ANWB Sallandroute
Nederland, Overijssel, Holten
Salland vertoont zowel overeenkomsten met het wat gesloten parklandschap van Twente (de golvende Sallandse Heuvelrug) als met het weidse landschap van het westelijke Overijsselse Waterland (de rivieren Overijsselse Vecht, Regge en IJssel). Aan veel kerken, kastelen, molens en boerenhoeven is te zien dat Salland een rijke geschiedenis kent. Veel historische bouwwerken houden helaas hun deuren voor bezoekers gesloten, maar de mooie Sallandse natuur maakt veel goed.
Let op: deze route is in één richting bewegwijzerd met bruin-witte zeskantige borden.
Let op: deze autoroute voert deels over lokale wegen die ook door fietsers (en wandelaars) worden gebruikt. Geef elkaar de ruimte en pas je snelheid aan, dan kan iedereen van zijn tochtje genieten.
Er zijn twee mogelijkheden om de route te rijden.
1. Volg de bordjes
Deze route is in één richting bewegwijzerd met zeskantige bruin-witte borden.
2. Met de gpx
Heb je een navigatieapparaat? Download dan de gpx en upload deze in jouw navigatieapparaat. Hoe je dat doet verschilt per merk en apparaat. Je kunt het beste kijken op de site van het betreffende merk voor een handleiding en/of voor de gegevens van de support-afdeling (als je er niet uitkomt!). Bijvoorbeeld: Garmin of TomTom.
Let op: de Toeristenweg van Holten naar Nijverdal is van 1 november t/m 16 maart gesloten van 17-09 uur. Van 17 maart tot 1 november is de weg gesloten tussen 21-09 uur.
De gpx van deze route start op:
De rotonde Spanjaardsdijk- N348 (Bij Schalkhaar).
Gps: 52.282630, 6.218219.
Mara je kunt deze autoroute overal starten, aangezie ndeze is bewegwijzerd. Goede startpunten zijn:
- TOP Holterberg, nabij Natuurmuseum Holterberg, Holterbergweg 12, Holten
- TOP Wijhe, bij de Passantenhaven, aan de Veerweg, Wijhe
- TOP Dalfsen, tegenover het NS-station, Stationsweg, Dalfsen
- TOP Eikelhof, Eetcafé De Lepelaar, Boxbergerweg 31, Eikelhof
- TOP Ommen, bij het NS-station, Stationsweg, Ommen
Snellaadpunten langs de route:
-
Tango Deventer, Piet van Donkplein, DeventerColmschate, Q8 (Tango), 24/7 open. (deze snellader ligt niet direct aan de route, maar in Deventer. Daarvoor moet je afwijken van de route).
Extra informatrie over bezienswaardigheden onderweg: kijk op de Sallandroute-pagina van Visit Twente.
Uit vele hotels, pensions, eethuisjes en restaurants blijkt dat Holten is ingesteld op toerisme. Het ligt gunstig aan de voet van de Holterberg. De Sallandse Heuvelrug is een zeer geaccidenteerd bos- en heiderijk gebied met een boeiende flora en fauna. Op een kleine onderbreking tussen Marle en Den Ham na strekt het zich uit van Holten tot Ommen. Het gebied kreeg zijn reliëf in de voorlaatste ijstijd. Een dik pakket landijs stroomde vanuit Scandinavië over Nederland en andere delen van Europa. Aan de uiteinden duwde de dikke ijslaag de ondergrond op tot heuvels, zoals hier in Salland. Wegstromend smeltwater en eeuwenlange wind-erosie veranderden de imposante stuwwallen in zachtglooiende heuvels, die in de loop der tijden bedekt raakten met bos en heide.
De Holterberg behoort tot een van de meest bezochte punten (62 m) van het heuvelgebied. Het Natuurmuseum Holterberg is een natuurhistorisch museum met prachtige diorama’s, waarin honderden vogels en zoogdieren in hun natuurlijke omgeving zijn opgesteld (Holterberg 12). Boven op de Holterberg kunt u bij helder weer van het uitzicht genieten. Deventer is dan aan de horizon zichtbaar. Op de oostelijke helling herinnert een begraafplaats van Canadese soldaten aan onze bevrijding.
Het Bezoekerscentrum Sallandse Heuvelrug (Grotestraat 281, Nijverdal) van Staatsbosbeheer is een goed uitgangspunt voor gemarkeerde wandelingen. Er is een boeiende permanente tentoonstelling ingericht over het ontstaan van dit landschap.
