Terschellingroute
Nederland, Friesland, Lies-Terschelling
De Terschellingers noemen hun eiland liefkozend ‘Skylge’. Maar voor de meesten onder ons is het gewoon Terschelling. En wordt niet iedereen enthousiast over zo’n eiland en het eilandgevoel? De route op Terschelling is in tweeën gesplitst om dubbel te kunnen genieten. En het landschap is heel divers: het wad, de polder, het duin, bos, heide en kwelder, het ligt allemaal op de route. Alsof je een continent in notendop doorkruist. Bij thuiskomst ben je helemaal uitgewaaid.
NB: het verdient aanbeveling om van tevoren de routebeschrijving te lezen.
NB Omdat er geen knooppunten zijn op Terschelling, is dit een beschreven route; dit betekent veelvuldig afstappen om de routebeschrijving te lezen, houd hier rekening mee!
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en mederecreanten en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Rond de dorpen kan het in het seizoen erg druk zijn met toeristen (gezinnen, winkelpubliek) en andere recreanten; houd hier rekening mee en pas je snelheid aan op (bijv.) plotseling overstekende kinderen!
• De route gaat door de duinen over smalle(re) schelpenpaden.
• Door de polder nabij Midsland gaat de route over een grindpad; wees hierop bedacht als je plotseling moet remmen.
• Vanaf Terschelling-West fiets je langs de oevers van het Wad; pas hier op dat je niet per ongeluk naast het fietspad terechtkomt! Er zit een 'linke' gleuf tussen het iets verhoogde asfalt en de basaltblokken, waardoor je onaangenaam ten val kunt komen.
Toegankelijkheid: deze route is buiten het seizoen in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.); mits men rekening houdt met de smalle schelpenpaden in de duinen; in het siezoen kan de drukte voor problemen zorgen.
• Vanaf Hotel De Walvisvaarder (met je rug naar het hotel) ga je ra. Na de supermarkt de 1ste weg ra, Kathoek. Splitsing rechts aanhouden, richting Midsland aan Zee. Kruising met fietspad rd, richting Midsland aan Zee. Op driesprong links aanhouden. Bij P-23051 la, richting Midsland aan Zee. Bij P-23054 ra richting Formerum Strand. Bij P-23053 la richting Midsland aan Zee. Bij P-23056 ra richting West aan Zee. Bij P-23271 la richting West aan Zee. Bij P-23270 la richting West aan Zee. Op eerstvolgende splitsing sla je ra. Pad volgen en bij P70502 la, Midsland aan Zee. Bij P-23058 rd, volg nu het fietspad rechts van de weg. Sla bij P-20709 ra richting West-Terschelling en vervolgens bij P-20970 la.
• Bij P-23890 sla je ra richting Halfweg. Bij P-21863 la richting Halfweg. Bij P-20800 ra richting Halfweg. Rijd door tot de Hoofdweg. Steek deze over en sla la richting Midsland. Neem de eerste weg ra naar de Schapenboerderij Halfweg. Na je bezoek dezelfde weg terug naar Hoofdweg en fietspad la. Volg het fietspad richting Terschelling-West tot de Nieuwe Dijk (fietspad wijkt hier met een slinger van de weg af). Steek de Nieuwe Dijk (klinkers) over en ga la, fietspad richting de Waddenzee (in de bocht naar links is een uitzichtpunt over het wad). Volg het fietspad langs de wadkant en neem de derde overgang bij het bordje, richting Midsland (bovenop de dijk zie je links de Strieper Polder). Over de dijk, links het hek door, weg vervolgen. Ga bij de tweede weg (Eekenweg) en P-70504 even la voor het Strieper Kerkhof.
• Dezelfde weg terug en nu op de kruising bij P-70504 rd. Sla vervolgens op de tweede zijweg la (vlak na de eendenkooi). Doorrijden naar de hoofdweg en ra het fietspad op naar Formerum. Ga de eerste weg ra (voor het beeld van Willem Barentsz), Formerum-Zuid. Steeds rechtdoor, langs het Wrakkenmuseum, tot je weer op de hoofdweg komt. Hier ra, het fietspad op. Volg het fietspad, dat buigt net vóór Lies van de hoofdweg af (bordje Zuidkant) en komt verderop weer op de hoofdweg uit. Houd rechts aan en fiets langs het startpunt van de route (Hotel De Walvisvaarder)**.
** Je kunt hier de route verkorten of in tweeën delen, bijvoorbeeld voor een volgende dag. Het westelijke deel (eerste deel) is ca. 22,5 km, het mooie oostelijke deel is ca. 15,5 km.
