Elektrisch rijden: hoe begin je eraan?

Om een beter beeld te krijgen of elektrisch rijden wat voor jou is, pakken we een aantal dilemma's beet en geven eerlijk antwoord op prangende vragen. Elektrisch rijden: hoe begin je eraan?

Wat is een elektrische auto precies?

In een elektrische auto is de benzine- of dieselmotor vervangen voor een of meerdere elektromotoren. De elektriciteit komt uit een groot batterijpakket dat je aan een laadpaal of thuis aan het stopcontact weer kunt opladen. Als we het over een elektrische auto (kortweg: EV) hebben, dan doelen we op een volledig elektrisch auto die z'n energie uit de accu haalt.

Er zijn immers ook hybride auto's. Die hebben weliswaar ook een elektromotor, maar die helpt slechts de ook aanwezige brandstofmotor. De stroom voor de elektromotor wordt door de auto zelf opgewekt en slaat hij op in een battrijpakket.

Plug-in hybride auto's zijn hybride auto's (dus ook weer mét een brandstofmotor én met een elektromotor) waarbij de stroom tevens via een laadpaal of uit het stopcontact gehaald kan worden (vandaar plug-in). Ook hier wordt de stroom opgeslagen in een batterijpakket. Hybride auto's kunnen een beperkt aantal kilometers louter op elektriciteit rijden, maar lang niet zo ver als een elektrische auto.

Zo’n elektrische auto komt toch helemaal niet ver?

Het klopt dat veel elektrische auto’s op een volle accu minder ver kunnen rijden dan de gemiddelde auto op een volle tank brandstof. Hoewel de techniek grote sprongen maakt en daarmee de ontwikkeling van een grote actieradius ook. Sommige elektrische auto's hebben al een bereik van 960 kilometer (WLTP) op een volle accu. Er is een ruime keus aan elektrische auto’s met meer dan 350 kilometer actieradius. En het aanbod aan nieuwe modellen groeit alleen nog maar. Ook kun je steeds vaker een aanhanger of caravan achter de elektrische auto plaatsen. De actieradius halveert dan wel zo ongeveer, net zoals het brandstofverbruik verdubbelt bij een auto met verbrandingsmotor.

Duurt dat opladen niet heel erg lang?

Als je opladen vergelijkt met tanken, dan heeft een accu een flinke tijd nodig om op te laden. Aan een laadpaal thuis of in de straat duurt het zo'n zes tot tien uur. Ook opladen met een snellader langs de snelweg duurt langer dan tanken, afhankelijk van het type auto, zo’n 20 tot 40 minuten. In de praktijk sta je meestal minder vaak langs de weg te laden dan je met een benzineauto moet tanken. Je laadt je auto namelijk vooral ’s avonds en ’s nachts thuis of overdag op kantoor. Alleen op ritten die langer zijn dan de actieradius van je auto (bijvoorbeeld meer dan 250 kilometer), moet je onderweg laden. Kun je gelijk een half uurtje pauze inlassen en jezelf ook opladen met een kopje koffie. Snelladen is duurder dan thuisladen.

De beste elektrische auto's

Is elektrisch rijden niet heel duur?

De elektrische auto’s van dit moment zijn iets duurder dan vergelijkbare benzine- of dieselauto's. Dit komt vooral door het accupakket. Daar staat tegenover dat een elektrische auto goedkoper is in gebruik. Elektriciteit is over het algemeen goedkoper dan een volle tank, je betaalt tot en met 2024 geen wegenbelasting en ook aan onderhoud ben je minder kwijt. Onder aan de streep liggen de gemiddelde autokosten voor een elektrische auto vaak niet hoger dan voor een vergelijkbare benzineauto. Omdat de hogere aanschafprijs wel een barrière kan zijn, is er (zolang de tot en met 2024 jaarlijks gevulde pot niet leeg is) een aanschafsubsidie voor nieuwe en gebruikte elektrische auto's.

En wat als ik hybride ga rijden in plaats van elektrisch?