Hellendoorn is een plaats met een ruim 900 jaar oude cultuur. De St. Sebastiaanskerk aan de Dorpsstraat heeft een romaans eenbeukig schip. Vlakbij staat de Karkesproake, een preekgestoelte waar in het verleden na de dienst de zakelijke mededelingen werden voorgelezen.
Avonturenpark Hellendoorn heeft talrijke attracties, waaronder een wildwaterbaan, een superachtbaan en shows (Luttenberger-weg 22).
Aan de rechterkant van de weg naar Marle ligt het Landgoed Schuilenburg, dat een bewogen geschiedenis van oorlog en twisten om water heeft ondergaan. De oudste vermelding van het voormalige kasteel op dit landgoed is al uit 1125, maar niemand weet precies hoe oud het was. Pas na de Tachtigjarige Oorlog werd het rustig en kreeg het landhuis de allure van een havezate met siertuin, buitengracht, rentmeesterswoning en een bouwhuis (bijgebouw met woningen van het personeel, stallen en dergelijke). In de Sagenschuur met zijn authentieke rieten dak is een museum ingericht dat door middel van archeologische vondsten en schilderijen de geschiedenis doet herleven (Schuilenburgerweg 54).
Dit plaatsje aan de Overijsselse Vecht is een belangrijk toeristencentrum, waar het in de autovrije straatjes van het centrum prettig winkelen of rondslenteren is. De eenvoudige, laatgotische H. Briggitakerk (15e eeuw) is het enige overgebleven historische monument.
De drie molens van Ommen dateren van de 19e eeuw. De belangrijkste daarvan is De Oord, die aan de Vecht staat. In deze houtzaagstellingmolen (1824) en het aangrenzende Tolhuisje is het Streekmuseum Ommen gevestigd met een collectie van antiek meubilair en gebruiksvoorwerpen (Den Oordt 7).
Het voormalige stadhuis van Ommen bij de brug over de Vecht huisvest een restaurant met terras aan het water én het Nationaal Tinnen Figuren Museum. De tinnen figuurtjes zijn ondergebracht in vitrines en diorama’s van belangrijke historische gebeurtenissen (Markt 1).
De Boswachterij Ommen is een mooi, deels heuvelachtig terrein met naaldhout, vennen, het stuifzand ‘de Sahara’ en heide. Eerder Achterbroek is een karakteristiek hoevelandschap met essen, houtwallen en oude boerderijen. Het landgoed rond om het Kasteel Eerde is vrij toegankelijk. De Lemeler- en Archemerberg (ten zuiden van Ommen) zijn een uitstekend wandelgebied. De Archemerberg (hoogste top van Salland: 78 m; oriëntatietafel) biedt bij helder weer een mooi uitzicht over Salland (in het westen) en Twente (in het oosten).
Tegenover de fotogeniek gelegen wind- en korenmolen (1858) staat de rooms-katholieke kerk, met zijn zeldzame kruiswegstaties.
De mooie route van Ommen naar Dalfsen en de daaraan gelegen hoeven met de donkerrood en oker geschilderde luiken, moeten compenseren dat je van Kasteel Rechteren (14e eeuw), een van de mooiste burchten van Nederland, hoogstens een glimp opvangt; ook de oprijlaan is verboden gebied.
De brede Vecht en de robuuste toren van de laatgotische Nederlands-hervormde kerk (15e eeuw) bepalen het aanzien van het plezierige vakantiedorp Dalfsen. Een van de aardigste panden, op de hoek van het Kerkplein, is de Grutte Moole, een oude rosmolen (een door paarden aangedreven molen). Van de Westermolen (1818) aan de rand van Dalfsen draaien de wieken nog regelmatig.
Huis Den Berg is een adellijk huis (18e eeuw) met de wapens van de families Van Dedem en Van Delen op de middenpartij en op de zandstenen vazen op het hek. Het landgoed is vrij toegankelijk. Huize Den Aalshorst is een landhuis uit ca. 1700. Het landgoed is vrij toegankelijk.
De Nederlands-hervormde kerk van het dorpse Heino bezit een eenvoudige maar oude toren (15e eeuw). Kasteel Nijenhuis is gebouwd in de 17e-eeuw en is een van de best bewaarde havezates van Nederland en maakt onderdeel uit van Museum de Fundatie in Zwolle (’t Nijenhuis 10). In de bouwhuizen aan het voorplein kun je kennismaken met een deel van de door Dirk Hannema verzamelde kunstwerken: schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken van kunstenaars als Terborgh, Ribera, Permeke, Zadkine en Jespers.
