ANWB HomepageVers van het land
Nederland, Noord-Holland, 's-Graveland
Wandelen door de Gooise lusthoven – ze heten niet voor niets zo – betekent puur genieten. Van slingerende paadjes, afgewisseld door statige beukenlanen. Van romantische vijvers waarlangs uitbundig bloeiende rododendrons hun weelde in het water spiegelen. En van doorkijkjes op oude boerderijen, goudgele graanvelden en frisgroene weilanden. Biologische Tuinderij Land en Boschzigt ligt te midden van deze landgoederen. Met groenten vers van de grond die verkocht worden in de natuurwinkel op het terrein. Ertegenover ligt een wijngaard in wording. En er is meer onderweg: nóg een moestuin met bloembinderij, een bijenschans en een botanische tuin. Waar wacht je nog op?
Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan. In het Corversbos mogen de honden wel los.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege de hekjes, smalle paden, trappetjes van boomstammen, sluizen en boomwortels.
Paden: deze route voert voor 80% over onverharde paden.
Let op: op het parkeerterrein van Natuurmonumenten 's- Graveland moet je betalen tenzij je lid bent (dan: QR code laten lezen van de lidmaatschapskaart).
1. Loop vanaf de parkeerplaats van het bezoekerscentrum terug naar de hoofdweg, Noordereinde. Ga LA en loop langs het fietspad, Links, nr 52: De Sperwershof (1). Sla hier niet af maar volg Noordereinde, voorbij(drukke) T-splitsing, tegenover huisnr 209 LA door hek, Spanderswoud. Na 400 m RD, laan wordt onverhard. 400 m verder RD (laan buigt naar rechts) parallel aan weiland. Pad buigt naar rechts. Op kruising paden RD. Op driesprong RD, volg het pad met de vijver aan je linkerhand. Na circa 400 m LA, bruggetje over. Na bruggetje op brede laan RA. Hoofdpad volgen, op driesprong RD. Op volgende driesprong LA.
2. Na 50 m, vóór hek met weiland, LA. (is Hilverbeek). Slingerend pad, brugje over, links langs de vijver terug. Voorbij water (aan weerszijden) RA tussen twee huizen door naar weg (Leeuwenlaan). Oversteken en LA naar Tuinderij Land en Boschzigt (2). RA naar de tuinderij, houdt de tuinderij aan je linkerhand en loop helemaal door naar achteren het houten bruggetje over (Schoonoord). Meteen LA, bomenlaan in tot een bruggetje aan je linkerhand. Sla hier LA, over bruggetje en meteen RA het volgende bruggetje over en volg het grindpad tussen de rhododendrons. Weer bruggetje over en houd rechts aan, rechts ligt Melkveehouderij Fam. Brouwer (links de moestuin van Jagtlust). Einde voetpad ga dan LA richting de dijk, vervolgens RA, zandweg met fietspad. Tegenover witte slagboom keuze uit RA, Landgoed Gooilust in door hek, of RD (zie *).
3. Gooilust: In Gooilust steeds het hoofdpad volgen vanaf het hek ri. landhuis; na rotonde bij kruising RD, daarna 1e pad RA en voor de vijver weer RA. Na 2 bankjes pad rechts, op T-splitsing LA, pad vervolgen, aan het eind links aanhouden. Voor landhuis RA (asfalt) en bordjes volgen ‘naar Siertuin Gooilust en rodondendronvallei' (3). Na bezoek aan deze siertuin weer terug over asfalt en voorbij landhuis RA smal paadje door voortuin landhuis. Pad voert tussen bijzondere bomen door en verderop langs houten tuinhuisje. Pad langs het hek volgen (Let op: halverwege dit pad steken uit de grond enkele ijzeren staafjes waarover je kunt struikelen!). Op driesprong met bankje RA. Op volgende driesprong LA. Pad vervolgen (bordje ‘kleurrijk rododendronvallei’ is rechts), steeds RD, op dit pad RA over trap van boomstammen heuveltje op en af, pad RD tussen bomenrij en daarna zie je links bamboebosjes. Vóór sloot LA. Trap omhoog en slingerend pad omlaag, rechts aanhouden. Voorbij hek RA.
Vervolg route *: Tweede pad LA, langs slagboom (links akker, recht golfbaan). Einde bomenrij RA. Op driesprong LA. Tweemaal op kruising RD, fietspad oversteken en ga bij de driesprong LA, langs Bijenschans Corversbos (4). Aan eind keus uit RA (Costerustuin) of LA (vervolg route, zie **).
Bezoek Costerustuin: Door tunneltje, Schuttersweg oversteken en RD, Sterrenlaan. Op kruising LA, Zonnelaan; Botanische Tuin Costerus (5) ligt links. Doorlopen naar kruising en LA, Jonkerweg. Einde LA. Tegenover Sterrenlaan RA door tunneltje. RD, fietspad.
