Wat kost elektrisch rijden?

Duurder in aanschaf, goedkoper in variabele lasten

‘Elektrisch rijden is duur’ is een veelgehoorde opmerking, maar is dat wel zo? Kan elektrisch rijden niet ook goedkoper zijn? Voor het antwoord op deze vragen volstaat het niet om alleen naar de aanschafprijs van een elektrische auto te kijken. We leggen je uit waarom.

Als je een goede vergelijking wil maken tussen de kosten van een elektrische auto, een hybride exemplaar of eentje op benzine, dan is het belangrijk dat je alle autokosten in het vergelijk meeneemt. Dus niet alleen de aanschafprijs van de auto of het bedrag dat je aan de laadpaal of pomp kwijt bent. Er zitten bijvoorbeeld grote verschillen in de kosten voor onderhoud en wegenbelasting. Mogelijk kun je in het geval van een elektrische auto ook nog gebruik maken van een aanschafsubisidie.

Alle autokosten per kilometer

Alle autokosten bij elkaar opgeteld, wordt ook wel de Total Cost of Ownership (TCO) genoemd. Met de ANWB Autokostentool bereken je eenvoudig hoe het kostenplaatje er in jouw situatie uitziet. Steeds vaker blijkt dat de elektrische auto ondanks een fors hogere aanschafprijs onder aan de streep nauwelijks duurder - of steeds vaker zelfs goedkoper - is als je naar het totale kostenplaatje kijkt. Zeker nu de brandstofprijzen de pan uit rijzen.

Om de kosten van de elektrische auto per kilometer te illustreren, bereken je jouw actuele situatie in de ANWB Autokostentool. Houd er rekening mee dat die rekent met de 'fiscale waarde': de autoprijs zonder afleveringskosten. De kosten voor elektrisch rijden kunnen nog gunstiger uitvallen indien er in 2024 nog gebruik wordt gemaakt van de aanschafsubsidie. Zie ook de tekst onder het kopje 'Fiscale voordelen' op deze pagina.

Energiekosten en verbruik

Wat de liter is voor benzine, is de kilowattuur voor elektriciteit. Hoeveel je kwijt bent aan energiekosten hangt dus in eerste instantie af van het verbruik van de elektrische auto. Een middenklasse elektrische auto (bijvoorbeeld de Tesla Model 3) verbruikt zo’n 15 kWh stroom per 100 kilometer. De prijs voor een kWh kan echter flink uiteenlopen.

Het goedkoopste is thuis laden aan je eigen laadpaal. Je betaalt dan hetzelfde stroomtarief dat je ook voor je apparaten en verlichting thuis betaalt. Aan een publieke laadpaal betaal je al iets meer, terwijl snelladen langs de snelweg het duurste is. Let wel: door de toegenomen energieprijzen kan het zomaar zijn dat je thuistarief duurder uitvalt dan laden met een laadpas bij publieke laadpalen.

Tarieven vergelijken

Vergelijk de tarieven van je eigen energieleverancier daarom goed met die van je laadpasprovider. Met de ANWB Laadpas betaal je een kWh tarief dat verschilt per laadpunt. Je vindt het actuele tarief van laadpalen altijd terug in de ANWB Laadpas app.

Hoeveel het 'elektrisch tanken' kost, hangt dus zeer sterk af van de manier waarop je je elektrische auto oplaadt. Heb je thuis zonnepanelen, dan wordt het vanzelfsprekend nog interessanter om op elektrisch rijden over te stappen.

Wat kost een elektrische auto?

Elektrische auto’s waren voorheen een luxe product, maar inmiddels heb je ze in alle soorten en maten. Wel zijn ze nog altijd duurder dan een vergelijkbaar model op benzine, vooral veroorzaakt door het kostbare accupakket van een EV.

Het is belangrijk om op te merken dat de huidige elektrische auto's vaak krachtige en rijk uitgeruste modellen zijn. Van de goedkope instapmodellen op benzine zijn veelal nog geen tegenhangers op elektriciteit. Daardoor kan het verschil tussen brandstof en elektrisch nog groter lijken.

Tweedehands elektrische auto's

Het aanbod elektrische occasions is wat geringer dan je van benzine- of dieselauto’s gewend bent, maar dat betekent niet dat er niks te kiezen valt. Rond 2010 verschenen de eerste elektrische auto’s in de showroom en in het tussenliggende decennium zijn er flink wat modellen bijgekomen. Van kakelverse demomodellen tot eerste generatie Nissan Leafs en Mitsubishi iMiev's: er is keuze genoeg. Prijzen beginnen bij circa vijfduizend euro, maar voor dat geld zul je wel genoegen moeten nemen met een auto met een kleine actieradius.

Ga je een tweedehands elektrische auto kopen? Hier moet je dan op letten.

Onderhoudskosten elektrische auto

Een auto met een verbrandingsmotor heeft al snel meer dan tweehonderd draaiende onderdelen in de aandrijflijn. Dat zijn stuk voor stuk onderdelen die onderhevig zijn aan slijtage en onderhoud nodig hebben of af en toe vervangen moeten worden. Een elektrische auto heeft minder dan twintig draaiende delen in de aandrijflijn en dat betekent dat je ook minder geld kwijt bent aan regulier onderhoud.

Zaken als olie verversen, nieuwe bougies, vervanging van koppeling of distributieriem zul je op de garagerekening van je elektrische auto niet tegenkomen. De grootste slijtageonderdelen bij een elektrische auto zijn de banden en de remmen, al gaan ook die laatste doorgaans een stuk langer mee dan bij een brandstofauto. In een EV kun je namelijk remmen op de elektromotor.

