ANWB HomepageMet de blik op 2030
Nederland, Zeeland, Middelburg
Middelburg heeft een historisch imago. Het schitterende laatgotische stadhuis, de imposante abdij en de Lange Jan bepalen tot op heden het beeld dat de gemiddelde bezoeker van de Zeeuwse hoofdstad heeft. Maar ook een oude stad gaat met zijn tijd mee en verrast met vooruitstrevende architectuur.
Vóór de Tweede Wereldoorlog werd Middelburg wel omschreven als een ‘knappe oude dame van goeden huize’. Op 17 mei 1940 was dit in één klap voorbij. De stad werd volledig platgebombardeerd door de Duitse luchteenheid. Direct daarna werd, nog onder Duitse bezetting, begonnen aan de wederopbouw. Daarom ademt Middelburg nu nog steeds die historische, monumentale sfeer. Tegen het eind van het millennium begon de ‘statige oude dame’ aan een tweede jeugd. Haar nieuwe architectonische juwelen schitteren met veel lef langs de oude grachtengordel.
Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden vanwege de trappen en zeer smalle, ongelijke stoepjes.
Paden: verhard (tegels, asfalt).
A. Ga vanaf de ANWB Winkel voor de abdijkerk la, Groenmarkt. Eerste la, Bachtensteene. Net voor de achterkant van de (Petrus en Paulus)kerk ra, Latijnse Schoolstraat. Rd Blindenhoek. Einde ra en weer ra, Hofplein, langs het Zeeuws Archief (rechterhand). Wordt Wagenaarstraat, tegenover huisnr. 1 (herenhuis met trapje) ra door poort. Door binnenhofje, pal langs de taartpuntvormige uitbreiding van het Zeeuws Archief. Einde poort door (tip: kijk buiten even door het sierhek rechts voor een mooie blik op de glazen pui) en la (Bogardstraat). Einde la en pal voor abdij en Zeeuws Museum langs, Balans. Einde plein rd, Spanjaardstraat in en eerste la, Haringplaats. Wordt Bleek. Op viersprong rd, Koepoortlaan (je kunt ook door het stadspark lopen dat hier paralel aan ligt en ook bij de Koepoort uitkomt!). Rd langs de Koepoort, brug over de gracht over. La (Veersesingel) en eerste ra, Leliestraat. Einde la, Jasmijnstraat en rd, Grote Sternstraat, de moderne wijk Veerse Poort in.
B. Na 700 m ra, Zwanenhof. Einde rd (bord fietspad) onder gebouw door. La zwevend pad over het water en rd (Torenvalkpad), met aan het eind de watervilla. Voor de weg ra, voetpad achter schuurtjes langs. Eerste ra, Scholeksterstraat. Volg de weg met scherpe bocht naar links. Na de bocht tweede weg ra, Fazantenhof; parkeerplaats van winkelcentrum Veerse Poort oversteken. Rd, Koningin Julianastraat uitlopen. Einde la (Jacob Catsstraat). Einde la langs oude vestinggracht (Veersesingel). Ra, Veerseweg en rd ri centrum, wordt Nederstraat. Einde ra, Rotterdamsekaai. Vervolgens drie keer la brug over: Rouaansekaai, Kinderdijk, Maisbaai. Direct na derde brug ra fietshekje door en na ‘De Koopvaardij’ ra-la, Fittinghavenpad langs de jachthaven. Einde brede trap rechts, Touwbaan en rd, voetpad langs het Kanaal door Walcheren, Loskade.
C. Ter hoogte van de brug over het kanaal en het glazen brugwachtershuisje ra, Stationsstraat. Eerste la, Kousteensedijk, met de bocht mee naar links en naar rechts (doodlopend), voor de Zeeuwse Bibliotheek en bvoor de rechtbank langs. Rd langs roodwit hekje, einde la en weer ra, doorgaande weg. Voetpad langs het gerechtsgebouw (lichtgeel) volgen en ra de brug over. Weer ra, Stadsschuur, en rechts door het hek, verder langs het water (uitzicht op de rechtbank). Ter hoogte van lange voetgangersbrug de straat oversteken (Nieuwe Haven) en la, Sint Janstraat. Einde ra, Lange Delft (winkelstraat). Tweede la, Koorkerkstraat met aan de linkerhand de ingang van het hofje. Voor de Lange Jan la (Onder den Toren). In de bocht la, Nieuwe Burg, terug bij de ANWB Winkel.
