Fietsveiligheid route-informatie: deze route bevast enkele stevige klimmetjes en forse afdalingen; reken ook met een e-bike erop dat je bij het klimmen over een goede conditie dient te beschikken (stap zo nodig af en ga te voet verder) en let bij het afdalen goed op je snelheid; rem regelmatig bij, om ongelukken te voorkomen.
Toegankelijkheid: deze route is minder geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.), vanwege de steile afdalingen en soms net te smalle paden.
Routebeschrijving en -verkorting
Fiets vanaf de parkeerplaats rechtsaf en volg de Julianastraat naar beneden. Volg de fietsbordjes naar 90 en 93. Bij 93 kun je een extra uitstapje naar Holset maken.
Vervolg daarna gewoon de route: fiets van 93 naar 95, 94, 54, 96, 97 en 89. Ga bij 97 verder richting 89, maar ga in Baneheide op de kruising met de N281 (Nijswillerweg) direct door naar 87; het is niet nodig om 89 ‘aan te tikken’. Houd dus op de kruising links aan naar 87. Fiets van 87 naar 86 (volg in het dorp Partij de weg naar rechts), 85, 83 en 84.
Let op: ga bij 84 eerst linksaf richting 92 en dan vanaf Slenaken naar 90.
Routeverkorting
De route is eenvoudig op te delen in twee korte rondjes van 25 en 27 km:
• Voor de verkorte route door Gulpen en Epen fiets je vanaf knooppunt 90 naar 86.
• Voor de verkorte route door de omgeving van Vaals parkeer je bijvoorbeeld op de parkeerplaats naast de kerk aan de Pres. J.F. Kennedystraat in Wahlwiller. Volg hiervandaan de route naar 87, 86 en dan naar 90.
Trek in un stökske vlaoj? Deze klassieke Limburgse lekkernij wordt bijna overal geserveerd, maar bij herberg De Smidse in Epen krijg je er gratis een fantastisch uitzicht bij. Een echte Limburgse vlaai herken je aan het luchtige gistdeeg en de vulling van fruit, pudding of rijst. Bovendien wordt een vlaai altijd in zijn geheel gebakken, dus inclusief de vulling. Tot slot: een echte Limburger doet geen slagroom op zijn vlaai – daarmee doe je tekort aan alle liefde en passie die de bakkers in hun werk hebben gestoken.
Het ijs van de Wingbergerhoeve is bijna net zo beroemd als de vlaai. De 15de-eeuwse hoeve staat direct na het oversteken van het riviertje de Geul rechts van de weg. Van maart tot in november kun je hier terecht voor bourgondische porties ijs, met daarbij heerlijk fruit uit de regio. In de kraam worden de appels, aardbeien, frambozen, pruimen en kruisbessen ook los verkocht. Of ga voor een potje jam of ouderwetse appel-perenstroop, gekookt in traditionele koperen ketels.
De zonrijke hellingen en de mergelbodem maken van Zuid-Limburg dé wijnregio van Nederland. Daarbij komt nog het vakmanschap van de wijnbouwers. Zoals Stan Beurskens van wijndomein St. Martinus, dat in 2019 werd gekozen tot ‘Beste wijngaard van Nederland en België’. De Nederlandse wijngaarden produceren voornamelijk witte wijnen, maar bij St. Martinus worden sinds 1988 ook rode wijnen gemaakt. En dat allemaal op duurzame, milieuvriendelijke wijze. Nieuwsgierig? Proeven kan dagelijks tijdens de openingsuren op het terras. Voor een rondleiding moet je eerst reserveren.
De wijnen van St. Martinus zijn ook te koop bij PUUR Viele, een kleine streekproductenwinkel net voorbij de hooggelegen Sint-Martinuskerk van Vijlen. Op de schappen staan verder bier, jam, kaarsen en andere regionale specialiteiten. Maar wees niet te gulzig bij het shoppen: er komen nog flink wat hellingen aan en al die zware flessen moeten wel mee naar boven.
