ANWB HomepageEinde van de wereld
Nederland, Friesland, Makkum
In het uiterste noordwesten van Friesland, vlak tegen het IJsselmeer, ligt Makkum. Ooit voerden de vissers hier onafgebroken haring, paling, ansjovis en schol aan. Nu herinneren alleen het Waaggebouw, de fraaie koopmanshuizen en de Koninklijke Tichelaar aan de vroegere bedrijvigheid. Vanuit Makkum waai je lekker uit over de dijk. Piaam lijkt het einde van de wereld. Vanuit de vogelkijkhut kijk je uit op de eenzame rietvelden van de Kooiwaard en Zuidwaard. In het voorjaar kleuren ze geel van de dotterbloemen, later volgen duizenden orchideeën. Tot slot flaneer je nog even over het populaire Makkumerstrand.
Tip: neem een verrekijker mee!
Hond mee: honden zijn niet toegestaan op deze wandelroute.
Toegankelijkheid: deze route is niet toegankelijk voor mindervaliden vanwege de onverharde paden, hekjes met overstap en trappen.
Paden: deze route voert voor 15% over onverharde paden.
1. Vanaf het parkeerterrein bij de rotonde via het schelpenpad de dijk op en RA richting Makkum over de Workumerdijk, met de Buitenhaven aan de linkerhand. De dijk blijven volgen (bovenlangs) en eerste RA, Schans. Einde LA, Brouwerssteeg. RD, over de brug (kijk vóór de brug even achterom naar het prachtige klokgeveltje uit 1748), en RA, Pruikmakershoek. Weg ‘om de punt’ langs het water volgen. Op de volgende hoek (kruising met Waagsteeg en Markt) staat het Waaggebouw.
2. RD over de Markt. RA, Kerkstraat (let op een aantal oude panden waaronder twee fraaie herenhuizen). Steeds RD langs kerkelijk centrum aan je linkerhand. Einde LA, Weg met bocht naar links volgen, wordt klinkerweg, Kerkeburen. 1e RA, Kerkeburen. Vlak voor de Van Doniakerk LA, pad Kerkeburen 25-29 in. Einde pad rechtdoor, weg oversteken en trap op naar de dijk. Bovenaan LA.
3. Bij bankje, na houten woningen op palen, links aanhouden (grasdijk) en door klaphekje langs dijkwoningen. Via tweede trapje links of rechts langs voormalig Post- en Telegraafkantoor It Posthuys naar Plein. Einde Plein, direct na Hotel-Restaurant De Zwaan RA (Kerkstraat). RD over brug/sluis. (Voorbij de brug staat rechts aan het water een leugenbank of ‘leugenbolle’, waar men al eeuwenlang bijeenkomt voor een praatje of een sterk verhaal). Pad rechts naar beneden volgen, langs de Makkumer haven.
4. Pad langs de haven volgen. Einde pad LA en op voorrangsweg RA naar de rotonde. Bij rotonde (tegeltjes van Makkumer aardewerk!) RD. Na rotonde over hek de grasdijk op richting Piaam (hier kunnen schapen lopen). Dijkvaart aan linkerkant. Bij hek, bankje RD.
5. Bij volgende hekken met bankje bij Piaam, RD over de hekken, langs Piaam. Vóór het volgende hek RA naar beneden, door stalen hek en over stalen trap richting Vogelkijkhut De Ral. Vanaf vogelkijkhut hetzelfde pad terug, over de dijk en RD over brug, Kooireed. Na ca. 100 m over parkeerplaatsje LA over dijkje, graspad langs sloot (let op: bij droog weer is dit pad begaanbaar, maar bij regen niet).
6. Over bruggetje en RA, Piaam in langs 't Fûgelhûs richting PKN-kerk en Restaurant Nynke Plaets. Zelfde weg terug naar de ingang van het dorp. Asfaltweg oversteken, dijk op en RA. Dijk RD volgen naar Makkum. Dijkvaart nu aan de rechterhand.
7. Bij de rotonde links aanhouden over het fietspad en LA, richting Holle Poarte en Strand (Suderseewei). Fietspad langs de weg volgen. Bij de rotonde LA (Langezand) en voor de receptie van Beach Resort Makkum RA (Borndiep). Na splitsing rechts aanhouden. Einde RA, langs het Makkumerstrand. Bij de ‘pier’ RA om het Strandhuys heen, over de promenade. RD langs de bushalte en weg volgen (De Holle Poarte). Weg volgen met bochten, rotonde RD (Suderseewei), tot je weer bij de rotonde en de parkeerplaats komt.
Zonder water had Makkum nooit bestaan. Naast de Melkvaarten en de Kleine Zijroede zorgde de ligging van Makkum aan de monding van de Grote Zijlroede voor bedrijvigheid en economische groei in het kleine dorp. In het Waaggebouw (1698) werden vroeger boter, kaas en vlees gewogen. Iets verderop werden de waren verhandeld op de markt. In de woning achter de Waag woonde de waagpachter.
De PKN-kerk uit 1660 is, naast het Waaggebouw, hét statussymbool van het dorp. In 1652 werd het oude kerkje voorzien van een nieuwe toren. Toen die toren er eenmaal stond, stak de oude kerk schril af tegen de nieuwe toren. Dus werd er ook een nieuwe kerk gebouwd. De kerk is versierd met zandstenen blokken. Een zeepaard dient als windwijzer. De kerk is niet open voor bezoek.
Midden in de uitgestrekte rietvelden van natuurgebied de Koaiwaard staat vogelkijkhut De Ral van It Fryske Gea. Neem een verrekijker mee, dan kun je de vogels goed observeren op deze stille plek. Met wat geluk zie je een havik, baardmannetje of zelfs een roerdomp.
In het kleine museum ’t Fûgelhûs (het vogelhuis) tref je een bijzondere collectie aan van ruim 200 verschillende vogels uit de omgeving (Buren 6, beperkt geopend, alleen ’s zomers). Het Fûgelhûs is ondergebracht in een uit 1889 daterend kerkgebouw. (Open? Check: tel. 0515-232724).
Op warme zomerdagen heerst hier een gezellige drukte rond het strand en de boulevard: een dagje Makkummerstrand bij recreatiezone De Holle Poarte is een populair uitje. Met zijn speeltoestellen en ondiepe waterkant trekt het veel gezinnen met jonge kinderen, maar ook stellen flaneren graag langs de winkeltjes. Het IJsselmeer trekt surfers en andere watersporters.