Marskramerpad etappe 4

Hond mee: de hond mag mee, mits aangelijnd.

Toegankelijkheid: LAW's zijn zoveel mogelijk onverhard, passeren nogal eens klaphekjes of andere obstakels en zijndaardoor niet geschikt voor mindervaliden.

Paden: bospaden, zandpaden en af en toe beton- of asfaltpaden.

Vanaf Station Delden vertrekt buslijn 66 naar Ambt Delden. Uitstappen bij halte Camping Westerholt. De weg ongeveer 450 meter teruglopen naar startpunt route.

Kijk voor informatie op 9292. Voor een persoonlijk reisadvies kunt u bellen met Openbaar Vervoer Reisinformatie: 0900-9292 (kosten € 0,90 per minuut).

1. Vanuit het startpunt in Delden: Almelosestraat oversteken en rechtdoor, zandweg volgen. Einde rechtsaf, Westerholtsweg, ook een zandweg. Op kruising met Langenhorsterweg rechtdoor, Westerholtsweg vervolgen. Op volgende kruising rechtdoor, Schoolstraat, asfaltweg. Op driesprong bij school rechtdoor. Bij het Twentekanaal (kp04) (hier komt het Overijssels Havezatenpad van rechts even op de route) gaat u linksaf evenwijdig aan het kanaal, Werninksweg. U verlaat het asfalt en loopt richting brug. Bij kpT05 naar links het talud omhoog. (Overijssels Havezatenpad gaat hier zuidwaarts onder de brug door langs het kanaal.) Via brug het Twentekanaal oversteken en direct daarna op kruising bij P-22399 rechtsaf, richting Bornerbroek, Slampsweg. Na 600 m linksaf, Hagenweg. Doorlopen tot vijfsprong bij kpP73.
2. Op vijfsprong rechtdoor, Hagenweg blijven volgen, nu zandweg. Op kruising met Proodsweg rechtdoor, Hagenweg vervolgen. Op kruising met Wolvesweg (kpP42) rechtsaf. De snelweg A1 oversteken en na 150 m rechts naar beneden langs railing. Op zandweg bij kpP39 rechtsaf. U passeert horecagelegenheid Landgoed Het Rheins (kpP40). Zandweg wordt hier asfalt. Op splitsing rechtsaf, brug over de Twickelervaart oversteken. Op volgende splitsing bij kpP57 linksaf, Reintsweg. Na 30 m rechtdoor, Ganzenweg, zandweg. Wordt later asfaltweg. Op kruising rechtdoor. Voorrangsweg oversteken en linksaf brug over. Rechtsaf zandweg langs Twickelervaart tot kpN81.
3. Bij kruising van zandwegen (kpN81) rechtsaf en over een lage betonnen brug. Op zandweg met betonnen fietspad bij kpN73 rechts aanhouden. (Hier linksaf over een houten brug bereikt u horecagelegenheid De Enterse Waarf, beperkt geopend.) Na een ruime bocht naar rechts verlaat u de zandweg naar links over een dammetje. Volg het graspad en ga door twee klaphekken na elkaar en even later naar links weer door een klaphek. U loopt door een weiland. Passeer rechtdoor een bosje langs de rechterkant en loop dicht langs de Regge. Na een houten brug verlaat u het weiland door een klaphek bij kpN70. Steek het fietspad schuin naar links over en ga onder de brug van de Ypeloweg door, water aan uw linkerhand. U blijft dicht langs het water lopen, niet langs de boerderij. Door een klaphek. Daarna schuin weg van het water richting een hek rechts lopen; dit hek volgt u geruime tijd. Het hek aan uw rechterhand, de Regge loopt op enige afstand links van u. Negeer een klaphek rechts. Als het hek en de Regge een bocht naar links maken loopt u weer dichter langs het water. U passeert een kleine stuw en komt via een klaphek uit tussen twee bruggen. Over de linker brug en direct daarna rechtsaf, graspad langs de Regge. Water nu aan uw rechterhand. Ongeveer 100 m vóór boerderij ‘t Exoo linksaf, tussen twee hekken, langs de rand van een weiland. U komt uit in een boslaantje, hier rechts. U komt uit op de Wierdenseweg.
4. Wierdenseweg oversteken en rechtdoor, halfverharde weg met fietspad of, naar keuze, smal bospaadje aan uw rechterhand. Bij kpN26 rechtsaf, zandpaadje. Linksaf door klaphek: U blijft het pad volgen, dat enige haakse bochten maakt en tenslotte uitkomt bij een wetering. U gaat de betonnen brug over en linksaf. Water aan beide kanten. Rechtsaf over een dam, klaphek door en pad tussen twee weilanden volgen. Steek een zandweg over en ga bij kpN27 door een klaphek. Na enige tijd passeert u enkele stukjes oude Regge (water met omliggende begroeiing aan uw linkerhand), vervolgens een bankje en u komt door een klaphek uit bij de brug van de N347 over de Regge. Hier de Regge oversteken (het Overijssels Havezatenpad gaat hier onder de weg door). Aan overzijde rechtsaf over een overstapje. Rechtdoor met de Regge aan uw rechterhand. Tweemaal een overstapje over en op betonpad rechtdoor. Eerste zandpad linksaf bij kpN08. Op splitsing rechts aanhouden. Na huisnr 8, bij einde weg en kpN03, linksaf. U steekt de Sluizendijk (kpN04) over en vervolgt over een zandweg, Zeggertweg. De weg wordt verhard en buigt naar links. Door tunnel onder de N350 door.
5. Na de tunnel scherp rechtsaf over de ventweg. Na 250 m linksaf de Grimbergerweg in. U kruist het spoor (het Overijssels Havezatenpad gaat na 200 m bij kpN42 rechtsaf) en gaat 250 m verder linksaf, oprijlaan naar voormalige havezate Grimberg. Aan het eind bij Theehuys Grimberg (beperkt geopend) rechtsaf. De smalle gracht aan uw linkerhand houden. U volgt de gracht met een bocht mee naar links. Pad van rechts (kpN21) negeren. Aan het eind bij bosrand rechtsaf, graspad langs een akker. Na 60 m volgt u het pad linksaf en loopt u langs een grote eik dwars over een akker. Via een metalen loopbrug komt u uit op een zandpad. Hier rechtsaf. Asfaltweg (Klokkendijk) oversteken en rechtdoor lopen.

