De mooiste bezienswaardigheden van Galicië

Volg het spoor van de pelgrims naar Santiago de Compostella. Beklim Europa's oudste vuurtoren in La Coruña. Zie de golven breken op de hoge kliffen van Ŕías Altas. Dit zijn twaalf van de mooiste bezienswaardigheden van Galicië.

Galicië is een buitenbeentje. De streek ligt aan de rand van Spanje. Daar waar de kliffen het hoogst zijn en de oceaan het onstuimigst. Daar waar de Romeinen dachten dat de aarde ophield. Daar klinkt een eigen taal, die Spaans en Portugees mengt. Je hoort er ook een eigen muziek. Meer dan de Spaanse castagnetten klinkt hier de doedelzak. Ook de Galicische mythologie doet denken aan die van Keltische landen. En qua klimaat lijken Wales en Ierland soms dichterbij dan de Costa del Sol. Ga je voor de zon naar Spanje, dan is Galicië niet de meest logische keuze. Ga je voor Spaanse fjorden, eigenzinnige cultuur en historie, dan is Galicië vol bezienswaardigheden.

1. Alle wegen leiden naar Santiago de Compostella

Te voet. Te paard. Op een ezel. Of de fiets. In een rolstoel. Al 1200 jaar volgen pelgrims vanuit heel Europa de paden naar Santiago de Compostella. Daar staat de kathedraal waar de heilige Jakobus (Santiago) begraven zou liggen. De apostel die volgens de legende aanspoelde aan de Galicische kust, bedekt met (jakobs)schelpen. Nog altijd wandelen en fietsen jaarlijks zo’n driehonderdduizend pelgrims naar Santiago. Europa’s eerste culturele route. Met blaren op hun voeten en een brok in hun keel bereiken zij Plaza de Obradoiro, het statige plein van de kathedraal.

Bewonder er de weelderig versierde barokke façade. Sta stil bij de middeleeuwse pracht van het voorportaal, een hoogtepunt van romaanse kunst. Zie met Kerst of een andere feestdag ’s werelds grootste wierookvat aan touwen door de kathedraal slingeren. Ruim 50 kilo zwaar, bijna 70 kilometer per uur. Dwaal ook door de middeleeuwse ‘rúas’ rond de kathedraal. Santiago heeft een grote cultuurhistorische betekenis, maar is niet groter dan een stad als Deventer. Te voet bereik je alle bezienswaardigheden.

2. Cabo Finisterre: zonnestralen aan het einde van de wereld

De fanatiekste pelgrims beperken zich niet tot de tocht naar Santiago. Zij lopen daarna nog bijna 100 kilometer door, tot wat de Romeinen het ‘Einde van de Wereld’ noemden: Cabo Finisterre langs de Costa da Morte. Deze kustlijn met zijn onstuimige golven en wind vormt de essentie van Galicië. Ver van de Spaanse machtscentra, maar dicht bij de oceaan die de Galicische identiteit heeft gevormd. Vanaf de kliffen werpen vuurtorens hun lichtbundels. Toch is het mooiste licht dat je ziet dat van de ondergaande zon. Dat werd hier al in de prehistorie vereerd.

De vuurtoren van Finisterre is een geliefde plek om de zonsondergang te bewonderen. Inmiddels is bekend dat dit ‘Einde van de Wereld’ niet helemaal het westelijkste puntje van Europa is. En zelfs niet van Spanje. Dat vind je 25 kilometer noordelijker, bij Cabo Touriñan. Twee maanden per jaar is dat de laatste plek in Europa waar je zonnestralen vangt: vanaf 24 maart en vanaf 18 augustus.

3. Costa da Morte: kust van leven en dood

Nergens in Galicië beuken de golven zo woest op de kliffen en oogt de zee zo gevaarlijk als langs de ‘Kust van de Dood’ (Costa da Morte) tussen Malpica en Finisterre. Er vergingen honderden schepen. De kruizen op de kliffen van Roncudo tonen nog duidelijker dat deze kust doodsbed én levensader is: ze herinneren aan de vele schelpdiervissers die van de puntige rotsen werden geslagen. Deze kustlijn was voor miljoenen Galicische emigranten ook de opstap naar een nieuw leven in Amerika. Velen vestigden zich in Buenos Aires, dat wel de grootste stad van Galicië wordt genoemd. Ook de vader van de Cubaanse leider Fidel Castro was een Galiciër die de oversteek maakte.

Fotografeer de vuurtorens op spectaculaire locaties in dit ongetemde Galicië. De meest fotogenieke is die van Cabo Vilán. Een andere bijzonderheid is de Fervenza do Ezaro: de enige plek ter wereld waar een rivier via een waterval de zee bereikt.

