De mooiste bezienswaardigheden van Mechelen

Mechelen wordt de kerkenstad van Vlaanderen genoemd: de historische plaats tussen Antwerpen en Brussel telt maar liefst acht kerken. Dit, plus een gezellig centrum en interessante musea, maakt Mechelen een prima bestemming voor een weekendje weg. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden van Mechelen.

Wat te doen in Mechelen?

Mechelen is niet zo beroemd als Brussel, Antwerpen en Brugge. Toch doet de historische stad niet onder voor ‘de grote drie’ van België. Bezoek tijdens je weekendje weg zeker een of meer van de acht kerken in het centrum. Een van de leukste bezienswaardigheden van Mechelen is een wandeling over het drijvende pad op het riviertje de Dijle. Mechelen staat ook bekend om z’n vele terrassen. Die vind je bijvoorbeeld op de Grote Markt. Vergaap je aan de panden uit de renaissance- en rococoperiode. Boven al het moois van Mechelen torent de Sint-Romboutskathedraal uit, hét symbool van de stad.

1. Meest bijzondere stadhuis van Vlaanderen

Het stadhuis van Mechelen op de Grote Markt heeft een uniek uiterlijk. Het bestaat niet uit één, maar uit drie gebouwen die in verschillende bouwstijlen zijn gebouwd. Het gotische, 14^e-eeuwse Belfort in het midden is het oudst. Rechts ervan zie je de eveneens 14^e-eeuwse Lakenhal in een mengeling van bouwstijlen. Links staat het neogotische Paleis van de Grote Raad (1526).

Het Belfort is eigenlijk nooit afgebouwd. De lakenhandel ging in de 14^e eeuw achteruit en daardoor was er geen geld meer om het gebouw af te werken. In de 16^e eeuw kreeg het Belfort een voorlopig dak. Dit dak ligt er nog altijd. Inmiddels behoort het Belfort tot het Unesco Werelderfgoed.

2. Het symbool van Mechelen: Sint-Romboutskathedraal

Je kunt niet om de 13^e-eeuwse Sint-Romboutskathedraal heen: het icoon van Mechelen torent hoog boven de stad uit. Loop naar binnen om de talrijke kunstwerken te bekijken, waarvan het pronkstuk het hoofdaltaar (1665) van de lokale beeldhouwer Lucas Faydherbe is. Populair is het beklimmen van de 538 treden van de toren. Vanaf de glazen skywalk op de top zie je bij helder weer de haven van Antwerpen in het noorden en het Atomium van Brussel in het zuiden.

Met de Sint-Romboutstoren is een leuk volksverhaal verbonden. De inwoners van Mechelen danken hun bijnaam ‘maneblussers’ aan een grappig voorval. In 1687 zag een Mechelaar de gloed van de maan aan voor een brand in de toren van de kathedraal. In een mum van tijd was de stad in rep en roer. Nog voor de eerste emmers water de top van de toren bereikten, ontdekten de bewoners hun vergissing.

3. Pintje pakken op de Grote Markt

Een historisch plein vol gezelligheid: op een zomerse dag stroomt de Grote Markt in Mechelen gauw vol. Pak een pint op een van de terrassen en bekijk de omringende panden in verschillende stijlen, onder meer renaissance (16^e eeuw) en rococo (18^e eeuw). Tot de mooiste bezienswaardigheden van Mechelen behoren ‘De Beyeard’ met trapgevel (vóór 1383 gebouwd) en ‘In het Haentien’ (1773) met een vergulde haan op de gevel.

In 2004 kwamen bij de aanleg van een ondergrondse parkeergarage verschillende archeologische vondsten naar boven. De belangrijkste waren een oude waterput en een weg uit de 13^e eeuw. Archeologen ontdekten dat langs deze weg marktkraampjes stonden. Een traditie die stand hield: elke zaterdagochtend is er op deze plek (nu de Grote Markt) een markt met verse producten.

4. Brusselpoort: de enige overgebleven stadspoort

Ooit lag er een vestingwal met twaalf stadspoorten rond Mechelen. Deze 13^e-eeuwse muur werd later gesloopt om de stad te kunnen uitbreiden. Een van de weinige restanten is de Brusselpoort. Het kasteelachtige gebouw is opgetrokken in Doornikse steen en behoort tot de Scheldegotiek.

Minder bekend is dat er een stuk stadsmuur aan de sloophamer is ontsnapt: de zogenaamde ‘centjesmuur’, die dienst deed als afsluitingsmuur van het Groot Begijnhof. Die aparte naam is te danken aan het feit dat de begijnen wekelijks een ‘oordje’ (kwart stuiver) moesten betalen om de muur te bouwen. Met de omvorming van het geld veranderde de naam ‘oordjesmuur’ in ‘centjesmuur’.

5. Varen of wandelen op de Dijle

Het Dijlepad is een van de meest bijzondere wandelpaden in Vlaanderen: het pad drijft namelijk op de rivier de Dijle. Zo kun je Mechelen bekijken terwijl je over het water wandelt. Het Dijlepad loopt vanaf de Haverwerf aan de Vismarkt tot de Kruidtuin. Sinds 2021 wordt het 620 meter lange pad romantisch verlicht met LED-lampen.

Combineer je wandeling over het Dijlepad met een boottocht over de Binnendijle. Je vertrekt vanaf de Haverwerf en passeert tijdens de boottocht de 13^e-eeuwse Grootbrug, de oudste stenen brug in België. Verder zie je de oude handelspanden waar vroeger kleine scheepswerven gevestigd waren en de Volmolen, de enige overgebleven molen (1470) van het watermolenscomplex aan de Kruidtuin.

