Het groene leven

De route gaat voor een klein deel over halfverharde paden waar het na regen modderig kan worden. Sommige paden zo smal dat passeren lastig is.

Ga met je rug naar de ingang van de Floriade linksaf. Volg het fietspad circa 1,3 km en ga over de Sturmeybrug. Daarachter is knooppunt 83.

De groene stad van de toekomst. Dat is het hoofdthema van de Floriade Expo 2022 in Almere. Duurzaam verbouwde voeding, een gezonde leefomgeving, schone energie – je komt er alles over te weten. Maar de Floriade is meer. Je geniet ook van de geuren en kleuren van de bloemen in het park. Je verkent per kabelbaan een dobberend bos. Je proeft de nieuwste producten in het Food Forum. Zo krijg je volop ideeën en inspiratie om thuis in de praktijk te brengen.

Kijk voor bezoek- en achtergrondinformatie over Floriade 2022 hier.

Zuidelijk Flevoland is jong: pas in 1968 viel de grond droog. In dit nieuwe land was volop ruimte voor gedurfde initiatieven. Zo werd in 2000 de eerste paal geslagen voor een gigantisch kasteel, dat de nieuwe trouwlocatie voor Almere moest worden. Maar zoals het vaker gaat: de kosten rezen de pan uit en in 2002 moest de bouw wegens geldgebrek worden stilgelegd. Sindsdien is er volop vergaderd en gebrainstormd, maar een oplossing is nog altijd niet gevonden. Daardoor kijk je nog altijd uit over een troosteloos bouwterrein, met in het hart daarvan een megalomane ruïne. Almere blijkt de trotse bezitter van een luchtkasteel.

Een stadsboerderij, een opvangcentrum voor apen, een natuurinformatiecentrum, een jungletuin, een klimbos – een bord bij de ingang geeft aan wat je allemaal kunt verwachten op Stadslandgoed De Kemphaan. Let ook op de brug van stalen balken halverwege de parkeerplaats. Deze Bridge of Life werd gebouwd voor de Floriade van 2002, die plaatsvond in de gemeente Haarlemmermeer. Daarna kreeg de brug een plekje op dit stadslandgoed. Volgens de ontwerper Frank Gude staat de constructie symbool voor het leven: een op het eerste gezicht chaotische situatie, die toch altijd weer tot een bepaalde orde wordt hersteld.  

Eigenlijk is heel Flevoland landschapskunst: een polder gecreëerd uit niets. Maar de provincie kent ook veel ‘echte’ land art, dat wil zeggen speelse kunstwerken die zijn gebouwd in of met het landschap. Een mooi voorbeeld is het Cirkelbos, rechts van knooppunt 91. Hier doorbreken zeven cirkels de rechte lijnen van het jonge polderbos. Blikvanger is een – uiteraard ronde – uitkijkheuvel, genaamd Almere Boven. Om dit alles van dichtbij te bekijken moet je even van de route af: ga bij knooppunt 91 rechtsaf naar 11 en volg vanaf hier het Cirkelpad.

Topstuk in de catalogus van landschapskunstwerken is de Groene Kathedraal, die achter knooppunt 45 hoog naar de hemel oprijst. Het is een creatie van de kunstenaar Marinus Boezem. Hij vond dat een nieuwe stad een kathedraal nodig heeft. Als inspiratie gebruikte hij de plattegrond van de kathedraal van Reims. 178 Italiaanse populieren kwamen op de plaats van de muren en de zuilen. De betonnen paadjes daartussen verbeelden de kruisribben van de gewelven. De ‘bouw’ duurde een kleine tien jaar: in 1987 werden de bomen geplant, in 1996 waren ze hoog genoeg om de eerste kerkbezoekers te ontvangen. In het bos ernaast vind je de kathedraal nog een keer, maar nu uitgespaard in een veld van haagbeuken.

Almere durft. In de groene wijk Oosterwold mogen de bewoners zelf bepalen hoe en waar er wordt gebouwd. De gemeente heeft alleen regels vastgelegd voor het gebruik van de grond: 51% landbouw, 20,5% openbaar groen en 2% water. En dat alles zo ecologisch, duurzaam en zelfvoorzienend mogelijk. De wijk is nieuw, maar de eerste contouren zijn al zichtbaar. Je fietst langs een bonte mix van containerwoningen, bescheiden houten huisjes, futuristische creaties en zelfs een biodynamische boerderij met winkel en foodcafé. Bijzonder: de bewoners zijn ook verantwoordelijk voor de aanleg van straten, riolering, beplanting en energievoorziening. Alleen of samen met anderen. Naast een bouwkundig is het dus ook een sociaal experiment. Almere durft.

Niet al het groen is door de mens gemaakt. Aan de noordrand van Almere was aanvankelijk industrie gepland, maar de grond bleef drassig en de natuur nam het gebied in bezit. Uiteindelijk werd in 1975 besloten er een officieel natuurgebied van te maken: de Oostvaardersplassen. Het natte gedeelte groeide uit tot een vogelparadijs van internationale allure. Met wat geluk spot je een majestueuze zeearend: grote gele snavel, witte staart en gevingerde vleugels. Op het droge gedeelte grazen kuddes edelherten, konikpaarden en heckrunderen. Verrekijker vergeten? Op de bovenverdieping van Natuurbelevingcentrum De Oostvaarders staan er verschillende opgesteld.

Het water achter de Oostvaardersdijk ligt duidelijk enkele meters hoger dan de polder waar je net nog fietste. Zonder het gemaal De Blocq van Kuffeler zou dit niet mogelijk zijn. Hier wordt overtollig water uit de polder naar het Markermeer gepompt. Het was ook ditzelfde gemaal dat Zuidelijk Flevoland in 1967-1968 drooglegde. In krap zeven maanden tijd. Rond de naastgelegen werkhaven stonden destijds huizen en een keet van de dijkwerkers. De huizen zijn verdwenen, de keet kreeg een nieuwe functie als bezoekerscentrum.  

Het bezoekerscentrum is een mooi startpunt voor een wandeling naar een vogelkijkhut in de Lepelaarplassen. Je kijkt dan uit over een natte wildernis die is ontstaan uit een drietal zandwinputten. Al snel meldden zich een aantal lepelaars – vandaar de naam. Nu domineren prehistorisch ogende aalscholvers de plassen, maar je maakt ook kans op roerdomp, gekraagde roodstaart, visarend en zeearend. Speciaal voor ijsvogels zijn er overhangende takken dicht bij de hut geplaatst. Hiervandaan speurt hij in het water naar prooi. Soms blijft hij ook even biddend boven het water hangen. In Almere is de natuur nooit ver weg.