Bij knooppunt 93 gaat de hoofdroute linksaf naar 95, maar fiets eerst een stukje rechtdoor richting 91. De kerktoren op de heuvel hoort bij Holset, een sfeervol minidorp met vakwerkboerderijen, herbergen en een zeer oude kerk. Aan de voet van de kerkheuvel ontdek je bovendien een heilige bron en een Lourdesgrot – een creatie van een ijverige pastoor die eind 19de eeuw van Holset een populair bedevaartsoord maakte. Eenmaal boven komen de wijngaarden van Domein Holset in beeld. Hier wordt mousserende bruusj gemaakt, de Limburgse variant van sekt, cava en champagne. De winkel en het proeflokaal zijn van woensdag tot en met zondag van 12 tot 18 uur geopend.
Wijnhelling van Wahlwiller
Na een zeer steile afdaling van de Kruisberg kondigt een bordje Wijndorp Wahlwiller aan. Werp een blik naar rechts en deze bijnaam wordt direct verklaard: de helling achter het dorp staat vol met wijnstokken van maar liefst drie wijngaarden. Volgens de verhalen namen de Romeinen de wijnbouw mee naar deze streken, maar Napoleon en daarna de druifluis maakten een einde aan de productie van wijn in Nederland. Pas in 1971 werden in de Wittemer Wijngaard weer wijnstokken aangeplant, waarmee dit de oudste wijngaard van Nederland is. Er worden rondleidingen georganiseerd en het laatste weekend van september staat het hele dorp in het teken van het Wijnfeest.
Bierliefhebbers weten het: in Zuid-Limburg drink je óf Gulpener óf Brand. De concurrentie tussen beide bieren wordt nog eens aangewakkerd doordat ze uit twee buurdorpen komen: Gulpen en Wijlre. De brouwerij van Gulpener vind je door bij het busstation even rechtsaf te gaan en dan op de drukke weg linksaf, tot voorbij de verkeerslichten. In het oudste deel van de brouwerij is nu het BrouwLokaal gevestigd, een eetcafé annex bierbelevingscentrum met een microbrouwerij, een biertheater en de mogelijkheid om een rondleiding te boeken. En natuurlijk is er een winkel met een ruim aanbod aan speciaalbieren. Thuisbrouwers vinden hier bovendien allerlei onmisbare ingrediënten, zoals levende gist.
Gulpener is er trots op dat de bieren op duurzame wijze worden gebrouwd. Dat wil zeggen dat alle grondstoffen uit de eigen regio komen, van water tot tarwe, gerst, rogge en hop. De hop wordt geteeld op velden links van het fietspad bij Reijmerstok. Een groot deel van het jaar zie je hier alleen een woud aan palen met draden daartussen. Alles verandert als in de zomer de ondergrondse wortels uitlopen en de groene ranken razendsnel langs de draden omhoogklimmen. Soms groeit een plant wel 10 centimeter per dag! In september kan er worden geoogst. De hopbellen, die wel wat lijken op groene dennenappels, geven het bier de karakteristieke bittere smaak en zorgen voor rijke aroma’s.
Het pad eindigt bij de provinciale weg N598, waarna de route een kleine lus door het dorpje Terlinden maakt. Als je hier het fietspad langs de provinciale weg volgt, kom je na 200 meter bij De Zeute Aardbei. Zoals de naam al zegt draait hier (bijna) alles om de edele aardbei, die in lage tunnels op de omliggende velden wordt geteeld. Kies in de winkel uit zelfgemaakte jam, stroop, sap, dessertsaus of de specialiteit van het huis: aardbeiensecco, een friszoete mousserende wijn. Of schuif aan op het terras en proef de zomerkoninkjes ter plekke, aangevuld met regionale lekkernijen als Wittems Kloosterbier of vlaai uit Slenaken.
Is er nog ruimte over in de fietstassen? De laatste gaatjes vullen kan bij de winkel van fruitbedrijf Wim Notermans, links van de weg in Hoogcruts. Het seizoen bepaalt het aanbod: van appels en peren tot bramen, frambozen, bessen en aardbeien. Extra trots zijn ze op drie producten die in eigen huis worden gemaakt: ambachtelijke appel-perenstroop, ongezoet appelsap en honing van de bijenvolken die het fruit bestuiven. Want zoals het oude spreekwoord zegt: ‘elke dag een lepel honing houdt den dokter uit de woning.’
