Oplichters te slim af

Tips om oplichting op vakantie te voorkomen

Nee, je hoeft niet ieder mens die je in den vreemde tegenkomt te wantrouwen. Maar met deze tips voorkom je wel veel oplichtingsellende.

Tips: wereldreizigster Iris Hannema, illustraties Gemma Pauwels

‘Ik gaf toch 5000?’

Je geeft een briefje van 5000 rupiah en razendsnel verwisselt de Indonesische verkoper dat voor eentje van 1000 rupiah. Huh, je had toch vijfduizend gegeven? ‘Absoluut niet’, zegt de kaartjesverkoper boos, hoe dúrf je hem te betichten van diefstal? Nu kun je de zinloze discussie aangaan, ruzie maken en je geld terug eisen, of het laten zitten en de man zijn gelukje van een paar eurocent gunnen. Maar voorkomen is beter: laat het door jou te betalen briefgeld pas los als het wisselgeld verschijnt. Probeer zoveel mogelijk gepast te betalen en groot briefgeld van tevoren bij een bank te wisselen.

Uitkijken voor de kamelentruc

Ik was 12 jaar en ik was met mijn vader op vakantie in Cairo, Egypte. Bij de piramides van Gizeh, ook wel ‘het walhalla van opdringerij’ genoemd, werd ik door een man ongevraagd opgetild en op zijn kameel gezet. Mijn vader werd woedend op de kamelenman, die mij daarop meteen weer op de grond zette. Nog vaker gebeurt het dat je een kamelenritprijs afspreekt, je een rondje tussen de bulten van de kamelen hotst en klotst en dat de prijs aan het eind van het toertje zes keer hoger blijkt te zijn. En dan volgt een veel voorkomend trucje zo oud als de piramides zelf: de kameel zakt pas weer door zijn voorpoten als er flink betaald is. Het is slimmer om zo’n kamelentour van tevoren te regelen bij een erkende tourorganisatie. Trouwens, ga ook nooit zomaar met iemands kameel op de foto, de eigenaar kan naderhand van je eisen dat je voor de geleverde ‘diensten’ van zijn dier flink betaalt.

Gepakt in Las Vegas

Las Vegas, Sin City, de stad van de zonde, staat erom bekend dat haar taxichauffeurs nogal onbetrouwbaar zijn. De politie in Las Vegas waarschuwt je hoe het gaat: je zit in een taxi, wordt ergens afgezet, de chauffeur heeft haast, zet vlug je bagage op straat, stapt razendsnel in en rijdt weg. Wat blijkt? Zit een van je koffers nog in zijn achterbak. Zie je nooit meer terug! Behalve als een havik op je bagage letten is er nog een andere voorzorgsmaatregel: in het zicht van de chauffeur zijn naam, taxinummer, het kenteken en het taxibedrijf noteren (fotograferen), voor het geval dat.

De armbandtruc

Je loopt over straat en plots komt er een verkoper of verkoopster op je af die je druk pratend een zelf geknoopt armbandje hoopt te verkopen. Voordat je goed en wel doorhebt wat er gebeurt, zit zo’n ding al om je pols. En natuurlijk is het er eentje die je er met geen mogelijkheid meer van af krijgt. Dus moet je het armbandje wel afrekenen. Lang verhaal kort: zorg dat verkopers niet te dicht bij je komen staan en als iemand aan je zit, doe meteen een flinke stap achteruit of loop met ferme pas door (met je armen baldadig in de lucht). Overkomt het je toch, dan is betalen helaas de makkelijkste manier om er weer van af te komen. Alleen een schaar kan je daarna nog ontdoen van het ongewenste cadeautje.

‘Nu beslissen, laatste kans!’

Op vliegvelden hangen vaak veel oplichters rond. En het mag gezegd worden: dat is slim van ze. Je stapt net uit een vliegtuig, een tikje verdwaasd, moe en met een jetlag. Wat je vooral niet moet doen is op zo’n moment een toeristische tour boeken, lekker gemaakt met verkooppraatjes als ‘Nu beslissen!’ ‘Bijna uitverkocht!’ ‘Wij zijn de allergoedkoopste!’ Je kunt echt eerst beter een nachtje slapen en de volgende dag met een frisse blik prijzen en aanbieders met elkaar vergelijken. De huisregel luidt: wat op het vliegveld wordt verkocht, is altijd duurder!