Dat kan natuurlijk ook, maar dan kom je niet in aanmerking voor aanschafsubsidie en betaal je niet alleen voor de brandstof maar ook (in het geval van een plug-in hybride) voor de elektriciteit. Je kunt met een plug-in hybride korte stukken geheel elektrisch rijden; meestal tussen de 50 en 80 km. Met een gewone hybride is dat meestal maximaal 20 kilometer. Daarna gaat de benzinemotor sowieso meedoen en werken de twee krachtbonnen samen. Maar als je met een plug-in hybride alleen korte stukken rijdt (bijvoorbeeld woon-werk van minder dan 50 km) dan kan je dus heel lang rijden zonder gebruikmaking van de benzinemotor. Moet je de auto wel op je werk meteen 'aan de laadpaal hangen' natuurlijk.

Waar loop ik tegenaan als ik met de EV op vakantie ga?

Om te beginnen: omdat het batterijpakket van een EV in de bodem van de auto ligt en de rest van de auto er bovenop is gebouwd, heb je een normale bagageruimte tot je beschikking. Het is dus niet zo dat de batterijen extra ruimte opsnoepen. Sterker nog: veel EV's hebben een extra laadruimte in de neus op de plek waar vroeger de brandstofmotor zat. Dat heet een frunk (dat staat voor front trunk oftewel laadruimte voorin).

Het opladen van je EV in het buitenland is zo langzamerhand geen probleem meer. In Scandinavië is de mogelijkheid om te laden erg goed geregeld, maar ook in vakantielanden zoals Frankrijk, Italië en Duitsland is (snel)laden eenvoudig. Langs de route du soleil zijn tal van snellaadmogelijkheden maar ook elders in Frankrijk is snelladen en laden aan een publieke paal gewoon goed mogelijk. In Groot-Brittanië is de dekking van laadpalen minder goed.

We zeiden het hierboven al: steeds meer EV's kunnen een aanhanger trekken maar een echte caravan wordt lastig. Meestal is het trekgewicht van een EV beperkt tot zo'n duizend kilogram. Dan heb je het dus over een heel kleine caravan of over een vouwwagen.

Verder zal het stroomverbruik tijdens het trekken van een caravan halveren waarmee de actieradius van de meeste EV's dan dus erg beperkt is. In de praktijk zul je elke 150 km moeten laden. Met een vouwwagen neemt de actieradius met ongeveer een kwart af. Een overweging kan zijn om voor vakantieritten de EV thuis te laten en een brandstofauto te huren - al gaat dat wel aardig in de papieren lopen.

Autokosten vergeleken: benzine, hybride én volledig elektrisch

Is elektrisch rijden wel echt zo milieuvriendelijk?

Een elektrische auto is niet klimaatneutraal. Hij heeft dan weliswaar geen dampende uitlaat, ook bij de opwekking van elektriciteit en het produceren van de auto komen schadelijke stoffen vrij. Maar kijk je naar de gehele levenscyclus van een elektrische auto en vergelijk je dat met die van een brandstofauto, dan is de elektrische auto onder de streep aanzienlijk minder belastend voor het milieu. Als we ook meer zonne- en windenergie opwekken, wordt de elektrische auto nog minder belastend. Heb je zonnepanelen op je dak en laad je je EV thuis op, dan is dat natuurlijk goed voor het milieu en voor je portemonnee.

Heeft elektrisch rijden de toekomst?

Bij de ANWB zijn we er van overtuigd dat elektrisch rijden het autorijden van de toekomst is. Of elektrisch rijden voor jou interessant is, hangt af van meerdere factoren. Zoals: hoe en hoe vaak gebruik je je auto, wat is je budget en zijn er laadmogelijkheden in jouw omgeving? Daarom adviseren we je zo goed mogelijk over alles wat met elektrisch rijden te maken heeft. Zo kun je, samen met ons, het ideale moment bepalen om over te stappen. Nu of in de toekomst.

