Wandelen op de Utrechtse Heuvelrug

Hobbelen tussen de heuvels

Van kasteel tot kabouterpad en van piramide tot pannenkoekenrestaurant: op de Utrechtse Heuvelrug liggen er voor wandelaars genoeg verrassingen verscholen. Maar de vorstelijke bossen blijven de ware sterren van de show.

Heuvels en dalen

De Utrechtse Heuvelrug ontstond tijdens de laatste twee ijstijden; vanaf zo’n 150.000 jaar geleden. Gletsjerijs en poolwinden uit het Hoge Noorden duwden het zand en grond uit de Hollandse rivieren op tot een langgerekte stuwwal. Maar het smeltwater sleet ook de nodige steile hellingen en dalen uit. Zo werd een landschap gevormd dat van de Grebbeberg bij Rhenen tot het Gooimeer bij Huizen voortdurend op en neer golft. Toen de temperatuur weer steeg, grepen ook planten hun kans op de Utrechtse Heuvelrug. Nog altijd loop je er in het grootste bosgebied van Nederland buiten de Veluwe. In 2003 werd dit weelderige wandeldecor dan ook uitgeroepen tot Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Wandeltip: Tussen Amerongen en Veenendaal ligt de wandelroute Tabakscultuur rond Amerongen. Drie eeuwen lang werden hier op de zuidflank van de stuwwal tabaksplanten verbouwd.

Ringslang en zandhagedis

Toch is de Utrechtse Heuvelrug heel veel meer dan alleen een boel bomen. Toen veel van het oorspronkelijke oerbos in de middeleeuwen werd omgehakt, staken ook stuifzanden en heidevelden de kop op in het glooiende landschap. Zowel dier als mens kan zijn hart ophalen in dit diverse decor. Op warmere lentedagen kun je in het open veld zomaar op een zonnebakkende zandhagedis of ringslang stuiten. Aan het eind van de zomer trekken de pimpelpaarse heidevelden bij Zeist, Lage Vuursche en de Kaapse Bossen veel bezoekers.

Wandeltip: beklim bij Doorn de 25 meter hoge Uitkijktoren de Kaap voor een schitterend vergezicht over de hele heuvelrug.

Piramide in het bos

Ook in het najaar valt er genoeg te genieten op de Utrechtse Heuvelrug. In de herfst hullen de boomkruinen zich in de tofste tinten. Maar omdat het struikgewas ondertussen al begint uit te dunnen, heb je een betere kans om in het bos reeën, vossen, spechten, vleermuizen en zelfs boommarters en dassen te spotten. Als de dieren zich niet laten zien, kun je op een mooie winterdag nog altijd een overvloed aan cultureel erfgoed afspeuren. Op de Grebbeberg bij Rhenen vind je bijvoorbeeld de voormalige ringwalburg van ‘Winterkoning’ Frederik V van de Palts. Bij Austerlitz wacht de enige piramide van ons land. Die is aan het begin van de 19de eeuw uit de grond gestampt om Napoleon te eren. En iets meer zuidwaarts zijn de vorstelijke deuren van Kasteel Amerongen voor bezoekers opengezwaaid.

De mooiste wandelroutes op de Utrechtse Heuvelrug

Een van de mooiste wandelingen in de regio is de ANWB-route Scharrelen op de heuvelrug. De 13 kilometer lange wandelroute schetst een goed beeld van de veelzijdigheid van de streek. Vanaf NS-station Hollandsche Rading wandel je zo het Maartendijkse bos binnen. Onder de douglassparren van dit monumentale woud wandel je over een zacht verend bodemmatras dat tot diep in de zomer is bezaaid met dennenappels. Na de weelderige landgoederen rond Lage Vuursche piept er ook grasland tussen de bomen door. Maar vlak voor station Soest-Zuid heeft het stuifzand het weer voor het zeggen, in de Hollandse savanne van de Lange Duinen.

Hoogste punt

Wie iets minder kilometers wil afleggen, kan ook afreizen naar Boswachterij de Amerongse Berg. De plaatselijke ANWB-wandeling maakt in 8 kilometer een piekfijn rondje door een van de oudste bossen op de heuvelrug. In het Sterrenbos staan de statige beuken nog keurig in het gelid, maar elders krijgen de loof- en naaldbomen de ruimte om naar hartenlust te kronkelen. Ook klim je tijdens deze wandeling naar de Amerongse Kop, met 69 meter het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug. De kleintjes mee? Voor de jongste wandelaars heeft Staatsbosbeheer bij het Leersumse Veld een vrolijk Kabouterpad uitgerold.

Uitgestippelde routes in de ANWB Eropuit-app

De door ons uitgestippelde wandelroutes op de Utrechtse Heuvelrug kun je simpel lopen met behulp van de gratis ANWB Eropuit-app. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zodat je niet zal verdwalen. Bovendien beschikt de app over een knooppuntenplanner waarmee je even gemakkelijk een eigen route kunt uitstippelen. Meer van de oude stempel? Deze regiowandelkaart biedt onderweg ook genoeg houvast.

Wandeluitrusting

Ondanks de hoogteverschillen zijn de meeste wandelroutes op de Utrechtse Heuvelrug met een beetje basisconditie prima te behappen. Tussen de vele uitstekende kronkelwortels en in het mulle stuifzand is een paar goede wandelschoenen echter bepaald geen overbodige luxe.

Tip: lees meer over de ideale wandeluitrusting.

Parkeren en lunchen op de Utrechtse Heuvelrug

Wie wil gaan wandelen op de Utrechtse Heuvelrug kan met de trein afreizen naar de treinstations van Soest, Maarn, Rhenen, Driebergen-Zeist, Veenendaal, Bilthoven, Den Dolder, Amersfoort, Baarn en Hollandsche Rading. Ook met de auto is het nationale park goed bereikbaar. Op deze interactieve kaart staan de ruimste parkeerplaatsen en aangrenzende wandelroutes aangegeven.

Knorrende maag, droge mond? Bij Soest en Veenendaal vind je genoeg horeca in het groen. Ook pannenkoekendorp Lage Vuursche leent zich voor een smakelijke pitstop.