Naar de inhoudLogo van de ANWBANWB Homepage

Hoe ver gaat de onaantastbaarheid van de fietser?

Vraag gesteld door DorienH op 17 augustus 2016

Een goede bekende van mij overkwam het volgende:
Op een regenachtige avond reed ze over een donkere dijkweg. Plotseling hoorde ze een harde klap. Van links was een e-biker de weg op gereden. Precies tegen de linker zijkant van de auto.
De (volwassen) fietser in kwestie kwam ten val, maar was niet gewond. Zowel fiets als auto hadden flinke schade. De fietser had geen licht. Ze verklaarde dat ze de auto niet had gezien, omdat ze zichzelf het zicht gedeeltelijk had ontnomen door met een paraplu schuin voor zich te fietsen. Het dragen van de paraplu maakte dat ze bovendien maar één hand beschikbaar had om te remmen.
De fietster claimt volledige aansprakelijkheid van mijn kennis, omdat zij de kwetsbare verkeersdeelnemer was. Ik heb mijn kennis aangeraden hier niet mee akkoord te gaan. Heb ik gelijk?

Antwoord van Michiel

Antwoord van Michiel

ANWB Expert

U vraagt zich af hoe ver de onaantastbaarheid gaat van de fietser. Dit naar aanleiding van een ongeval waarbij uw kennis - als bestuurder van een auto - in botsing kwam met een fietser.

Fietsers of voetgangers worden gezien als zwakkere verkeersdeelnemers. Omdat zij kwetsbaar zijn in het verkeer, kent de wet een speciale regeling bij een aanrijding met een motorvoertuig. De automobilist is aansprakelijk voor de schade van de fietser zonder dat zijn schuld bewezen hoeft te worden. Andersom kan de automobilist de schade die hij oploopt door een fout van een fietser, claimen bij de fietser (of diens Aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren). Dan gelden de normale wettelijke regels.

Schade van de fietser: bescherming door de wet (artikel 185 Wegenverkeerswet)
In de wet staat dat de bestuurder van het motorvoertuig bij een aanrijding met een fietser aansprakelijk is, tenzij hij overmacht kan bewijzen. Dit is een vorm van 'risicoaansprakelijkheid'. Daarbij hoeft men geen schuld te hebben aan het ongeluk, maar is men wel aansprakelijk. Dit lijkt soms onrechtvaardig maar de fietser loopt meer risico op zwaar letsel vanwege de massa van het motorvoertuig.

Overmacht
Er is sprake van overmacht als de bestuurder bewijst dat hem geen enkel verwijt valt te maken. Een eventuele fout van de andere weggebruiker moet zó onwaarschijnlijk zijn geweest dat de bestuurder daarmee geen rekening hoefde te houden. In de praktijk is overmacht moeilijk te bewijzen, en zal de bestuurder van het motorvoertuig vaak aansprakelijk zijn.

Fietser van 14 jaar of ouder
Is er géén overmacht, dan krijgt de fietser minimaal 50% van zijn schade vergoed. Ook al is er sprake van eigen schuld van de fietser.

In sommige gevallen krijgt de fietser bij eigen schuld meer dan 50%. Dit is afhankelijk van onder meer de ernst van de verkeersfouten van beide partijen, de ernst van de verwondingen, en het wel of niet verzekerd zijn van de schade (de zogenaamde 'billijkheidscorrectie").

De fietser krijgt dus altijd (ook bij eigen schuld) tussen de 50% en 100% van zijn schade vergoed.

Schade aan de auto veroorzaakt door fietser
Wanneer een motorvoertuig schade heeft die is veroorzaakt door een fout van een fietser dan kan de eigenaar van het motorvoertuig zijn schade claimen. Dit kan hij rechtstreeks bij de fietser doen (of bij diens AVP-verzekering). In dat geval gelden de normale wettelijke regels, met enkele uitzonderingen.

De bestuurder van het motorvoertuig moet bewijzen dat de fietser een fout heeft gemaakt.

Om 100% van de schade vergoed te krijgen, moet de automobilist aantonen dat er voor hem sprake is van overmacht. Dit zal niet snel het geval zijn, omdat je als automobilist altijd rekening moet houden met fouten van fietsers.
Als de bestuurder zelf óók een fout heeft gemaakt, dan moet hij (een deel van) de schade zelf betalen. Dit is afhankelijk van de ernst van de over en weer gemaakte verkeersfouten.

