Naar de jachtvelden van de koning in het Mastbos

Hond mee: de hond mag aangelijnd mee op deze route. Een klein stukje (laatste bosgedeelte)mogen ze loslopen. 

Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden door de vele zandpaden.

Paden: verhard en (veel) zandpaden.

A. Parkeer de auto aan de Bouvignelaan op P2 (of P1). Steek de Bouvignelaan over (voorzichtig!) en wandel naar links richting Kasteel Bouvigne. Rechts van je ligt Speelbos Boeverijen. Ga na ruim 200 m linksaf (Let op: je steekt de drukke Bouvignelaan weer over) en ga door het toegangshek met het opschrift De Grote Hoeve van Bouvigne. Ga voor de boerderij rechtsaf, dan op de splitsing linksaf naar wandelknooppunt 18 (let op: de pijl naar knooppunt 18 staat iets verder op de achterkant van de paal). Ga voor het bruggetje rechtaf naar knooppunt 07 en wandel door het Markdal. Tip: bij hoogwater (komt meerdere malen voor per jaar) ga je niet linksaf naar knooppunt 18 maar loop je rechtdoor via het parallel lopende, iets minder aantrekkelijk fietspad, als alternatief voor het voetpad pal langs de Mark.

B. Ga bij knooppunt 07 (of einde fietspad) rechtsaf naar knooppunt 87 en vervolgens rechtdoor richting knooppunt 06. Rechts ligt De Kogelvanger. Steek de drukke weg over en ga linksaf over het zandpad en volg dit pad na ca. 100 m naar rechts. Aan uw rechterhand zie je de hoge wal, De Kogelvanger, links komt het Turfven in beeld. Wandel bij knooppunt 06 rechtdoor en direct daarna ook rechtdoor via de Frederiksdreef. 

C. Sla na bijna 500 m op de kruising linksaf, via de Langedreef. Ga bij de wandelrotonde rechtsaf de Oude Postbaan op. Ga na 600 m bij paddenstoel 21835 rechtsaf, dan bij wandelknooppunt 41 rechtdoor naar knooppunt 29 via de Goordreef. Rechts ligt de Waranda, ook wel het Vierkant van Maurits genoemd.

D. Sla bij knooppunt 29 rechtsaf richting knooppunt 85. Ga voorbij het ven (Vischven) aan uw linkerkant aan het einde van het pad rechtsaf. Volg de Heldreef steeds rechtdoor tot het einde bij knooppunt 05. Ga hier linksaf naar 04, vervolgens eerste pad rechtsaf naar knooppunt 17-18. Dan rechtdoor naar knooppunt 17. Dit pad komt uit bij een asfaltweg, met rechts de Duellaan (hier staat geen straatnaambordje).

E. Steek de asfaltweg over en ga bij 17 naar 11, via de Kroningslaan (let op: bij de kruising en het bruggtje schuin rechts, volg groen-gele markering; verderop bij het bankje rechtdoor). Ga aan het einde van het bos bij knooppunt 11 rechtsaf naar 12. Wandel bij 12 rechtdoor, dan even verderop rechtsaf langs de Bouvignelaan terug naar de startplaats.

In bomen klimmen, hutten bouwen, verstoppertje spelen, met water kliederen – het kan allemaal in Speelbos Boeverijen. De ingang vind je aan de Bouvignedreef, direct tegenover de toegangsweg van Kasteel Bouvigne. Als je dieper het bos ingaat, ontdek je een speelkasteel met een gracht, een touwbrug en een kabelbaan.

Niemand weet hoe oud Kasteel Bouvigne is, maar in de 15e eeuw stond hier al een stenen huis met een gracht. Later zijn de toren en de extra verdieping toegevoegd. Vanaf 1614 hebben verschillende prinsen van Oranje het kasteel gebruikt als jachtslot. Een rentmeester zorgde dan voor het dagelijks onderhoud. Het kasteel is alleen toegankelijk tijdens evenementen, maar de tuinen op het landgoed zijn gratis te bezoeken (ma-vrij 9-16 uur). Het gaat om een Engelse, Duitse en Franse tuin, aangelegd na 1913. Ook ontdek je een kapel en een koetshuis.

