ANWB HomepageOlmenhorstroute
Nederland, Noord-Holland, Lisserbroek
Deze route voert door de Haarlemmermeerpolder uit 1852: strak, weids en met rechte wegen en ontwateringskanalen uit de tijd van de drooglegging. Tegen dat robuuste decor wachten kleinschalige verrassingen. Landgoed de Olmenhorst lijkt wel een stukje Drenthe, met boomgaarden, oude opstallen en kleinschalige begroeiing. Abbenes ligt schilderachtig aan een kanaal met bruggen erover en bomen erlangs. Op en langs de Ringvaart wacht een veelheid aan bebouwingsvormen en boten.
Hond mee: honden zijn aangelijnd toegestaan op deze route.
Toegankelijkheid: de routeover het terrein van de Olmenhorst is niet geschikt voor mindervaliden (pad langs de fruitbomen). Door de Lisserweg te volgen, kan dit deel worden vermeden.
Paden: 10% onverhard (graspaden) en grotendeels over fietspaden (verhard). Let op: de wegen kunnen druk zijn.
1. De wandelroute start vanaf de parkeerplaats aan de overzijde van het kanaal (de parkeerplaatsen bij de bakkerij en het restaurant zijn alleen voor klanten bedoeld!). Steek de brug over naar Lisserbroek en ga RD. Volg de Lisserbroekerweg over het fietspad aan de linkerzijde, Lisserbroek uit. Tweede weg RA, hier de Lisserbroekerweg oversteken. Direct LA, nog een weg (Gansoord) oversteken. Fietspad richting Abbenes volgen: Reigerpad. Einde LA, smalle landweg: Turfspoor. Aan het einde de Lisserweg oversteken en RA.
2. Bij entree De Olmenhorst LA en borden naar Landgoedwinkel volgen. Daar LA en schuin naar rechts grasveld over. Overzijde RA, langs de boomgaard over het gras. Einde pad RA, nog steeds over gras, langs vaart. Einde pad door grote houten hek en LA, fietspad volgen langs Lisserweg. Vóór rotonde RA weg oversteken en LA, weer weg oversteken, ri Abbenes. Na brug over de Hoofdvaart RA: Hoofdweg Oostzijde.
3. In Abbenes over de eerste (voetgangers)brug RA. Even RA en direct LA: Langerak. Na 250 meter in bocht RA fietspad volgen: Pieter Boekelpad. Einde fietspad LA: Turfspoor. Einde RA: Lisserdijk volgen langs de Ringvaart, terug naar het startpunt.
Landgoed De Olmenhorst begon in 1854 met de aankoop van 60 hectare van de nieuwe polder door de Amsterdamse koopman Stephan De Clercq. Bij het binnenwandelen van het landgoed verrijst de centrale boerderij uit 1894 aan het eind van de oprijlaan. Rechts daarvan ligt een houten landhuis uit 1906 in Zaanse stijl (zie ook bij Lissertocht). Van meet af aan was het landgoed rijk aan boomgaarden. Tegenwoordig is De Olmenhorst een plek waar veel te zien en te doen is voor bezoekers. Mis de prachtige Landgoedwinkel niet als je onderweg wilt picknicken!
De Haarlemmermeer werd na de drooglegging (zie kader) opgedeeld in stroken van 200 meter breed en 1000 meter lang. Voor de ontwatering werden kilometerslange tochten gegraven, die het overtollig water afvoeren naar de Ringvaart. Een voorbeeld van zo’n brede en diepe poldersloot is de Lissertocht, die links langs de Lisserweg loopt. Kolonisten bouwden op het nieuwe land boerderijen in de stijl van hun geboortegrond. Vandaar dat de boerenhoeven er allemaal anders uitzien, en vandaar ook dat er op De Olmenhorst werd gebouwd in de stijl van de Zaanstreek, want daar had De Clercq zijn roots. Boerderijen aan de route na De Olmenhorst kregen geen Bijbelse namen zoals gebruikelijk, maar namen die verwezen naar kopstukken uit de vaderlandse geschiedenis:Cats’ Zorgvlied, Vondel’s Landleeuw, Potters Stier en Hoogendorps Grondwet.
Abbenes lag ooit op een landtong in de Haarlemmermeer en dreigde te worden verslonden door ‘de landvretende waterwolf’ oftewel de stormen die het water opzweepten en zo de slappe veenoevers wegvraten,waardoor het meer steeds groter werd. De inpoldering kwam voor Abbenes net op tijd. Het dorp ligt nu aan de centrale waterweg van de polder. Iets van de route af (even rechtdoor lopen langs de Hoofdvaart) ligt het kerkje uit 1869 dat getuigt van de groei van de bevolking en hun godsvruchtige, werkzame levenswandel. Ernaast staat een beeld van een turfsteker. De kerk werd mede bekostigd met de opbrengst van een geschiedenisboek over de polder, dat schoolmeester Pieter Boekel had geschreven. De route verlaat Abbenes via een naar hem genoemd fietspad.
Het idee om natte delen van dit gebied droog te malen is eeuwen ouder dan de Haarlemmermeer. Al in 1628 werd de Lisserbroekpolder omdijkt en drooggelegd. Door de aanleg van de Ringvaart werd deze polder in tweeën gesneden. Het oostelijk deel werd opgenomen in de Haarlemmermeerpolder, als een landschappelijk relikwie. Het verschil tussen de 17e eeuwse en de 19e eeuwse polder komt mooi in beeld vanaf het traject over het Turfspoor, de oude dijk van de Lisserbroekpolder die aan het begin van de 19e eeuw ook diende voor de afvoer van turf. Er liep een rails overheen en er reden kiepkarretjes. Rechts ligt de oude polder, links de nieuwe, zoals blijkt uit het contrast in verkaveling. Vlak vóór de Ringvaart ligt rechts, op Turfspoor 195, een mooie beeldentuin plus kunstgalerie.
De Ringvaart is 60 kilometer lang en werd bijna overal langs de grens van het meer gegraven, op drie plaatsen na, waarvan de Lisserbroekpolder er één is. Met het graven werd in 1839 begonnen. De weg aan de binnenzijde van de vaart, waarover de route gaat, rust op veen en verzakt bijna voortdurend. Langs de oever van de vaart ligt een mooie verzameling vracht- en pleziervaartuigen.