Dit is officieel het eindpunt van etappe 04, maar om lopend station Rijssen te bereiken (1,5 km) volgt u de routebeschrijving hieronder:

6. Passeer een hek en loop naar de Regge (kpN43). Hier rechtsaf, graspad op. Na ongeveer 250 m komt u bij een pontje (kpN20), waarmee u uzelf kunt overvaren. Na het pontje het pad naar links volgen. Na 200 m brug over en aan de andere kant van het water verder. Bij asfaltweg linksaf, Molendijk Noord (gaat over in fietspad) en aan het eind, bij fietspad naar rechts. Het station is tegenover het tankstation en via de spoor-onderdoorgang te bereiken.

Vanaf het eindpunt van etappe 4 is het 1,5 km lopen naar Station Rijssen of eerst één kilometer lopen naar bushalte Klokkendijk in Rijssen (buslijn 95) en vervolgens nog een paar minuten met de bus.

Kijk voor informatie op 9292. Voor een persoonlijk reisadvies kunt u bellen met Openbaar Vervoer Reisinformatie: 0900-9292 (kosten € 0,90 per minuut).

Het Marskramerpad volgt de historische trektocht van Marskramers en Hessenvoerlui. Het ontstaan van de “wandelende handelaar” gaat terug naar de 16e en 17e eeuw. De Gouden Eeuw bracht rijkdom en welvaart in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar onder meer op het Duitse, Westfaalse platteland was dat niet het geval.

De Hannekemaaiers waren seizoenarbeiders die te voet naar Holland gingen om daar wat bij te verdienen en het zwaardere werk deden bij de rijkere boeren. Zij danken hun naam aan het woord “Hannes”, dat in ons land als bijnaam voor Duitsers werd gebruikt. Zodra ze ontdekten dat Nederlanders geïnteresseerd waren in Duitse koopwaar namen ze bijvoorbeeld Westfaals linnengoed mee om wat extra geld te verdienen.

