Graafschaproute (west)

Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met de omderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Tussen knooppunt 44-81 bevindt zich een grindpad met verraderlijke bochten; in de zomer kan op dit traject de onverharde Rietgerweg erg mul worden. Ook bevinden zich op dit traject een drukke oversteek (N346) en een onbewaakte spoorwegovergang.
• Tussen knooppunt 81-86 zit een scherpe bocht naar rechts, vlak voor Landgoed Den Bramel; de laan bij het landgoed (86-89) is onprettig om te fietsen.
• Tussen knooppunt 34-54 bestaat het traject langs de IJssel uit slecht wegdek met gaten. 
• Tussen knooppunt 38-41 kan het onverharde pad vlak bij de scouting in de zomer erg mul worden.
• Tussen Gorssel en Vorden bevinden zich meerdere smalle paden (met hinderlijke paaltjes!), waar je niet naast elkaar kunt fietsen.

Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde smalle paden en andere punten.

Waar de Berkel in de IJssel uitmondt, ontstond rond het jaar 1000 Zutphen (‘zuidveen’) op een rivierduin tussen de moerassen. Zutphen groeide uit tot een handelsstad en werd lid van de Hanze, onder andere dankzij de Berkel, nu een stadsgracht, die een belangrijke verbinding met het Duitse achterland vormde. In de middeleeuwse binnenstad ligt de Saltpoort met de Drogenapstoren, genoemd naar de stadstrompetter die er in 1535 woonde. Verderop ligt achter een fraaie toegangspoort de Bornhof, een van de aardigste hofjes van de stad. Ook de 17e-eeuwse Wijnhuistoren is de moeite van het bekijken waard; binnen is een restaurant gevestigd.

In de uiterwaarden van de IJssel tussen Zutphen en Gorssel (knooppunt 34-54) zijn ’s zomers regelmatig ooievaars te zien. In de omgeving bevond zich tot voor enkele jaren een ooievaarsdorp. Eind 2013 werd het station opgeheven omdat het doel was bereikt: de terugkeer van de ooievaar in de IJsselvallei.

Dé reden voor een bezoekje aan Gorssel is Museum More, gevestigd in het voormalige gemeentehuis van Gorssel (Hoofdstraat 28, open: di t/m zo 10 - 17 uur). Een fraai ruimtelijk gebouw met veel glas. Het museum is gewijd aan Nederlandse modern-realistische kunst en toont wisselende tentoonstellingen naast een mooie vaste collectie kunstwerken van grootmeesters zoals Carel Willink, Jan Mankes, Pyke Koch en Charley Toorop.

Vlak bij Almen (tussen knooppunt 45-44) staat een eenvoudig houten bord met de tekst: ‘Eens was het anders hier ter stee.’ Scholte Stuggink, de ‘hoofdige’ (koppige) boer, weigerde gebruik te maken van de nieuw gebouwde brug en bleef via de eeuwenoude ‘voorde’ (doorwaadbare plaats) het water oversteken. Hij voegde verbaasde omstanders toe: "Bouwt gij een brug om droog te gaan; ik kom er ook met laarzen aan."

In het dorpje bevindt zich ook het nieuwe Museum STAAL, kort voor 'STAring in ALmen'. Het museum is gewijd aan de dichter en landbouwkundige en aan de Achterhoek, het 'land van de dichter'.

Vlak voor Vorden passeer je Landgoed Den Bramel uit de 17e en 18e eeuw.

Op het plein voor de kerk in Vorden zie je de dichter A.C.W. Staring (1767-1840) zitten met een dichtbundel in de hand. Hij woonde van 1791 tot zijn overlijden op het Vordense landgoed de Wildenborch. Behalve met dichten was hij ook bezig met landbouw, bosbouw en de waterhuishouding op zijn eigen landgoed en daarbuiten.

Een icoon in Vorden is Hotel Bakker. Behalve Hotel-Restaurant is het vooral een ouderwetse hangout voor dorpsgenoten en passanten. De gelagkamer vol hertengeweien verraadt de hobby van de eigenaar: de jacht. Jaarlijks verzamelt zich hier het jachtgezelschap met paarden en honden voor de slipjacht.

Kasteel Hackfort, een stukje voorbij Vorden, is tezamen met het aangrenzende landgoed en de watermolen in het bezit van Natuurmonumenten. Het is een voorbeeld van het landgoederenlandschap zoals dat op diverse plaatsen in de Achterhoek, maar vooral rond Vorden te zien is: statige bomenlanen en eeuwenoude beuken en eiken strak in het gelid, daartussen een afwisseling van bos en landbouwgronden met mooie boerderijen.

Het kasteel werd voor het eerst vermeld in de 14e eeuw. Twee van de meest illustere bewoners waren Berend en Barend. Berend van Hackfort (geboren 1475) verliet het ouderlijk huis na een ruzie met zijn vader. Jarenlang trok hij zwervend als troubadour de wereld door, samen met zijn blinde speelman. Toen hem het bericht bereikte dat zijn vader was overleden, keerde hij terug en diende als dapper krijgsoverste in het leger van hertog Karel van Gelre.

Baron Barend van Westerholt was tot zijn overlijden in 1970 de laatste adellijke bewoner van het kasteel. Hij vond dat een betere wereld alleen mogelijk is door zeer sober te leven en af te zien van alle luxe. Hij gebruikte bijvoorbeeld geen gas of elektriciteit en verlangde dat ook van zijn pachters.