ANWB HomepageRust en Ruimte
Nederland, Drenthe, Dwingeloo
Vijftig jaar geleden was het Dwingelderveld de ideale plek voor een radiotelescoop: er heerste rust die nodig was om de ruimte te onderzoeken. Nu is het gebied uitgeroepen tot nationaal park en het is er nog steeds heerlijk rustig. Vanuit Dwingeloo loop je naar de bossen op het Lheederzand. Aan de zuidkant kijk je uit over het grootste heideveld van Nederland, de Dwingeloose Heide. De kans is groot dat je hier een van de twee schaapskuddes ziet grazen. Onderweg zie je talloze kleine en grote vennen, begroeid met veenmos, wollegras, veenpluis en veenbes. Vogelliefhebbers nemen hier maar liefst 160 vogelsoorten waar.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor minder-validen.
Paden: deze route voert voor 90% over onverharde paden. Er zitten wildroosters in de route.
Parkeren: op een van de lang-parkerenterreinen in de buurt van de Brink.
Met het OV: er is een bushalte op de Brink (raadpleeg 9292).
1. Met de rug naar Café-Restaurant De Riete langs linkerkant Brink lopen, muziekkoepel aan rechterhand. Einde Brink RD, Moleneind. Bij Y-5511, waar doorgaande weg naar links buigt, gaat u RD richting Lhee (Zuidenweg).
2. Aan dorpsrand op vijfsprong bij Y-17425 schuin RA (Rundveenweg). Weg uitlopen, tweemaal RD op kruising. Einde weg LA en na 400 m RA (Bosrand). Bij huisnr. 15 direct na bord met waarschuwing ‘mobieltje uit’ LA. Op volgende splitsing LA richting Bospub.
3. Vóór Bospub RA. Meteen tegenover ingang weer RA bos in. Vanaf hier tot en met nr. 5 rode schildjes volgen, voor de volledigheid volgt hier een beschrijving van dit traject:
4. Op schuine kruising RD. Bij bordjes ‘eigen weg’ en ‘niet betreden’RA. Bij open plek (knooppunt 58) RD, langs bordje Staatsbosbeheer ‘Dwingelderveld’.
5. Pad volgen RA om bultje van zand heen. Op kruispunt met breed zandpad RD. Op eerstvolgende kruispunt LA. Op T-splitsing RA. Na ruim 100 m LA. Op driesprong (knoopput 54) RA. Op viersprong LA, u verlaat hier de rode schildjesroute.
6 Na 100 m op t-splitsing LA, brede zandweg met fietspad. Na 600 m staat aan uw linkerhand de radiotelescoop.
7. Bij P-21367 RD richting Lhee. Op vijfsprong bij P-21275 RA richting Pesse, zandweg met fietspad, na 400 m ziet u links een jeneverbesstruweel.
8. Na 500 m bij knooppunt 71 LA, graspad.langs ven en grafheuvels (links). Op T-splitsing RA, zandweg met fietspad volgen langs Schaapskooi Achter ’t Zaand.
9. Op 5-sprong met picknicktafels RD, zandweg met fietspad volgen. RD begrazingsgebied in, over of langs veerooster. Op kruising met zitbank RA, zandweg.
10. Na 500 m gaat u meteen na picknicktafel LA, slingerend bospad. (Vanaf hier tot en met nr 13 wandelroute met blauwe schildjes volgen). Voor de volledigheid volgt hier een beschrijving van dit traject:
11. Op kruising (knooppunt 49) LA. Einde RA en eerste pad LA (bij percelen 41/50). Op driesprong scherp RA. Pad links negeren. Na bocht naar links gaat u schuin RA. Einde LA, brede zandweg. Zijpad rechts negeren.
12. Weg uit lopen en vóór veerooster (knooppunt 30) LA. Na 100 m RA, op driesprong links aanhouden. Einde RA. Kruising met ruiterpad, dan na 30 m op splitsing links aanhouden.
13. Op kruising RA, zandweg. Op volgende kruising RD (bij percelen 26/39). Einde door hek en meteen LA (weiland aan rechterhand). Na weiland door klaphek eerste pad RA (bij percelen 20/25). Volg hierna de rode schildjes tot punt 15).
14. Einde RA richting afsluitboom. Na afsluitboom voor asfaltweg links over parkeerterrein, links aanhouden en voor informatiepaneel RA. Op kruising RD en verderop langs voormalig informatiecentrum (opgeheven). Einde weg LA, asfaltweg (u verlaat hier de rode schildjesroute).
15. RA, klinkerweg tussen schuren door, richting natuurkampeerterrein ‘Lheederzand’. Na schuren Staatsbosbeheer op kruising met fietspad RD langs afsluitboom, steenslagweg. Na natuurkampeerterrein (links) op viersprong RD, langs afsluitboom, (mulle) zandweg.
16. Op kruisingen RD (langs percelen 8/9). Na ca. 1 km op kruising met asfaltweg RA. Bij Huize Bosrand en P-21268 RA richting Lhee en Spier, zandweg met fietspad.
17. Na wit huis (nr. 88b) schuin LA, wordt klinkerweg. Einde LA en meteen bocht naar rechts volgen. Op kruising bij P-24993 RD richting Dwingeloo. Op kruising bij P-24992 RA richting Dwingeloo.
18. Op vijfsprong met Y-17425 RD (Zuidenweg). Op kruising bij Y-5511 LA (Moleneind). Op Brink RD, terug naar beginpunt.
De radiotelescoop van Dwingeloo is een beroemdheid. In 1956 werd hij in gebruik genomen, met zijn 25 meter doorsnede toen de grootste ter wereld. Nederland speelde en speelt een belangrijke rol in de radioastronomie, dat is de wetenschap die de ruimte afspeurt aan de hand van radiogolven. Daardoor is Dwingeloo niet alleen de naam van een dorp in Drenthe, maar ook die van een sterrenstelsel op 9 miljoen lichtjaar afstand van de aarde. Het is niet toevallig dat deze radiotelescoop in een natuurgebied in Drenthe staat. Om de signalen uit de ruimte te kunnen ‘horen’, moet er een stiltegebied omheen liggen. Het gaat vooral om de afwezigheid van motorverkeer – en de mobiele telefoons van deze tijd zijn ook uit den boze.
Bij het Smitsveen groeit een opvallend bos van jeneverbessen. Biologen noemen dit een struweel: bossen bestaan uit bomen, struwelen uit struiken. Jeneverbessen groeien vaak op heidevelden, maar ze konden pas tot struwelen uitgroeien toen de begrazing afnam. Na de uitvinding van de kunstmest werd de schapenmest overbodig. Voortaan liepen er minder schapen op de heide. De jonge kiemplantjes van de jeneverbes werden met rust gelaten en er ontstond een struweel. Jeneverbessen kunnen grillige vormen aannemen; vooral in de mist maken ze een geheimzinnige en spookachtige indruk. Ze spelen daarom vaak een rol in oude sagen en legenden.
De wandeling voert u langs de schaapskooi Achter ’t Zaand (op z’n Drents gespeld), thuisbasis van een van de twee schaapskuddes op het Dwingelderveld. De kudde van Lhee graast hier sinds 1986 en is eigendom van Natuurmonumenten. Hij bestaat uit ongeveer 200 ooien van het Drents heideschaap. Overdag lopen de schapen op de heide, ’s zomers meestal van 10 - 17 uur; de tijd van terugkomst staat aangegeven op het bordje op de schaapskooi.