ANWB HomepageParels langs de Linge
Nederland, Zuid-Holland, Leerdam
Hoge wolkenluchten, dijkhuizen in soorten en maten en na vrijwel elke bocht een ander uitzicht. Een wandeling langs de slingerende Linge vergeet je niet snel. Je ziet lange rijen appelbomen, een middeleeuws fort en natuurlijk de rivier. Met zijn 108 kilometer is de Linge de langste, puur Nederlandse rivier. Hij ontspringt bij het Betuwse Doornenburg om bij Gorinchem in de Merwede uit te monden. In het voorjaar staan de boomgaarden langs de Linge uitbundig in bloei; de mooiste tijd voor deze wandeling. Vergeet tot slot in Leerdam niet een glimp op te vangen van het glaswerk, want: wie Leerdam zegt, zegt glas.
NB Deze wandelroute gaat grotendeels over (verharde) dijkwegen. Omdat de route door een zeer populair gebied gaat, kan het in het seizoen (bloesemtijd, zomer) erg druk zijn met recreanten en gemotoriseerd verkeer – zeker op vrije dagen en in het weekend!
Hond mee: honden mogen mee op deze route. Alleen in het natuurreservaat bij Tiendeveen moeten ze aangelijnd zijn.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden. Gedeelten van de route gaan over grasvelden en dijkjes, waar ook best wel wat water ligt.
Paden: de route voert voor 25-30% over onveharde paden (schelpen-, zand- en graspaden) en is verder verhard (tegels, alsfalt).
1. Vanaf het station oversteken en bij het zebrapad naar het Dr. Reilinghplein. (Op dit plein is het imago van Leerdam als glasstad vertaald in 48 glazen ornamenten met daarin driedimensionale figuren van neon.) Op kruising brug over en rechtdoor, Fonteinstraat.
2. Op kruising met Kerkstraat rechtdoor, Markt, later Grote Steiger. Onderaan bij haventje rechtsaf. Pad langs stadsmuur en haventje naar rechts volgen. Bij einde stadsmuur trap op en over het terras van Café ’t Veerhuis naar beneden. Onder aan trap linksaf, de dijk op.
3. Op kruising met voorrangsweg linksaf, brug over. (Voor een bezoek aan het Glasmuseum: voorrangsweg oversteken, Lingedijk.) Na brug bij Y-11466 linksaf richting Asperen (fietspad onder aan Oude Zuiderlingedijk).
4. Na ca. 500 m, bij huisnr. 68, linksaf dijk op (doodlopende weg). Weg wordt grasdijk, door hekje. Einde pad, bij wit huis met nr 1 even naar rechts dijk verlaten. Ca. 50 m verder (gele handwijzer ‘Wandelroute’) linksaf pad over dijk vervolgen. Einde pad rechtdoor, onder het gemeentehuis door.
5. Voor kerk, bij Y-11464 linksaf. In bocht rechtdoor tussen nrs. 17 en 19, Zevenhuizenseweg. Einde straat bij bankjes langs de Linge rechtsaf, later Achterstraat en Waterpoort. Zijstraat rechts (Hoge Minstraat) negeren. Links aanhouden, weg maakt een lusje. Bocht naar rechts volgen, Oranjewal.
6. Einde linksaf. Op kruising bij Y-1652 linksaf richting Acquoy, Nieuwe Zuiderlingedijk. Lingesluizen oversteken. Na sluizen eerste weg rechtsaf (handwijzer Fort Asperen), Langendijk. U passeert na 200 m links Fort Asperen met Taveerne.
7. Slingerende dijk volgen tot Acquoy. Ca. 50 m na plaatsnaambord Acquoy rechtsaf, Lingedijk. Vóór kerk rechtsaf, Lingedijk. Einde weg rechtsaf, Lingedijk vervolgen. Op splitsing linksaf dijk af, Nieuwe Steeg.
8. Provinciale weg oversteken en bij fietsknooppunt 81 linksaf richting Asperen, Leerdamseweg. Eerste weg rechtsaf, Nieuwe Steeg. Op splitsing links aanhouden, Nieuwesteeg. Einde linksaf. Op volgende splitsing (rechts is spoorviaduct) linksaf.
9. Over bruggetje en onder viaduct door en op dijk rechtsaf, Meerdijk. Op splitsing bij Y-1651 linksaf, Horndijk. Dijk ca. 1,5 km volgen naar het centrum van Leerdam.
10. In het centrum bij de Zuidwal linksaf en langs de stadswal teruglopen naar punt waar u op de heenweg langs bent gekomen. Links passeert u het Glascentrum Leerdam. Via route heenweg terug naar station Leerdam.
In de glashoofdstad van Nederland wordt al eeuwenlang glas geblazen. Het meeste (bierflesjes!) wordt nu machinaal geproduceerd in een fabriek aan de Lingedijk. Bijzonder zijn de Zuidwal, de Grote Kerk en het Hofje van Aerden. Hier wonen uitsluitend dames, terwijl een ‘binnenvader’ het hofje beheert en rondleidingen verzorgt. Aan de Zuidwal ligt het Glas Centrum Leerdam, een ontmoetingsplaats voor glasblazers, die hun ambacht aan het publiek demonstreren (www.glascentrumleerdam.nl).
Het plaatsje Asperen heeft nog zijn middeleeuwse muren en waterpoort uit de 10e eeuw. Deze Hollandse vesting moest de vijanden uit Gelre op afstand houden. Nu behoort dit dorp aan de overkant van de Linge juist tot de provincie Gelderland.
Asperen is vooral bekend vanwege Fort Asperen dat deel uitmaakte van de Hollandse Waterlinie. Deze historische verdedigingsgordel, gebouwd in de eerste helft van de 19e eeuw, liep van Muiden tot aan de Waal en moest Holland beschermen. Het fort is een van de best bewaarde van ons land. Naast een functie als cultureel erfgoed, wordt het fort nu gebruikt als leerwerkbedrijf met exposities en een grand-café (alleen 's zomers).
Een volgende parel aan de rivier is Acquoy, een vriendelijk dorpje met de bijnaam Pisa aan de Linge. De stompe kerktoren staat 115 centimeter uit het lood, met dank aan het water van de rivier. Als gevolg van regelmatige overstromingen ondermijnde de Linge de toren al toen die nog in aanbouw was, in de 14e eeuw. Kruiend ijs maakte het nog erger. Eeuwenlang zakte de toren schever en schever. Pas nadat in 1844 het bovenste deel werd afgebroken, bleef de toren staan zoals hij nu staat.