Overzicht van alle EV's + wat ze kosten

Zo ervaren deze ANWB-leden elektrisch rijden

Soms is het fijn om het verhaal van anderen te horen voordat je een keuze maakt. Daarom vroegen we vier ANWB-leden naar hun ervaring met elektrisch rijden.

Anton kocht een elektrische occasion

Een gebruikte elektrische auto kopen, Anton Verhees deed het. Is dat spannend of valt het eigenlijk wel mee? We vragen het de ervaringsdeskundige, die begin 2020 een tweedehands Renault Zoe kocht.

Naam: Anton Verhees
Leeftijd: 66
Woonplaats: Heeswijk-Dinther
Auto: Renault Zoe (2018)
Gekocht in: februari 2020
Oplaadmogelijkheden: eigen laadpaal

Waarom de keuze voor een elektrische occasion?

Ik moest voor het eerst van mijn leven zelf een auto kopen, ik reed namelijk altijd in een auto van de zaak. Maar toen ik begin van het jaar met pensioen ging, moest ik mijn Kia Niro Hybrid inleveren. De zonnepanelen lagen al op het dak en ook vanuit milieu-oogpunt zou ik graag elektrisch rijden. Ik vind het echter zonde om een nieuwe auto te kopen, in het eerste jaar schrijf je vaak toch het meeste af. Binnen mijn budget ben ik toen gaan zoeken wat de mogelijkheden waren.

Was de zoektocht naar een geschikte auto lastig?

Omdat ik als autoschade-expert heb gewerkt, ben ik redelijk goed op de hoogte van wat er te koop is en waar je op moet letten bij aanschaf van een auto. Qua modellen is er niet heel veel keuze, dus ik was er al redelijk snel uit dat het een Zoe moest worden. Daarbij had ik het geluk dat op het moment dat ik aan het zoeken was er net een nieuw type Zoe op de markt was gekomen. Er was daarom veel aanbod van het vorige type, waaronder veel demonstratieauto's van dealers en de importeur. Mijn eigen Zoe was bijvoorbeeld een demoauto van Renault Nederland. Het is daarom ook een goed uitgeruste Bose-uitvoering.

Nu werd de Zoe aanvankelijk alleen met een accu op huurbasis aangeboden. Heeft u daar ook voor gekozen of heeft u de auto inclusief accu gekocht?

Ik wilde geen huuraccu. Ik rij zo'n 20.000 kilometer per jaar en dan betaal je al snel zo'n 120 euro per maand. Dat zag ik niet zitten. Ik heb dus bewust gezocht naar een exemplaar met koopaccu. Dat was nog wel even lastig, want het is bij occasions lang niet altijd duidelijk of het nu een koop- of huuraccu bedraagt.

Heeft u een ander soort proefrit gemaakt dan wanneer u een benzineauto zou kopen, bijvoorbeeld om te checken in wat voor staat de accu nog is?

Nee, de auto is van oktober 2018 en had maar 20.000 kilometer gelopen, dus de auto was maar anderhalf jaar oud. Dan is er nog niks met zo'n accu aan de hand. Misschien dat je er anders naar gaat kijken wanneer een auto zes jaar oud is. Met acht jaar garantie op de accu maak ik me bij mijn auto geen enkele zorgen.

Bent u terugkijkend tevreden over uw beslissing om elektrisch te gaan rijden?

Ja, het rijdt erg fijn. Comfortabel, stil en natuurlijk een automaat. En het is ook leuk om bewust bezig te zijn met zuinig rijden. Je ziet direct aan de voorspelde actieradius wat het effect is van je rijstijl. Dat zet je echt aan om zuiniger te rijden. Met zo'n 250 kilometer aan effectief bereik heb ik nooit last van laadstress, ik rij zelden meer dan 250 kilometer op een dag. En als ik dan een keer een langere rit maak, dan hang je hem op de bestemming gewoon even aan een laadpaal.