Vervolg route **: Fietspad langs sportvelden, aan de rechterkant, volgen. Op kruising met fietspad RA. RD en aan eind bij P-20723 RA richting ’s-Graveland. RD voorrangsweg oversteken, Oude Meentweg. Op splitsing LA. Steeds asfaltweg volgen. Op kruising met Ankeveense Pad (Y-1678) RD, wordt onverhard. Bij P-63518/001 links door hek, Landgoed Boekesteyn. Hoofdpad slingert door bos, langs vijver, dan kaarsrecht naar bezoekerscentrum en de parkeerplaats.
Het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten, dat laat zien hoe natuur en cultuurhistorie in deze omgeving met elkaar vervlochten zijn, is gevestigd in de oudste boerderij van ’s-Graveland (1634). Het bezoekerscentrum en De Sperwershof (1, noordereinde 52, 's Graveland) – met bloementuin, moestuin, winkel en terrasje – zijn bijna buren van elkaar. Op de tuinderij kweken Ineke en Willem van Dee onder andere pioenrozen, lathyrus en lavendel. In de moestuin groeien boontjes, sla en basilicum, net wat het seizoen brengt.
Open: april t/m december (tot kerst), woensdag en zaterdagochtend van 9.00 t/m 17.00 uur.
Tuinderij Land en Boschzigt (2, Leeuwenlaan 32-34 1243 KB ’s Graveland) is een van de oudste biologisch-dynamische bedrijven van ons land. Sijmen Brandsma en zijn vrouw Sissie zwaaien er de scepter. ‘In 2001 hebben we de grond gekocht, maar we werken er al 23 jaar.’ Dan heb je heel wat boontjes, bietjes en uien voorbij zien komen. En ze zijn nog altijd even enthousiast, evenals de mensen die er werken. ‘Biologisch-dynamisch betekent arbeidsintensief, dus hulp van vrijwilligers en stagiaires is voor ons onmisbaar’.
Loop gerust over het terrein om de hoogstamboomgaard te bewonderen, de prachtige bloementuin, de ‘kleine tuin’ of het ‘grote land’, waar de groente wordt geteeld. Sissie: ‘we verkopen de groente via de groenteabonnementen en in onze eigen winkel.’ In de beginjaren was het een piepklein winkeltje, nu is het uitgegroeid tot een heuse natuurvoedingswinkel, waar je ’s winters gastvrij wordt verwelkomd met warme vruchtensap.
Sijmen Brandsma droomde al jaren van een wijngaard. Samen met vrijwilliger en wijnliefhebber Willem Aalders huurde hij in 2009 een verwaarloosd stuk grond van Natuurmonumenten, achter Landgoed Hilverbeek. ‘De eerste wijn is er over drie jaar. Het wordt een witte van de solarisdruif: lekker fruitig en droog’, aldus Sijmen.
Open: alle dagen behalve zondag en maandag van 10:00 tot 16:00 uur. Proeflokaal De Serre (06-58795868) wo t/m za 10.00-17.00 uur, zo 11.00 - 17.00 uur.
Je wandelt van de ene naar de andere ’s-Gravelandse buitenplaats. Gooilust, Spanderswoud, Hilverbeek en Boekesteyn zijn klinkende namen die staan voor oude loofbossen, houtwallen, vijverpartijen en weilanden. Ze zijn halverwege de 17e eeuw aangelegd door rijke Amsterdamse kooplieden, die ’s zomers de hectiek van de stad wilden ontvluchten.
(3) In Siertuin Gooilust , (Zuidereinde 47B, 's Graveland) staan de exotische bomen van Frans Blaauw. Hij was de laatste bewoner van het landgoed en verzamelde er rond 1900 allerlei bijzondere planten en dieren. Zo hield hij er kangoeroes en bizons op na en legde hij een parkbos aan met een rododendronvallei. Die ‘vallei’ ligt er nog steeds, direct na de siertuin loop je er dwars doorheen.
Vanaf 1 maart t/m 14 november open op dinsdag en zaterdag van 13.00 -16.30 uur.
Land en Boschzigt, Siertuin Gooilust en Bijenschans Corversbos (4) maken deel uit van de ‘7 tuinen in het Gooi’. Verschillend van karakter, maar alle zeven in stand gehouden door liefhebbers. Zo tref je bij de Bijenschans ‘bevlogen’ imkers aan die zich over hun bijenvolken ontfermen. Maar ze geven ook een workshop korven en manden vlechten, of een basiscursus bijenhouden
Voor een bezoek aan de Botanische Tuin Costerus (5) – ook lid van de club van 7 – volg je de Sterrenlaan omhoog. Bordjes in de perken van de botanische tuin vertellen wat er groeit en bloeit: van medicinale kruiden tot eenjarige bloemen. Vrijwilligers geven workshops en rondleidingen. Wellicht is een kruidenworkshop, waar je zelf kruidenolie, zalf of tinctuur kunt maken, iets voor jou?