Shiitakes in het bos

Hond mee: op natuurreservaat Takkenhoogte en Meeuwenveen zijn honden niet toegestaan. Vervang daarom dit stuk van de route voor het volgende:

NIET: Op kruising rechtdoor, kp 38, richting kp 01. Ven aan linkerhand passeren. Op viersprong rechtdoor kp 01 richting kp 42. Klinkerstraat kruisen. Tussen lage paaltjes rechtdoor, zandpad aan bosrand volgen. Na 300 m veerooster over. Direct daarna links aanhouden. Aan rechterhand liggen de vennen van Natuurreservaat Meeuwenveen. Pad maakt bocht naar rechts. Na 500 m tussen twee plassen doorlopen kp 42. Direct daarna linksaf, naar kp 43 pad langs water volgen. Einde pad veerooster over kp 43. Linksaf naar kp 41 langs water, zandweg. Uitzichtheuvel passeren. Einde rechtsaf, klinkerstraat kp 41 naar kp 22. Na 1 km op splitsing linksaf, (Pieperij) naar fietskp 99.

WEL: Op kruising ga je linksaf. Loop door tot de volgende splitsing, ga hier linksaf (Pieperij) naar fietskp 99.

Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege de vele onverharde weggetjes en zandpaden waarvoor geen omweg mogelijk is.

Paden: verharde paden (asfalt), klinkers, zand- en graspaden

Deze wandelroute is beschreven. Een deel van de route heeft ook een keuzepuntensysteem (in het veld herkenbaar aan de gekleurde paaltjes en nummers met gekleurde pijlen of knooppuntensysteem (met nummers en verwijzingen middels bruine nummers en bruine pijlen. In de routebeschrijving worden beide aangeduid met kp.

Vanaf de parkeerplaats achter Informatiecentrum De Wheem linksaf over een onverhard pad. Op de eerste splitsing linksaf pijlen volgen, onverhard pad langs bosrand op kruising rechtdoor. Einde linksaf, kp A29, verharde weg. Einde weg linksaf fietspad. Na 50 m rechtsaf weg oversteken, en onverhard pad Rabbinge in langs bord Landschap Overijssel, Reestdal.

Na 150 m via bruggetje de Reest oversteken. Je komt langs Beheerboerderij Uilenburcht, een biologische boerderij van het Drentse Landschap. Op eerste splitsing bij kp 32 linksaf, zandweg, gele pijl. Na 250 m bij kp 37 smalle weg rechts aanhouden langs afrastering, klein bospad. Op kruising rechtdoor, kp 38 naar kp 01. Ven aan linkerhand passeren. Op viersprong rechtdoor kp 01 naar kp 42. Klinkerstraat kruisen. Tussen lage paaltjes rechtdoor, zandpad aan bosrand volgen. Na 300 m veerooster over. Direct daarna links aanhouden. Aan rechterhand liggen de vennen van Natuurreservaat Meeuwenveen. Pad maakt bocht naar rechts. Na 500 m tussen twee plassen doorlopen kp 42. Direct daarna linksaf, naar kp 43 pad langs water volgen. Einde pad veerooster over kp 43. Linksaf naar kp 41 langs water, zandweg. Uitzichtheuvel passeren. Einde rechtsaf, klinkerstraat kp 41 richting kp 22. Na 1 km op splitsing linksaf, (Pieperij, boerderij voorbij lopen) naar fietskp 99.

Einde straat weg oversteken. Bij fietsknooppunt 99 rechtsaf richting knooppunt 37. Bij kp 37 linksaf, Luttenoeverweg. Na 600 m linksaf, onverharde weg, Luttenoever (nr. 2a, 3 en 4). Na 650 m ligt rechts van de weg Shiitakekwekerij Haveman.

Vanaf de kwekerij recht-door de onverharde weg vervolgen. Na ruim 1 km de doorgaande weg oversteken. Rechtdoor over erf van Bloemkwekerij Snoek lopen, graspad. Op kruising bij boerderij met huisnr 3 rechtdoor. Einde pad, net vóór boerderij Het Reestdal rechtsaf, smal pad en dan direct daarna op splitsing linksaf, langs een bomenrij, smal pad. Op hoek na de begraafplaats rechtsaf, klinkerstraat. Doorlopen langs kerk, verkeersweg oversteken naar Informatiecentrum De Wheem kp A31.

Het kerkje van Oud-Avereest, gebouwd in neoclassicistische stijl, dateert van 1852. ‘Avereest’ betekent ‘over de Reest’, en dan gezien vanuit Drenthe. En dat is niet zo vreemd, want vanuit kerkelijk oogpunt behoorde deze streek vroeger tot de provincie Drenthe.