Ger kocht haar eerste elektrische auto

'Mijn volgende auto wordt een elektrische' riep Ger van Zanden jaren terug al. En ze heeft woord gehouden, want in januari 2020 heeft ze haar Renault op LPG ingeruild voor een volledig elektrische Opel. We vragen haar hoe het eerste jaar als elektrisch rijder is bevallen.

Naam: Ger van Zanden
Woonplaats: Drachten
Auto: Opel Ampera-e (2020)
Gekocht in: januari 2020
Oplaadmogelijkheden: stopcontact

Waarom heeft u gekozen voor een elektrische auto?

Al twee jaar zei ik dat mijn volgende auto een elektrische zou worden, dus toen mijn twaalf jaar oude Renault Scenic op LPG aan vervanging toe was, ben ik op zoek gegaan. Vooral vanuit milieuoogpunt, al waren de prijs en de reikwijdte van een elektrische auto nog wel een punt van twijfel.

Hoe bent u bij de Opel Ampera-e uitgekomen?

Natuurlijk vanwege de grote actieradius van de Ampera-e, al was ik eigenlijk in het begin helemaal niet naar deze Opel aan het kijken. Ik was erg blij met mijn vorige Renault, dus ben als eerste gaan proefrijden met de Renault Zoe. Die viel echter al snel af, omdat ik hem zelf niet zo prettig vind rijden. Bij dezelfde garage stond ook een Nissan Leaf en die beviel me al veel beter. Mijn zoon vond toen online in Leeuwarden een mooie tweedehands Leaf en die bleek bij een Opel-garage te staan. Daar stond ook een tweedehands Ampera-e en we raakten aan de praat. De verkoper vertelde mij over een interessante aanbieding op een nieuwe Ampera en dat bleek zo aantrekkelijk dat ik na een prettige proefrit in de occasion mijn handtekening heb gezet onder het bestelformulier van een nieuwe.

U heeft nu een elektrische auto met een flinke actieradius, gebruikt u hem ook voor lange ritten?

Eigenlijk nog niet, al heeft dat ook een beetje met mijn eigen onzekerheid te maken. Ik gebruik hem nu vooral hier in de omgeving, om ook een beetje ervaring met de auto op te doen. Eén keertje ben ik er mee naar Utrecht geweest, maar toen ik voor de zekerheid op de terugweg wilde opladen, kwam ik bij een laadpaal die kapot was. Toen raakte ik wel een klein beetje in paniek. Gelukkig vond ik in de buurt nog een andere paal en ben ik zelf een kop koffie gaan drinken. Achteraf gezien had ik makkelijk heen en weer gekund op een volle accu, maar door mijn onzekerheid durfde ik dat niet aan. Mijn zoon woont in Zeeland en daar wil ik binnenkort ook naar toe rijden. Dat is zo'n 300 kilometer enkele reis en dat vind ik door mijn onervarenheid best spannend.

Hoe laadt u de auto thuis op?

Gewoon via het stopcontact. Hier in het dorp doe ik eigenlijk alles op de fiets, dus ik vind het helemaal niet zo erg als het twee dagen duurt voor mijn half lege accu weer vol is. Het laden via het stopcontact gaat natuurlijk heel traag, al helemaal omdat ik de stekker er 's avonds uittrek. Op het dak liggen zonnepanelen, dus zo probeer ik zoveel mogelijk mijn eigen opgewekte stroom te laden. Daarnaast verwacht ik niet nog jaren in dit huis te wonen, dus het zou ook een beetje zonde zijn om nu een dure paal aan te laten leggen. Bij mijn volgende woning zou ik wel graag een laadpaal hebben.

Wat vindt u het grootste voordeel van elektrisch rijden?

Vooral dat deze auto zo super soepel rijdt! Je hoeft niet te schakelen, dat is met artritis in mijn handen sowieso heel erg fijn. Wat ik ook heel fijn vind is in de 'L-stand', waarin de auto meteen vertraagt als je het gaspedaal loslaat. Vooral bij rotondes en stoplichten is dat heel prettig. Ik vind het heerlijk dat we nu 100 in plaats van 130 rijden. Dat rijdt veel rustiger en dan kun je ook nog een beetje om je heen kijken.

