Haagse heide
Nederland, Zuid-Holland, Den Haag
Het kleine natuurgebied Solleveld, aan de zuidwestkant van Den Haag, is een goed bewaard geheim. In augustus en september kleurt de heide in dit gebied prachtig paars en waan je je op de Veluwe. Tel daar het romantische Landgoed Ockenburgh én het hyacintenbos bij op en je hebt een prachtwandeling.
Let op: voor Natuurgebied Solleveld is een toegangskaart nodig en geldt een maximum aantal bezoekers per dag.
Hond mee: de hond is aangelijnd toegestaan op deze wandelroute.
Toegankelijkheid: deze route is niet toegankelijk voor mindervaliden vanwege de smalle en hobbelige zandpaden.
Paden: 70% onverharde zand- en bospaden.
Parkeren: je kunt gratis parkeren op het parkeerterrein aan de Monsterseweg. Meteen als je het landgoed oprijdt links.
Per OV: vanaf Den Haag Centraal Station kun je het gebied bereiken met tram 2 richting Kraayenstein. Bij halte Buitentuinen overstappen op EBS Bus 31 richting ’s-Gravenzande De Brug. Uitstappen bij halte Ockenburgh. Het is dan nog een kleine twee minuten wandelen naar de ingang van Landgoed Ockenburg.
- Loop van de parkeerplaats af naar de Monsterseweg (lange bomenlaan/oprijlaan) en sla LA. Volg het voetpad langs de Monsterseweg richting Villa Ockenburg. Steek na ca 40 m. nadat je het bord ‘Welkom op landgoed Ockenburg’ gepasseerd bent RA de Monsterseweg over en loop RD langs het water (aan je rechterhand).
- Volg het slingerpad door het bos, steek RA het witte bruggetje over en volg het pad LA langs het water.
- Ga LA het volgende bruggetje over en volg het pad dat naar links buigt bij het paaltje met wkp91. Je loopt nu langs een open veld aan je linkerhand. Recht voor je, in de verte, zie je Villa Ockenburgh.
- Volg het pad helemaal tot aan het asfaltweggetje voor Villa Ockenburg en ga daar LA. Na ca 150 m. ga je op de splitsing van paden RA. Volg het wandelpad dat links van de weg en het fietspad loopt.
- Ga op de T splitsing aan het einde van dit pad LA en loop dit pad helemaal uit tot het houten bruggetje. Ga de brug over en sla RA langs het bord 'Hyacintenbos'.
- Op de Y-splitsing volg je het rechter pad. Negeer zijpaden en blijft RD lopen totdat je het houten hek bereikt met het bord 'Welkom in Solleveld!'.
- Ga het hek door en volg het slingerende zandpad het gebied in. Het pad buigt naar links en voert verderop langs de open heide (aan je rechterhand).
- Houd op de driesprong van wegen links aan en volg het pad langs het hek (aan je linkerhand).
- Ga na ca. 600 meter bij het paaltje met de gele pijlen en vóór het bordje 'Natuurterrein geen toegang' LA door het klaphekje. Volg de gele pijlen.
- Het pad buigt naar rechts en (vlak voor het houten hek) weer naar links. Volg de gele pijlen. Ga aan het einde het klaphekje door en sla op de T-Splitsing LA.
- Aan het einde van het pad loop je langs het wildrooster- links staat de Watertoren van Monster- en sla je RA.
- Volg de gele pijlen. Na ca 500 m. buigt het pad naar rechts. Je loopt langs een wildrooster en passeert na ca 100 m. aan je linkerhand een duinmeertje.
- Vervolg het pad RD. Het buigt naar links en rechts. Sla direct daarna bij de gele pijl scherp LA en na ca 20 meter bij de gele pijl scherp RA door een klaphekje. Je loopt een smal zandpad op het bos in. Na ca. 50 m. wordt dit een soort dijkje.
- Volg dit pad helemaal en ga aan het einde rechts door een klaphekje en daarna RA en na ca. 20 m. op de driesprong van zandpaden (rechts staat een bankje) LA. Volg de gele pijl en loop langs een wildrooster. Links in de verte ligt de Zandmotor. Je kunt de kites van surfers boven het duin zien dansen.
- Daar waar het pad een scherpe bocht naar links maakt, bij de gele pijl, ga je RA over het houten bruggetje.
- Je volgt het smalle slingerpaadje tot de T-splitsing en daar ga je RA, volg de gele pijl. Aan je rechterhand passeer je een vogelkijkscherm met zicht op het vogelmeer.
- Vervolg het zandpad. Loop langs het wildrooster. En ga op de driesprong LA. Je loopt nu over hetzelfde pad als waarover je het gebied in liep. Met het heideveld nu aan je linkerhand.
- Buig met het zandpad mee naar rechts en ga door het klaphek natuurgebied Solleveld uit. Volg het linker bospad RD en sla na ca 200 m. het 3de pad RA (bij de afgebroken boom).
- Je koopt nu door het Hyacintenbos. Negeer de paden van rechts, maar sla na ca. 300 m. het tweede pad LA. In het voorjaar ziet het hier blauw van de boshyacinten en in de rest van het jaar ligt hier een tapijt van varens.
- Buig aan het einde van het pad mee naar links, houd op de driesprong rechts aan. Loop over het heuveltje RD. Ga de helling af en het houten bruggetje over. Neem meteen RA het volgende bruggetje. In het late voorjaar bloeien hier prachtige rododendrons.