Kortom:
Schade fietser
In dit geval kan de fietser onder meer het volgende worden verweten:
- geen licht voeren op een op een donkere dijkweg bij regenachtige weer
- zicht bij oprijden weg werd door paraplu (in grote mate) ontnomen
- fietser heeft automobilist geen voorrang verleend

Op grond van vorenstaande zal de fietser mijns ziens niet (veel) meer dan 50% van haar schade vergoed krijgen.

Schade auto
Op grond van de zogenaamde reflexwerking art 185 Wegenverkeerswet en de genoemde fouten/verwijten aan het adres van de fietser, kan de automobiliste een groot deel van haar eigen schade verhalen op de (AVP verzekering) fietser. Om 100% van de schade vergoed te krijgen, moet de automobilist aantonen dat er voor hem sprake is van overmacht. Dit zal niet snel het geval zijn, omdat je als automobilist altijd rekening moet houden met fouten van fietsers.

Voor meer informatie over aanrijding met voetganger of fietser, verwijs ik u naar onze website.



***

Reactie van Tiberius Black:

Geldt dit ook voor snorfietsen? (en brommers?)



***

Reactie van LvdK:

Zojuist het betoog van de expert 'Michiel Claesen' hieronder gelezen. Hoewel e.e.a. bij wet is geregeld is deze buitensporige bescherming van de fietser natuurlijk volslagen belachelijk. Het is een vrijbrief om te doen en laten wat je wil en, als fietser, ongestraft iedere (verkeers) wet en regelgeving te negeren. Ja, ik fiets zelf ook, veelvuldig zelfs (woon/werkverkeer +/- 35km per dag) Maar ik ben ook automobilist en ervaar de complete onverschilligheid van de gemiddelde fietser in het verkeer onder het mom van; 'wij zijn toch nooit schuldig, en als wij dat wel zijn, krijgen wij alsnog onze schade vergoed...' Te gek voor woorden. Dan nog het gebruik van de e-bike door ouderen, op maximale snelheid door de drukke bebouwde kom racen, maar niet in staat zijn tijdig in te spelen op verkeerssituaties, door fysieke beperkingen en het teruglopen van de reactiesnelheid. Tenenkrommend... Overigens ben ik zelf ook een 'oudere' dus geen discriminatie naar leeftijd van mijn kant in deze. Maar ja, mijn punt, ga eens objectief kijken naar de doorgeschoten bescherming van de 'zwakkere' verkeersdeelnemer en maak deze bewust van zijn/haar kwetsbare positie in het verkeer i.p.v deze tot in het oneindige uit te sluiten van iedere verantwoordelijkheid voor zijn/haar handelen...



***

Reactie van Wing:

Juist omdat de fietser zo beschermd wordt door de wet, gaat men ervan uit dat men zich als fietser alles kan permitteren. Het is al heel gewoon dat fietsers gewoon voorrang nemen, door rood rijden, van het trottoir zo de weg oprijden in het pikke donker zonder licht rijden enz. enz. Die auto's stoppen toch wel! En als je dan als gemotoriseerde bestuurder een fietser aanrijdt, ben je echt de klos. Dit is geen recht meer, dit is absoluut krom. Wanneer de schuld bij de schuldige wordt gelegd, gaat men m.i.z. veel bewuster in het verkeer om. En natuurlijk word dan gelijk naar de kleine kinderen gewezen. Ja, dat is echt een heel ander verhaal. Maar volwassen fietsers weten heel goed wat wel en niet mag of kan. Hoe zal het zijn als het anders om was??? Volgens mij, een heel onterechte bescherming.



