De leukste bezienswaardigheden van Antwerpen

Het veelzijdige en bruisende Antwerpen is makkelijk te voet te verkennen en zit vol interessante bezienswaardigheden zoals de wereldberoemde haven en de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, het boegbeeld van de stad. Bewonder de verschillende architectonische stijlen die door de stad zijn gebruikt. Van art nouveau herenhuizen in de straat Cogels-Osylei en de gotische kerken tot de eclectische stijl van het 19e-eeuwse Centraal Station. Leer meer over Antwerpen in de vele musea als het smakelijke chocolademuseum Chocolate Nation en het moderne Museum aan de Stroom. Kom tot rust in de botanische tuin en het Begijnhof of drink een biertje op het sfeervolle plein de Grote Markt. Ontdek de mooiste bezienswaardigheden van Antwerpen.

Wat te doen in Antwerpen?

1. Het Rubenshuis: het leven van de wereldberoemde schilder

Breng een bezoek aan het Rubenshuis en stap het leven binnen van een van de grootste barokkunstenaars: Peter Paul Rubens (1577 - 1640). De Vlaamse schilder, tekenaar, tapijtontwerper en diplomaat werd wereldberoemd door zijn schilderijen vol bijbelse, mythologische en historische verhalen. Het Rubenshuis is meer dan alleen een museum, het is een herinnering aan de 25 jaar die Rubens hier doorbracht met zijn gezin en een kijkje in zijn atelier.

In dit paleiselijke huis maakte hij het grootste deel van zijn oeuvre, ontving hij koninklijke gasten en bewaarde hij zijn kunstcollectie. Het topstuk van de collectie is volgens velen het schilderij Annunciatie. Tijdens zijn verblijf in Italië raakte Rubens gefascineerd door het land en de werken van renaissanceschilders. Bij terugkomst in België begon hij meteen aan het schilderij waarop de maagd Maria wordt bezocht door de Engel Gabriël die haar vertelt dat ze de moeder van Christus zal worden. Geliefd aan het schilderij is de huiselijke sfeer waarin Maria zich begeeft met een rieten mand met naaiwerk en een slapende poes.

2. De helden van de Grote Markt

De Grote Markt is een goed voorbeeld van het laatmiddeleeuwse karakter van Antwerpen en toont daarnaast de grandeur van de stad in haar gouden 16e en 17e eeuw. Vooral te zien aan de rijkversierde gildehuizen en het in renaissancestijl gebouwde stadhuis. Het grootste en opvallendste huis is Het Pand van Spanje (nummer 7). Helemaal bovenop de gevel staat een gouden beeld van Sint-Joris die elk moment de draak, die zich nog net kan vastklampen aan de gevel, zal verslaan.

Nog een bijzondere strijd wordt afgebeeld door middel van de fontein in het midden van de driehoekige markt. Het bronzen fonteinbeeld toont Romeinse stadsheld Silvius Brabo die is verbonden aan een legende. Hij vocht tegen de reus Druoon Antigoon, die de hand van schippers afhakte wanneer ze de hoge tol niet betaalden. Brabo versloeg de reus en gooide zijn hand in de Schelde. De stadsnaam zou volgens de legende afkomstig zijn van ‘handwerpen’. Waarschijnlijker, maar minder spannend, is dat de naam is afgeleid van een zandplaat in de Schelde genaamd ‘de aanwerp’. 

3. MAS: hoe water Antwerpen met de wereld verbindt

De haven, scheepvaart en Antwerpen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om de ontwikkelingen van de stad te begrijpen bezoek je het MAS, Museum aan de Stroom. Verdeeld over tien verdiepingen vind je meer dan vijfhonderdduizend stukken die de verbondenheid tussen Antwerpen en de wereld tonen.

