Bierroute Zierikzee

Hond mee: tijdens deze route zijn honden aangelijnd toegestaan.

Toegankelijkheid: deze route is geschikt voor mindervaliden.

Parkeertip: aan de zuidkant van het oude centrum van Zierikzee vind je de gratis parkeerplaats Hoofdpoort P4. Je slaat dan het eerste deel van de wandeling over.

1. Loop vanaf het busstation over de Grachtweg langs het water naar het zuiden. Na ruim 800 m eindigt de Grachtweg bij het water. Ga hier rechts door de Noordhavenpoort. Na de poort ga je linksaf, over de witte ophaalbrug en rechtdoor langs de Zuidhavenpoort. Wandel langs de Nieuwe Haven. Na 100 m passeer je Café de Gekroonde Suikerbiet, straks het eindpunt  van de route. Na 550 m knikt de route naar links en gaat het verder langs het water over Het Luitje, dat 100 m verderop van naam verandert en de West Havendijk gaat heten. Je passeert windmolen Den Haas.

2. Loop verder langs het water. Voorbij de jachthaven blijf je rechtdoor lopen, nu over het fiets- en voetpad langs het kanaal. Bij het gedeelte waar het kanaal zich even verbreedt, kun je een zijuitstapje maken naar Uitkijkpunt Kiekuut: ga hiervoor na de haakse bochten schuin rechts tegen de dijk omhoog. Dit pad komt uit bij de Havenweg. Ga hier linksaf en dan nog 200 m rechtdoor naar de spotplaats. Keer na dit vogeluitstapje terug naar de hoofdroute.

3. Loop verder langs het havenkanaal. Aan het einde ga je links naar het havenhoofd van Zierikzee. Keer om en wandel noordwaarts langs de oever van de Oosterschelde. Na iets meer dan 1,2 km maakt het pad langs het water een knik. Net vóór de knik ga je rechts de trap tegen de dijk op (of je volgt de zigzaggende weg). Ga aan de andere kant bij de parkeerplaats naar links over de Weldamseweg, dan door een natuurgebied. Na zo’n 750 m buigt de Weldamseweg naar rechts en verandert de naam in Levensstrijdweg. Na circa 250 m ben je terug in Zierikzee.

4. Ga aan het einde van de Levensstrijdweg bij de Zandkreekstraat linksaf. Ga aan het einde rechtsaf de Scheldestraat in. Zo’n 600 m verderop, voorbij de kinderboerderij, kom je uit bij een grote rotonde. Ga hier rechtdoor de Weststraat in. Je loopt nu het oude gedeelte van Zierikzee binnen, met links de Dikke Toren. Wandel circa 200 m rechtdoor, via het Kerkhof en de Poststraat. Sla in de Poststraat linksaf de Paternosterstraat in. De eerstvolgende straat ga je rechtsaf, de Meelstraat in, langs het oude stadhuis.

4. Ga aan het einde van de Meelstraat naar rechts en dan na 25 m naar links, naar de Appelmarkt. Loop door deze straat naar het Havenplein, waar het iedere donderdag markt is. Het plein gaat over in het Havenpark en het Kraanplein. Wandel rechts langs de Oude Haven. Ga voor de Zuidhavenpoort rechtsaf naar de Nieuwe Haven. Na iets meer dan 100 m kom je aan bij het eindpunt van deze wandeling, Café de Gekroonde Suikerbiet.

Na een bezoek aan het café wandel je via dezelfde route als op de heenweg terug naar het startpunt.

Zierikzee was in vroegere eeuwen een welvarende stad die kon wedijveren met andere klinkende namen uit de Zeeuwse geschiedenis, zoals Middelburg, Vlissingen en Veere. Die welvaart werd beschermd met dikke stadsmuren en stevige stadspoorten, zoals de Noordhavenpoort (14^e eeuw) en de Zuidhavenpoort (15^e eeuw).

In het koepeltorentje van de Zuidhavenpoort (15e eeuw) hangt het oudste carillon van Nederland. Het dateert van 1554 en hing oorspronkelijk in het oude stadhuis. Aan de zuidkant van de poort herinnert het beeld ´Beproefd maar niet gebroken´ aan de Watersnoodramp van 1953.