4. Beklim ’s werelds oudste vuurtoren in La Coruña

Beklim de oudste nog werkende vuurtoren ter wereld in La Coruña. Hij werd 1900 jaar geleden gebouwd door de Romeinen en draagt de naam van de mythische held Hercules. Bewonder ook het beeldenpark in de buurt. Opvallend zijn de menhirs met kijkgaten. Die rechtopstaande stenen passen goed bij deze eigenzinnige streek, die lijkt op het Bretagne van Asterix en Obelix.

La Coruña is na Vigo de grootste en levendigste stad van Galicië. Ook de feestelijkste stad. Een topper op de feestkalender is het midzomernachtfeest. Rond 21 juni laaien de vreugdevuren op vanaf stadsstranden, zoals Riazor. Doet die naam een belletje rinkelen? Dan ben je waarschijnlijk voetbalfan. In de wijk Riazor staat het stadion van Deportivo La Coruña, waar de Nederlandse spits Roy Makaay triomfen vierde. Deportivo was met FC Valencia de enige club buiten Madrid en Barcelona die de afgelopen decennia de titel wist te pakken.

5. De Romeinse muren van Lugo

Vergeleken met de Romeinse stadsmuren van Lugo zijn andere Europese stadsmuren slechts kleuters. Lugo is de enige stad ter wereld die nog volledig wordt omringd door Romeinse muren, ruim 2 kilometer lang. In de loop der eeuwen zijn in de muren stadspoorten aangepast of toegevoegd, maar verder zien ze er nog exact zo uit als in de Romeinse tijd. Zo gaaf dat je het ook zou geloven als ze een paar decennia geleden gebouwd waren.

De muren zijn goed 7 meter breed: je hebt alle ruimte als je eroverheen wilt wandelen. Zo krijg je een goede eerste indruk van de stad. Je passeert tien stadspoorten en tientallen torens en ziet welke plekken in de stad je nog meer wilt bezoeken. De kathedraal springt het meest in het oog. Of gebruik je Lugo als uitvalsbasis om de kustlijn en het binnenlandse rivierlandschap te ontdekken? Het strand Las Catedrales en de Sil-kloof liggen beide op ruim een uur rijden.

6. De waterrijke geschiedenis van Ourense

Ourense is een stad van water. Een stad van rivieren, heilzame warmwaterbronnen, natuurlijke zwembaden en in de natuur aangelegde zwembaden. Sommige gaan terug tot de Romeinse tijd, andere zijn nieuw. Elke dag borrelt in Ourense bijna 4 miljoen liter warm water omhoog. De Romeinen deden er al hun voordeel mee. Net als de middeleeuwse pelgrims die verkwikking zochten voor de laatste loodjes naar Santiago. Volg het Romeinse en middeleeuwse voorbeeld en stap in een 37 graden warm bad langs de rivier de Miño. Hartje stad en toch midden in de natuur.

Ourense is net als Lugo en Santiago qua omvang te vergelijken met Delft. Ook Ourense is een studentenstad. Proef de sfeer op het merkwaardige centrale plein. Een van de weinige in Europa waarvan je met het blote oog kunt zien dat het hellend is. Bewonder ook de kathedraal, een van de oudste van Spanje.

7. Cañon del Sil: de kloof van de Heilige Rivier

Galicië heeft meer te bieden dan een woeste kustlijn en middeleeuwse steden. Het binnenland wordt minder bezocht, maar is op sommige plekken verrassend mooi. Neem het rivierlandschap van Ribeira Sagra (‘Heilige Rivier’), waar de rivieren Miño en Sil samenvloeien. Bezoek de Kloof van de Sil (Cañon del Sil). De rivier zigzagt er tussen de honderden meters hoge bergwanden vol eeuwenoude bossen en wijngaarden. Hier verrichtten Romeinen en middeleeuwse monniken heldendaden: ze verbouwden wijn op de diepe kloven van wat nog altijd Spanje’s steilste wijnbouwgebied is.

Bezoek een van de middeleeuwse kloosters en kloosterruïnes. Een van de mooiste en meest intacte is het klooster Santo Estevo Ribas del Sil (nu parador-hotel) met zijn fraaie kloostergangen. Maak ook een boot- of kanotocht over de Sil-rivier. En geniet van het uitzicht vanaf de vele miradores, zoals de Balcons de Madrid of de Mirador de Cabezoás.

8. De smaken van de oceaan: Vigo en de Cies-eilanden

Vigo is de grootste stad van Galicië én Europa’s grootste vissershaven. Een goede plek om te genieten van al het smakelijks dat de oceaan Galicië te bieden heeft. In de eerste plaats: inktvis. Die is in Galicië bijna net zo mythisch als de jakobsschelpen die de weg naar Santiago wijzen. Verder vele soorten vis en minstens zo veel schelp- en schaaldieren. Proef de ‘percebes’ (eendenmosselen), een echte Galicische lekkernij. Galiciërs wagen - soms letterlijk - hun leven door via een touw omlaag te zakken langs de scherpe rotsen en de ‘percebes’ los te beitelen.