***

Reactie van Corsarijder:

Deze ondoordachte, slechte wetgeving hebben we te danken aan D66-minister Winnie Sorgdrager. De bescherming van de "zwakkere verkeersdeelnemer" is volkomen doorgeschoten, zowel in wetgeving als in jurisprudentie. Het geeft deze "zwakkere verkeersdeelnemer" totale vrijheid om de verkeersregels aan zijn/haar laars te lappen. Een automobilist dient te allen tijde rekening te houden met de "zwakkere verkeersdeelnemers", ook als die zich gedragen als onverantwoordelijke idioten. Is dat redelijk? Nee. Geenszins. Van elke verkeersdeelnemer mag worden verwacht, dat hij/zij zich aan de verkeersregels houdt. Wie dit niet doet, mag mijns inziens niet vrijuit gaan. Het gezegde luidt: wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. Dat betekent dus niet: de verantwoordelijkheid voor het eigen wangedrag afschuiven op een ander. Maar omdat er nauwelijks mogelijkheden zijn om te bewijzen, dat de schuld in een geval als het bovenstaande echt voor 100% bij de "zwakkere verkeersdeelnemer" ligt, is de automobilist ALTIJD de klos. En de "zwakkere verkeersdeelnemer"? Die ligt krom van het lachen en incasseert het (onterecht) uitgekeerde schadebedrag. Elke automobilist maakt het dagelijks mee: geen hand uitsteken, zomaar de weg oversteken of vlak voor een auto linksaf slaan, druk met de telefoon in de weer en dus niet op het verkeer letten, geen deugdelijke verlichting voeren bij slecht zicht of in het donker (een LED-gloeipitje met een klemmetje aan de jas moet tegenwoordig voor fietsverlichting doorgaan), tegen de richting in fietsen, over de stoep fietsen, verkeerslichten negeren, allerlei zaken vasthouden (zoals de genoemde paraplu) die het zicht belemmeren en bovendien het remvermogen verminderen omdat er maar één hand aan het stuur beschikbaar is, enzovoort, enzovoort. En waag het niet om als automobilist iets te zeggen van dat wangedrag, want dan kun je nog een ongemanierde grote bek krijgen ook! Het past allemaal in het Groot Nationaal Autootje Pesten, dat in Den Haag tot "beleid" is verheven. De automobilist is vogelvrij en betaalt de hoofdprijs voor van alles en nog wat, maar de "zwakkere verkeersdeelnemer" betaalt niets. Geen wegenbelasting, geen verplichte verzekering, geen accijnzen, niets. En als er dan een zinnig voorstel komt, zoals het verplicht stellen van een fietshelm, dan volgt een tsunami aan protesten. Terwijl een fietshelm de veiligheid enorm zou verbeteren. Maar nee, dat wil deze anarchistische groep wegmisbruikers niet. Waarom zouden ze ook? De verantwoordelijkheid ligt toch altijd bij de automobilist? Het is om moedeloos van te worden... "Zwakkere verkeersdeelnemer"? Ik kan er alleen maar cynisch om lachen. Verkeersveiligheid is een zaak van iedereen, onafhankelijk van het vervoermiddel. Alle verkeersdeelnemers moeten het verkeer samen veilig maken en veilig houden. Zo lang dat niet beter wordt geregeld (en gehandhaafd!!), zal de "zwakkere" groep in feite de dienst uitmaken.



***

Reactie van Ien Rutten:

Zelf ben ik fietser en word af en toe ook bijna door een medefietser aangereden, die op de verkeerde weghelft, tegen het verkeer in dus, rijdt. Het wordt de hoogste tijd, dat de belachelijke wetgeving wordt teruggedraaid. Ook fietsers moeten zich aan de verkeersregels houden. Misschien helpt een nieuwe wetgeving dat fietsers zich ook aan de wet houden. En dan nog ff over de helm. Ik draag 'm bij mijn E-bike voor mijn veiligheid, en ook dat mag van mij verplicht worden, maar velen vinden het belangrijker dat hun haar goed zit ! Onvoorstelbaar. Haar gaat voor je eigen veiligheid !!



***

Reactie van kees zaandam:

In het antwoord van de expert komt naar mijn mening onvoldoende naar voren dat een e-bike volgens de WAM een motorrijtuig is net als alle andere gemotoriseerde voertuigen maar dat er in de Wegen Verkeers Wetgeving voor e-bikes een uitzondering is gemaakt. In de WVW is dus juist bepaald dat een fiets met trapondersteuning geen motorrijtuig is en dus als zwakke verkeersdeelnemer wordt gezien + wordt beschermd door het regime van artikel 185 WVW. Of dat nou helemaal terecht is.........als ik in de auto gepasseerd wordt door een op volle snelheid passerende e-bikeracer......soms heb ik daar geen goed gevoel bij...ook al sta ik er volledig achter dat een auto tov een fietser een moordwerktuig kan zijn (en dus is het een goede zaak dat de fietser beschermd wordt). Nog een reden voor ons allemaal denk ik om te proberen in het verkeer rekening te houden met iedereen, goed op te letten en te anticiperen waar mogelijk.