Pinnen in het buitenland

Wat een gehannes toch altijd met zo’n buitenlands pinapparaat. Zie eerst het scherm maar eens in de Engelse taal te krijgen en als je dan eindelijk de boel hebt ontcijferd, het gewenste bedrag gekozen, je pincode ingetoetst, zegt de ATM-machine dat de transactie niet gelukt is. Maar je hebt je pincode al ingetoetst! Is het bedrag nu afgeschreven? Je bank bellen? Wat een gedoe. Enfin, pinnen in het buitenland is niet altijd even gemakkelijk, maar laat je desondanks nooit, maar dan ook nóóit, bij het pinnen helpen door een vreemde. Diegene weet dan je pincode en dat kan het begin zijn van financiële ellende. Een slim alternatief is een creditcard, dat is het veiligste betaalmiddel in het buitenland. Wist je dat de ANWB Creditcard voor ANWB-leden de goedkoopste creditcard is?

Geef niet aan zwervers

Allereerst weet je niet hoe de gebruiken in een land zijn, maar het is nooit slim op straat je portemonnee voor de dag te toveren. Iedereen kan zien dat je een portemonnee bij je hebt en de oplettende zakkenroller heeft de inhoud ervan ook bekeken. Wil je daklozen af en toe iets toestoppen, zorg dan dat je muntgeld in je zak hebt zitten zodat je er gemakkelijk bij kunt. Een reisportemonneetje met een ritsje is ook een goeie tip, zodat je die grote lel van een portefeuille (‘Ik ben rijk!’) thuis kunt laten.

‘Museum is dicht’

Waar toeristen ronddwalen, zijn er altijd klaplopers die er hun werk van hebben gemaakt om verdwaalde reizigers op het verkeerde been te zetten. Dit gaat ongeveer zo. Klaploper: ‘Kan ik u misschien helpen?’ Toerist: ‘Graag, is het Museum van Schone Kunsten rechtdoor of hier rechtsaf?’ Klaploper: ‘Het museum is dicht vandaag!’ Toerist: ‘Bij het hotel zeiden ze dat het vandaag gewoon open is.’ Klaploper: ‘Nee, ik verzeker u dat het gesloten is, maar toevallig weet ik een veel mooier museum!’ Je wandelt mee en wordt afgezet bij een Perzische tapijtenwinkel waar ze proberen een peperduur tapijt aan je te slijten. Wat de klaploper er zelf mee opschiet? Hij verdient een commissie voor iedere toerist die hij bij de winkel aflevert. Niet gevaarlijk, wel irritant. Gelukkig kun je daarna dan eindelijk naar het Museum van Schone Kunsten, dat natuurlijk gewoon open is.

Scannen maar!

Scan vóór vertrek al je officiële documenten in: je paspoort, rijbewijs, betaalpasjes, creditcard, je eventuele visums, alles! Print de documenten uit en geef ze aan de thuisblijvers zodat je deze te allen tijde kunt raadplegen in het geval je ze op welke manier dan ook bent kwijtgeraakt. Ook handig: mail de documenten naar jezelf, zo kun je de scans zelfs in een internetcafé boven water halen.

'Dat is niet zo mooi mevrouwtje'

Je denkt een prachtdeal te hebben gesloten, een prima huurauto voor een vriendenprijsje. Het bedrijf is dan wel geen Hertz of Avis, maar wat maakt het uit, een auto is een auto, toch? Bovendien is de verhuurder werkelijk een alleraardigste man. Totdat je zijn huurauto op de afgesproken dag en tijd terugbrengt en hij transformeert in een tiran die op de linkerachterdeur een fikse deuk spot. ‘Ja, maar dat heb ik niet gedaan!’ roep jij dan uit, ‘die deuk zat er al in toen u mij de auto verhuurde, daar hebben we het nog uitgebreid over gehad!’ Maar de verhuurder houdt voet bij stuk: 250 dollar betalen of je krijgt je borg van, aha ja, 250 dollar niet terug. Mijn oplossing: maak voordat je wegrijdt overal foto’s van, leg ieder stukje auto vast. Dat praat achteraf een heel stuk makkelijker.