Bij de expositie ‘Feest!’ leer je meer over feestelijke tradities en kleurrijke rituelen van over de hele wereld. Leer meer over (Noord en Zuid) Amerika in de tijd voordat de Europeanen aan land kwamen bij de precolumbiaanse collectie. Natuurlijk is er ook een expositie over de belangrijkste havens van de wereld waar Antwerpen deel van uitmaakt. Loop via een wandelboulevard met metershoge glaspartijen naar een hoogte van 60 meter en geniet van een panoramisch uitzicht over de stad, de Schelde en de haven.

4. Het Eilandje: van vergeten havengebied tot hipste wijk

Het Eilandje, in het noorden van de stad, is het oudste havengebied van Antwerpen. Toen de havenactiviteiten verdwenen, raakte de wijk vergeten en verloederd tot er eind jaren tachtig nieuw leven in werd geblazen door projectontwikkelaars en de gemeente. Het Eilandje is nu een mooie entree tot de stad en volgens velen een van de hipste wijken van Antwerpen. Alhoewel de monumentale pakhuizen en hangars nu vaak hippe cafés en restaurants huisvesten, is het ouderwetse maritieme karakter gebleven.

Het nautische karakter wordt onderstreept door de Dokmarkt. Aan de Napoleonkaai, in de schaduw van het Museum aan de Stroom, worden tussen juli en oktober elke woensdag verse producten verkocht. Van groente en fruit, verse vis en Nederlandse kazen tot versgebakken wafels, chocolade en fleurige bloemen. Of geniet, zoals echte Antwerpenaren dat doen, van een glaasje cava en oesters. 

5. Chocolate Nation: een zoete sensatie

Wie aan België denkt, denkt waarschijnlijk ook aan chocolade en pralines. Beleef de zoete sensatie van het grootste chocolademuseum van België: Chocolate Nation. Ga in het museum mee op reis van de cacaoplantages naar de grootste opslaghaven van cacao ter wereld in Antwerpen. Je leert meer over de geschiedenis, tradities, merken, producten en innovaties die de Belgische chocolade wereldberoemd maakte. Een enorme fantasiemachine toont daarnaast hoe het gemaakt wordt en hoe de zachte smaak ontstaat. 

Chocolate Nation heeft een zogenoemde ‘bean-to-bar’ en atelier waar je chocolatiers aan het werk kunt zien. Aanschouw hoe de chocolatiers handmatig de beste bonen uitkiezen, roosteren en vervolgens verwerken tot huisgemaakte chocoladeproducten. Zelf eens proberen? Chocolate Nation organiseert workshops waarbij de chocolatiers je de fijne kneepjes van het vak leren. Met als bonus: jouw zelfgemaakte pralines mee naar huis nemen. 

6. Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

Het stadsbeeld van Antwerpen en het Aanzicht van de Grote Markt worden bepaald door de 123 meter hoge toren van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. De bouw van deze gotische kruiskerk begon in de 14e eeuw en werd pas twee eeuwen later afgerond. Helaas is van het oorspronkelijke interieur weinig over. Altaren, beelden, glasramen en relieken werden vernield door calvinisten tijdens de beeldenstorm in de 16e eeuw.

Het enige dat gespaard bleef was een marmeren madonnabeeld en een aantal fresco’s. Dat de kerk vaak opnieuw is ingericht en daardoor een mix van elementen uit de gotiek, barok, renaissance en neogotiek bevat, draagt eigenlijk alleen maar bij aan de charme.
Stap de kathedraal binnen en bewonder de imposante gebrandschilderde ramen en altaarversieringen zoals het schilderij ‘De dood van Maria’ van Abraham Matthyssens. Daarnaast hangen binnen ook twee schilderijen en twee drieluiken van de beroemde schilder Rubens, die verhalen vertellen over Maria en Christus.  

