Moe achter het stuur is levensgevaarlijk

Of het nu gaat om die lange vakantierit of de file onderweg naar huis: lang achter elkaar rijden is erg vermoeiend. En gevaarlijk, want maar liefst 1 op de 5 ernstige verkeersongelukken wordt veroorzaakt door vermoeidheid.

Kans op ongelukken

Zware ogen, verminderde concentratie. Je hoeft nog maar heel even, dus rijd je door. Het is alleen verstandiger om te stoppen. Bestuurders die vermoeid zijn, hebben namelijk een grotere kans op een ongeval. Door de vermoeidheid neemt de rijvaardigheid af, waardoor minder goed koers wordt gehouden en minder vloeiende stuurbewegingen worden gemaakt. Ook reageer je minder snel op remmende voorliggers of een overstekende voetganger.

Signalen

Achter elkaar gapen is een duidelijk signaal van vermoeidheid. Je lichaam geeft aan dat je moet rusten. Concentratieverlies, rijden met onregelmatige snelheid en moeite om binnen de lijnen te blijven zijn andere symptomen. Bij zware oogleden en knikkebollen ben je eigenlijk al te laat: je bent dan al bijna in slaap gevallen.

Daarnaast dalen bij vermoeidheid je stemming en de motivatie om veilig te blijven. De neiging om je niet aan de maximumsnelheid te houden of om door rood licht te rijden wordt groter. Het zijn de ervaringen die onderzoekers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) optekenden.

Hoe snel het mis kan gaan door zo'n kort moment van 'er even niet bij zijn', blijkt uit de ervaringen van ANWB-leden die nu beseffen dat het slim is om op tijd te stoppen als de ogen zwaar worden.

'De auto draaide een pirouette'

'Het langzame rijden met de vouwwagen was eentonig en het was heet in de auto', zegt Rob Gerretsen uit Badhoevedorp. 'Ik schrok wakker: de auto draaide een pirouette, de vouwwagen werd gelanceerd en kwam op z'n kop op de linkerbaan terecht. Grote paniek, huilende kinderen. Sinds het ongeluk wisselen we vaker van bestuurder.'

'Een mens kan geen 25 uur wakker blijven'

'Op de terugreis van Salou naar Deventer was ik om 7.30 uur opgestaan. Het ongeluk gebeurde 25 uur later. Zolang kan een mens ook niet wakker blijven', bekent Hans Paans. 'Toen ik in België het stuur van mijn vrouw overnam werden mijn ogen zwaar. Niet veel later vlogen we met de auto dwars over de vangrail. Onze auto was total loss, wij waren gelukkig ongedeerd. Ik had te lichtzinnig over mijn vermoeidheid gedacht. Voortaan overnachten we onderweg. Het is een groot wonder dat ik nog leef.'

'Ik dacht: nog even en ik ben er'

'Ik was op weg naar mijn stage', vertelt Marloes de Mos uit Etten-Leur. 'Ik had een druk weekeinde gehad en voelde me moe, maar dacht: nog even en ik ben er. Even later werd ik op de kop wakker. Van het ongeluk zelf kan ik me niks herinneren. In het ziekenhuis bleek dat mijn borstbeen was gebroken. Het is een groot wonder dat ik nog leef. Ik stap nooit meer in de auto als ik moe ben.'

Tips om uitgerust te rijden

Wil je uitgerust rijden, houd je dan aan de volgende tips.

Vóór je gaat rijden

Als je de rit uitstippelt, neem dan ook de rustpauzes mee in je planning.
Zorg voor voldoende nachtrust. Slaap minimaal zes uur als je ver moet rijden.
Rijd zo min mogelijk 's nachts. Je bent dan van nature minder alert.

Als je onderweg bent

Zorg dat je twee uur rijdt en een kwartiertje rust neemt.
Parkeer op een veilige plek als je de vermoeidheid voelt opkomen. Kort slapen (max. 30 minuten) is de beste manier van uitrusten.
Hou het koel in de auto. Warmte en roken in de auto maken je slaperig.
Wissel, als dat kan, regelmatig van bestuurder.
Eet en drink regelmatig iets kleins en licht verteerbaars. Een volle maag maakt je moe.

Korte ritten

Slaap overvalt mensen beslist niet alleen bij lange ritten. Integendeel, zo blijkt uit de bevindingen van de SWOV. De kans op een ongeluk is maar liefst vier keer zo groot als een bestuurder moe is, ook bij kortere ritten. En in bijna 15 procent van alle ongevallen speelt vermoeidheid een rol. Dat komt neer op zo'n 700 tot 1000 ernstige ongevallen per jaar.

Powernap

Vermoeidheid is de oorzaak van één op de vijf ernstige auto-ongelukken. Deskundig onderzoek in verschillende landen heeft aangetoond dat het onderbreken van de autorit en dan twintig minuten slapen het beste wapen is tegen oververmoeidheid. Langer slapen heeft geen zin. Je komt dan minder makkelijk uit de diepe slaaproes, waardoor je juist meer versuft achter het stuur zit. Tijdens een zogenaamde powernap van twintig minuten bouw je de meeste krachten op. Slaap je minder dan een kwartier dan werkt de slaap niet. Slaap je meer dan een half uur, dan neemt de vermoeidheid alleen maar verder toe.

Bewustwording door 'slaappak'

Ford Nederland heeft een speciaal ‘slaappak’ om rijders te laten ervaren welk effect vermoeidheid heeft op je rijvaardigheid. Bekijk de video waarin ANWB Autospecialist Frank Buma de proef op de som neemt.

Let op: als je deze externe inhoud wilt bekijken kunnen er cookies geplaatst worden. Meer over privacy-instellingen