De Nieuwe Haven is het eerste deel van het havenkanaal van Zierikzee. In de loop van de 16e eeuw was het water tussen de eilanden Schouwen en Duiveland zó dichtgeslibd dat er maatregelen nodig waren. In slechts twee jaar tijd, van 1597 tot 1599, liet het stadsbestuur dit 3 km lange kanaal graven naar de Oosterschelde. De stadsmuur werd aan de zuidzijde afgebroken en de Nieuwe Haven werd aangelegd, zodat Zierikzee weer mee kon in de vaart der volkeren.

In de Nieuwe Haven liggen nog enkele historische Zeeuwse platbodems, waarmee vanaf de tweede helft van de 19e eeuw suikerbieten werden vervoerd. Na de afschaffing van de slavernij, toen het gedaan was met het goedkope suikerriet uit de West, begonnen Zeeuwse boeren op grote schaal suikerbieten te verbouwen. De platbodems brachten die vervolgens naar de verschillende suikerfabrieken, zoals die in het West-Brabantse Steenbergen. Als herinnering gaat elk jaar in oktober in Steenbergen de Bietentocht van start, een vierdaagse vaartocht door de Zeeuwse wateren met een historische ‘bruine vloot’ van platbodems (bietentocht.nl).

Langs de Nieuwe Haven kun je Zeeuwse mosselen kopen, vooral als ze heel vers zijn een ware traktatie. Laat je in de winkel (bijvoorbeeld ’t Mosselpakhuys op nummer 51) voorlichten over het verschil tussen hangcultuur en grondcultuur om met nóg meer aandacht je schelpdieren te kunnen proeven.

De ronde stenen korenmolen Den Haas dateert uit 1727 en is op vrijdagen te bezichtigen. De molen staat hoog op het Blauwe Bolwerk, een aarden versterking die in 1621 werd gebouwd om de toegang tot het havenkanaal en de Nieuwe Haven te beschermen. Aan de overzijde van het kanaal verrees in 1652 het Oranje Bolwerk, maar dat is later weer gesloopt.

Vanaf het uitzichtpunt heb je een weids uitzicht over nieuwe natuur aan de rand van de Oosterschelde. Het water is hier brak (tussen zout en zoet), wat bijzondere vogelsoorten aantrekt. Je kunt bijna altijd lepelaars door het water zien waden, terwijl in koude winters veel ijsvogels uit het binnenland naar hier komen omdat het brakke water zelden bevriest. In de winter strijken bovendien grote groepen kleurrijke smienten en wintertalingen neer, in andere jaargetijden kun je onder meer tureluurs, wulpen, grutto’s, scholeksters, kieviten en kleine zilverreigers spotten. Vanaf de dijk is trouwens goed te zien dat Zeeland, op de duinen aan de Noordzee na, zo plat is als een dubbeltje en dat het een provincie is van veel strakke lijnen.

Vanaf deze uitstulping in het water heb je een vorstelijk uitzicht over de Oosterschelde. Rechts in de verte zijn de Oosterscheldekering en werkeiland Neeltje Jans te zien, pronkstukken van de befaamde Deltawerken. Schuin links bevindt zich de 5 km lange Zeelandbrug, vanaf 1963 aangelegd om de Zeeuwse eilanden beter te kunnen ontsluiten.

Het havenhoofd is ook een van de beste plekken in Nederland om bruinvissen te spotten, een compact gebouwde ‘dolfijn’ met een stompe snuit (verrekijker meenemen!). In dit gedeelte van de Oosterschelde is veel voedsel te vinden en het water is er gemiddeld minder ruw dan op zee. Geen bruinvis te zien? Probeer dan Studio Bruinvis bij de zuil. Onder een knalgele boei die verderop in het water dobbert, hangt een onderwatermicrofoon die het ultrasone geluid van de echolocatie van de bruinvis opvangt. Als je bij de zuil op het knopje drukt, gaat de microfoon drie minuten aan en kun je via het luidsprekertje horen of ze in de buurt zijn. Als ze aan het jagen zijn, hoor je de klikjes van hun echolocatie. Als de frequentie van die klikjes omhoog gaat, weet je dat ze de vis (bijna) te pakken hebben.