7. De antieke en moderne schatten van de Kloosterstraat

Kuier door de straat die een mooie mix tussen antiek en modern bevat. Naast antiek zijn hier ook veel conceptwinkels te vinden van jonge ontwerpers en innovatieve ondernemers. Zo zie je veel winkels met duurzaam gemaakte kleding en meubels en ontwerpers die oude materialen hebben omgetoverd tot nieuwe producten. Internationale ketens vind je hier niet, waardoor de Kloosterstraat gelijk staat aan unieke producten met geschiedenis. 

Maar de Kloosterstraat is ook zeker de antiekstraat van Antwerpen. Loop een van de winkeltjes binnen en je krijgt het gevoel of je aan het spitten bent op de zolderkamer van de Antwerpenaren zelf. Van oude boeken en zonnebrillen tot antieke racefietsen en Perzische kleedjes. De Kloosterstraat is overigens ook een van de weinige straten waar winkels op zondag geopend zijn.

8. Het Steen: toegangspoort van Antwerpen

Aan de Schelde staat het oudst bewaarde gebouw van Antwerpen: Het Steen. De eerste stenen werden gelegd in de 11e eeuw en vormen nu de laatste zichtbare getuige van de ommuurde burcht die eeuwenlang het stadsbeeld bepaalde. Het Steen is een van de drie poortgebouwen van de burcht en vervulde tal van functies. Bewonder voor de ingang het standbeeld van Lange Wapper: een reus die volgens legendes kon krimpen tot het formaat van een muis. In het holst van de nacht kwam hij tevoorschijn met als enige doel: Antwerpenaren (met name dronkaards) laten schrikken.

Tot 1823 fungeerde Het Steen als gevangenis en executieplaats voor vele ketters. Daarna heeft het gebouw gediend als woning, houtzagerij, visopslag en vanaf 1862 als museum. Van het Museum van Oudheden tot het Nationaal Scheepvaartmuseum, waarvan de inhoud nu te vinden is in het MAS (Museum aan de Stroom). Het Steen wordt momenteel omgebouwd naar een informatieve toegangspoort naar Antwerpen, de perfecte start voor je stedentrip. Bezoekers kunnen er terecht voor informatie over de stad, tickets, exposities en riviercruises. 

9. De bruisende en kunstzinnige wijk Het Zuid

Een van de meest bruisende wijken van Antwerpen is Het Zuid. Voornamelijk in de avond wanneer de vele bars, clubs en restaurants volstromen. Maar ook overdag is er genoeg te beleven. De naam Het Zuid is een afkorting van Zuid-Museum, ontstaan door de verzameling musea die er te vinden zijn. Kunstliefhebbers kunnen hun hart ophalen in de wijk met vele kleine kunstgaleries en drie grote kunstmusea. In een voormalig pakhuis aan de Waalsekaai vind je het FOMU (fotomuseum) waar de geschiedenis van fotografie door middel van foto’s wordt verteld.

Verderop staat het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA). In deze verbouwde graansilo bewonder je hedendaagse beeldende kunst in de vorm van beelden, schilderijen en sculpturen. Als laatst, maar zeker niet het minst, heb je het Koninklijke Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (tijdelijk gesloten voor renovatie). Met ongeveer 8200 schilderijen, beelden, prenten en tekeningen van onder andere Peter Paul Rubens, Rik Wouters, James Ensor en Titiaan.

10. De grandeur van het Centraal Station

Als je met de trein naar Antwerpen reist, begin je meteen bij een van de mooiste bezienswaardigheden: het Centraal Station. Bewonder de 19e-eeuwse grandeur van het station, dat door de Antwerpenaren ook wel Spoorwegkathedraal wordt genoemd. Het gebouw uit 1905 bestaat uit stalen perronoverkapping van 43 meter hoog, 186 meter lang en 66 meter breed. Met daarnaast het stenen stationsgebouw getopt met grote koepel. Het stenen gebouw heeft een eclectische stijl, dat wil zeggen dat het ontwerp uit meerdere stijlen bestaat. Zo liet de maker Louis Delacenserie zich onder andere inspireren door het Pantheon in Rome.