***

Reactie van Gerrit H:

Volgens het antwoord van de Expert is de dame met E-bike en paraplu niet schuldig. Haar schade is te verhalen op de verzekering van de automobilist. De automobilist kan de dame wel aansprakelijk stellen voor de schade aan zijn auto. Zo heb ik het nu begrepen. In het algemeen is het binnen de bebouwde kom met de auto, altijd goed uitkijken en vooral langzaam rijden. De fietsers komen van alle kanten, vooral de jongeren. Veel ouderen kunnen of willen niet meer in de binnenstad fietsen. Veel ouderen die dat wel doen, met trapondersteuning, rijden veel te hard. Ik rijd ook veel met de fiets door steden als o.a. Amsterdam en Parijs e.d., dat is niet voor iedere oudere weggelegd. In Frankrijk is de automobilist nog veel voorzichtiger met fietsers in de bebouwde kom, men rijdt veel ruimer om je heen en stopt onmiddellijk als je wilt oversteken. Dat is in NL wel anders, de auto's rijden hier kort bij je langs. In de binnenstad geven ze je nauwelijks voorrang als je als fietser van rechts komt. Ik lees op dit forum, dat fietsers maar wat doen, dat valt ook wel mee, de fietser weet ook heel goed dat hij erg kwetsbaar is neemt wel enig risico, maar dat is berekend. Als ik automobilist ben en op een landweg rijd in pikken donker en plots een fiets zie die totaal onzichtbaar is, komt het voor dat ik stop en toch wat pissig ben, immers ben ik zwaar de klos als ik er op rijdt. Wat kost nou een paar lampen bij de action, ze geven overal geld aan uit en dit mag niks kosten. Zelf heb ik een dimbare koplamp met enorme lichtbundel en fel achterlicht op mijn fiets.



***

Reactie van Francisca55:

Het komt steeds vaker voor dat het zebrapad gebruikt wordt door fietsers die snel willen oversteken en niet eens de moeite nemen om af te stappen. Weet men wel waarvoor het zebrapad bedoeld is.



***

Reactie van Annemieke Zerdoun:

U heeft het gevoel dat door de wetgeving die zwakkere verkeersdeelnemers beschermd meer verkeersregels worden overtreden door fietsers en voetgangers.

De regelgeving waarbij zwakkere verkeersdeelnemers wordt beschermd is onder meer in het leven geroepen omdat een motorvoertuig door zijn massa een groot risico met zich meebrengt in het verkeer. Of er na het invoeren van deze wetgeving meer verkeersovertredingen worden begaan door fietsers en voetgangers kan ik niet zeggen. Wel is het zo dat een fietser of voetganger aanzienlijk meer kans heeft op ernstig letsel in geval van een aanrijding dan een automobilist. Je zou dan ook verwachten dat een voetganger of fietser toch voorzichtig is in het verkeer.

Overigens speelt een fout van een fietser of voetganger wel degelijk meer in de schulddeling. Helemaal vogelvrij zijn deze verkeersdeelnemers dan ook niet.

Het is natuurlijk zeker dat een ieder, dus ook beschermde verkeersdeelnemers, zich aan de verkeersregels zou moeten houden. De de veiligheid van het verkeer is voor iedereen van belang.



***

Reactie van bozzertje:

Niet zozeer de vraag beantwoorden,maar een mening weergeven. In deze wetgeving ter bescherming van zg. "zwakke verkeer deelnemers" is de eigen verantwoording van volwassenen volledig weggehaald.Te zot voor woorden omdat het gedrag van de fietsster in kwestie onverantwoord is maar de automobilist toch mag betalen. Ook al komt het ten laste van de verzekering gaat jouw premie daardoor wel omhoog.Dit soort gevallen hoort uitgesloten te worden van vergoeding en aansprakelijkheid voor de fietsster op te leveren