De 12 mooiste fietsroutes van Nederland
Wij kozen voor jou twaalf fietstochten, die wat ons betreft tot de mooiste van Nederland behoren. In alle hoeken van het land, in prachtige gebieden. Verschillend van lengte, afwisselend wat terrein én flora en fauna betreft. Routes met een cultureel tintje, of juist heel veel historie. Ze brengen je op ideeën, laten je in actie komen. Allicht dat je er de komende tijd meerdere van gaat rijden.
Een rondje geschiedenis in Limburg
1. De Peel (America), 32 kilometer
Fietsen in Limburg? Dan heb je waarschijnlijk direct heuveltjes voor ogen, denk je aan klimmen en dalen in Zuid-Limburg. Maar wij kozen nu – lekker eigenwijs – voor een route in het noorden van de provincie. Waar de bodem niet uit löss bestaat, maar uit veengrond. Hier in De Peel kon je vroeger niet fietsen. Het was hoogveen, een ontoegankelijk moeras. Maar inmiddels is dat anders. Na 1850 werd de turfwinning hier groot, kwamen er kanalen en wegen.
Deze fietstocht, op de grens van Noord-Brabant en Limburg, maakt een rondje door de geschiedenis. America, standplaats van de band Rowwen Hèze (dan weet je meteen hoe ze hier praten), is startplaats van de fietstocht. Vroeger was het hier één grote, schrale heidevlakte, nu ligt er vooral landbouwgrond. Bij Steegberg, Heesberg en Schatberg is het voormalige heide- en stuifzandgebied na de Tweede Wereldoorlog ontgonnen. Er kwamen naaldbossen voor in de plaats, waar je nu dwars doorheen fietst. Net voor Helenaveen buigt de route af richting Griendtsveen.
Bij het beheercentrum Mariapeel van Staatsbosbeheer kun je lopend het typische hoogveenlandschap van De Peel te verkennen. Eenmaal weer op de route langs de Helenavaart leer je de historie van de streek kennen. Die werd met een bijdrage uit het Koning Willem III-fonds ontwikkeld. Griendtsveen, genoemd naar initiatiefnemer Jan van de Griendt, is een modeldorp. In het arbeidersdorp werd gewerkt volgens ideële normen en waarden. Toon Kortooms schreef er de beroemde streekroman Beekman & Beekman.
Gastvrijpunten op de route:
- Herberg De Morgenstond: rustieke sfeer en ouderwetse gezelligheid. Kies uit vier ruimten om neer te ploffen voor een fijne tussenstop.
- Eethuis & Cafetaria 't Veen: met uitzicht op de Peel geniet je in deze luxe cafetaria van friet, uitsmijters, soepen, warme schotels en meer.
Een dagje eropuit in Nationaal Park De Groote Peel? Lees meer.
Hunebedden en krentenbomen in Drenthe
2. Hunebedden (Ruinen), 49 kilometer
Hunebedden blijven verbazen. Dat het grafkamers zijn, daar zijn de geleerden het inmiddels bijna allemaal wel over eens. Tussen pakweg 3350 en 3000 voor Christus werden ze door de mensen van de trechterbekercultuur opgericht, ter nagedachtenis aan de overledenen. Nu nog verbazen we ons erover hoe ze destijds die stenen toch op elkaar kregen, de dekstenen zijn vaak immens. De mooiste fietstocht die wij in Drenthe selecteerden, voert langs een aantal van de 52 hunebedden die in Nederland bewaard zijn gebleven. Je passeert ook onder meer een aantrekkelijk theehuis, voor een korte break, en een korenmolen.
Ook de natuur wordt niet uit het oog verloren. Zo schamp je het natuurgebied Holtingerveld, een Natura 2000-gebied. In de middeleeuwen week het bos voor heide. Later diende het als graasgebied voor schapen en runderen en in de Tweede Wereldoorlog maakten de Duitsers korte metten met het groen: ze legden er een groot vliegveld neer. Sinds heftige bombardementen aan het einde van de oorlog kon de natuur er herstellen. Nu vind je er bos, heide, vennen en stuifzand. Je fietst ook langs Nationaal Park Dwingelderveld en door de Dwingelderbossen tussen Anserden en Ruinen. In het voorjaar staan hier de krentenbomen in bloei.
