Praktisch ter plaatse in Zwitserland

In Zwitserland heb je soms een verloopstekker nodig en het kraanwater is gewoon te drinken. Hier lees je verschillende handige info voor in Zwitserland.

Elektriciteit

Voltage

• 230 volt

Stopcontacten

• Stopcontacten zijn niet-geaard met twee ronde gaten (type C) of geaard met drie ronde gaten (type J). 

Reisstekker

• De platte stekker van type C past ook in stopcontacten van type J.
• Voor de ronde stekker van type F heb je mogelijk een reisstekker voor Zwitserland (type J) of een wereldstekker nodig.
• Een reisstekker of wereldstekker is onder meer verkrijgbaar in de ANWB-winkels of via anwb.nl/webwinkel.

Feestdagen

• A: Goede Vrijdag niet in Ticino en Valais.
• B: Tweede paasdag en tweede pinksterdag niet in Valais.
• C: Tweede kerstdag niet in alle kantons.
• Er is slechts één officiële feestdag die voor heel Zwitserland geldt: 1 augustus. Ieder kanton mag daarnaast acht feestdagen vaststellen. Banken, postkantoren en winkels zijn dan veelal de hele dag of soms een halve dag gesloten. In de tabel vermelden we de feestdagen die in alle of bijna alle kantons gelden. Raadpleeg voor een volledige weergave van alle feestdagen in alle kantons feiertage-schweiz.ch.

Feiten en cijfers

Officiële naam

• Zwitserse Bondsstaat / Confoederatio Helvetica / Schweizerische Eidgenossenschaft / Confédération Suisse / Confederazione Svizzera / Confederaziun Svizra

Inwoner

• Zwitser (m), Zwitserse (v)

Staatsvorm

• Parlementaire bondsstaat
• Zwitserland is opgedeeld in 26 kantons.

Hoofdstad

• Bern

Europese Unie

• Zwitserland is geen lid van de Europese Unie.
• Zwitserland is wel aangesloten bij het Akkoord van Schengen.

Taal

• Duits, Frans, Italiaans, Reto-Romaans

Aantal inwoners

• 2019: 8,6 miljoen

Oppervlakte

• 41.285 km² (ongeveer zo groot als Nederland)

Inkomen per inwoner per jaar

• 2018: $ 57.700 (NL: $ 50.200)

Gemiddelde levensverwachting

• 2018: 83,6 jaar (NL: 82,1 jaar)

Munteenheid

• Zwitserse frank (CHF)

Landcode kenteken

• CH

Afstand vanaf Utrecht

• Bern: 805 km
• Sankt Moritz: 970 km

Gezondheid

• Het niveau van de medische zorg in Zwitserland is hoog, maar deze zorg is duur.
• Reizigers wordt geadviseerd een goede reisverzekering af te sluiten. Als je bergen gaat beklimmen of gaat skiën in Zwitserland, moet je ervoor zorgen dat je verzekering ook het risico van klim- of ski-ongevallen en de kosten van een eventuele repatriëring dekt. Houd er rekening mee dat mogelijk contant moet worden betaald voor de verlening van medische zorg.
• In geval van een ziekenhuisopname of wanneer medisch-specialistische zorg nodig is, kunnen reizigers het beste direct contact opnemen met hun verzekeringsmaatschappij. 

Corona (COVID-19)

• In een aantal landen gelden maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Bekijk voor je op reis gaat het actuele reisadvies op anwb.nl/vakantie/reiswijzer en nederlandwereldwijd.nl.

Noodgevallen

• In geval van nood, bijvoorbeeld bij een ziekenhuisopname in het buitenland, kun je contact opnemen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het contactcenter van dit ministerie is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar op telefoonnummer +31 247 247 247, ook vanuit het buitenland (let op roamingkosten). Het ministerie geeft bovendien informatie via de Reisapp Buitenlandse Zaken.
• Voor informatie en eventuele ondersteuning kun je ook terecht bij een van de Nederlandse vertegenwoordigingen in Zwitserland.

Europese zorgpas (EHIC)

• De Europese zorgpas oftewel EHIC (European Health Insurance Card) geeft je recht op noodzakelijke medische zorg bij ziekte of een ongeval tijdens een tijdelijk verblijf in Zwitserland. Als je je EHIC laat zien, weten zorgaanbieders dat je verzekerd bent en waar ze de zorgkosten kunnen declareren. Vaak is het dan niet nodig om zelf zorgkosten voor te schieten. 
• De persoonsgebonden EHIC vind je gewoonlijk op de achterkant van de zorgpas van je zorgverzekeraar of in de app van je zorgverzekeraar. Raadpleeg de website van je zorgverzekeraar voor meer informatie over de EHIC.