Ondanks de onzekerheid over het laden heeft u dus geen spijt van uw keuze?

Nee, het is echt een heerlijke auto, lekker stil, ik zit heel ontspannen achter het stuur. Nu moet ik natuurlijk nog naar Zeeland rijden, maar dat komt ook vast goed. Wat ik wel jammer vind is dat er geen trekhaak op kan. Daar kwam ik pas achter toen ik de auto ging bestellen. Je kon wel voor een ingebouwde fietsendrager kiezen, maar die was zo duur dat ik voor die paar keer dat ik met een vriendin ga fietsen beter gewoon op de bestemming twee fietsen kan huren.

Jan-Jaques koos een EV met het oog op de toekomst

Elke tien jaar koopt Jan-Jaques Bleeksma een andere auto. En die auto moet dan natuurlijk wel klaar zijn voor de toekomst, hij moet immers ook weer tien jaar mee. En dus wilde hij per se een elektrische auto. "Regeren is vooruitzien", aldus een tevreden MG-rijder.

Naam: Jan-Jaques Bleeksma
Leeftijd: 77
Woonplaats: Tilburg
Auto: MG ZS EV (2019)
Gekocht in: december 2019
Oplaadmogelijkheden: stopcontact

Waarom rijdt u in een elektrische auto?

Ik koop eigenlijk elke tien jaar een nieuwe auto. Na tien jaar en 110.000 kilometer in mijn Mazda 6 was het dus tijd om uit te kijken naar iets anders. Omdat ik een auto koop om er weer tien jaar mee te rijden, wil ik wel iets dat bij de tijd is. Kijk, vergelijk het met televisies, toen de flatscreen-tv's kwamen wist je ook, dit gaat het worden in de toekomst. Dan ga je toch ook geen ouderwetse beeldbuis meer kopen? Ik ga dus ook geen benzine- of dieselauto meer kopen. Een hybride was voor mij ook niet nodig, ik rij toch geen lange afstanden meer op mijn leeftijd.

En hoe kwam u toen bij de MG uit?

Ik was eigenlijk aan het kijken naar een Hyundai Kona of een Kia Niro, maar die vond ik nog behoorlijk duur en eigenlijk ook niet zo heel mooi. En toen kwam daar in oktober opeens de MG voorbij. Die was een stuk vriendelijker geprijsd en de accu is voor mij groot genoeg. Ik heb wel voor het luxe-model gekozen, met leren bekleding en een groot zonnedak. En ik kan u zeggen, ik heb absoluut geen spijt van mijn keuze, het is een heel prettige wagen.

Heeft u twijfels of de accu het wel tien jaar uit gaat houden?

Nee, helemaal niet. Ik rij sowieso alleen korte afstanden, een enkele uitzondering daargelaten. Dus ik hoef nooit te snelladen, ik kan gewoon heel rustig opladen en dat is denk ik beter voor de accu. En ik krijg ook acht jaar garantie op de accu, dus dat geeft ook wel vertrouwen. De actieradius is 262 kilometer en zover rij ik er nooit mee. Het verste dat ik er mee rij is naar mijn broer in Middelburg, dat is 126 kilometer. Dus ik zou eigenlijk gewoon heen en terug moeten kunnen zonder opladen. Maar omdat het mijn broer is, mag ik hem daar natuurlijk ook even bijladen.

Laadt u ook wel eens aan een publiek laadpunt?

Dat heb ik nu één keer gedaan. Niet omdat het nodig was, maar omdat ik gewoon wilde kijken hoe dat gaat. Maar ik kan zo makkelijk hier onder de carport de auto opladen, dat is eigenlijk gewoon ideaal.

Dus we mogen wel concluderen dat u een enthousiaste elektrische rijder bent?

