ANWB HomepageTwee bergen
Nederland, Overijssel, Lemele
Een heerlijke route over onverharde wandelpaden door een van de mooiste natuurgebieden van het Vechtdal: natuurgebied Archemer & Lemelerberg. Bos, heide, zandvlaktes, jeneverbesstruiken en heuvels met uitzicht. En met een beetje geluk kom je ook nog de herder tegen met een wolk Veluwse heideschapen in haar kielzog.
Tip: Wandel deze route via de gratis ANWB Eropuit app. Zoek de route in de app via de filters. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zo kun je niet verdwalen.
Hond mee: honden zijn op deze route aangelijnd toegestaan.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden vanwege de overwegend smalle zandpaden.
Start de route bij wandelkeuzepunt P40 bij de parkeerplaats van Natuurcamping Lemeleresch (Lemelerweg 16, Lemele). Volg achtereenvolgens de pijlen (in de kleuren die achter het wandelkeuzepunt worden genoemd) naar het volgende wandelkeuzepunt:
P40 (paars) - P41 (paars) – P42 (blauw-groen) – P26 (blauw-groen) – P27 (rood) – P28 (blauw-groen)- P32 (paars-blauw- groen) – P30 (paars-oranje-blauw) – P63 (paars-oranje-blauw) -P61 (oranje-blauw-groen) – P60 (oranje-blauw-groen) - P62 (oranje-blauw) – P65 (blauw) – P66 (blauw) – P38 (blauw) – P34 (blauw-groen) – P27 (blauw groen ) – P26 (blauw-groen) – P 42 (paars) – P41 (paars) – P40.
Het natuurgebied Archemerberg & Lemelerberg is ongeveer 1000 hectare groot en onderdeel van de Overijsselse heuvelrug. De natuur is afwisselend: bossen, zandvlaktes, heidevelden en twee ‘bergen’ die uitzicht bieden over de hele omgeving. De Lemelerberg is 66 meter hoog, de Archemerberg 78 meter. Met mooi weer kun je vanaf de hoogste top zelfs Zwolle zien liggen. Beide bergen ontstonden in de voorlaatste ijstijd, 150.000 jaar geleden, toen enorme gletsjertongen vanuit het noorden zand en grind opduwden tot flinke stuwwallen. De grond van de ‘bergen’ was te droog en te arm voor de boeren om te bebouwen, en daardoor is het altijd natuur gebleven. Omdat de boeren er schapen lieten grazen ontstond de heide. In dit natuurgebied groeit nog dopheide, een heidesoort die een maand eerder bloeit dan struikheide. Sommige delen van de heide raakten overbegraasd en veranderden in zandvlaktes. Om te voorkomen dat het zand verstoof werden daar weer naaldbomen aangeplant. Het hele gebied is Natura 2000 gebied, wat inhoudt dat dit een bijzonder en kwetsbaar leefgebied is voor (zeldzame) planten, vogels en andere dieren. De provincie Overijssel beschermt het gebeid door heide te herstellen, bos om te vormen tot heide en jeneverbesstruiken te verjongen. Bijzondere dieren die in dit gebied voorkomen zijn: de zandhagedis, de graafbij, diverse vlindersoorten, de veldleeuwerik en de nachtzwaluw.
Op de arme grond van dit gebied doen jeneverbesstruiken het goed. De bedreigde inheemse coniferensoort groeit hier overal en is op sommige plaatsen metershoog. Vooral in de schemering stimuleren de struiken de fantasie: je ziet er gemakkelijk het silhouet in van een griezel in een grote jas. De struiken groeien traag en geven pas drie jaar na de bestuiving blauwe besjes. De besjes worden gebruikt om gin of jenever te aromatiseren of als specerij in vlees-marinades en zuurkool.
De zendmast op de Archemerberg was vroeger een station van het militair straalverbindingsnet. Op 9 februari 1987 werd hier een aanslag gepleegd door actiegroep RaRa als protest tegen een NAVO-oefeningen. `tegenwoordig broedt hier elk jaar de torenvalk in de nestkast bovenin de mast.
Op de top van de Archemerberg kun je op een oriëntietafel zien waar je op uitkijkt: Zwolle, Ommen, maar met helder weer ook Duitsland. De markeringssteen die hier staat hoort bij de Rijks Driehoeksmeting, een netwerk van markeringen door Nederland waarmee ons land exact in kaart kon worden gebracht.
In 1913 is op de Lemelerberg een park aangelegd ter ere van het honderdjarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden. Het monument van de leeuw op een zuil hoort bij dit park. Vroeger stond hier een monument met een liggende leeuw, maar dat werd vernield. Er kwam een zittende leeuw voor terug. Het Park 1913 bestaat uit het sterrenbos en acht lanen (genoemd naar de begunstigers van het park) die samenkomen op één punt. In het midden ligt de gedachtenisdriehoek waar mensen een boom konden planten en noemen naar een overledene of zichzelf.
Om te zorgen dat de Lemelerberg een open gebied blijft en niet vergrast zet het Overijssels Landschap sinds 1979 schapen in voor het onderhoud van de heide. De kudde van ongeveer250 Veluwse heideschapen is van april tot december te vinden op de hei rond de Lemelerberg. In februari worden de lammetjes geboren (zo’n 250) in de schaapskooi. Zodra die sterk genoeg zijn, gaat de kudde de hei weer op. Per dag graast deze levende maaimachine zo’n 8 uur. Hard werken voor herder en kudde! Het Veluws heideschaap is een zeldzaam huisdierras. Een prachtig rank schaap, dat hoog op de dunne poten staat.