De beste ligging voor zonnepanelen: van zuid naar oost-west

De meeste huizen hebben een dak met twee schuine zijdes. Wat is dan de beste ligging voor je zonnepanelen? Dat hangt er vanaf: wil je dat je zonnepanelen zo veel mogelijk stroom of zoveel mogelijk geld opleveren?

In Nederland werden zonnepanelen traditioneel zoveel mogelijk richting het zuiden geplaatst. Logisch ook: op een zonnige dag staat de zon het langst aan de zuidkant van je dak. Dit levert dan ook de hoogste stroomopbrengst per zonnepaneel op, waardoor het zuiden vaak als optimale ligging voor zonnepanelen werd beschouwd.

Het nadeel van zonnepanelen richting het zuiden

Deze zuid-opstelling heeft echter een groot nadeel. De opbrengst piekt rond het middaguur, wanneer de zon op z’n hoogst staat. En juist op dat moment zijn veel mensen niet thuis. Resultaat? Je zonnepanelen leveren volop energie, maar je gebruikt het niet zelf, waardoor je moet terugleveren aan het net. En dat is door terugleverkosten financieel steeds minder aantrekkelijk. In 2027, als de salderingsregeling stopt, levert terugleveren al helemaal weinig op.

Hoger eigen verbruik met oost-west-opstelling

En daar komt de oost-west-opstelling om de hoek kijken. Hierbij plaats je de ene helft van je panelen richting het oosten en de andere helft richting het westen. Het voordeel? In plaats van één flinke piek rond de middag, krijg je een gespreide opbrengst gedurende de dag. ’s Ochtends wekken de oostelijke panelen energie op wanneer je het ontbijt maakt of de wasmachine draait, en in de namiddag en vroege avond springen de westelijke panelen bij – precies wanneer je thuiskomt en begint te koken of de oven aangaat.

Die gespreide productie van je zonnepanelen past veel beter bij het dagelijkse energieverbruik van een gemiddeld huishouden. Je gebruikt veel meer van je eigen zonnestroom. Hoe meer eigen stroom je verbruikt, hoe minder je hoeft af te nemen van het net: goed voor je portemonnee.

Ook interessant om te lezen: de terugverdientijd van zonnepanelen

Opbrengst zonnepanelen op basis van oriëntatie en dakhoek

Je stroom is meer waard met een oost-west-ligging

Een interessant extraatje: de combinatie van een oost-west-opstelling met een dynamisch energiecontract. Dit type contract speelt in op de daadwerkelijke stroomprijzen op de energiemarkt, die per uur kunnen variëren. Wanneer er veel aanbod is (bijvoorbeeld op zonnige, winderige dagen), daalt de prijs. Is er weinig duurzame opwekking, dan schiet de prijs omhoog.

Met een traditionele zuid-opstelling wek je vooral midden op de dag veel stroom op – vaak ook het moment dat stroom het goedkoopst is of je soms zelfs moet betalen voor teruglevering. Niet ideaal dus. Maar met een oost-west-opstelling profiteer je juist van de prijsschommelingen: je wekt stroom op in de ochtend én in de vroege avond, momenten waarop de stroomprijs gemiddeld een stuk hoger ligt. Zo levert de zonnestroom die je teruglevert dus meer op.

De netbeheerder blij, jij blij

Er speelt nog iets: de balans op het stroomnet. Omdat steeds meer mensen stroom terugleveren rond het middaguur, raakt het net op bepaalde momenten overbelast. Door je zonnepanelen anders te positioneren, help je ook mee aan een betere spreiding van de stroomproductie. Helpen om de netcongestie te verlagen levert je (financieel gezien) op dit moment nog niks op, maar dat gaat in de toekomst wellicht veranderen.

Meer over netbeheerders

Zijn zonnepanelen op het noorden interessant?

We hebben zowel de zuid- als de oost-west-opstelling voor zonnepanelen besproken, maar hoe zit dat eigenlijk met zonnepanelen op het noorden? Omdat de zon opkomt in het oosten en via het zuiden naar het oosten draait, krijgt een dak op het noorden maar weinig tot geen direct zonlicht. Daarom worden zonnepanelen niet vaak in een noord-ligging geplaatst.

Toch zijn er wel situaties denkbaar dat je zonnepanelen op het noorden plaatst. Als jouw dak een noord-zuid opstelling heeft, dan zul je je zonnepanelen in eerste instantie op het zuiden plaatsen. Je kunt er dan voor kiezen om ook wat panelen op het noorden te richten. Zeker als je dak niet te schuin is (dakhoek tot circa 35 graden), dan valt er in de zomer nog best wat zonlicht op je noordelijke panelen, vooral in de ochtend en avond. Daarmee vergroot je je eigen verbruik van je zonnestroom. Daarnaast leveren ze ook energie bij indirect licht en wanneer het bewolkt is.

Afhankelijk van de dakhoek en andere factoren (zoals schaduwval) leveren panelen op het noorden maar ongeveer 25 tot 50 procent op ten opzichte van op het zuiden geplaatste panelen, fors minder dus. Omdat ze vooral stroom opwekken op momenten dat stroom meer waard is – in combinatie met een dynamisch energiecontract – kunnen ze als aanvulling op zonnepanelen op het zuiden toch een zinvolle investering zijn.