Langs Brabantse vennen
Nederland, Noord-Brabant, Valkenswaard
De eerste Brabantse bewoners vestigden zich op de rand van natte beekdalen en de hoger gelegen gronden. Ze verdeelden hun land in kampen (Kempen). Een kamp is een stuk bouwland, in de buurt van een boerderij waar men voedsel verbouwde: gerst, boekweit, aardappelen en peulvruchten. De broeken of beemden lagen in de drassige beekdalen en dienden als wei- en hooiland. Op de zandige, hoge delen groeide hei, waar de boer zijn schapen liet grazen. Al wandelend kunt u hier genieten van de laatst overgebleven vennen, beemden en heidevelden. Natuurlijk wordt de slingerende Dommel, waarlangs de Venbergergse molen al eeuwen draait, niet overgeslagen.
Hond mee? / Toegankelijkheid
Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege de smalle zandwegen en de hellende paden.
Paden: onverharde paden: grind-‚ zand-‚ gras- of schelpenpad
Routebeschrijving
Let op: bij regenachtig weer kan de route vanaf de twee picknickbanken* zeer drassig zijn. Goed schoeisel wordt aanbevolen.
1. Bij de kerk en cafe 'In de Swaen': Markt wordt Peperstraat. Tweede weg rechtsaf, Pr. Bernhardstraat. Einde weg linksaf: Wilhelminapark. Tweede weg rechtsaf, Reisvennestraat. Na 300 meter linksaf, Hoge Akkers.
2. Rechtsaf Vinkenslag na 300 meter. Einde weg linksaf. Bij rotonde rechtsaf oversteken en pad langs geluidswal aan rechterzijde volgen, Zuidelijke randweg. Bij volgende rotonde linksaf, Molenstraat. Asfaltweg volgen.
3. Venbergse watermolen (rechts) en Touristenoord Venbergen (links) passeren. Asfaltweg volgenen bij P-21394 linksaf richting Malpievennen via zandweg met fietspad. Na Molenven (links) zandweg rechtdoor volgen. Langs afsluitboom en zandpad volgen.
4. Voor uitgestrekte heideterrein (rechts) bij twee picknickbanken* rechtsaf (bordje Brandweer), zandweg. Na ca 200 meter linksaf pad langs bord 'Heide beheer'. Verderop langs houtsculptuur 'De uil' en verderop bij picknickbank linksaf. Pad over heide, later met bocht naar rechts.
5. Bij knooppunt 5 naar links. Verderop na houten brug het zandpad langs het ven (rechts) blijven volgen. Bij bord 'Groot Malpieven' rechts aanhouden. Op asfalt rechtsaf, fietspad.
6. In de bocht naar rechts, links aanhouden en de heuvel op. Rechtsaf en verderop zandpad volgen (links is rivier de Dommel). Pad langs asfaltfietspad volgen. Bij klinkerpad het fietspad schuin oversteken en zandweg vervolgen.
7. Na afsluitboom zandweg parallel aan fietspad ca. 1.200 meter volgen. Meteen na bordje knooppunt 97 linksaf, bospad wit-rode markering. Op splitsing rechts. Na klaphekje komt u in de Malpiebeemden.
8. Rechtdoor, smal pad door weiland, langs bomen (rechts) richting bruggetje over de Dommel. Meteen na brug rechtsaf, langs de Dommel. Einde weg op zandpad links.
9. Rechtdoor via grasdijk, langs diepe greppels. Na bocht rechts gaat u linksaf. Grasdijk volgen. Na rietafzetting en houten huisje (rechts) op viersprong rechtsaf. Op kruising met zandweg linksaf.
10. Eerste zandweg rechtsaf. Op kruising met klinkerweg linksaf. Eerste klinkerweg linksaf(Schafterdijk), wordt bospad. Op fietspad voor verkeersweg linksaf. Bij knooppunt 79 rechtsaf verkeersweg oversteken. Graspad door akkerland volgen.
11. Bij knooppunt 77 linksaf, graspad volgen. Rechtdoor asfaltweg oversteken. Langs afsluitboom het bospad vervolgen. Verderop passeert u het Brugven (rechts).
12. Na slagboom op kruising rechtdoor via smaller paadje. Na afsluiting met paaltjes op kruising met asfaltweg linksaf, de Sil. Voorbij begraafplaats rechtsaf, zandweg, de Kelder. Rechtdoor bij houten slagboom.
13. Einde weg rechtsaf. Bij rotonde linksaf, Zuidelijke Randweg oversteken. Iets verder bij begin muur doorgang fietspad door muur van glas volgen. Rechtsaf en zijwegen negeren (verderop bordje Heistraat).
14. Weg rechtdoor volgen. Heistraat wordt Peperstraat. Deze volgen tot het einde. Aan het einde van de straat bent u terug bij de Markt.
De Brabantse vennen
Het Brabantse landschap is gevormd door het bewegen van aardkorsten. Rivieren als de Dommel sleten het landschap diep in en vormden dalen. Ze bestonden uit klei. Op de hoger gelegen delen werd zand afgezet. Doordat het grondwater steeg, ontstonden er vennen op deze stuif- en dekzanden. Vennen met een niet doorlaatbare ondergrond staan vrijwel nooit droog; het regenwater zakt er niet weg. Vennen met een doorlaatbare bodem, zoals het Malpieven, kennen een wisselende waterspiegel. Ze staan soms helemaal droog. Veel vennetjes zijn verdwenen; gelukkig worden de overgebleven vennen zorgvuldig in stand gehouden.
Venbergse watermolen
De Venbergse watermolen, oorspronkelijk uit de 9e eeuw daterend, maalde en maalt nog steeds olie én graan. Vroeger waren boeren lange tijd verplicht om hier hun graan te laten malen. In het café kunt u heerlijke Brabantse boekweitpannenkoeken proeven. De ingrediënten zijn uiteraard gemalen door de molen.
Molenven
Dit ven is door de mens aangelegd. Het diende als wateropslag voor de Venbergse watermolen, iets verder stroomafwaarts gelegen. Als de Dommel een te hoge waterstand had, werd het water opgeslagen in dit ven.
Groot Malpieven
Het Groot Malpieven is een van de grote vennen in De Malpie. Vroeger lagen er in Brabant veel van deze vennen. Ze zijn ontstaan door de wind. Dat is goed te zien is aan de langgerekte vorm van het ven. Het Groot Malpieven trekt veel vogels aan die op het water of langs de kant zitten te broeden.
Malpiebeemden
De Malpie is een van de laatste natuurreservaten van de Kempen. Het glooiende land bestaat op de hoger gelegen delen voornamelijk uit heidevelden. Op de lagere, voedselrijke delen groeien het pijpenstrootje, zonnedauw en rendiermos. De Malpiebeemden bestaat uit kleine percelen grasland, afgewisseld met moerassen en moerasbosjes. Dwars erdoorheen slingert het riviertje de Dommel.