Geneesmiddelen

• Neem speciale geneesmiddelen in ruim voldoende mate mee (in de originele verpakking) of vraag de arts om een recept.
• Het is aan te raden zelf een reisapotheek met reguliere geneesmiddelen mee te nemen.

Medische verklaring

• Reizigers die door een arts of specialist voorgeschreven geneesmiddelen meenemen, moeten mogelijk een medische verklaring bij zich hebben. Dit geldt in ieder geval voor geneesmiddelen die onder de Opiumwet vallen (zoals bepaalde slaapmiddelen, ADHD-middelen en sterke pijnstillers).
• Vraag de verklaring tijdig aan.
• Ga voor meer informatie naar hetcak.nl.

Gezondheidsadviezen

Teken

• Let op teken bij het wandelen of kamperen in de natuur, want deze kunnen de ziekte van Lyme overbrengen.
• In Zwitserland komt ook tekenencefalitis (FrühSommerMeningoEnzephalitis, FSME) voor. Encefalitis is een hersenontsteking die wordt veroorzaakt door een virus, dat kan worden overgebracht door teken. Van april tot november zijn de teken het actiefst en is het risico om deze ziekte op te lopen het grootst.
• Bescherm jezelf tegen teken! Lees de uitgebreide informatie op anwb.nl/wandelen/voorbereiding/teken.

Drinkwater

• Het kraanwater is veilig te drinken.

Voedsel

• Encefalitis (zie Teken) kan in zeldzame gevallen worden overgedragen via rauwe melk van koeien, schapen of geiten of producten die zijn gemaakt van rauwe melk (zoals sommige kazen).

Hygiëne op reis

• Neem hygiëneregels serieus en kijk voor praktische tips op anwb.nl/vakantie/reisvoorbereiding/gezond-op-reis/hygiene-op-reis.

ANWB Vakantiedokter

• De ANWB Vakantiedokter staat voor je klaar als je medisch advies nodig hebt op vakantie in het buitenland. Je kunt in het Nederlands met een medisch adviseur spreken. Iedereen met een ANWB Reisverzekering kan gebruikmaken van deze dienst via de Alarmcentrale: + 31 70 314 14 14.
• Let op: bel voor noodgevallen het landelijke alarmnummer.
• Voor uitgebreide informatie zie anwb.nl/verzekeringen/reisverzekering/vakantiedokter.

Huisdier op vakantie

• Zwitserland is een hondvriendelijk land, er zijn talrijke pensions, vakantiehuizen en hotels waar je met een hond kunt verblijven. Ook op de meeste campings is je hond welkom, op voorwaarde dat hij aangelijnd blijft om medebezoekers geen overlast te bezorgen.
• Op de recreatieve stranden rondom meren staat duidelijk aangegeven of een hond daar vrij rond mag rennen en zwemmen. Bij alle andere meren kan dat zonder problemen.
• In restaurants is een hond niet welkom, soms mag hij wel mee op het terras.
• Van maart tot mei moet een hond in de vrije natuur aangelijnd blijven omdat het wild jongt.
• Zwitserland is erg schoon, ruim de uitwerpselen van je hond altijd meteen op.

Identificatie

• Een hond of kat heeft een EU-dierenpaspoort nodig, verkrijgbaar bij de dierenarts. Dit paspoort bevat een beschrijving van het dier, de naam en het adres van de eigenaar, het registratienummer van de chip (standaard wordt de ISO microchip 11784/11785 ingebracht) en het bewijs van inenting tegen rabiës. Tevens is er ruimte in het paspoort voor een gezondheidsverklaring en andere behandelingen of inentingen.

Gezondheid

• Honden en katten moeten ten minste 21 dagen voor de reis ingeënt zijn tegen hondsdolheid (rabiësvaccinatie). De geldigheidsduur is afhankelijk van de richtlijnen van de fabrikant van het vaccin (1-3 jaar).
• Let op: De chip moet vóór de inenting tegen rabiës zijn ingebracht (op dezelfde dag mag).
• Er zijn in Zwitserland geen verplichte aanvullende behandelingen vereist.
• Honden en katten hoeven in Zwitserland niet in quarantaine.
• Zwitserland is geen risicogebied, maar een hond of kat kan tijdens de vakantie toch ziek worden als gevolg van teken- of insectenbeten. Er bestaan voldoende preventieve maatregelen. Neem hierover ten minste 4 weken voor vertrek contact op met de dierenarts.