Ja, absoluut. Het is echt puur genot! Zo luxe, alles elektrisch en ook zo stil. Hij heeft een hele goede audio-installatie, met zes speakers en omdat je geen motor hoort, kan ik heerlijk naar klassieke muziek luisteren. Dat klinkt nog beter dan hier bij mij thuis.

Loek rijdt bij toeval elektrisch

Bij toeval komt Loek Canton een private lease-aanbieding voor een elektrische Skoda Citigo tegen. Na een rekensommetje blijkt elektrisch rijden tot zijn verrassing goedkoper dan een auto op benzine! Een half jaar na die ontdekking maken we de balans op.

Naam: Loek Canton
Leeftijd: 34
Woonplaats: Augustinusga
Auto: Skoda Citigo-e iV (2020, private lease)
Geleasd in: begin 2020
Oplaadmogelijkheden: stopcontact

Waarom rij je in een elektrische auto?

Dat is eigenlijk een beetje toevallig, ik dacht namelijk dat elektrisch rijden niet voor mij was weggelegd. Dat het nog veel te duur was. Toen werd ik eind vorig jaar door een familielid gewezen op een hele scherpe private lease-aanbieding van de elektrische Skoda Citigo en bleek dat het rekensommetje eigenlijk heel gunstig uitviel. Alle autokosten zitten in dat leasebedrag inbegrepen, alleen de elektriciteit moet je zelf betalen. Ik kan hem op mijn werk gratis opladen en dat wat ik af en toe nog thuis laad kost me ongeveer een tientje per maand. Het was voor mij een grote verrassing dat elektrisch rijden al zo betaalbaar was.

Wat ook fijn is, is dat je een contract aan gaat voor vijf jaar en daarna de auto gewoon inlevert. Je hebt dus geen onzekerheid over de accu, geen dure reparaties als deze stuk gaat of onzekerheid over wat je nog voor je auto terug krijgt bij inruil. En dan ga ik dan wel weer kijken of er weer zo'n mooie aanbieding is en het rekensommetje nog steeds zo gunstig uitvalt in het voordeel van elektrisch rijden.

Is de relatief beperkte accucapaciteit voor jou een beperking?

Nee, helemaal niet. Ik gebruik de auto vooral om naar mijn werk in Drachten te rijden, dat is zo'n 20 kilometer enkele reis en zo'n 10.000 kilometer op jaarbasis. We hebben naast de Citigo ook nog een auto op benzine die mijn vrouw gebruikt, dus als we een keer een lange rit moeten maken, dan kunnen we altijd die auto pakken. Al moet ik wel zeggen dat die Citigo zo lekker rijdt, dat we die zo veel mogelijk gebruiken. Ze is blij als ik thuis werk.

Hoe bevalt het elektrisch rijden?

Dat was wel even spannend, want ik had helemaal niet in de auto gereden toen ik hem bestelde. Sterker nog, ik had sowieso nog nooit in een elektrische auto gereden. Een collega vertelde me wel dat het heel prettig rijden is en dat klopt. Het is een fijn wagentje, lekker vlot en stil. Veel fijner dan een versie met benzinemotor.

Alleen maar hosanna, of is er misschien toch ook een aspect dat je tegen is gevallen?

Ik heb geen cruisecontrol op mijn auto en dat mis ik wel. Omdat de auto zo stil is en je niet aan het motorgeluid kunt horen hoe hard je rijdt, kruipt je snelheid toch al snel ongemerkt omhoog. Dus die tip kan ik wel geven aan mensen die een elektrische auto willen bestellen: zorg dat je cruisecontrol hebt!

Verder was het uitzoeken welke laadpassen je nodig hebt wel een klusje. Het is soms best moeilijk om uit te vinden welke passen waar werken en met welke je het voordeligst kunt laden. Je kunt lang niet altijd even makkelijk zien wat je betaalt voor een laadsessie. Ik heb nu twee passen. Ik gebruik ze niet veel, maar je wilt ze toch hebben voor het geval je ze een keer nodig hebt.