Dolen in de Achterhoek

Hond mee: tijdens deze route mogen de honden in het bos bijna overal los, behalve op de kleine zandwegen.

Toegankelijkheid: deze route is geschikt voor mindervaliden. Het paadje langs de Vordenseweg is daarentegen niet geschikt voor mindervaliden, maar dat is gemakkelijk te omzeilen: op de Dorpsstraat vóór de rotonde ra de Wiersseweg in en la Boomgaard. Met de bocht mee naar links en dan ra de Binnemansdijk in. Vervolg de reguliere route.

Paden: deze route voert voor 55% over onverharde (zand)paden.

A. Tegenover station richting Ruurlo Centrum, Stationsstraat volgen, langs kerkhof en Sint-Willibrorduskerk (links). Voorrangsweg oversteken en rd, Domineesteeg, langs muziekkoepel. Einde weg la, Dorpsstraat. Bij rotonde rechts aanhouden en het paadje volgen rechts langs de Vordenseweg. Eerste weg ra, Boomgaard. Eerste weg la, Binnenmansdijk, wordt zandweg.
Spoor over en ra, Loorsteeg (doodlopende weg). Ca. 75 m vóór volgende overweg la, bosweg in, na 50 m op splitsing rechts aanhouden. Eerste zandpad ra, tussen weilanden door, langs hardstenen bank. Over houten brug over de Baakse Beek.
Over brug vóór bankje meteen ra, breed slingerend bospad. Verkeersweg (Vordenseweg, Let op: gevaarlijk punt!) rd oversteken, links van huisnr. 4 bospad in. Op kruising rd richting Pannenkoekenboerderij De Heikamp. Hengeloseweg schuin oversteken en over parkeerterrein van de Heikamp (aan rechterhand is Toeristisch Overstap Punt (TOP) de Heikamp, links ligt de Doolhof).

B. Sla meteen achter het restaurant (en voor de parkeerplaats) linksaf het Kabouterpad op. Op heuvel met picknickbank en zevensprong rd. (Op deze heuvel stond tot 1830 een molen) Breed bospad langs heideveld (rechts) volgen. Na afsluitboom ra, Oude Zelhemseweg.
Op kruising bij P-23756 la, Rommelderdijk. Zelhelmseweg oversteken richting Marienvelde, Spijkerdijk. Eerste asfaltweg la, Hillebrandsweg. Verharde weg wordt zandweg. Op kruising bij bosrand rd. Bosweg omzoomd door eiken volgen.
Bij bankje asfaltweg oversteken, onverharde weg met eiken. Verderop Baakse Beek oversteken. Rd via brede houten brug over slotgracht van Huis te Ruurlo. Na brug op parallelweg ra. (Je kunt rechts een extra lus rond Huis te Ruurlo maken.) Bij rotonde rd, Rondweg-Zuid oversteken (Let op: gevaarlijk punt!), fietspad langs Vordenseweg. Voor spoorwegovergang ra, Houtwal en via voetgangersbrug naar station.

Aan de rand van Ruurlo staat een opvallende katholieke kerk die is gewijd aan Sint-Willibrord. Lange tijd gingen de na de Reformatie overgebleven katholieken ter kerke in schuilkerken rond Ruurlo. In 1801 ontstond er weer een parochie en in 1869 werd de huidige neogotische kerk gebouwd, een ontwerp van architect Pierre Cuypers, bekend van het Centraal Station en het Rijksmuseum in Amsterdam. De protestantse dorpskerk aan het Kerkplein oogt soberder, is ouder en stamt uit de 14e eeuw.

Verscholen in de Boswachterij Ruurlo ligt de historische Doolhof die in 1891 werd aangelegd naar Engels voorbeeld (zie kader). Het uitgestrekte landgoed van Huis te Ruurlo wordt beheerd door Staatsbosbeheer, dat het omvormde tot een loof- en naaldbos waarin veel vogels voorkomen, zoals de zwarte specht. Vlak voor de Heikamp doorkruist een opvallende oude beukenlaan het gebied. Hier liep vroeger een oude handelsweg naar Zutphen, een zogenaamde ‘Hessenweg’. Ook de naam van de pannenkoekenboerderij wijst op het verleden: ‘Heikamp’ verraadt dat er vroeger uitgestrekte heidevelden waren. In het open winderige landschap van dit ‘Windmeulenveld’ stond een houten korenmolen die in 1833 is afgebroken; alleen het oude molenplateau (de heuvel met zevensprong) is nog te zien. Staatsbosbeheer probeert het resterende stukje heide open te houden. De wandelaar wordt uitgenodigd om een handje te helpen en opschietende dennen en berkjes met geweld uit de grond te trekken.

Aan de rand van boswachterij Ruurlo voert de wandeling door een mooi coulisselandschap langs het stroomgebied van de Baakse Beek. Langs de velden staan enkele prachtige oude eiken en aan de Hillebrandsweg liggen grote Oost-Nederlandse Saksische boerderijen. Dit langwerpige boerderijtype wordt hallehuisboerderij genoemd. Het hallehuis heeft lage zijgevels en ver aflopende dakvlakken. Oorspronkelijk bestond het interieur uit één grote, open ruimte. Het vee stond aan de zijkanten en het hooi werd op zolder opgeslagen. Deze oervorm van de hallehuisboerderij staat bekend als het ‘los hoes’, dat in Twente tot na 1945 standhield. Na verloop van tijd werden woon- en werkgedeelte gescheiden door een brandmuur of er werd aan de voorkant, dwars op de boerderij, een woonhuis gebouwd.

Huis te Ruurlo is een oude havezate uit de 14e eeuw die voor het eerst werd bewoond door de heren van Roderlo. Ruurlo heeft zijn naam aan deze heren te danken, want Roderlo werd verbasterd tot Ruurlo. Toen het geslacht Roderlo in de 15e eeuw uitstierf, kwam het kasteel in handen van de familie Van Heeckeren en bleef dat ruim vijf eeuwen. Verbouwingen in de 17e en 18e eeuw gaven het kasteel zijn huidige uiterlijk. In 1977 werd Huis te Ruurlo in gebruik genomen als gemeentehuis, maar in 2005 ging Ruurlo als gevolg van een gemeentelijke herindeling deel uitmaken van de gemeente Berkelland en verloor het kasteel zijn functie. Na een uitgebreide verbouwing fungeert het kasteel sinds de heropening in juni 2017 als een tweede vestiging van het Museum MORE van Hans Melchers. In het kasteel zijn nu de schilderijen van Carel Willinck te bewonderen.

Freule Sophie van Heeckeren, eigenares van Huize Ruurlo, liet in 1891 de Ruurlose Doolhof aanleggen. Staatsbosbeheer heeft de sterk verwaarloosde doolhof in 1975 flink opgeknapt. ‘Wie wil dolen in het groen, moet dat in dit doolhof doen’, staat er boven de ingang te lezen. Deze heggendoolhof is met 1188 meter haag de grootste van Europa. Wie uiteindelijk het midden van het labyrint heeft gevonden, wordt vanaf de uitkijktoren beloond met uitzicht op de dolenden die na jou komen.