Money, money, money

Voorkomen is beter dan genezen, zei mijn oma altijd. Daarom verdeel ik het contante geld dat ik op reis bij me heb altijd over verschillende tassen en vakken. Wordt mijn handtas uit mijn handen getrokken of verdwijnt mijn koffer spoorloos, dan heb ik altijd in een van mijn andere tassen nog een pluk geld. Laten we het afkloppen maar stel, stél, je raakt al je bagage in één keer kwijt, wat dan? Dan heb je altijd nog een handje contanten onder je kleding, in een buideltasje of in een geheim ingenaaid zakje in je broek.

Met bonnetje svp

Net voor middernacht arriveerde ik in een hotel in de stad Bahir Dar in Ethiopië, moe en stijf van de lange busreis. Op verzoek rekende ik de kamer contant af, en 10 minuten later viel ik vrijwel direct in slaap. Wat er fout ging? Ik had geen bonnetje van de betaling gevraagd. Stom, want de volgende ochtend wist diezelfde receptionist van niets en beweerde hij dat ik nog niet betaald had. Ik werd boos, maar hij hield voet bij stuk en haalde zelfs de politie erbij. Omdat ik geen trek had in een Ethiopische politiecel heb ik opnieuw betaald. Moraal van dit verhaal: vraag altijd een bewijs van betaling als je contant betaalt. Dat hoeft natuurlijk niet voor een flesje water, maar wel voor grotere uitgaven zoals hotelovernachtingen of autohuur.

Politie!

Door een persoon in politie-uniform word je aangehouden, omdat je iets helemaal verkeerd gedaan hebt. Dat moet onmiddellijk rechtgezet worden door middel van het betalen van een boete. Nú. Cash. Anders draai je de bak in. Vertrouw je het niet, stel dan voor om mee te gaan naar het bureau om de boel daar af te handelen. Sta je met nepagenten te onderhandelen, dan wordt je ‘fout’ zeker door de vingers gezien. Zijn het echte politiemensen, dan betaal je alsnog, maar dan op het politiebureau.

‘Wát? Geen wifi?’

Het aantal hotels en horecagelegenheden dat op deze wonderschone planeet nog geen wifi aanbiedt, wordt steeds schaarser. Maar het kán nog steeds gebeuren dat er geen internetverbinding is en je in een ouderwets internetcafé belandt tussen gamende en Facebook-scrollende jongens en meisjes. Werkt vaak prima, maar wees gewaarschuwd: gebruik in een internetcafé, als het even kan, niet je creditcard om online aankopen te doen en ook online bankieren kun je beter laten. Er bestaat software die alle gegevens die op een computer worden ingevoerd onthoudt, inclusief wachtwoorden, creditcardnummers en gebruikersnamen. Precies de informatie die je nou net niet met louche types wilt delen.

Melkpoeder = rum

In Cuba vraagt men toeristen vaak om mee te gaan naar de supermarkt om voor hun pasgeboren baby de broodnodige melkpoeder aan te schaffen. Sta je eenmaal in de winkel, dan bestellen ze opeens een hele waslijst aan boodschappen, die jij als hulpvaardige buitenlander dan mag afrekenen (inclusief een dure fles rum). De oplossing is toch echt om helemaal niet met Cubanen mee te gaan naar de supermarkt.

Het hondentrucje

Iemand met een hotdog in zijn hand botst tegen je aan en flats!, een kwak ketchup of mayonaise op je arm. De hotdogliefhebber roept in drie talen zijn excuses en gaat meteen in de weer met servetjes. Het is in Zuid-Amerika onder reizigers bekend als de The Hot Dog Trick. Terwijl ze je o zo hulpvaardig schoon poetsen, halen ze ondertussen je zakken leeg. Natuurlijk doen ze dat zo vliegensvlug dat je er niets van voelt en het pas doorhebt als ze allang weg zijn.