- Sla op de kruising van paden RA en volg het pad langs het water dat met een ruime bocht linksom buigt langs twee witte bankjes. Het pad voert terug naar de Monsterseweg, maar je gaat vlak daarvoor RA het paadje op, langs het water, dat je terugvoert naar de parkeerplaats.
De geschiedenis van dit gebied gaat terug tot de Romeinen die er tussen 150 en 180 jaar na Christus een fort bestierden. Er zijn paardengraven gevonden en sporen van paardenboxen, daarom denken historici dat het een ruiterfort was voor ongeveer 16 ruiters. Vlak bij het fort lag een dorp waar vooral mensen woonden die werkzaamheden verrichten voor het fort. In 1650 werd het gebied gekocht door de 17de-eeuwse dichter Jacob Westerbaen. Hij liet een villa bouwen en legde een landgoed aan met indrukwekkende oprijlanen. Vanuit de villa lopen drie kaarsrechte zichtlijnen door het park. Eén daarvan is de oprijlaan vanaf de Monsterseweg. Jacob was een levensgenieter. Hij jaagde in de duinen met zijn vrienden en schreef gedichten over de schoonheid van het landgoed. In de 19e eeuw werden er romantische elementen uit de Engelse landschapsstijl aan het landgoed toegevoegd, zoals kronkelige dwaalroutes en wilde natuur. In de Eerste Wereldoorlog verbleven er tijdelijk Belgische militairen op het landgoed en werd Vliegveld Ockenburg aangelegd. In de Tweede Wereldoorlog werd dit vliegveld opnieuw gebruikt en werden er vanaf hier V2-raketten afgeschoten. Het landgoed maakt sinds 16 augustus 1990 deel uit van het beschermd natuurmonument Solleveld en is onderdeel van Natura 2000. Er komen rosse vleermuizen voor en groene spechten, boomkruipers, holenduiven en boomklevers. Op mooie dagen kun je er ettelijke verse bruidsparen tegenkomen die zich hier laten fotograferen.
Een centrale plek op Landgoed Ockenburgh wordt ingenomen door Villa Ockenburgh, in classicistische landschapsstijl gebouwd door dichter Jacob Westerbaan in 1654. Na de Tweede Wereldoorlog was de villa vijftig jaar lang in gebruik als jeugdherberg. Na de renovatie en uitbreiding van het pand in 1960 was dit met 400 slaapplaatsen één van de grootste jeugdherbergen ter wereld. In 1989 sloot het centrum de deuren. Sinds 2018 heeft de Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh de buitenplaats in eigendom. Zo’n 150 vrijwilligers helpen bij technische klussen, tuinonderhoud, het organiseren van maatschappelijke bijeenkomsten en culturele activiteiten en evenementen. In de Villa is een restaurant gevestigd.
Grenzend aan Landgoed Ockenburgh ligt het kleine duin-, bos- en waterwingebied Solleveld van ongeveer 350 hectare. Een goed bewaard geheim. De bomen zijn hier gekromd door de zilte zeewind en nergens in Nederland staan eikenbomen zo dicht bij de zee. Er zijn open stukken met heide en struikgewas en uitgestrekte vlaktes met wuivend gras. Solleveld maakt deel uit van Nationaal Park Hollandse Duinen en is in beheer bij Dunea. Een aanzienlijk deel van het gebied is beschermd natuurgebied en niet toegankelijk, maar er blijft genoeg over voor een mooie wandeling. Van augustus/september kleurt de heide in dit gebied prachtig paars en waan je je er op de Veluwe. De duinen in dit gebied zijn ‘jonge duinen’ met kalkrijke grond. De regen spoelde het kalk dieper de bodem in en zo ontstond een zure bovenlaag. Ideaal voor heideplanten. In het gebied vind je veel insecten, maar ook konijnen. Een deel van de heide wordt begraasd door schapen. Omdat Solleveld een kwetsbaar gebied is, geldt er een maximaal aantal bezoekers per dag. Een toegangskaartje (€ 2,-) is verplicht. Koop dit ruim van tevoren zodat je niet achter het net vist op de dag zelf!
De watertoren in Monster werd ontworpen door architect N. Biezeveld en in 1886 gebouwd. Het rijksmonument is 37,80 m. hoog en heeft een waterreservoir van 600 m³. Oorspronkelijk was de toren bedoeld als watervoorziening voor Delft, maar door de grote afstand tot die stad werd de waterdruk te laag en werd de toren onderdeel van NV Westlandse Drinkwater Maatschappij. Tot 2002 was de watertoren in gebruik. Er omheen staan een onthardingsinstallatie, spoelwaterverwerkingsinstallatie en een snelfiltergebouw.
Van achter het vogelkijkscherm kun je ongezien de plassen beloeren waar je watervogels vindt zoals de knobbelzwaan, grote Canadese gans, grauwe gans, krakeend, kuifeend, nijlgans, roerdomp en tafeleend. In de bomen huist een aalscholverkolonie. En in de omringende natuur kun je roodborsttapuiten en dodaarzen zien en de nachtegaal horen. Ook komen er blauwborsten, boomleeuweriken, goudhaantjes, bosuilen en buizerds voor.
Het hyacintenbos op Landgoed Ockenburgh kleurt in april blauw door de wilde hyacinten. Een prachtig tapijt. De rest van het jaar kun je genieten van de vele varens die een dekentje leggen over de bosgrond.