Tegenover het kerkje ligt Informatiecentrum De Wheem van het Overijsselse Landschap. Vroeger was De Wheem in gebruik als boerderij en herberg. Zo kwamen de mensen hier op zondag bijeen na het bezoek aan de kerk. ‘Wheem’ betekent ‘erf van de boerderij’. Het woonhuis en de stallen van De Wheem zijn onder hetzelfde dak ondergebracht; zo’n boerderij noemt men een ‘hallenhuis’. In De Wheem zijn exposities en er is een levensgrote dassenburcht waar kinderen doorheen kunnen kruipen. De Wheem organiseert ook excursies onder leiding van een gids, die u naar de mooiste plekjes van het Reestdal brengt.

Beheerboerderij Uilenburcht is een biologische boerderij van het Drentse Landschap. Tijdens een open dag is het een enkele keer mogelijk om de boerderij te bezichtigen. Het Drentse Landschap organiseert ook excursies waarbij een bezoek aan de boerderij is opgenomen (data op www.drentslandschap.nl; bezichtiging alleen tijdens open dagen).

Ouderwets boeren
Op een aantal boerderijen in het Reestdal wordt door het Drentse en Overijselse Landschap op ouderwetse wijze geboerd. Dat wil zeggen: kleinschalig, gemengd met zowel koeien als graan, en zonder gebruik van kunstmest en chemicaliën. Opvallend zijn de vele kleine graanakkers die in Nederland de maïsakkers langzaamaan verdringen. Met de traditionele graanakker keren in het Reestdal ook de akkerbloemen terug. Bekend zijn de korenbloem en de klaproos, maar er bloeien ook akkerwindes, kamilles en akkerviooltjes. 

Zo op het eerste oog lijkt het een gewoon sparrenbos, het bosje achter boerderij Luttenoever nr 2a. Maar tussen de sparren liggen en staan wel duizenden eikenstammetjes waarop paddenstoelen groeien. Hier, in het halfduister, heeft Menno Haveman zijn Shiitakekwekerij Haveman. ‘Ik werkte vroeger als bedrijfskundige, maar dat beviel me niet’, vertelt hij. ‘Omdat ik iets wilde doen met het stuk bos achter de boerderij ben ik me gaan verdiepen in het kweken van paddenstoelen’. En met resultaat, want de kwekerij levert al vele jaren een kwalitatief hoogstaande oogst. ‘Een verse, biologisch geteelde shiitake heeft een volle, uitgesproken smaak. Dat moet je maar eens proeven’, zegt Menno. ‘Er is een aantal toprestaurants uit de omgeving die speciaal hier hun shiitakes kopen’. De paddenstoel is rijk aan proteïne en kan als vleesvervanger worden gebruikt.

Het telen op stammetjes is arbeidsintensief en grote omzetten haal je er niet mee, maar dat interesseert Menno ook niet. ‘Het werk bevalt prima zo. Lekker de hele dag buiten in de natuur. Laatst zag ik hier een steenmarter. Dan voel ik me echt bevoorrecht.’

Let op: de Shiitakekwekerij is niet vrij toegankelijk.

Buiten in het bos
Op de ecologische kwekerij groeien de shiitakes, net als in de natuur, buiten in het bos. De natuurlijke ondergrond voor de shiitake is eikenhout. Menno Haveman kweekt op de traditionele Chinese wijze, waarbij hij eikenhouten boomstronken inocculeert met shiitake-broed. Dat is het zaadmateriaal van de shiitakes in plugvorm. De pluggen gaan in voorgeboorde gaten in de stam. Regelmatig maakt hij de stammen nat of worden ze zelfs een dag lang in grote bakken water geweekt. Zo groeien ze in een tot twee jaar tijd door de stam. Het uiteinde van de stam kleurt dan wit. Daarna verschijnen er het hele jaar door shiitakes aan de stam. Een stam draagt vrucht gedurende drie tot vijf jaar.

Shiitakes populair
Shiitakes zijn eetbare paddenstoelen die van nature voorkomen in China en Japan. Ze worden daar veel in de keuken gebruikt. Ook in Nederland zijn ze de afgelopen tien jaar populair geworden. Shiitakes groeien graag op houtsoorten als eik, beuk en kastanje. Ze zijn eiwitrijk en schijnen geneeskrachtige werking te hebben. Nederland telt een paar kleine kwekerijen die voornamelijk aan particulieren en restaurants leveren.