Zwerven door de Brabantse Kempen

Hond mee: Tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.

Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden door de smalle bospaadjes met veel boomwortels en mul zand.

Paden: verhard en zandpaden.

1. Vanaf het Kerkplein ga je linksaf, Kerkstraat volgen. Bij verkeerslichten linksaf richting Middelbeers. Voetpad aan linkerzijde. Na bruggetje over Kleine Beerze en sportvelden  meteen linksaf (Sportparklaan).

2. Eerste straat linksaf, Sportparklaan. Meteen na bocht naar rechts ga je voor een groene elektriciteitsmast linksaf, de Kaarsenmaker in. Voor eerste straat rechts (Pompenmaker) ga je linksaf langs hek van sportveld, zodat je de Kleine Beerze aan de rechterzijde hebt.

3. Na een bruggetje rechtdoor. Op kruising met verharde weg rechtsaf, brug over. Einde weg, op voorrangsweg linksaf via het fietspad. Bij huisnr. 25 rechtsaf, verkeersweg oversteken en rechtdoor, Burgerwalweg. Wordt verderop onverhard.

4. Einde weg in bos (bij Speelbos De Konijnenberg) linksaf. Op kruising van zandwegen rechtsaf bij wkp 83, zandwegen rechts negeren. Bij het klaphek ga je de Landschotsche Heide op.

5. NNa het klaphek gaat u rechtdoor het smalle pad op. U ziet rechts daarvan een rood/blauw wandelroutepaaltje. Volg dit paadje steeds rechtdoor en negeer de klaphekken rechts. Paadje wordt breder zandpad. Na het klaphek op dit pad gaat u, meteen na de afrastering, linksaf richting wkp 90. Op kruising bij wknp 90 linksaf naar wkp 91.

6. Na klaphek rechtsaf, brede zandweg met bochten bij Y-splitsing links volgen. Bij splitsing (knooppunt 91) zandweg linksaf (richting 81), zodat je een rood paaltje aan je rechterhand passeert.

7. Bij het Keijenhurkven de bocht linksom volgen, zodat je het water aan je rechterhand krijgt. Blijf de brede zandweg over de heide volgen. Op kruising na klaphek (knooppun 81) rechtsaf. Zandweg met naastgelegen fietspad met bocht naar links. Aan de rechterhand volgt Berkven en een slingerende geul in een weiland. Negeer de bocht naar rechts in het fietspad en volg het brede zandpad rechtdoor.

8. Einde weg de asfaltweg (Stroomkesberg) oversteken en aan overzijde linksaf, fietspad volgen. Bij Camping De Kempenzoom rechtsaf. (Voor een bezoek aan kantine ’t Hert op de camping kun je hier desgewenst links afslaan.) De route gaat rechtdoor via een zandweg.

9. Bocht naar links om de camping heen volgen. Rechtdoor, je passeert driemaal een rood-witte afsluitpaal. Op een vijfsprong scherp rechtsaf, wkp 75.  Bij de hoek van het akkerland linksaf, een zandpad inslaan.

10. Einde weg, vóór het water, linksaf. Vervolgens rechtsaf via de brug en aan overzijde Kleine Beerze linksaf. Bij een breed zandpad tegenover een rood-wit hek (waar u wat verderop een bankje ‘Muystermolen’ ziet staan) rechtsaf en meteen op driesprong linksaf. Achter het bankje staat wkp 80. Volg nu, bij splitsing links aanhoudend, het zandpad naar knooppunt 79 en loopt daarna steeds rechtdoor tot aan de verharde weg.

11. Bij de verharde weg zie je schuin rechts voor je een bospaadje. Ga dat in. Het slingert door de bossen. Bij de splitsing ga je linksaf in de richting van de sportvelden. Vóór het bruggetje bij de sportvelden rechtsaf bospad naast de Kleine Beerze volgen met bocht naar links. Na die bocht bij splitsing (grote boom in midden) rechtsaf bospad volgen. Na de takkenwal met doorgang rechtdoor zandpad vervolgen. Aan het einde daarvan linksaf op zandweg. Deze volgen tot aan de verharde weg. Hier rechtsaf via het fietspad terug naar Oostelbeers. In het centrum bij de verkeerslichten rechtsaf naar de kerk, het beginpunt van de wandeling.

Vroeger traden de beken rond Oostelbeers en Middelbeers, tot groot ongenoegen van de boeren, regelmatig buiten hun oevers en vormden ze een moeras. Een van die Brabantse beken is de Kleine Beerze, die ontspringt bij het plaatsje Duizel. Ongeveer twaalf kilometer noordwaarts stroomt de Kleine Beerze precies tussen Middelbeers en Oostelbeers in. Een paar kilometer verder, bij Landgoed De Baest, mondt het riviertje in de Beerze uit. De Kleine Beerze stroomt voornamelijk door agrarisch gebied en is vrijwel geheel gekanaliseerd. Delen van de Beerze zijn tegenwoordig tot natuurgebied uitgeroepen, zodat hier zelfs de orchidee zijn plekje in het landschap heeft veroverd.

Ongeveer twee eeuwen geleden kende Brabant ruim 2000 grote en kleine meertjes op de heide. Door ontginning van het gebied en daling van de grondwaterstand is meer dan de helft van de vennetjes inmiddels verdwenen. Dankzij natuurbeschermers worden de overgebleven 800 vennetjes gekoesterd en met zorg in stand gehouden, waaronder het Wit Hollandven.

De Landschotsche Heide telt vijf uitgestrekte vennen, waaronder het Kromven. Met ruim zeventig broedvogelsoorten is het vennengebied een van de vogelrijkste gebieden van Brabant. Onder andere de waterral, zwarte stern, wulp, tureluur en korhoen broeden hier jaarlijks.

Het Keijenhurk is het grootste ven op de Landschotse Heide. Naast watervogels en steltlopers, zoals de groenpootruiter, komen er rond de vennen veel libellen voor. Er vliegen hier maar liefst 24 soorten rond! Daaronder bevinden zich ook de zeldzame Kempense heidelibel en de gevlekte witsnuitlibel.

Ooit was een derde van Brabant bedekt met heidevelden. Boeren lieten hun schapen op de heide grazen en bemestten hun akkers met schapenmest. Met de komst van de kunstmest werden de schapen overbodig. De heide veranderde in vruchtbare landbouwgrond en op andere delen groeide de heide dicht met bomen. Gelukkig hebben natuurbeschermers nog op tijd stukken heidegrond aangekocht en deze in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Sinds 1973 is de Landschotse Heide een beschermd natuurmonument, dat in beheer is bij 17 eigenaren. Grazende runderen zorgen ervoor dat de heide niet dichtgroeit met bomen en dat er een grotere variatie van de heidevegetatie ontstaat.

In de ANWB podcast Verborgen Verhalen gaat Pascal van Hulst naar alle uithoeken van Nederland, op zoek naar mysteries. Luister hier de aflevering over de Zwarte Kaat.