ANWB HomepageZompige zoddenroute
Nederland, Utrecht, Tienhoven
Vlakbij Utrecht ligt een van de mooiste wandelroutes van het Groene Hart. Na een landelijk weggetje langs monumentale boerderijen in Tienhoven en Oud-Maarsseveen wandel je lekker door de natuur. Dwars door het veenland, langs weide, open water, rietvelden, trilveen en moerasbos. Een paradijs voor water-, moeras- en weidevogels. Én rustzoekers!
Tip: Draag hoogsluitende, liefst waterdicht schoeisel en een oude broek (zompige zodden).
Wil je meer weten over deze route?
In het NPO Radio 5 programma Thuis op 5 vertelt onze wandel- en fietsexpert Marieke Haafkens meer over deze wandelroute en wat er allemaal te zien is. Luister hier.
Hond mee: deze route is niet geschikt om te lopen met de hond. Langs de Tienhoven Plassen zijn honden niet toegestaan door alle kwetsbare dieren in het gebied.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege (de naam zegt het al) zompige zodden. Het zijn lange, modderige paden door veenland en moerasbos. Ook staan er verschillende hekjes op de route.
Paden: deze route voert voor 50% over onverharde zand en graspaden (die modderig kunnen zijn).
De Zompige zoddenroute is gemakkelijk te lopen door de wandelknooppunten (donkerblauwe pijlen op oranje schildjes) te volgen. Het eerste knooppunt, 75, ligt op de kruising van de Nieuweweg met de Laan van Niftarlake in Tienhoven. Je kunt parkeren bij punt 66 en 73 en de route ook vanaf daar starten.
Volg deze reeks: 75-76-77-78-23-39-13-67-66-73-74-75
Let op: Vanaf 75 tot aan 67 loopt u 2 km over verharde weg. Aan het einde bij 67 vervolgt u de route LA door de grasberm rechts. Na ca. 1,5 km ziet u aan de overkant van de weg het begin van het Bert Bospad. Daar vervolgt u de route tot aan het verharde fiets/wandelpad. Hier is LA het startpunt 75.
Tot ver in de middeleeuwen was deze streek onbewoonde wildernis. Pas vanaf 1200 werd het land ontgonnen, het veen afgegraven en ontstonden de langgerekte smalle kavels. De eerste ontginners woonden in zogenaamde concessies aan de Vecht. Toen steeds meer ‘wildernis’ in ontginning werd genomen, schoven ook de nederzettingen op en ontstonden de dorpen Tienhoven, Oud-Maarsseveen en Westbroek. Tussen de boerderijen door zie je nog steeds het eeuwenoude kavelpatroon van lange smalle percelen gescheiden door sloten en greppels.
Halverwege Westbroek begint het Bert Bospad, genoemd naar Bert Bos (1946-1996), boswachter van de Molenpolder en de Westbroekse Zodden en groot voorstander van de openstelling van het natuurgebied. Het pad voert langs het moerasbos, uitgeveende petgaten en lekakkers waar vroeger de turf lag te drogen. Langs het pad zie je alle fasen van verlanding. Staatsbosbeheer (de beheerder van het natuurgebied) heeft een aantal dichtgegroeide petgaten opengetrokken om de verlanding opnieuw op gang te brengen. Eerst groeien er wat waterplantjes, dan riet en na zo’n 50 jaar moerasbos.
In de nieuwe rietvelden en trilvenen kunnen weer zeldzame plantensoorten groeien.
Het water in de Westbroekse Zodden is op de Utrechtse Heuvelrug gevallen in de vorm van regen en kwelt hier na een lange ondergrondse tocht zuiver en voedselarm omhoog. Regelmatig maaien, kappen en zagen is nodig om het milieu schraal te houden. Hoe schraler, hoe beter voor zeldzame plantensoorten als waterdrieblad, rietorchis, krabbescheer, waterviolier, holpijp, waterdrieblad en blaasjeskruid. De route passeert enkele stukken trilveen. Je mag erop gaan staan: een gek verend gevoel.
De ontginningen die aan de Vecht waren begonnen, stopten bij Hollandse Rading, de grens tussen Holland en Utrecht. Over deze middeleeuwse grens voert de wandeling langs het Tienhovensch Kanaal.
De Oostelijke binnenpolder is in 2019 geschikt gemaakt voor aansluiting op de omliggende natuurgebieden om samen een uniek aaneengesloten wetland te vormen. In grote delen van het gebied is de voedselrijke bovenlaag afgegraven om bijzondere planten en dieren de ruimte te geven zich te ontwikkelen. Het schone grondwater kan hierdoor beter aan de oppervlakte komen. Ook zijn er natuurvriendelijke oevers aangelegd en is er een natuurlijk waterpeil ingesteld waardoor het gebied in de winter deels onder water staat. Wilde orchideeën, lepelaars en purperreigers krijgen hier nu alle ruimte om te leven.
De Tienhovense Plassen zijn belangrijk voor weide-, water- en moerasvogels. Er broeden zeldzame vogels zoals de roerdomp en zwarte stern. Maar ook weidevogels als grutto, tureluur en watersnip. In het bos leven dassen, hermelijnen, en eekhoorntjes. Verder zijn er kamsalamanders en vele soorten (26) libellen en waterjuffers gesignaleerd.