ANWB HomepageWaalroute
Nederland, Gelderland, Bergharen
- 90
- 89
- 88
- 85
- 86
- 83
- 82
- 99
- 46
- 27
- 98
- 95
- 96
- 58
- 59
- 94
- 72
- 90
Je doorkruist op deze tocht vier verschillende landschappen. Vanaf Winssen tot Weurt ligt rechts van de Waalbandijk een oeverwallandschap. Op deze hogere stroomrug is vanouds de bewoning geconcentreerd. Links van de dijk kijk je fraai over de Waal en het uiterwaardenlandschap. De kolken of waaien langs de dijk getuigen van een eeuwenoude strijd tegen het water. Op de terugweg vanaf Weurt tot vlak bij Bergharen fiets je door een open komkleilandschap dat voornamelijk in gebruik is als grasland. Bergharen is gelegen op een langgerekte rivierduin die duidelijk boven het komkleilandschap uitsteekt.
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Tussen knooppunt 65-98 gaat de route over een smal schelpenpad door een park.
• Aan het begin en het einde van de route in Beuningen (98-96) bevinden zich enkele korte, onverharde, hobbelige (boomwortels) (grind)paden met toegangspaaltjes en smalle doorgang; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar fietsen.
• Je steekt meerdere malen de drukke, meestal onbeveiligde Van Heemstraweg over (tussen 65-98, 98-96 en 88-85); kijk hier goed uit!
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde smalle paden en scheidingspaaltjes.
Over de groene heuvels…’, zingt Boudewijn de Groot in zijn beroemde lied over het Land van Maas en Waal. Je kunt er een kijkje gaan nemen door bij het plaatsnaambordje Bergharen even schuin linsksaf de zandweg omhoog te gaan, de Kapelberg op. Bovenop deze rivierduin staat een bedevaartskapelletje met een replica van de 14e-eeuwse piëta, waarschijnlijk de oudste van ons land. Het originele, uit hout gesneden beeld van Maria met de gestorven Christus behoorde oorspronkelijk tot het cisterciënserklooster dat ooit op deze plek stond. Het klooster werd tijdens de Reformatie verwoest, maar het beeld in veiligheid gebracht. In het park bevindt zich ook een kruisweg. Op de Kapelberg staat verder een beltmolen uit 1904, die nu als woning in gebruik is. Al in 1319 stond hier een molen, die behoorde tot het klooster.
De monumentale kerktoren uit de 15e eeuw is het enige dat nog rest van de middeleeuwse kerk te Winssen. Omdat de toren eigendom van de gemeente was (zoals alle torens van voor 1898) is hij blijven staan. Je kunt aan de toren nog goed zien waar de kerk eraan vastgezeten heeft. Op de plaats waar vroeger de kerk stond ligt nu een deel van het kerkhof. Vlak voor de toren is een priestergraf, waar de twaalf pastoors van Winssen van 1796 tot 1966 begraven liggen.
Na een kijkje in de uiterwaarden fiets je over de kronkelende Waalbandijk onder de Waalbrug bij Ewijk door. Deze brug, die prachtig in het landschap past, dateert van 1976 en is recent ingrijpend gerenoveerd. Hierbij is het aantal rijbanen verdubbeld en is de brug ruim 1 meter opgehoogd, zodat het moderne scheepverkeer er zonder problemen onderdoor kan. De omvangrijke werkzaamheden namen maar liefst 5 jaar in beslag, waarbij het vervangen van de tuien van de oude brug een uniek project was binnen Europa. De nieuwe dubbele brug heeft de naam Tacitusbrug gekregen.
Even verderop kan je vanaf de dijk tussen de bomen door een glimp opvangen van Slot Doddendael. Het kasteel is te bereiken via een pad vanaf de dijk door het rivierbos dat om het kasteel heen ligt (de ingang van het pad is bij het kunstwerk De Stoel). Het 14e-eeuwse kasteel is omringd door water en ligt midden in een moerasgebied. Bij het beleg van Nijmegen werd het door Maurits ingenomen en platgebrand. Het slot is nooit meer volledig hersteld. De zwaar overwelfde kelder werd in de 17e eeuw door de katholieken als schuilkerk gebruikt. Het kasteel is nu in gebruik als restaurant en trouwlocatie. Ewijk werd al in de Karolingische tijd (8e eeuw) genoemd als koningsgoed.
Op de weg naar Nijmegen, tussen knooppunt 99 en 46, liggen de Beuningse Uiterwaarden. Op verschillende plaatsen is het mogelijk de uiterwaarden in te gaan om via struinpaden de nieuwe natuur rond de Waal en de grindgaten te voet te verkennen, wie weet zie je de lepelaar.
Achter de kolk Duivelswaai en het Grindgat bij Weurt doemt in de verte een industrielandschap op. Het industrieterrein van Nijmegen langs het in 1930 gegraven Maas-Waalkanaal heeft het plaatsje Weurt bijna geheel opgeslokt. De markante op kolen gestookte elektriciteitscentrale is eind 2015 gesloten en wordt de komende jaren gesloopt. Op een deel van het terrein komt mogelijk een groot complex met zonnepanelen.
Het torentje van De Blankenborgh (niet aan de route) is het enige dat nog resteert van het trotse kasteel dat rond 1500 hier in Beuningen heeft gestaan. Het bestond uit een voor- en een hoofdburcht, dubbele grachten, boomgaarden en singels, maar werd in 1863 steen voor steen gesloopt, op de noordwestelijke hoektoren na (Wilhelminalaan, vlak bij knooppunt 98).
De A73 en A50 snijden dwars door het open komkleilandschap. Landbouwkundig is dit een probleemgebied vanwege de zware ondoorlatende klei en de hoge grondwaterstand. Pas de laatste jaren is men erin geslaagd de grond goed te gebruiken. De boerderijen zijn hier dan ook betrekkelijk nieuw.
Voor de aanleg van de nabijgelegen snelwegen werd zand gewonnen in de buurt van Bergharen. De grote plas die daarvan overbleef is nu omgevormd tot het dagrecreatiegebied De Groene Heuvels.