Natuurwandeling Marknesse

Hond mee: honden zijn aangelijnd toegestaan op deze wandelroute. In het westelijke deel van het Voorsterbos ligt een losloopgebied (niet opgenomen in deze route).

Toegankelijkheid: deze wandelroute is niet geschikt voor mindervaliden vanwege de onverharde paden en de bruggetjes.

Paden: 75% onverhard, sommige stukken betonpad.

Parkeren: op het parkeerterrein van Fletcher Hotel-Restaurant Marknesse kun je gratis parkeren (hier bevindt zich ook restaurant Bar Bistro DuCo Marknesse).

1. Loop vanaf het parkeerterrein rechtsom het hotel en neem (na het insektenhotel aan je linkerhand) het wandelpad RD (langs slagboom) naar de Voorsterweg. Sla hier LA, steek in de bocht van de weg het bruggetje over, loop het Waterloopbos in en sla meteen LA, Volg het wandelpad met de bocht mee naar rechts. Volg dit pad over bruggetjes en langs kanalen en slootjes tot het pad uitkomt op de Maasweg. Ga hier RA. Je steekt een sloot over en gaat verderop het eerste pad LA (bij picknicktafel). Dit betonpad kronkelt RD, over een brug tot aan de T-splitsing met de Veenweg. Hier ga je RA en over de brug LA.
2. Het pad buigt naar links en weer naar rechts en volgt een brede sloot (aan je linkerhand) die aan het einde een U-bocht maakt (linksom). Na ca. 15 m. buigt het pad naar rechts langs het Model ‘Ontgronding bij Stuwcomplexen Maas’ (Hazepad). Aan het einde ga je RA de Bremweg op. Volg deze weg ca. 400 m. RD (ook bij de Veenweg loop je RD) tot je RA een pad kunt nemen naar het infopaneel over ‘Model Haven Bangkok’. Vanaf hier slingert het pad over een vlonderpad door een waterplas en vervolgens door het bos tot je RA over een tweede vlonderpad het water over kunt steken.
3. Volg dit slingerende pad totdat je LA een vaart over kunt steken. Loop dit pad helemaal RD (ca. 300 m.) tot de T-splitsing met de Deltaweg. Hier ga je (over de brug) LA en neem je meteen het eerste pad RA. Loop ca. 300 m. RD tot aan de Deltagoot (. Ga LA en loop RA dwars door het kunstwerk Deltagoot. Ga daarna RA (langs Het Proeflab) en neem de eerste afslag LA, Scheveweg. Volg dit pad/fietspad ca. 600 m. door de weilanden het Voorsterbos in, tot je op een kruising van paden komt. Ga hier Ra en meteen schuin LA.
4. Dit bospad slingert ca. 1 km. door het bos en passeert verschillende bruggetjes. Houd op de eerste splitsing rechts aan en op de volgende splitsing links (bij paaltje en grote steen). Dit brede graspad is hier en daar overwoekerd en je moet af en toe een omgevallen boom passeren. Loop dit pad helemaal door (ca. 600 m.) tot aan het pad langs de Zwolse Vaart (recht tegenover je zie je een camping). Hier ga je LA. Loop dit pad helemaal door (in totaal 1,2 km.). Je passeert twee keer een afslag (links) die je negeert en je passeert een slagboom (Bord Waterloopbos). Pas bij de Nigerweg ga je LA. Loop deze helemaal uit (ca. 500 m.) tot het parkeerterrein aan de Voorsterweg. Ga hier RA. Na de bocht vind je het pad LA waarmee je om het hotel heen kunt lopen, langs het insektenhotel terug naar de parkeerplaats.