Architect Eschauzier bouwde de voormalige bejaardenwoningen Onder den Toren uit 1943. Dit kleinschalige hofje moest de in de Tweede Wereldoorlog verwoeste diaconiewoningen vervangen. Het is een sprekend voorbeeld van de wederopbouw, geheel in de stijl van de Delftse school (traditionalisme).
Tot de monumentale hoogtepunten behoort de Lange Jan. De markante, 90 m hoge toren maakt deel uit van de al even beroemde Abdij. Hierin is nu het Zeeuws Museum gevestigd. Buiten de route ligt het laatgotische stadhuis. Aan het middeleeuwse gebouw werkten zeven generaties van het Vlaamse bouwmeestergeslacht Keldermans
Gedurfd is de uitbreiding van het Zeeuws Archief uit 2000 van Benthem-Crouwel en Verlaan & Bouwstra. Vanaf de straat is een in baksteen gehouwen reisverslag zichtbaar en omhoogkijkend een kasachtige dakconstructie. In het binnenhofje ontvouwt zich de glazen ‘taartpunt’, die samen met het 18e-eeuwse stadspaleis een eenheid vormt in contrasterende harmonie.
Het masterplan voor de buitenwijk Veerse Poort (2008) is afkomstig van Herman Hertzberger. De maestro zelf ontwierp ook een aantal woonblokken. Zoals de Mezenhof aan het begin van de wijk, deels verzonken om een vloeiende overgang naar het landschap te bewerkstelligen. De appartementen van de Zwanenhof en de Watersniphof zweven boven het wateroppervlak. Maar zijn pièce de résistance is de watervilla, een futuristisch bouwwerk op drijvers dat naar de zon toe of er juist vanaf gekeerd kan worden.
In het Maisbaaigebied verrees tussen 1988 en 1992 een nieuwe woonwijk. Eerder stond hier de Vitritefabriek, waar lamponderdelen werden vervaardigd. De vergane industriële glorie weerklinkt nog in de naam van het water: Fittinghaven. De enigszins golvende appartementencomplexen met overhangende daken aan de Maisbaai, Touwkade en Loskade zijn van de hand van Lafour & Wijk.
Aan de overkant van het Kanaal door Walcheren spiegelen het imposante Waterschapskantoor en het Stadskantoor uit 2004 zich in het water. Het laatste gebouw is van de Duitse architect Thomas Rau. Het wordt ook wel gekscherend het ‘containerschip met de vier schoorstenen’ genoemd.
In 1996 vatte het nieuwe college van burgemeester en wethouders ambitieuze plannen op voor de verdere ontwikkeling van de stad. Riek Bakker, de bekende stedenbouwkundige van Rotterdam, werd uitgenodigd om haar visie te geven. Het resultaat was de ‘Kwaliteitsatlas Middelburg 2030’, waarbij het Kanaal door Walcheren een nieuwe, positieve rol zou krijgen als levensader en centrum van de stad. Dit in tegenstelling tot voorheen, toen het kanaal vooral een symbool van tweedeling was. De situering van het nieuwe Stadskantoor langs het kanaal is dan ook allesbehalve toevallig. Sindsdien zijn onder andere de gebieden rond het stationsgebied tot ontwikkeling gebracht.
Aan het kanaal staat het gelauwerde brugwachtershuisje uit 2004 van het jonge architectenduo BAR. De groenglazen inzending won de AM NAi Prijs 2006. Let eens op het subtiele pixelachtige dessin dat voor een spel met inkijk en openheid zorgt.
Even verderop staat de witte Zeeuwse Bibliotheek. Dit gebouw uit 1985 maakte de weg vrij voor de integratie van moderne architectuur in het historische Middelburg.
De opdracht voor het nieuwe gerechtsgebouw uit 1995 stelde architect Hubert-Jan Henket voor de uitdaging een gebouw te ontwerpen dat van deze tijd was, maar dat toch bij de oude stad zou passen. In het transparant ogende gebouw vormen de kantoren en de zittingszalen twee aparte gedeelten, die door de centrale hal met elkaar worden verbonden.