Meer routes langs hunebedden? Deze ANWB-route Terug naar de oertijd neemt je mee langs onder andere hunebedden en andere sporen uit de oertijd.
Een dagje eropuit in Nationaal Park Dwingelderveld? Lees meer.
Toevluchtsoorden van de welgestelden in Utrecht
3. Buitenplaatsen langs de Vecht, 43 kilometer
De Utrechtse Vecht had vroeger een belangrijke functie als waterweg. Het was de verbinding tussen de Rijn en de Zuiderzee. Langs de route groeiden diverse steden uit tot welvarende handelsplaatsen. Welvarende kooplieden uit Amsterdam ontdekten de Vecht als ideaal toevluchtsoord en lieten prachtige landhuizen aanleggen. Veel ervan zijn verkocht en gesloopt, maar enkele van de monumentale buitenplaatsen zijn nu nog intact en laten je mond soms openvallen.
Zo onder de rook van Utrecht en Amsterdam heerst toch vooral haast verbazingwekkende rust in dorpjes als Baambrugge, Vreeland en Loenen aan de Vecht. Al kan het op mooie dagen op de fiets wel filerijden zijn. Uit strategisch oogpunt verschenen er ook kastelen en forten langs de Vecht: zoals Fort Nieuwersluis, daar waar deze route start, en het Muiderslot. Zo ver kom je op deze tocht echter niet, bij de Spiegelplas in Nederhorst den Berg buigt de alsmaar met de rivier meekronkelende route weer richting het zuiden af. Aan het water bij Breukelen vind je de enige steenfabriek die níét met de grond gelijk is gemaakt: Vecht en Rhijn (18de eeuw).
Slingeren, klimmen en hobbelen in Gelderland
4. IJssel en Posbank (Laag-Keppel), 60 kilometer
Volop afwisseling op deze route. Je ziet Gelderland in al zijn facetten. Je start de knooppuntenroute langs de Oude IJssel, bij Laag-Keppel, en rijdt richting Doesburg. Bij knooppunt 37 kom je een sluis tegen die een hoogteverschil van liefst 5 meter moet overbruggen. Voor de vissen is hier een heuse vistrap, met zigzagtreden, gebouwd. De rivier leidt je langs bossen, akkers en kastelen van de Achterhoek.
Eenmaal bij de Veluwe aanbeland, staat je de klim op de Posbank te wachten. Deze berg heeft een ANWB-tintje, want hij is vernoemd naar een oud-voorzitter. Voor wielerliefhebbers, op de racefiets of mountainbike, een must. Maar ook voor e-bikers of fietsliefhebbers op een ‘gewone’ fiets een belevenis. Hier kijk je prachtig uit over de heide van de Veluwezoom. Eenmaal uitgehijgd, hobbel je op de terugweg over de kinderkopjes van de straten van Doesburg. De oude Hanzestad is een plaatje, met middeleeuwse stratenpatroon en monumentale panden. Mocht je willen weten waar Abraham de mosterd haalt? Welnu, hier.
Let op: Tijdens deze route steek je één keer de IJssel per pont over. Kijk vooraf goed naar de vaartijden, anders wacht je een extra lusje van 8 à 9 kilometer.
Gastvrijpunt op de route: Grand Café Rutgers
Naast de uitgebreide menukaart kun je er onbepekert genieten van spareribs, gamba's of biefstuk. Uitgegeten? Boek een van de vele aangeboden arrangementen.
Een vogel- en natuurparadijs in Zeeland
5. West-Tholenroute (Sint-Annaland), 44,5 kilometer
Veel rustiger dan hier wordt het niet. Zelfs hartje zomer is het in de leuke haventjes niet overdreven druk en op de smalle dijken, vaak te midden van heel veel bloemen, is het nooit dringen. Logisch dat de kleine stranden die je passeert er erg aanlokkelijk uitzien en dat ook de vogels zich veilig wanen. Je spot hier met gemak tientallen soorten.