Het weidse water en de oeverstrook horen bij Nationaal Park Oosterschelde, het grootste nationale park van Nederland (np-oosterschelde.nl). In de dynamische getijdegebieden buiten de dijken hebben wind en water vrij spel rond de schorren, slikken en zandplaten. Vele vogelsoorten, zeehonden en andere dieren voelen zich er thuis, terwijl je onder water het mooiste duikgebied van Nederland aantreft. Langs de oevers groeien allerlei zoutminnende planten, zoals zeekraal, zeeaster, klein schorrenkruid en zulte. Binnendijks zijn de inlagen en kreekgebieden belangrijk als foerageer- en broedgebied voor uiteenlopende waad- en watervogels, bijvoorbeeld tijdens de vogeltrek.

De Dikke Toren - of gewoon De Dikke – is hét beeldmerk van Zierikzee. In 1454 begon men met de bouw van de Sint-Lievensmonstertoren, zoals de naam eigenlijk luidt. Het plan was om de kerktoren 130 m hoog te maken, 17,5 m hoger dan de Dom in Utrecht, maar in 1510 was het geld op en werd de bouw gestaakt. Vandaar dus dat er nu zo’n dikke, maar afgestompte toren staat. Je kunt de 281 treden van de 62 m hoge toren beklimmen, wat een mooi uitzicht en vermoeide kuiten oplevert. De toren behoorde bij de Sint-Lievensmonsterkerk, maar die ging in 1832 in vlammen op. Daarna verrees in 1848 de Nieuwe Kerk, een kolos met neoklassieke façade.

Het monumentale oude stadhuis wordt bekroond door een achthoekige toren met fraai bewerkte klokkenverdieping. Boven op de spits staat een beeld van Neptunus, compleet met drietand en wapperende mantel. Het stadhuis werd gebouwd in de 16^e eeuw en kreeg in de 18^e eeuw een nieuwe jas. Nu maak je hier in het Stadhuismuseum kennis met de historie van Zierikzee en Schouwen-Duiveland. Zo leer je alles over de Zierikzeese koopvaardijschepen die uitvoeren naar Engeland, de Oostzee en de Middellandse Zee. Ook verdiende men veel geld met de visserij en met de zoutwinning uit het veen rond de stad, het zogenaamde darinkdelven.

De Oude Haven is een getijdenhaven die via de Oosterschelde in verbinding staat met de Noordzee. In de haven is het verschil tussen eb en vloed goed te zien. Let ook op de oesters aan de meerpalen en het andere onderwaterleven dat zichtbaar wordt bij lage waterstanden. Eeuwenlang werden in deze haven schepen geladen en gelost, maar aan het einde van de 19e eeuw dempte men een deel van de haven. Wat resteerde is nu in gebruik als museumhaven met aanlegplaatsen voor varend historisch erfgoed.

Café de Gekroonde Suikerbiet - in de volksmond ‘de Biet’ - bevindt zich in een pand uit 1645. De naam dateert van 1892 en verwijst naar de suikerbieten die in de loop van de 19e eeuw vanuit deze haven werden verscheept. Al eerder - vanaf 1873 - was er op deze plek een herberg met een tapperij en een danszaal. Nu is dit historische etablissement zonder twijfel een van de mooiste biercafés van Nederland, met bovendien een prachtige reeks speciaalbieren op de kaart. Proef de resultaten van de in 2020 gestarte ‘nanobrouwerij’ van Domus Bier uit Zierikzee of ga voor de Hazy Sunrise (7,1 %) van Brouwerij Kees uit Middelburg, een New England Pale Ale geïnspireerd op de Cloudy IPA's uit de Verenigde Staten. De vage waas zorgt voor een lichte prikkeling en intense (hop-)smaken, en ook zit er een fruitig sinaasappelhintje in het smaakpalet.