Uitgebreide garantie

Een van de grootst mogelijke kostenposten bij een elektrische auto is revisie of vervanging van het accupakket. Maar hoe lang gaat zo'n accupakket mee? Kijken we naar de Tesla Model S - een elektrische auto die al sinds 2012 op de markt is - dan blijkt dat accupakket behoorlijk betrouwbaar. Na 250.000 kilometer is gemiddeld nog meer dan 90 procent van de originele capaciteit aanwezig.

Om vrees over een kapot accupakket bij consumenten weg te nemen, bieden veel merken een uitgebreide garantie op de levensduur. Bekijk de voorwaarden goed: ook bij occasions kan er nog sprake zijn van fabrieksgarantie op de benodigde batterijen.

Verzekering

Ook de verzekering van je auto is een kostenpost waarmee je rekening moet houden. Over het algemeen rekenen verzekeraars geen hogere premie voor een elektrische auto. Maar omdat een EV vaak een hogere aanschafwaarde heeft, is het verzekeren meestal wel duurder.  Daarnaast is het aan te raden om een elektrische auto allrisk te verzekeren.

Fiscale voordelen

De Nederlandse overheid probeert op diverse manieren elektrisch rijden te stimuleren. Op dit moment zijn die maatregelen vooral gericht op zakelijke rijders, maar deze worden in de komende jaren in stappen afgebouwd. Op dit moment zijn er de volgende stimuleringsmaatregelen:

• Aanschafsubsidie. Deze subsidie is beschikbaar voor particulieren die een elektrische auto aanschaffen of privé leasen. Weten hoeveel er nog in de pot zit? Kijk dan op deze overheidspagina. Zakelijke rijders of ondernemers kunnen geen gebruik maken van de aanschafsubsidie.
• Lagere bijtelling. De bijtelling voor zakelijke rijders is in 2022, 2023 en 2024 16 %, in plaats van 22 % bij niet-elektrische auto's. Die lagere bijtelling op volledig elektrische auto's geldt alleen voor de eerste € 30.000 van de catalogusprijs. Is de auto duurder, dan wordt over dat meerbedrag de gebruikelijke 22% bijtelling gerekend. In 2025 geldt nog altijd een grens van € 30.000, maar stijgt het bijtellingspercentage naar 17%. Vanaf 2026 gelden de bijtellingsregels van andere auto's: je betaalt dan 22 % over het gehele bedrag.
• Geen bpm. De bpm, ofwel de belasting van personenwagens en motorrijwielen is een extra belasting bij aanschaf van een auto. Deze belasting is gebaseerd op de CO_²-uitstoot van een auto en omdat een elektrische auto geen (directe) CO₂-uitstoot heeft, is deze - minstens tot en met 2024 - vrijgesteld van bpm.
• Geen wegenbelasting (MRB). Voor een volledig elektrische auto ben je vrijgesteld van motorrijtuigenbelasting (MRB), ook wel wegenbelasting genoemd. Ook deze vrijstelling blijft gehandhaafd tot en met 2024. Dit levert een besparing van enkele tientjes tot meer dan honderd euro per maand op.

Afschrijving elektrische auto

Net als een brandstofauto is ook een elektrische auto aan afschrijving onderhevig. Simpel gezegd is afschrijving het verschil tussen de oorspronkelijke aanschafprijs en de prijs waarvoor je de auto uiteindelijk weer van de hand doet. Toen de elektrische auto net ten tonele verscheen, was de afschrijving nog onzeker. Het was toen nog onduidelijk hoe goed de accupakketten na jaren van gebruik zijn en of consumenten überhaupt zaten te wachten op een gebruikte elektrische auto.

Nu kunnen we een wat betere inschatting van de afschrijving maken. Met name in de vaste kosten van de elektrische auto speelt de afschrijving door de vaak hogere aanschafprijs een rol. Bij de variabele afschrijving is het verschil tussen de elektrische auto en de auto op benzine al een stuk minder groot. Onder aan de streep is de afschrijving momenteel echter wel de grootste kostenpost van de elektrische auto.

Private Lease

Het is goed mogelijk dat de totale autokosten voor een elektrische auto niet of nauwelijks hoger zijn of zelfs gunstiger uitvallen dan bij een brandstofauto. Er is wel één grote 'maar': je moet die hogere aanschafprijs in één keer ophoesten. Een alternatief is private lease, waarbij je voor een vast bedrag per maand in een nieuwe of tweedehands elektrische auto kunt rijden.

In dit leasebedrag zijn alle autokosten meegenomen, behalve de elektriciteitskosten. Door schaalvoordelen van de leasemaatschappij bij het inkopen van auto's en afsluiten van verzekerings- en onderhoudscontracten kan dit zelfs goedkoper zijn dan zelf kopen. Daarnaast heb je geen onzekerheid over onderhoud en afschrijving. Daar staat tegenover, dat je wel voor langere tijd een forse fincanciele verplichting aangaat die ook consequenties kan hebben wanneer je bijvoorbeeld een hypotheek wil afsluiten. Lees je daarom goed in en bekijk wat in jouw situatie de beste keuze is.

Bereken de kosten voor jouw situatie

Heb je al een elektrische auto op het oog? Met behulp van de ANWB Autokostentool bereken je op basis van model en type jouw maandelijkse kosten.