De start is in Sint-Annaland, een voormalige vissersplaats waar nu vooral plezierjachten aanmeren. Bezoek er streekmuseum De Meestoof en wandel langs het Nonnekeshuus, op nummer 38 in de Voorstraat. Dit huis uit 1601 heeft een grote brand uit 1692, waarbij een groot deel van het dorp in vlammen opging, overleefd. De brand was nota bene ontstaan op het achtererf van dit huis; de dienstbode had er as gestort in opdracht van de schepen van het dorp.
Je doet vervolgens Stavenisse en Sint-Maartensdijk aan, dorpen die tijdens de Watersnoodramp van 1953 niet gespaard werden. Het naastgelegen natuurgebied, de Pluimpot, ontstond door afdamming in 1957. In het brakke water hebben talrijke broedvogels en zoutminnende planten het naar hun zin. Ook in de Scherpenissepolder is het een paradijs voor natuurliefhebbers, met zowel buitendijks (lamsoor en zeeasters) als daarbinnen veel speciale planten- en diersoorten. Een waar vogelparadijs.
Gastvrijpunt op de route: Wegwijs Lokaal
Streekwinkel, toeristisch informatiepunt én café. Je vindt het hier allemaal. Geniet van een kop koffie met Zeeuwse bolus of ga voor een high tea in het Onthaast-Lokaal.
Over aardgas en onder molenwieken door in Groningen
6. Gasbelroute (Hoogezand), 45 kilometer
Heb je weleens gefietst op een plek waar een groot aardgasveld onder de grond verstopt ligt? Denk niet dat je alleen maar langs speciale installaties en jaknikkers rijdt. Deze route voert je door een typisch Gronings streekdorpenlandschap. De dorpen Siddeburen, Hellum, Schildwolde en Slochteren liggen als een langgerekt lint aaneen. Het is niet toevallig dat ze zo ontstaan zijn. In het laaggelegen veengebied, dat al meer dan duizend jaar geleden voor het eerst ontgonnen werd, bouwden ze de huizen op zandruggen in het landschap.
In 1959 werd hier, onder de akkers van een boer in Kolham, het tot dan toe grootste aardgasveld ter wereld ontdekt. Het winnen daarvan leidde in Slochteren en omgeving tot een reeks aardbevingen en gevolgschade. Maar aan de Groenedijk weert een aantal poldermolens zich kranig. Zij maalden vroeger, dankzij de wind, het land droog. Daar waar het water nog wel staat, in natuurgebied ’t Roegwold, heb je een kleine kans om de roerdomp, blauwborst, baardmannetje en zeearend te spotten. En anders probeer je het bij het Schildmeer nog een keer. Werp ook een blik op landgoed Fraeylemaborg, nu onder meer een museum en restaurant.
Vervening is de baas in Friesland
7. Rondje Tjeukemeer (Heerenveen), 63 kilometer
Weids, vlak en afwisselend. Zo stellen we ons Friesland allemaal voor. En deze tocht biedt dat ook allemaal. Je hebt alle ruimte, op de mooist denkbare fietspaden. Je rijdt door prachtige polders en dorpjes, langs meren en waterwegen. Zonder het de hele tijd te beseffen laat je je leiden door de vervening. Het kan soms niet anders dan dat je hele stukken om moet rijden, omdat zich meertjes en sloten hebben gevormd in het vlakke landschap.
De route start in het vroegere ‘vervenersdorp’ Heerenveen, voert langs het bakkersmekka Sintjohannesga en De Groote Sintjohannesgaaster Veenpolder. Het Tjeukemeer is met zijn 22 vierkante kilometer het grootste van de Friese meren. En we rijden er vandaag helemaal omheen. Met een beetje geluk zie je vanaf de kant een of meer traditionele skûtsjes op het water. Met de Friese tjalken worden in de zomermaanden roemruchte wedstrijden gevaren.
Bollen, bloemen en buitenplaatsen in Zuid-Holland
8. Bollen, duinen en landgoederen (Lisse), 62,5 kilometer
Natuurlijk is het het mooist om deze route in het vroege voorjaar te rijden. Dan immers staan de bollenvelden vol met narcissen, tulpen en hyacinten. Het is altijd weer een magisch gezicht dat ook veel buitenlandse toeristen trekt. De bollen doen het juist hier zo goed dankzij de aanwezigheid van de zee. Dat beseffen maar weinigen. Het zand dat vanuit de zee door de eeuwen heen is aangespoeld, werd afgegraven voor de bouw. Daarna bleken de afgegraven binnenduinen, ook wel ‘geestgronden’, een prettige voedingsbodem voor de bollen.