Een prachtig wandelpad brengt je door het brede dal van de Mark, een beek die in België ontspringt en al kronkelend zijn weg zoekt naar het noorden. In de jaren 60 was de beek gekanaliseerd om het water sneller te kunnen afvoeren, maar inmiddels heeft de Mark zijn oorspronkelijke slingerende loop weer terug. In bochten waar het water snel stroomt, zijn steile oevers ontstaan waarin ijsvogels en oeverzwaluwen hun nesten bouwen. In de zomer deel je de bloemrijke weiden met grazende koeien.

De hoge wal rechts van het pad staat bekend als de Kogelvanger. Al in 1792 werd besloten dat in het gebied daarachter een militair oefenterrein moest worden ingericht. In de loop van de 19e eeuw werden nieuwe schietbanen aangelegd, met aan het einde daarvan een aarden wal die fungeerde als kogelvanger. De militairen verdwenen in 1978, waarna het gebied de bestemming van ‘natte natuur’ kreeg. Eerst moest echter een enorme hoeveelheid loden kogels uit de aarden wal worden gevist, want lood en natuur gaan niet goed samen.

Het Mastbos is niet in één keer aangeplant. Aan de zuidkant van de Kogelvanger lag lange tijd een heide- en veengebied. Op oude kaarten zijn hier verschillende vennen te herkennen, waarschijnlijk ontstaan door het afgraven van veen. Dat werd gedroogd en als turf in de kachel verbrand. Later zijn deze vennen door verdroging verdwenen, maar dankzij Staatsbosbeheer kabbelt er nu weer water in het Turfven. Ook verderop langs de route zijn oude vennen hersteld, zoals het Vischven langs de Goordreef.

De naam zegt het al: in de 19e eeuw reed de postkoets vanaf Antwerpen over deze zandweg. Breda was een vestingstad waarvan de poorten elke avond dicht gingen. Dan konden de koetsen de stad niet in en reden ze buitenom naar het noorden.

Het is geen toeval dat de Oude Postbaan en de Goordreef kaarsrecht zijn. In 1621 gaf prins Maurits de opdracht om in het bos een warande (omheind jachtgebied) uit te zetten. Het gebied kreeg de vorm van een vierkant, met zijden van 1300 meter lang. Boerderijen en akkers die binnen het jachtgebied vielen, moesten worden onteigend. Het ‘Vierkant van Maurits’ is nu niet meer te herkennen. De Oude Postbaan vormde de zuidgrens van het gebied, de Goordreef de oostgrens.

De namen van de paden in het Mastbos zijn vaak al heel oud. Zo staat de Heldreef al aangegeven op een kaart uit 1709. Waar de naam vandaan komt? De verzamelaar van sagen en sprookjes Jacques Sinninghe (1904-1988) opperde in 1933 dat de naam ‘hel’ verwijst naar een heidense begraafplaats. Volgens hem spookten hier zwarte katten rond. Maar hij was niet voor niets een verzamelaar van sprookjes. In werkelijkheid hangt de naam waarschijnlijk samen met het woord ‘helling’. De dreef begint namelijk midden in het bos en loopt enigszins hellend af naar het oosten.

Een tragisch voorval leidde tot de naam Duellaan. Op 31 oktober 1843 vergat Jan Hugo van Bolhuis, een hoogleraar die lesgaf aan de Militaire Academie in Breda, zijn hoed af te nemen voor een groepje officieren. Het conflict liep steeds hoger op en leidde uiteindelijk tot een pistoolduel tussen hem en officier Van Lidt de Jeude. Dat vond plaats op 14 februari 1844. Loting had bepaald dat Van Lidt de Jeude als eerste zou schieten. Hij verklaarde dat hij in de lucht of op de benen zou richten, maar raakte zijn tegenstander toch in de hals. Van Bolhuis overleed vrijwel direct. Hij werd niet ouder dan 38 jaar en liet een echtgenote en vier kinderen achter. Van Lidt de Jeude werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar, maar kreeg gratie van de koning.

Op 6 september 1898 kreeg Nederland een nieuwe vorstin: koningin Wilhelmina. Ter ere van de inhuldiging werd in datzelfde jaar de Kroningslaan aangelegd. Op een open plek halverwege werd bovendien een Koninginneboom of Wilhelmina-eik aangeplant.