• Neem de eerste weg la richting Midsland aan Zee, Noordhoek. Op de splitsing links aanhouden. Volgende kruising (bij de Natuurschuur Terschelling en wegwijzer) ra richting Hoorn. Blijf rechtdoor fietsen en ga na ca. 1,3 km op de viersprong bij de wegwijzer la richting Strand Hoorn (Badweg Hoorn). Bij P-23047 ra richting Boschplaat. Bij P-22804 sla je la richting Strand en eerstvolgende ra bij P-22695 (en monument Sil de Strandjutter), richting Boschplaat. Volg de Boschplaat tot P-22694 en sla ra rechting Oosterend. Na ca. 600 meter ligt links een uitzichtpunt met verrekijker voor een weidse blik op de Boschplaat. Vervolg het pad tot je langs een parkeerplaats komt (aan je rechterhand). Hier bij P-20709 rd, fietspad richting Oosterend. Volg de Duinweg langs de rand van het dorp (Oosterend) en blijf rechtdoor fietsen langs de duinrand voor ca 2,5 km. Op de viersprong met wegwijzer en snackkar sla je la richting Hoorn (Badweg Hoorn). Sla op de volgende kruising bij wegwijzer Y-6370 ra en rij terug naar het startpunt in Lies.
Achter de gevel van deze fraai gerestaureerde boerderij uit 1760 schuilt een gezellig hotel, De Walvisvaarder. De boer die er vroeger woonde, had het niet breed. Om het hoofd boven water te houden, kluste hij als gezagvoerder bij in de walvisjacht, vandaar de naam.
Midsland aan Zee bestaat uit recreatiewoningen zonder permanente bewoning. Rondom liggen waardevolle natuurgebieden met vochtige duinvalleien. Hier broeden onder andere de Bruine Kiekendief, Blauwe kiekendief, Waterral, Slobeend, Krakeend, Kuifeend en Roerdomp.
Op de plaats van Hotel Paal 8 stond in het begin van de 20e eeuw een badhuis. De bouw ervan (1916) markeert het begin van het toerisme op Terschelling. Zand voor de bouw werd gehaald uit een duinvallei die nog de naam Badhuiskuil draagt.
Je fietst van de duinen naar de kant van het eiland waar veel schapen leven. Met honderden grazen ze op de waddendijk en het poldergras. Op Schapenboerderij Halfweg kun je schapenkaas kopen. Bijzonder smakelijk en een uitkomst voor mensen met een koemelkallergie.
Het schitterende uitzicht over de Waddenzee, sinds 2009 op de Unesco Werelderfgoedlijst, brengt velen in vervoering. Door inpoldering konden de eilanders landbouwgronden op de zee veroveren. Ter hoogte van de Strieper Polder – links van de dijk en een belangrijk weidevogelgebied – is dit niet goed gelukt. Na de bedijking in 1602 heeft de zee nog regelmatig ingebroken, het laatst in 1825. Daarna is geen poging meer ondernomen om de zee hier te beteugelen en heeft men het buitendijks gelegen kweldergebied zo laten voortbestaan.
De oudst bekende bebouwing van Terschelling stond op het Strieper Kerkhof. Hier zijn resten gevonden van een houten kerkje uit ca. 850 n.Chr. Deze werd vervangen door de Sint-Maartenskerk. Aan het begin van de opstand der Nederlanden werd de kerk in 1569 door de watergeuzen in brand gestoken, de heuvel bleef een begraafplaats. Toen de Engelsen in 1666 brandschattend het eiland overtrokken zagen zij de zerken aan als verdedigende manschappen, hierin bevestigd door het Stryper Wyfke: ‘Ze staan er bij honderden, maar liggen er bij duizenden’. De Engelsen dropen af, Oost-Terschelling met rust latend.
De zee herbergt vele schatten. Wrakduiker Hille van Dieren verzamelt al vanaf 1975 opgedoken inventarisstukken van de vele scheepswrakken rondom het eiland Terschelling. Het ‘prettig gestoorde’ wrakkenmuseum herbergt rariteiten uit de periode 1650 tot heden.
De route raakt aan het natuurgebied de Boschplaat, dat bijna de helft van Terschelling beslaat. In augustus ziet het er paars van de bloeiende lamsoor. Imkers brengen er hun bijen. Cranberrytelers oogsten er hun bessen. Ook is het een belangrijk vogelgebied. Met wat geluk krijg je vanaf het uitzichtpunt met verrekijker een paar lepelaars in het vizier.