Vanzelfsprekend fiets je langs tientallen, misschien wel honderden bollenschuren. Ze zijn er in vele soorten en maten, maar die van hout kom je amper nog tegen. Alle hebben hetzelfde doel: ze dienen als locatie om te drogen, pellen en verpakken. Vervolgens gaan de bollen de hele wereld over. Wij blijven ter plekke, rijden een ronde die onder meer door Noordwijkerhout, Noordwijk en Voorhout leidt. Je komt ook langs de Keukenhof – voor een bezoek aan de immense bloementuin kun je gerust een dag uittrekken. Je komt, misschien tot je eigen verrassing, op dit rondje ook langs opvallend veel buitenplaatsen en (middeleeuwse) kasteeltjes. Rijke handelaren en regenten zagen het gebied als een zalige zomerresidentie. Geef ze eens ongelijk.
Gastvrijpunten op de route:
- Restaurant De Vier Seizoenen: restaurant met tuinkamer en groot terras in een karakteristiek pand.
- Stayokay Noordwijk: uitwaaien in de duinen op een zonnig terras.
Tip: In start- en finishplaats Lisse is een bezoek aan Museum De Zwarte Tulp een aanrader. Het vertelt het verhaal over de bloembollenteelt in de regio.
Dwars door het water in Overijssel
9. Kop van Overijssel en de Beulakerwijde (Zwartsluis), 57 kilometer
We stappen op in Zwartsluis, dat al in 1398 die naam had: Swarte Sluys. Het dorp, nu net onder het door veenafgraving ontstane meer Beulakerwijde, lag op een strategische plek. Het was de doorvoerhaven voor turf uit Drenthe naar de rest van Nederland. Ook de jacht, visserij en landbouw brachten er welvaart.
Als je richting het noorden fietst, kom je vanuit Zwartsluis bij het fraaie meer. De Beulakerwijde – spreek het trouwens uit als ‘Beulakerwiede’, dat zal de plaatselijke bevolking bevallen – is naar het dorp Beulake genoemd. Dat verdween door veenafgraving en een zware storm in 1776 in de Zuiderzee. Inmiddels is het een prachtig natuurgebied, waar je nu vrij letterlijk dwars doorheen fietst. Via de Veneweg, die de Beulakerwijde en de Belterwijde van elkaar gescheiden houdt, steek je het water over.
Op het noordelijkste puntje van de route ligt Giethoorn, het Venetië van het Noorden. Nu een magneet voor toeristen, vroeger een gebied waar criminelen, zwervers en bedelaars het veengebied mochten ontginnen. De route gaat, vergeef het ons, hierna ook nog een piepklein stukje Drenthe door. In Meppel vind je onder meer het Drukkerijmuseum.
Groot wild op Zuiderzeegrond in Flevoland
10. Grote Natuurgebiedenroute (Almere), 44 kilometer
De zeeklei heeft zijn werk gedaan in Flevoland. In relatief korte tijd is er een groot natuurgebied ontstaan. Het is, als je door de omgeving van het Oostvaardersbos fietst, haast niet voor te stellen dat hier enkele decennia geleden gewoon nog water was. Maar we lopen op de zaken vooruit, want we vertrekken midden in Almere. Daarna pas trekken we richting het Markermeer. De Lepelaarplassen zijn een belangrijk en beschermd broedgebied voor water-, weide- en moerasvogels. De eerste lepelaars werden hier al in 1971 gesignaleerd. Dit gebied is veel minder bekend dan de Oostvaardersplassen.
Hoewel het Oostvaardersplassen-gebied niet toegankelijk is, krijg je er op het fietspad dat erlangs loopt flink wat van mee. De ganzen, heckrunderen, konikpaarden en herten kunnen je niet ontgaan. Ook in het wel vrij toegankelijke Fluitbos zie je vaak edelherten. Het aangesloten Kotterbos is nog jong, maar staat al vol populieren, eiken, essen, berken en beuken. De vele wilgenbosjes en diverse vogelsoorten blijven je echter het meest bij.
