ANWB HomepageBommelsteinroute
Nederland, Noord-Holland, Nederhorst den Berg
Ollie B. Bommel en zijn kasteel geven deze route zijn naam. Achter de kasteelmuren in Nederhorst den Berg gingen namelijk de Toonder Studio’s schuil, vanaf 1967 tot ver in de jaren negentig. Hier maakt de Vecht een grote slinger naar het westen. U volgt die slinger over het rustige asfaltweggetje langs de rivieroever met wijde uitzichten over de veenweiden. Water is er ook aan de oostzijde, waar de wandeling eerst de oevers van de diepe Spiegelpolder volgt en dan door de laatste veenwildernis terugkeert naar Nederhorst den Berg.
Hond mee: honden mogen op de meeste paden loslope, waar ze moeten worden aangelijnd staat aangegeven.
Toegankelijkheid: deze route is niet toegankelijk voor mindervaliden vanwege de smalle paden.
Paden: deze route voert voor 45% over onverharde paden en verder over verhard wegdek (tegels, asfalt).
Er zijn in de Voorstraat in Nederhorst ten Berg twee gratis parkeerterreinen, rechts dichtbij de muziektent en links wat verder van de muziektent.
Let op: volg bij deze route de beschrijving hieronder en NIET de bordjes/paaltjes onderwerg.
1. Start bij de houten muziektent in de Voorstraat. Loop met de muziektent in je rug de Voorstraat in, die overgaat in de Reeweg. Wandel langs melkveebedrijf van Wijk, Reeweg 6 en angs de benzinepomp. Sla na nr. 12-3 LA de Petersburgseweg in. Aan het eind, rechts een hek, volg je het pad en je komt in de Horn en Kuijerpolder.
2. Ga aan het eind, links een hek, en sla LA ri de Vecht (volg de Bommelsteinroute) waar je na een paar honderd meter aankomt. Wandel een flink aantal km.’s RD langs de Vecht. Na Chalêt Parc de Vechtoever wordt de route onverhard. Blijf langs het water lopen (rechts aanhouden). Bij de openbare weg even RD over fietspad dat naar rechts afbuigt. RD weer langs de Vecht.
3. Na 100 meter, via parkeerterreintje, weer langs de oever van de Vecht lopen, over een grindpad (Jaagpad). Terug op de straat RA, Vreelandseweg, vervolgens de eerste straat LA, Esdoornlaan. Met de bocht mee naar links, Weth. Bloklaan. Waar de straat weer naar links afbuigt, RD richting wandelgebied, Uiterdijksehof. Steek de Meerhoekweg over.
4. Ga op de driesprong RD, Randweg en loop verder over het fietspad aan de rechterkant van de weg. Na ongeveer 100 meter RA en meteen LA, Kooikerboog. Einde weg RA, De Kooi. Parkeerplaats aan je rechterhand houden en RD lopen. Bij fietspad RA. Voor de brug LA en vervolgens rechts aanhouden (grindpad).
5. Voor een bruggetje RA en pad uitlopen, alle zijpaden negeren (ook het pad recht bij bord Strand Sporthal Spiegelglas). Je komt langs een stalen hek, daar scherpe bocht naar rechts en pad alsmaar (paar km) blijven volgen, met vele bochten. Pad wordt een verhard pad, Ankeveense pad. Volg dit pad langs de Molen en verderop via de verharde weg terug naar de muziektent.
Vlakbij de route ligt, op de Berg, de Willibrordkerk, naast de ingang naar het kasteel. De eeuwenoude kerk heeft een romaanse toren, 12e-eeuws schip en een vermoedelijk 14e-eeuws koor. Je ziet duidelijk de hogere ligging (zie hieronder). Daarna daalt de route snel af naar het opvallend brede centrum van Nederhorst den Berg. Van de 17e eeuw tot in de jaren zestig van de vorige eeuw liep dwars door de plaats een kaarsrecht kanaal dat de grote, naar het westen uitbuigende slinger van de Vecht afsneed.
De berg en het kasteel
Loop in Nederhorst den Berg naar de Willibrordkerk en u ziet dat deze duidelijk iets hoger ligt. Het bultje is een herinnering aan het landijs van de voorlaatste ijstijd, dat de zandgrond opstuwde. Natuurlijk een prima plek om te wonen, maar Berg is wellicht een ietwat overdreven benaming. Het eerste deel van de naam Nederhorst den Berg slaat op het kasteel, dat in oorsprong 13e-eeuws is. In het niet-toegankelijke kasteel waren in de vorige eeuw de Toonder film- en tekenstudio’s gevestigd. Vanwege de associatie met een van Toonders geesteskinderen, Heer Bommel, kreeg het kasteel in de volksmond de naam Bommelstein.
Het mooiste stukje gaat over het graspad dwars door de Horn- en Kuijerpolder. In het voorjaar vliegen kieviten, scholeksters en tureluurs op om de aandacht van de wandelaars af te leiden van de ligging van hun nesten. De slootkanten bloeien volop, omdat ze nauwelijks worden bemest. Dankzij die schrale, voedselarme omstandigheden neemt het aantal plantensoorten toe. De straatnaam Eilandseweg herinnert aan de tijd dat de polder alleen te bereiken was via een ophaalbrug over de Reevaart (het kanaal dat tot de jaren zestig de Vechtbocht afsneed).
Langs de Vecht dobberen luxe schepen. Als het landschap zich weer opent, markeren populieren het Amsterdam-Rijnkanaal en wie goed kijkt ziet de schepen achter de bomenrij langsschuiven. Het kanaal heeft de functie van de Vecht als vaarweg overgenomen – eerst als Merwedekanaal en na de verbeteringen van 1952 als Amsterdam-Rijnkanaal. Links is nog steeds zicht op de open veenweiden met de kerktorens van Nederhorst den Berg aan de horizon.
Voorbij Overmeer wandelt u langs de grote waterplas van de Spiegelpolder. Hier heeft het landschap de nodige metamorfoses ondergaan. Oorspronkelijk was het een veenwildernis, die werd ontgonnen en gebruikt als weidepolder. Maar het onderliggende veen was geld waard: na droging was het geschikt als brandstof. Zo ontstond een landschap van langgerekte petgaten waaruit het veen werd weggebaggerd en steeds smallere legakkers waarop het veen te drogen werd gelegd. Eind 20e eeuw kwam de ondergrond in zicht; onder het veen lag een dikke laag zand, bruikbaar voor ophoging van de bodem voor de aanleg van van nieuwe woonwijken en wegen. Grote hoeveelheden zijn weggebaggerd en er ontstond een waterplas van tientallen meters diep.
De wandeling buigt uiteindelijk af naar het laatste veenwildernisje. Hier is nog een klein stukje van het veenwinningslandschap bewaard gebleven. U ziet een legakker, met daaraan grenzend de leeggebaggerde petgaten. In het voorjaar zijn ze bekleed met een tapijt van witte waterlelies. Doet men niets dan zullen deze gaten langzaam maar zeker weer verlanden en eindigen als moerasbos. Langs de molen, een achtkante binnenkruier uit 1636 die ooit de Stichts-Ankeveensepolder bemaalde, gaat de route terug naar Nederhorst den Berg.