Het Waterloopbos is een overblijfsel van meer dan 200 onderzoeken die hier werden gedaan naar het gedrag van water. Die onderzoeken begonnen in de jaren vijftig - de tijd van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, toen er veel grote waterwerken werden aangelegd. Het polderbos bij Marknesse, op de voormalige Zuiderzeebodem, was waterrijk en daarmee heel geschikt als openlucht laboratorium. In een waterrijk land als Nederland is meer kennis over het gedrag van water altijd belangrijk geweest. Maar ook buiten Nederland bleek die kennis waardevol. In het Waterloopbos bouwde het Waterloopkundig Laboratorium De Voorst wetenschappelijke modellen van de Deltawerken, de Maasvlakte en de haven van IJmuiden, maar ook van de havens van Lagos, Libië en Bangkok. Hydrologen onderzochten met behulp van die modellen bijvoorbeeld de effecten van sluizen, kribben, gemalen en waterkeringen. Of ze bekeken wat de beste manier was om te voorkomen dat havens dichtslibden of schepen vergingen door onvoorziene golfslag. De onderzoekers gebruikten pingpongballetjes of papiersnippers om de stroming te kunnen volgen. Of ze kleurden zout water paars met kaliumpermanganaat om verzilting te bestuderen. Ook buitenlandse onderzoekers bezochten de projecten. Zo gaat er een verhaal over twee Thaise ingenieurs die hier in de winter van 1963 waren. Die leerden en passant schaatsen op de haven van Bangkok!

Het ‘laboratorium’ stopte in 1996, toen computers het veldwerk overbodig maakten. Sinds 2002 ontfermt Natuurmonumenten zich over het Waterloopbos. Het behoud hiervan is niet alleen relevant vanuit historisch perspectief, ook vanuit natuurontwikkeling. De waterbouwkundige ruïnes zijn schitterend overwoekerd door mossen, planten en bomen. Vogels en kleine zoogdieren, maar ook libellen, vlinders, kikkers en salamanders vonden er een nieuw thuis. Er groeien bijzonder planten als tongvarens langs het stromende water, waarin ijsvogels visjes vangen. En in het najaar barst het hier van de paddenstoelen (meer dan 400 soorten). Bij de modellen in het bos vind je informatie op een draaibaar paneel en er zijn regelmatig groepsexcursies door het Waterloopbos.

In dit enorme model werd onderzocht hoe ze de havenmond van Bangkok zo konden veranderen dat er minder slib aanspoelde. Hiervoor werd in het Waterloopbos een overdekte loods gebouwd zodat de wind het onderzoek niet zou kunnen beïnvloeden. Omdat de loods niet verwarmd was, bevroor het water in de ‘haven’ en ontstond een overdekte schaatshal. Voor de Thaise ingenieurs die hier in de winter van 1963 waren, werd dit een onvergetelijke ervaring. Zij leerden schaatsen op de ‘haven van Bangkok’!

In het Waterloopbos werd onderzocht hoe de Libische haven Marsa-el-Bregha het beste kon worden uitgebreid, rekening houdend met golven en ‘wierballen’. Die wierballen waren een lokaal verschijnsel: drijvende wieren die samenklonterden en zich ophoopten in de haven. Er werden golven nagebootst met behulp van golfmachines om de waterbeweging te bestuderen.

Het model van de Rotterdamse Waterweg was het langste van alle modellen: 600 meter lang. Hier werd onder andere onderzoek gedaan naar de aanleg van de Willemstunnel bij de Nieuwe Maas. Er werd gebruik gemaakt van schaalmodellen, diverse materialen en stroming.

Hoe maak je een haven waar schepen veilig binnen kunnen varen en de kust beschermd wordt tegen golfslag? Dat werd onderzocht in het model van de haven van IJmuiden. De wind, de golven, de lengte en remafstand van schepen, dat alles bepaalde de vorm en lengte van de havendammen die ook nu nog worden gebruikt.

Eind jaren zeventig is de Deltagoot gebouwd voor onderzoek naar de invloed van stroming en golfkrachten op de pijlerwanden van de stormvloedkering in de Oosterschelde. Met behulp van zeven golfmachines konden golven en stroming worden nagebootst. Toen de bak (na 2015) niet meer werd gebruikt vormden ruimtelijke kunstenaars van RAAAF en Atelier de Lyon de Deltagoot om tot het kunstwerk Deltawerk. De strakke betonnen lijnen werden doorbroken, betonnen panelen gedraaid en gekanteld. Het resultaat is fascinerend.

Het Voorsterbos is een van de oudste bossen in de Noordoostpolder. Het werd in 1944 aangeplant. De keileemgrond was zo vruchtbaar dat het bos snel groeide en er nu uitziet alsof het er al eeuwen ligt. Sinds 1997 wordt het Voorsterbos beheerd door Natuurmonumenten. Je kunt er onder andere reeën, boommarters, vossen en otters spotten.