De gotische St. Nicolaaskerk vervangt, zoals aan de laatromaanse toren te zien is, een ouder gebouw. De achtkante korenmolen in het centrum stamt uit de 18e eeuw.
De Duursche Waarden is een 120 hectare groot natuurgebied tussen Wijhe en Olst. Je vindt er typisch rivierenlandschap aan de IJssel: moerassen, rivierarmen en bos. En je kunt er veel dieren tegenkomen. Schotse Hooglanders en IJslandse paarden., maar ook veel vogels zoals ganzen, eenden, steltlopers en meeuwen. Het beste punt om vogels te spotten is vanaf de uitkijktoren of van achter het vogelkijkscherm. Meer informatie vind je in het Informatiecentrum IJssel Den Nul (Rijksstraatweg 109, Den Nul).
Het Poppenspe(e)lmuseum in Vorchten toont poppen in diverse poppenspeltechnieken. Tot de collectie behoren onder meer marionetten, handpoppen en stangpoppen (Kerkweg 38).
De gotische St. Willibrorduskerk stamt uit de 15e eeuw. De toren kwam in drie perioden tot stand en bestaat uit een romaanse, een vroeg- en een laatgotische geleding. De Bökkers Mölle (molen) stamt uit de 19e eeuw. Het oorspronkelijke kasteel Groot Hoenlo (15e eeuw) heeft in latere perioden (18e en 19e eeuw) grote veranderingen ondergaan. Aardig detail vormen de twee leeuwen op de natuurstenen palen van het toegangshek. Zij houden de koppen van elkaar afgewend. De paden en wegen van het landgoed zijn voor het publiek opengesteld.
Het kerkje (15e eeuw; Nederlands-hervormd) van Diepenveen, een slank gebouwtje met een klein open, houten torentje, is de kapel van een voormalig nonnenklooster. In de tweede helft van de 16e eeuw werd het klooster verwoest; de kapel overleefde het geweld.
De mooie IJsselstad Deventer kan terugzien op meer dan duizend jaar geschiedenis. Welvarend waren de tijden van het Hanzeverbond en de Latijnse School. Minder goed verging het de stad tijdens en na de Tachtigjarige Oorlog. Het is een goed idee om een wandeling langs de monumenten van de Hanzestad te maken.
De toren van de gotische Grote of St. Lebuïnuskerk (15e eeuw) wijst de weg naar deze hallenkerk met mooie wand- en plafondschilderingen. In de toren hangt het oudste Hemony-carillon, dat maar liefst 47 klokken telt.
De strakke stijl van de gevel van het Stadhuis (1693) is typerend voor de late renaissance. De trappen, het bordes met enkele grote zuilen en de balkons geven het bouwwerk iets voornaams. Het gebouw is nog steeds als zodanig in gebruik. Enkele statige zalen met historische attributen en schilderijen kunnen tijdens kantooruren bezichtigd worden.
In twee 15e-eeuwse pakhuizen is het Speelgoedmuseum Deventer gevestigd, waar jong en oud zich thuis zullen voelen. Klassiek speelgoed, poppenhuizen, poppen, winkeltjes, toverlantaarns en tinnen figuren vormen de hoofdmoot van de collectie. Het blikken mechanisch speelgoed beslaat twee zalen: één voor de grote treinentafel (Brink 47)
Vlakbij staat ook de laatgotische Waag, waarin het Historisch Museum Deventer (Brink 56. Tijdelijk gesloten). De Waag van Deventer (1528) is de oudste van Nederland en is tijdens een grondige opknapbeurt in 2003 hersteld in zijn glorie van de middeleeuwen. Let eens op de gevelstenen van de zon, de maan en een ster en bekijk de koperen ketel waarin valsemunters werden gekookt.
Aan de verschillende kleuren steen van de Bergkerk, die opvalt door zijn dubbele torens, zijn de verschillende bouwperiodes (12e-16e eeuw) te herkennen. De kerk wordt nu gebruikt als provinciaal presentatiepunt van onder andere moderne beeldende kunst. Het stadsdeel rond de Bergkerk is geheel gerestaureerd, waarbij het middeleeuwse stratenpatroon volkomen intact is gebleven.