Verboden honden

• In elk kanton kunnen verschillende regels of verboden gelden voor specifieke hondenrassen. Kijk op tierimrecht.org (zie 'Cantonal Dog Laws') of neem contact op met de veterinaire dienst van het kanton waar je naartoe gaat.
• Denk er ook aan de regels te bekijken van de landen waar je doorheen reist richting Zwitserland.

Huisdieren en vervoer

• Honden mogen mee in het openbaar vervoer. Kleine honden die op schoot passen reizen gratis, grote honden voor half geld. De taxichauffeur bepaalt of de hond mee mag in de taxi.
• In kabelbanen worden honden geaccepteerd.
• Als je een huisdier met de auto vervoert moet hij veilig vastzitten op de achterbank. De hond mag ook in een reiskennel of achter een rek in de kofferruimte vervoerd worden.

Jonge dieren

• Een pup of kitten jonger dan drie maanden hoeft niet gevaccineerd te worden tegen rabiës wanneer het vergezeld wordt door de moeder van wie het nog afhankelijk is of er moet een schriftelijke verklaring zijn van de dierenarts, dat het jong tot aan de reis is opgegroeid op de geboorteplek en niet in contact is geweest met dieren die mogelijk besmet waren met rabiës.
• Voor de overige gevallen geldt: alle pups en kittens die meegenomen worden naar Zwitserland moeten ingeënt zijn tegen rabiës. Vaccinatie kan pas vanaf 12 weken. De wettelijke wachttijd na vaccinatie is 21 dagen waardoor dieren jonger dan 15 weken niet meer ingevoerd mogen worden.

Bijzonderheden

• Honden moeten bij de grens worden aangemeld.

Informatie

• Landelijk informatiecentrum voor gezelschapsdieren: licg.nl. 

Kleding

• Neem luchtige, maar ook warme kleding mee voor wisselende weersomstandigheden. Een regenjas of -poncho kan van pas komen. Een (fleece)trui of vest is handig voor de koele avonden.
• In de wintermaanden is warme kleding, handschoenen, muts, een sjaal en een dikke winterjas nodig. Thermaal ondergoed en schoenen met een rubberen zool zorgen voor extra warmte.
• Neem comfortabele wandelschoenen mee.

Klimaat

• De temperaturen in Zwitserland wijken in principe niet veel af van die in Nederland. Gemiddeld is het 's zomers 2 tot 3 graden warmer en 's winters enkele graden kouder. In berggebieden worden de temperaturen echter bepaald door de hoogte en de ligging van de plaats ten opzichte van de omringende bergen. De hoogste temperaturen worden gemeten in de kantons Wallis (Valais) en Tessin (Ticino).
• Er valt meer neerslag dan in Nederland. Het zijn meestal hevige stortbuien. Met name aan de zuidzijde van de Alpen kan het dagenlang regenen met soms overstromingen tot gevolg.
• In de periode van juni tot en met augustus zijn er winden uit het noorden en het westen. Depressies bereiken het Berner Oberland en de omgeving van het Vierwoudstedenmeer.
• In september en oktober zijn er stromingen uit het zuidwesten. In Wallis en Tessin valt dan veel regen.
• Het hooggebergte heeft grote invloed op luchtstromingen. Een wolkenpartij kan lang in een dal blijven hangen en de zon is dan dagenlang niet te zien. Aan de andere kant van de berg kan het dan juist zonnig en warm zijn.

Praktische tips

Paspoort kwijt

• Je paspoort of ID-kaart kwijtraken tijdens je vakantie is op z'n zachtst gezegd onhandig. Lees wat je kunt doen op anwb.nl/vakantie/reisvoorbereiding/reisdocumenten/paspoort-kwijt-op-vakantie.

Reisseizoen

• Een groot deel van Zwitserland kent twee hoogseizoenen: zomer én winter.
• De zomer is de beste periode voor een wandelvakantie. Houd dan wel rekening met (soms snel) wisselende weersomstandigheden in de bergen.
• In de winter zijn er in de Alpengebieden tal van wintersportmogelijkheden.

Schoolvakanties 2022-2023

• Zwitserland is voor de schoolvakanties verdeeld in zones en kent een vakantiespreiding. De data geven de eerste en laatste dag aan van de totale gespreide vakantieperiodes.

Taal

• Meest gesproken talen: Duits, Frans, Italiaans, Reto-Romaans (alle officieel).
• Duits wordt overal, behalve in het Franstalige deel gesproken. Frans wordt in een brede strook langs de Franse grens gesproken en Italiaans in het kanton Ticino/Tessin. Daarnaast wordt in enkele dalen in het oosten Reto-Romaans gesproken.
• Je kunt meestal ook met Engels uit de voeten.