Voorheen was Antwerpen Centraal Station het eindpunt en moesten treinen dezelfde weg terug. Door de komst van een tunnel onder het station in 2007, kunnen de treinen nu doorrijden naar volgende bestemmingen, en eveneens leuke stedentrip bestemmingen, als Mechelen en Brussel.

11. De genezende planten van Den Botaniek

Den Botaniek is een groene oase van rust in de drukke stad. Nergens anders in Antwerpen vind je zoveel planten- en kruidensoorten die altijd in de bloei staan. De tuin werd in de 16e eeuw aangelegd door apotheker Peeter van Coudenberghe voor het naastgelegen St-Elisabethziekenhuis. De planten en kruiden werden gebruikt om geneesmiddelen mee te maken.

Tegenwoordig groeien hier zo’n tweeduizend planten- en kruidensoorten, vergezeld door naambordjes om je plantenkennis te vergroten. Een kleine greep uit de collectie bevat wilde citroen, Japanse notenbomen, bamboe en adelaarsvaren. Wandel langs een zee van bloemen, een collectie cactussen in de serre en een vijver en poel vol kwakende kikkers. Of geniet – zoals vele studenten, lezers en poëten – van de rust op een bankje in de schaduw van de bomen.

12. De sterrenhemel boven de Dageraadplaats

In de wijk Zurenborg is een van de gezelligste pleinen van Antwerpen te vinden: Dageraadplaats. In grote steden zijn de sterren vaak moeilijk te zien door het vele licht. Daar hebben ze op de Dageraadplaats iets op gevonden. Op een hoogte van 12 meter boven het plein hangt een net, dat in de avond door duizenden fonkelende ledlampjes oplicht als een sterrenhemel. De kinderen kunnen zich vermaken op de speeltoestellen. Er zijn genoeg drinkfonteintjes op het plein, maar de keuze om je dorst te lessen zal eerder vallen op een van de cafés en restaurants die het plein omgeven. Vooral op zonnige dagen, wanneer het plein verandert in een groot terras, komen inwoners hier samen om te genieten.

13.  Begijnhof: stilte binnen de drukte

Midden in de drukke stad ligt de verstilde schoonheid van het Begijnhof verstopt. Een Begijnhof is een verzameling huisjes binnen een stadsmuur, alleen te betreden via toegangspoorten. Naast de universiteit en de Sint-Catharinakerk in de binnenstad vind je kasseien straatjes, een binnentuin, een boomgaard en huizen uit de 16e eeuw. De huizen werden bewoond door begijnen: alleenstaande vrouwen die hun vrijheid en persoonlijk eigendom wilde behouden en dus geen kloostergelofte aflegden, maar zich wel inzetten voor de kerk.

Door als gemeenschap binnen de stadsmuren te wonen, waren de vrouwen veiliger van het geweld van buitenaf. In de tijd dat de vrouwen in het Begijnhof woonden, werd er gezocht naar een geschikte man. Tegenwoordig is de gemeente bezig om het historisch erfgoed te restaureren en van de huisjes betaalbare huurwoningen voor gezinnen te maken.

14.  Het stadsbeeld van de bourgeoisie: Cogels-Osylei

Een van de mooiste straten van Antwerpen is Cogels-Osylei, gelegen in de wijk Zurenborg. Hier neem je een kijkje in het leven van de bourgeoisie uit het eind van de 19e en begin 20e eeuw. Wandel over de kasseien straat en zie paleis na paleis en indrukwekkende (heren)huizen aan je voorbijtrekken.
Het straatbeeld wordt gevormd door de elegante jugendstil- of art nouveau-stijl die voor de meeste gebouwen is gebruikt en de voortuinen met identieke ijzeren hekjes. In de jaren zestig wilde het stadsbestuur deze straat en omliggende straten slopen. Gelukkig werd daar fel tegen geprotesteerd vanwege de vele architectonische hoogtepunten die er te vinden zijn.