De zogenaamde Marskramers en kiepenkerls trokken te voet door het land met een stok in de hand en een grote gevlochten mand, de kiep (Mars) op hun rug. Ze verkochten de plattelandsbevolking allerlei waar: garen, sokken, knopen, kousen. De marskramers specialiseerden zich vaak in bijvoorbeeld aardewerken of koperen potten.

De Tödden liepen vanuit het Duitse Tecklenburg naar ons land met linnen, lappen of todden (dialect). Ze gingen gewoonlijk bij De Lutte of Losser de grens over en liepen dan via Oldenzaal, Deventer en Amersfoort naar de grote steden in het westen. Na verloop van tijd werden ze groothandelaars en ze vestigden zich aan het begin van de industrialisatie als koopman in de afzetgebieden. Een leuk voorbeeld is de winkel van Sinkel, waar je van alles kon krijgen wat je in het dagelijks leven nodig had. Anton Sinkel was in 1821 als marskramer in garen en band vanuit Westfalen Nederland binnengelopen.

Na verloop van tijd liepen er allerlei handelsroutes vanuit Duitsland naar de buurlanden: hanzewegen, hessenwegen, marskramerwegen en postwegen. Brede, onverharde wegen voor een doorgaande handelsverbinding waar de marskramers en voerlieden gebruik van maakten. Zo komt de naam Hessenweg nog veelvuldig voor op de Veluwe en in de Gelderse Vallei. Van en naar (Zuid-) Duitsland trokken zware, door paarden getrokken vierwielige Hessenwagens met een bocht om dorpen heen. De brede sporen die de Hessenwagens trokken werden Hessenwegen genoemd. De naam is afgeleid van het Duitse Hessen omdat veel voerlui met dit soort wagens daar vandaan kwamen. De kostbare lading bestond uit maalstenen uit de Eifel, potten, pannen en voorwerpen van aardewerk.

Uiteraard waren er in die tijd geen gemarkeerde, mooi aangelegde wandelpaden. Het was niet ongevaarlijk op de onverharde, slecht begaanbare wegen waar rovers op de loer lagen. Ook waren er moeilijk doorwaadbare plaatsen onderweg en wilde dieren. Nu is het heerlijk wandelen door deels nog oorspronkelijke landschappen van Nederland en de oude handelssteden als Oldenzaal, Deventer, Amersfoort en Leiden. U hoeft alleen de wit-rode markering maar te volgen.

Om Delden te verbinden met de Regge liet graaf Carel George van Wassenaar Obdam, eigenaar van havezate Twickel, in de jaren 1771-1775 een elf kilometer lang kanaal graven: de Twickelervaart. Uit eigen zak betaalde hij hiervoor maar liefst 60.000 gulden. Het bleek een goede investering: de kosten had hij er dankzij tolgelden al in enkele jaren uit. Het kanaal diende voor het transport van textielproducten die op de boerderijen gemaakt waren. Dit gebeurde met zompen: een eenmansschip dat werd geboomd (voorgeduwd) of gezeild. Ook het hout uit de Twickelse bossen werd ermee verscheept.

De ongeveer 50 kilometer lange rivier de Regge ontspringt in Diepenheim bij landgoed Westerflier. De rivier was in het verleden een levendige handelsweg. In het begin van de 14e eeuw werd de rivier voor het eerst bevaren. Om de waterstand beter te beheersen werd na 1884 de rivier steeds meer gekanaliseerd. Desondanks trad de rivier nog regelmatig buiten zijn oevers. In de 20e eeuw veranderde de Regge langzamerhand in een open riool waarin steeds meer afvalstoffen geloosd werden. Gelukkig is onder de nieuwe opvattingen over natuurontwikkeling de Regge in ere hersteld en benoemd tot verbindingszone. De rivier is nu een meanderend lint in het landschap waarlangs flora en fauna zich ongehinderd kunnen verplaatsen en wandelaars en fietsers van de omgeving kunnen genieten.