Lustwaranderoute oost
Nederland, Utrecht, Amerongen
Het oostelijke deel van de Lustwaranderoute toont een ander gezicht van de Utrechtse Heuvelrug. U fietst door de weelderige bossen van de boswachterijen Leersum en Amerongen. De bossen die de Heuvelrug bedekten waren aan het einde van de 17e eeuw door toedoen van mens en dier verdwenen. De Heuvelrug bestond uit heidevelden en zandvlakten. Na 1800 zetten de landgoedeigenaren de woeste gronden om in productiebossen. In het noorden grenst de Heuvelrug aan het open landschap van de Gelderse Vallei, in het zuiden maken de heuvels plaats voor het rivierlandschap.
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Tussen de knooppunten 11-12-71-82 gaat de route over een smal, halfverhard fietspad, houd rekening met tegenliggers en ga bij voorkeur achter elkaar fietsen.
• Bij knooppunt 23 steekt de route een drukke B-weg over; goed uitkijken.
• Tussen knooppunt 41 en 42 gaat de route over een smal fietspad, bovendien kan er na regenval zand op het asfalt liggen (uitgespoeld); houd rekening met tegenliggers en ga bij voorkeur achter elkaar fietsen.
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde en enkele andere smalle paden.
Ten noordwesten van Leersum ligt de Darthuizer Poort. Het is een vijfhonderd meter breed smeltwaterdal, dat ontstond toen het smeltwater zich na de ijstijd over de stuwwal een weg zocht naar de Rijn.
Vanaf het fietspad hebt u een fraai zicht op Het Leersumse Veld. Op de heidevelden heeft Staatsbosbeheer runderen ingezet als natuurlijke beheerders. Een kudde van ruim dertig piëmontezen houdt het gras kort, waardoor de heide weer de kans krijgt uit te lopen. De rechte rijen dennen met nauwelijks of geen ondergroei die de oude productiebossen op de Heuvelrug zo domineren, maken langzaam plaats voor meer open bossen, loofbossen of zelfs open terreinen. Insecten, schimmels, vogels en kleine zoogdieren vinden in de dode takken en bomen, die nu in tegenstelling tot vroeger op de bodem blijven liggen, voedsel en huisvesting.
Je fietst door het overgangsgebied van de Utrechtse Heuvelrug naar de Gelderse Vallei. Aan de noordkant doemen de rechte kavels van de afgegraven veengronden op; aan de zuidkant, na knooppunt 44, tref je een kleinschalig zandlandschap aan met lichtwelvende akkers.
Overberg is aan het einde van de 19e eeuw ontstaan toen boeren zich vestigden op de afgegraven veengronden. Voorbij dit buurtschap fiets je de bossen van de boswachterij Amerongse Berg in. Na knooppunt 43 gaat het landschap over in de Utrechtse Heuvelrug met oplopende weilandjes en ‘hellingbossen’. Links van de route zie je kasteel Prattenburg liggen. Op deze plaats staat al sinds de middeleeuwen een hoeve, later werd dit een jachthuis. Het huidige huis werd eind 19e eeuw geheel verbouwd door jonkheer Mr. van Asch van Wijck. In de jaren vijftig van de vorige eeuw is het huis gemoderniseerd. Het kasteel wordt nu particulier bewoond en is gesloten voor publiek. De Cuneraweg tussen Veenendaal en Rhenen leidt langs kasteel Prattenburg en het vrij toegankelijke Prattenburgse Bos. In totaal is het landgoed zo’n 150 ha groot.
Ter hoogte van de Galgenberg, een heuvel tussen Elst en Amerongen, bevinden zich enkele gerestaureerde grafheuvels uit de jonge steentijd (5300-2100 v. Chr.) en de bronstijd (2100-700 v. Chr.).
Het Informatiecentrum van het Utrechts Landschap bevindt zich op het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug in Amerongen. Hier vind je informatie over het ontstaan van de Heuvelrug en over onder andere de ijstijden en stuwwallen. Het informatiecentrum is gevestigd in een van de tabaksschuren aan de Veenseweg.
De uitkijktoren bij Amerongen – net na de Tabaksschuur aan de overzijde van de weg – kijkt uit over de Amerongse Bovenpolder. In de vergraven uiterwaard is veel water en er zijn allerlei vogelsoorten te zien. Het intieme kasteeldorp Amerongen ligt fraai op de overgang van de Heuvelrug naar het rivierengebied. In de uiterwaarden ligt het 17e-eeuwse Kasteel Amerongen. Een lange bakstenen muur scheidt het dorp van de kasteelgronden. In de ruige Amerongse Bovenpolder krijgt de natuur alle kans zich te ontwikkelen.