Voor het mooiste zicht over stad en zee ga je naar de Monte del Castro en de burcht. Je kijkt daar ook uit op de onbewoonde Cies-eilanden, die deel zijn van Nationaal Park Islas Atlánticas de Galicia. Je kunt vanuit Vigo met de boot een dagje op en neer. Er geldt wel een maximum aantal bezoekers per dag, in het hoogseizoen is vooraf reserveren soms nodig.

9. Alle ruimte op de Galicische stranden

De hele dag zonnen aan het strand? Dat zit er in Galicië niet altijd in. Het is geen toeval dat de Galicische taal bijna honderd woorden voor regen kent. Ga je voor natuurlijke schoonheid, dan vind je in Galicië een paar van de mooiste stranden van Spanje. Zelfs als het geen zwemweer is. Je vindt er rust en leegte. Je bent er alleen met de golven, de wind en het blauw van de oceaan dat oplicht in steeds andere tinten. Probeer het strand van La Carnota bij Finisterre. Of La Lanzada iets zuidelijker. Een andere schoonheid is het Rodas-strand op de Cies-eilanden , waar de kleuren van strand en zee aan de Cariben doen denken.

Het beroemdste Galicische strand is Playa de las Catedrales (As Catedrais) bij Ribadeo. Bezoek dit strand bij eb. Dan kun je tussen de rotsen doorlopen als tussen de gewelven van een kathedraal.

10. De Rías Altas: fjorden op z’n Spaans

Is dit Spanje of toch een ander land? Je kunt je in Galicië gedesoriënteerd voelen. De rotsachtige kustlijn en het groene heuvelland doen aan Ierland denken, net als de regen en mistflarden. De Galicische doedelzakmuziek klinkt Schots en de taal Portugees. En de diepe zee-inhammen van de Rías hebben iets van de Noorse fjorden: ze dringen diep het land binnen.

Je vindt deze rías zowel langs de west- als de noordkust. De noordelijke (Rías Altas) zijn het ruigst. Er is minder bebouwing dan in het zuiden, de zee is er onstuimiger en de kliffen behoren tot de hoogste van het Europese vasteland. Vooral tussen Vivero en Ortiguera bekijk je de kustlijn vanaf hoog niveau. Een paar van de mooiste miradores (uitzichtpunten) zijn die van Vixía Herbeira, Lodeiro en Limo. En Punta de la Estaca de Bares. Dicht bij deze vuurtoren op het noordelijkste puntje van Spanje heb je het meest weidse uitzicht op de kliffen, inhammen en stranden.

11. De Rías Baixas in de Galicische zon

Misschien ken je de naam Rías Baixas vooral vanwege de witte wijnen, die tot de beste van Spanje worden gerekend. Maar Rías Baixas (ook: Rías Bajas) is in de eerste plaats de naam van de zuidwestelijke zee-inhammen. Ze ogen op het eerste gezicht minder spectaculair dan de noordelijke Rías: de zee is hier kalmer, de kliffen minder hoog. Mooi is dat de zee hier verder landinwaarts komt. Ook de eilanden dragen bij aan de charme. Er is nog een belangrijk pluspunt van de Rías Baixas: het aantal zonuren is hoger dan in de Rías Altas.

Heb je tijd om één stad te bezoeken? Dan is Pontevedra de beste keuze. Dwaal door smalle straten en over pleinen met arcaden in de vrijwel autovrije binnenstad. Pak vlakbij ook het schilderachtige vissersdorp Combarros mee. Alternatief: de stad Baiona. Vanaf de muren rond de burcht heb je een fraai uitzicht over oceaan en kust. Dit was de eerste stad in Europa die hoorde over de ontdekking van Amerika, wat nog jaarlijks wordt gevierd.

12. Feest van de bijna-doden en andere Galicische festivals

Als het op feesten met eigenaardige gewoontes aankomt, heeft Spanje een veelzijdig aanbod. Galicië springt er zelfs voor Spaanse begrippen bovenuit. Dorpen als Laza en Xinzo de Limia hebben oeroude carnavalsrituelen. Lugo, Catoira en Bayona kennen verkleedpartijen en bootparades die de Romeinen, Vikingen en ontdekkingsreizigers weer tot leven brengen. In Sabucedo vindt zomers de omstreden ‘Rapa das Bestas’ plaats: halfwilde bergpaarden worden gevangen en met de hand geschoren. In Vilagarcia de Arousa bekogelen alle dorpelingen (en buitenstaanders) elkaar op 16 augustus met water. Ook bejaarden doen vrolijk mee.

Maar het eigenaardigste festival vindt op 29 juli plaats in As Neves: het festival van de bijna-doden. Mensen die in het afgelopen jaar aan de dood zijn ontsnapt, laten zich door vrienden en familieleden in een doodskist door het dorp paraderen en doen daarbij of ze dood zijn. Oorspronkelijk bedoeld voor mensen uit dorp en streek, maar het feest trekt steeds meer ‘overlevenden’ van buitenaf.