6. Vleeshal omgetoverd tot hippe foodhall

De Vleeshalle (1881) veranderde van een loods waar slagers hun vlees aan de man brachten tot een trendy foodhall met zo’n veertien restaurants. Het industriële karakter van de hal is gebleven. Je kunt hier terecht voor ambachtelijk gemaakte friet, of voor een kopje zelf gebrande koffie. ‘Passie voor het vak’ is wat de standhouders bindt.

Hou de evenementen in de Vleeshalle in de gaten. Van muziekavonden met live-optredens tot cocktailfeestjes. Vooral in de zomermaanden wordt er veel georganiseerd. Een leuk idee voor je weekendje weg in Mechelen.

7. Mechelen: kerkenstad van Vlaanderen

Het is een luxeprobleem: de binnenstad van Mechelen telt zoveel kerken dat je ze niet allemaal kunt bezoeken. De acht historische kerken hebben elk hun eigen karakter: klein of groot, gotiek of barok, Rubens of Van Dijck. Let erop dat de meeste kerken pas in de middag open zijn en gesloten zijn op woensdag.

Bezoek tijdens je weekendje weg zeker de 17^e-eeuwse O-L-V van Hanswijkbasiliek, een barokke bedevaartkerk (met heilig Mariabeeld) en een van de eerste koepelkerken van de Lage Landen. Een aanrader is ook de 14^e-eeuwse O-L-V-Over-de-Dijlekerk vanwege de vele kunstschatten, zoals het schilderij De Wonderbare Visvangst van Peter Paul Rubens. De 15^e-eeuwse Sint-Janskerk bezit het drieluik De Aanbidding der Wijzen van Rubens. Hier zijn de rijk versierde kerkbanken opmerkelijk.

8. Ontspannen in het Vrijbroekpark of de Kruidtuin

De twee populairste parken van Mechelen zijn het Vrijbroekpark en de Kruidtuin. Het 50 hectare grote Vrijbroekpark ligt aan de rand van de stad en wordt ‘de groene long’ van Mechelen genoemd. Het is een prima plek om te ontspannen en te genieten van de prachtige rozentuin met honderd verschillende soorten, zoals de Koningin Fabiola, Sneeuwwitje en Fairy Queen.

Wil je liever in de binnenstad blijven? De Kruidtuin is het grootste openbare park in het centrum en een groene oase middenin de toeristische drukte. Voor kinderen is er een speeltuin. In het midden van de tuin staat het standbeeld van de wetenschapper Rembert Dodoens. Hij schreef in de 16^e eeuw het Cruydenboek, het allereerste werk over geneeskundige planten en kruiden.

9. Mooiste huizen van Mechelen: IJzerenleen en Vismarkt

Voor de mooiste historische panden van Mechelen neem je een kijkje op de IJzerenleen en de Vismarkt. Naast prachtige klassieke gevels vind je op de IJzerenleen terrasjes aan het water. De Vismarkt heeft ook historische panden en is het sociale hart van de stad vol kroegen en restaurants.

Het stinkt allang niet meer naar vis op de IJzerenleen. In 1531 vertrokken de Mechelse vishandelaren uit de IJzerenleen omdat de buurtbewoners klaagden over de stank. Ze vertrokken naar de Vismarkt, waar je nog altijd veel viswinkels vindt.

10. Drie bijzondere pandjes op de Haverwerf

De trekpleister van de Haverwerf zijn drie bijzondere pandjes uit de 16^e en 17^e eeuw. Ze liggen naast elkaar en hebben elk een unieke stijl en kleur. Het hoekhuis heet Het Paradijske, in het midden staat De Duiveltjes en links vind je Sint-Jozef. Reliëfs op de gevel verklaren de opmerkelijke namen.

De Duiveltjes uit omstreeks 1550 heeft een van de mooiste houten puntgevels in Vlaanderen. Vroeger heette het De Verloren Zoon, want die parabel uit het Nieuwe Testament is uitgebeeld boven de toegangsdeur. Nu is het pand genoemd naar de duiveltjes die als zuilen dienen.

11. Streetart in Mechelen

Je verwacht het niet in een eeuwenoude stad, maar Mechelen is ideaal om tijdens je weekendje weg streetart te bekijken. De lokale kunstenaar Gijs Vanhee bedacht het project ‘Mechelen Muurt’, waarbij internationale artiesten muren in de binnenstad met een origineel kunstwerk versierden.

Fans kunnen een streetart tour volgen, die langs leuke en bijzondere plekjes in Mechelen komt. Dit zijn een paop de Langestraat en de Pelikaan in het Lekkernijstraatje.

12. De Besloten Hofjes van Museum Hof van Busleyden

In de 16^e eeuw werden vele paleizen in Mechelen gebouwd, waarvan het Hof van Busleyden een van de best bewaarde exemplaren is. Het is het oudste renaissancegebouw van de stad. De eerste eigenaar Hiëronymus van Busleyden was een humanist en goede vriend van Erasmus. Een bezoek aan het museum wordt vaak gecombineerd met een wandeling in de tuin.

Tot de topstukken van het museum behoren ‘De Besloten Hofjes’. Dit zijn zeer rijk versierde retabelkasten (altaarkasten), die in de eerste helft van de 16^e eeuw zijn gemaakt door de Gasthuiszusters-Augustinessen van Mechelen. Zij zijn nog steeds eigenaar van de kunstwerken en hebben ze in langdurige bruikleen aan het museum gegeven. 

Op dit moment ondergaat het stadspaleis een grondige restauratie. De vaste opstelling is op dit moment niet toegankelijk. De tijdelijke tentoonstellingen zijn wel open.