto net ten tonele verscheen, was de afschrijving nog onzeker. Het was toen nog niet duidelijk hoe goed de accupakketten na jaren van gebruik nog zijn en of consumenten uberhaupt zaten te wachten op een gebruikte elektrische auto. Nu kunnen we een wat betere inschatting van de afschrijving maken. Met name in de vaste kosten van de elektrische auto speelt de afschrijving door de vaak hogere aanschafprijs een rol. Bij de variabele afschrijving is het verschil tussen de elektrische auto en de auto op benzine al een stuk minder groot. Onder aan de streep is de afschrijving momenteel echter wel de grootste kostenpost van de elektrische auto.
Private Lease
Het is dus goed mogelijk dat de totale autokosten voor een elektrische auto niet of nauwelijks hoger zijn of zelfs gunstiger uitvallen dan bij een brandstofauto. Er is wel één grote 'maar': je moet die hogere aanschafprijs in één keer ophoesten. Een alternatief is private lease, waarbij je voor een vast bedrag per maand in een elektrische auto kunt rijden.
In dit leasebedrag zijn alle autokosten meegenomen, behalve de elektriciteitskosten. Door schaalvoordelen van de leasemaatschappij bij het inkopen van auto's en afsluiten van verzekerings- en onderhoudscontracten kan dit zelfs goedkoper zijn dan zelf kopen. Daarnaast heb je geen onzekerheid over onderhoud en afschrijving. Daar staat tegenover dat je wel voor langere tijd een forse fincanciele verplichting aangaat die ook consequenties kan hebben wanneer je bijvoorbeeld een hypotheek wil afsluiten. Lees je daarom goed in en bekijk wat in jouw situatie de beste keuze is.
Bereken de kosten voor jouw situatie
Heb je al een elektrische auto op het oog? Met behulp van de ANWB Autokostentool bereken je op basis van model en type auto je maandelijkse kosten.