Almeerders brengen hun vrije tijd ook door in Buitenhout, Overvaart en Waterlandse Bos, bossen die ook nog op deze route liggen. Overigens is het Oostvaardersbos in het vroege voorjaar afgesloten in verband met de winterrust van het wild. Er is in die tijd een alternatieve route beschikbaar.
Gastvrijpunten op de route:
- Smullen & Spelen: pannenkoekenhuis, avontuurlijke speeltuin en indoor speelruimtes. Gegarandeerd vermaak!
- Buitengewoon Lekker Almeerderhout: geniet op het grote terras of bij de openhaard van (zo veel mogelijk) biologische en streekgebonden producten.
- Drewes aan Tafel in Tuincentrum Almeerplant XXL: koffie of thee met lunch en taart uit eigen keuken.
Als Mozes bij de waterlinie in Noord-Brabant
11. West-Brabantse Waterlinie (Bergen op Zoom), 44,5 kilometer
Het dient allang niet meer ter verdediging van ons land, maar de Zuiderwaterlinie is nog altijd onmiskenbaar. Een stukje geschiedenis: in 1568 kwamen de Nederlandse gewesten in opstand tegen de Spaanse koning Filips II. Stadsmuren bleken echter niet sterk genoeg, waarna besloten werd stroken land onder water te zetten. Zo konden de Spanjaarden niet verder oprukken. In het zuiden van Holland werd halverwege de 17de eeuw een keten van deze waterlinies ontworpen, de Zuiderwaterlinie.
De vestingsteden Bergen op Zoom, startplaats van de route, en Steenbergen vormen het middelpunt van een tocht langs vestingen, forten en inundatiegebieden. Kijk goed rond voor je de stad uitfietst; Bergen op Zoom heeft zoveel moois te bieden. Eenmaal buiten de stad maak je pas echt kennis met de West-Brabantse Waterlinie. Fort Henricus, nabij Steenbergen, is helemaal in oude glorie hersteld. Fort de Roovere doet je helemaal verrast staan. Het was en is nog steeds het pronkstuk van de linie. De Mozesbrug voert je dwars door het water, zonder dat je natte voeten krijgt. Een rare gewaarwording, als we eerlijk zijn.
Gastvrijpunten op de route:
- La Place Bergen op Zoom - De Parade: plof neer op het terras met een smoothie, hartige snack, of kop koffie met gebak uit de patisserie.
- Fletcher Hotel-Restaurant Stadspark: een menukaart met verse (seizoens)producten en een mooi terras met uitzicht over de Binnenschelde.
Door duinen omsloten in Noord-Holland
12. De Slufter (Texel), 36 kilometer
Texel is het enige Waddeneiland met fietsknooppunten. Dat zegt ook iets over de grootte van het eiland. Hier kun je echt dagen fietsen, waar je op sommige van de andere Waddeneilanden na een paar uur alle fietspaden wel hebt gezien. Hoewel het op Texel overal mooi is, is het noordelijk deel van het eiland extra interessant. In natuurgebied De Slufter, onderdeel van het Nationaal Park Duinen van Texel, zijn auto’s niet meer toegestaan. Het prachtige natuurgebied, een grotendeels door duinen omsloten strandvlakte, verandert voortdurend. Het staat in open verbinding met de Noordzee, waardoor een kwelderlandschap is ontstaan.
Misschien is een verrekijker om je hals een idee, want je maakt goede kans hier veel vogels te spotten. Als je even van de route afwijkt, heb je de kans om de vuurtoren te bekijken. Op deze fietsroute kom je verder ook nog door De Koog, aan de Noordzeekant, en Oosterend, aan de Waddenzee.
Trekken de Waddeneilanden? We hebben – wat ons betreft de mooiste – fietsroutes op de vijf grootste, bewoonde eilanden voor je uitgezocht.
Nog meer fietsroutes
Natuurlijk vind je op onze site nog veel meer gedetailleerde fietstochten, zowel geschikt voor de e-bike als de conventionele fiets. Je kunt ook altijd de Eropuit-app downloaden. Hier vind je naast een flink aantal fietsroutes onder meer ook inspiratie-tips in.
Misschien vind je dit ook interessant:
