Auto Review Smart Forfour II 1e facelift

Er bestaat een bekend gezegde over een schraal aanbod, dat onder de juiste omstandigheden alsnog aantrekkelijk wordt. Die zegswijze is ook van toepassing op de elektrische Smart Forfour.

Conclusie

Zolang je hem inderdaad als stadsauto gebruikt, hoeft het beperkte rijbereik van de Smart Forfour EQ geen probleem te zijn. Z’n krachtige(r) boordlader maakt, dat een publiek laadpunt als een soort snellaadpaal fungeert. Bovendien is het model lekker eigenzinnig. De belangrijkste reden dat we de Smart ondanks de vele aanmerkingen alsnog aanbevelen, betreft echter de beschikbaarheid. Wie nu een kleine EV zoekt voor rond de 24 mille, heeft simpelweg geen andere keuze.

Type auto en prijs

Smart nam een paar jaar geleden een dapper besluit: vanaf 2019 zou het merk in Europa uitsluitend nog volledig elektrische auto’s gaan verkopen. De Duitsers hielden woord, maar omdat de eigenzinnige fabrikant maar een bescheiden marktaandeel heeft, viel het weinig mensen op. Daarmee ging ook het effect van een recente opfrisbeurt verloren: voortaan hebben de Smart modellen een gewijzigde voor- en achterzijde, plus een aangepast interieur. Inmiddels kun je niet alleen bij de Volkswagen Group voor een EV met bescheiden buitenmaten terecht, maar ook bij Honda. Smart profiteert van de komst van die concurrenten, al was het maar omdat het merk nu vaker als alternatief wordt genoemd. De Seat Mii electric, Skoda Citigo e iV en Volkswagen e-Up! zijn met een vanafprijs van € 23.290 een fractie voordeliger dan de Forfour EQ (minimaal € 23.995). Behalve de vierdeurs- kun je bij Smart ook terecht voor een tweedeurs variant. Van die versie bestaat zelfs een open uitvoering, maar beide modellen kosten hetzelfde of zijn duurder. De bedragen kunnen echter niet tippen aan het prijskaartje van de Honda e. De Japanse stadsauto moet minimaal € 34.500 opbrengen. Dan is er nog het zustermodel van Smart: de Renault Twingo. Ook de Fransen komen met een elektrische variant, maar dat model laat nog even op zich wachten. Daarover gesproken: op het moment van schrijven is de stadsautodrieling van Volkswagen uitverkocht. Het is maar de vraag of daar binnen afzienbare tijd verandering in komt. Tot die tijd lijkt Smart in dit deel van de markt het alleenrecht te hebben. Kies je liever voor een private lease constructie – wat bij auto’s van deze omvang eerder regel dan uitzondering is - dan bedraagt het maandbedrag rond de 300 euro. Daarbij zijn alle vaste lasten inbegrepen, exclusief de benodigde stroom.

Hoe rijdt de Forfour EQ

Elektrische auto’s hebben de naam stil te zijn. Zo stil, dat Smart de Forfour EQ standaard voorziet van een waarschuwingsgeluid, zodat fietsers en voetgangers niet door de stadsmini verrast kunnen worden. Achter het stuur is de Smart alles behalve geruisloos, want met zijn hoge koets vangt hij een boel wind. De zitpositie is hoog, zonder dat het je een beter overzicht oplevert. Wel ervaar je de auto als bewegelijker dan hij in werkelijkheid is. Het feit dat de stoelen petieterig aandoen, zodat je eenvoudig van je plek glijdt, helpt dan niet. Vanwege het beperkt verstelbare stuurwiel is het sowieso lastig om in de Forfour een goede zitpositie vinden. Vanwege de bescheiden afmetingen van de voetenbak kun je verder slecht je linkerbeen kwijt. Onze testauto mag met een Brabus spoilerkit dan sportief aandoen – de motor ligt ook nog eens achterin, net als bij een sportwagen – maar die verwachtingen worden niet waargemaakt. Zijn korte wielbasis is misschien nog wel de grootste spelbreker. In combinatie met de stugge demping vormt een verkeersdrempel een serieuze hindernis. Gelukkig ben je met de 82 pk en 160 Nm sterke aandrijflijn snel weer op weg: het batterijpakket van de Smart is niet zo groot en weegt daardoor ook minder dan bij de concurrentie. De accu’s passen in hun geheel onder de passagiersstoel. Aan de beschikbare veiligheidsuitrusting kun je merken dat de Forfour alweer uit 2014 stamt. Je zoekt vergeefs naar hulpsystemen als vermoeidheidsherkenning en rijstrookassistentie. De Smart remt hooguit met je mee, wanneer de stadsauto ziet dat een botsing onvermijdelijk is. Een achteruitrijcamera moet van de optielijst komen. Geen overbodige luxe, daar de Forfour een bescheiden glasoppervlak heeft. Met name over je schouder tref je aanzienlijke dode hoeken aan.

De Forfour EQ van binnen

Hoe klein is klein? Dat kunnen we bij de Smart Forfour treffend illustreren. Het handschoenenkastje heeft een dermate bescheiden omvang, dat het instructieboekje met klittenband aan de bagagebodem bevestigd zit! De kofferbak is met een inhoud van minimaal 185- en maximaal 975 liter überhaupt niet groot. De elektromotor ligt weliswaar achterin, maar dat betekent niet dat je er aan de voorzijde bergruimte bij krijgt: op die plek kun je alleen de ruitensproeiervloeistof bijvullen. De achterklep open je met een drukknop bovenaan de bumper. Die handeling moet je regelmatig met vieze handen bekopen, omdat daar onderweg veel vuiligheid blijft steken. Klap je de achterbank neer, dan ontstaat er een vlakke laadvloer. Daaronder gaat de krachtbron schuil. Voor het opbergen van de laadkabel hebben ze bij Smart daarom een andere oplossing moeten verzinnen. Die bestaat uit een op maat gemaakte tas, waarvan wij ons afvragen of veel eigenaren ‘m zullen gebruiken. In de tussentijd neemt het ding de nodige ruimte in, net als de subwoofer uit onze testauto. Als schrale troost kun je de rugleuning van de passagiersstoel platleggen, waardoor je alsnog lange voorwerpen in de stadsmini kunt meenemen. Dat geldt echter niet voor passagiers van een bovengemiddelde lengte: zij zitten op de achterbank hopeloos klem met hun hoofd en benen. De ruiten kunnen achterin ook maar een klein stukje open: het zijn zogenaamde klapraampjes. De in- en uitstap verloopt trouwens uitermate soepel, want de achterportieren van de Forfour openen vrijwel haaks op de koets. Een ander slimmigheidje zijn de twee stroompunten op een centrale plek van de middenconsole. Op die manier kun je er zowel voor- als achterin bij. Kenmerkend voor Smart is het frivole interieur, dat is bekleed met verschillende materialen. Het geheel oogt verzorgd en fris, mede dankzij twee glazen daken die zijn voorbehouden aan het Comfort+ uitrustingsniveau. Plezierig om aan te raken is het allemaal niet: zelfs de stoffen gedeeltes voelen hard. De stuurkolom van onze testuitvoering vertoonde bij een maagdelijke kilometerstand al ontsierende krassen.

De Forfour EQ en het milieu

De laatste keer dat een volledig elektrische testauto slechts de helft van onze actieradiusproef wist af te leggen, dateert alweer van jaren geleden. Toen was het ook de elektrische Smart die ter hoogte van Luchthaven Lelystad de handdoek in de ring moest gooien. Anno 2020 is dat niet anders, want het batterijpakket is nog altijd even groot – of klein – als toen de EV in 2017 voor het eerst zijn opwachting maakte (toen nog onder de typenaam ‘electric drive’). De accu’s hebben een omvang van 17,6 kWh. Op papier zou je met een volle batterij tussen de 114- en 130 kilometer ver moeten komen; wij schopten het in de praktijk inderdaad tot 130 stuks, bij een gemiddeld stroomverbruik van 16,0 kWh per 100 kilometer. Daarna moesten we 2,5 uur pauze houden aan een publiek laadpunt, voor we weer terug konden rijden naar Den Haag. De Forfour heeft geen snellaadmogelijkheid, maar de Nederlandse importeur levert de EV wel standaard met een krachtiger boordlader. Die weet raad met laadsnelheden tot 22 kW. Tweeënhalf uur oponthoud is vervelend wanneer je daadwerkelijk zit te wachten tot je verder kunt, maar als je ondertussen iets anders te doen hebt, vliegt de tijd voorbij. Wij vonden het veel ergerlijker dat de Smart onder de 14 kilometer rijbereik alleen nog streepjes laat zien als resterende actieradius. Juist op het moment dat dergelijke informatie er toe doet! Bovendien opereert het (optionele) navigatiesysteem separaat van de rest van de auto. Bij het invoeren van een bestemming moet je dus zelf nagaan of je genoeg stroom aan boord hebt om jouw reis tot een goed einde te brengen. Wie meer invloed wil uitoefenen op de mate waarin de Forfour remenergie terugwint, is echter op het systeem aangewezen. Alleen dan kan de stadsmini met behulp van radartechniek bepalen of hij gaat regenereren of uitrollen. Op papier klinkt het allemaal prachtig, maar in de praktijk merkten we er niet veel van. De standaard spaarstand inschakelen is effectiever, al beperkt de Smart dan wel het beschikbare vermogen en de gebruiksmogelijkheden van de airconditioning.