Nationaal Park De Veluwezoom

Natuur op eenzame hoogte

Nederland vlak? Klauter eens over de heidevelden van de Posbank, of bijt je tanden stuk op de Zijpenberg. Nationaal Park De Veluwezoom telt na Zuid-Limburg de hoogste toppen van Nederland. Knus toegedekt door een rijke schakering aan groen ‒ en eindeloos velden purperpaars in augustus.

Een eenzaam bonsai-eikenboompje richt zijn verkrampte takken naar de felblauwe hemel. Je ogen volgen het zanderige pad dat over de helling naar boven kruipt, links en rechts borstelig bruine heidestruiken. Een nijvere mestkever duwt een bolletje paardenmest voor zich uit door het zand, leeuweriken kwetteren hoog in de lucht. Bijna boven draai je je om. Het uitzicht is spectaculair: uitgestrekte bossen en heide, her en der een zandverstuivinkje en fietsers die over de beruchte steile Schietbergseweg naar boven stoempen. Op de achtergrond slingert de IJssel en daarachter, in de verste verte, ligt Duitsland.

Paviljoen de Posbank

Nog een klein stukje klauteren. Dan, over de rand: lachende mensen, fietsers die voorbij zwieren, het klinken van glazen en de geur van tosti's. Paviljoen de Posbank, verscholen tussen glooiingen en hoge bomen. Lekker! Maar eerst even genieten van het beroemde uitzichtpunt (90 meter boven NAP) aan de andere kant van de weg, met de stenen bank van voorzitter Pos van de ANWB, geschonken in 1918 en naamgever van dit bijzondere natuurgebied.

Zien en beleven

Gletsjers

Als je in De Steeg of Rheden onderaan een steile helling staat, zie je met eigen ogen: hier zijn gletsjers aan het werk geweest in de voorlaatste ijstijd. Deze heuvels zijn toen omhoog geduwd door het gewicht van het landijs dat vanuit Scandinavië naar het zuiden oprukte. Het smeltende water na de ijstijd heeft diepe geulen in de hellingen uitgesleten, vandaar dit grillige maar o zo fraaie landschap van De Veluwezoom.

Eenmaal boven zie je niet eens dat je op hoogte zit. Je wandelt of fietst in een glooiend landschap van heidevelden en loof- en naaldbossen. Tot je bij een weids uitzicht langs de rand van de Veluwe uitkomt: magisch!

Allemaal beestjes

Natuurlijk hoop je de Big Five te spotten als je op de Veluwe bent: edelhert, ree, wild zwijn, vos of das. Die kans is best aanwezig op een rustige plek, op een rustig moment van de dag. Maar er leven zo veel meer mooie beesten op de Veluwe. Zo'n joekel van een Schotse hooglander bijvoorbeeld. Niet wild, maar wel een ontzettend wilde haardos! Maak een microsafari en kijk ook eens naar beneden. De mestkever die zo lekker bezig is met een bolletje poep, de spin die zit te loeren in zijn web, of een hazelworm die over het zandpad glijdt. Wil je meer weten over deze wilde wereld? Op de website Veluwezoom in Beeld lees je alles over planten, dieren en het landschap van dit ruige natuurgebied.

De 4 jaargetijden

Op een mooie, zonnige dag de natuur in, wie wil dat nou niet? De frisgroene naaldjes van de lariks in de lente, de overweldigende paarse hei in augustus en de felgekleurde herfstbladeren van de eik en de esdoorn in het najaar, ze zijn op hun mooist als de zon schijnt. Jammer alleen van al die mensen... Doe 'ns gek en geniet van de stilte. De mist die het zicht beperkt, geluiden dooft en de zintuigen op scherp zet. Of een miezerige najaarsdag. Striemende regen in je gezicht, maar wat geeft het: het bos is helemaal van jou alleen. Dít is de natuur op z'n allerechtst.

Doen!

Het Nationaal Park Veluwezoom leent zich uitstekend voor een wandeling of fietstocht door de natuur, buiten de beschaving om. Wie wél graag een uitkijktoren beklimt of een terras bezoekt, kan beter eerst de kaart bestuderen. Langs de randen liggen de dingen die je kunt zien en doen. Eventjes met de auto dwars door het gebied rijden is er niet bij.

Wandelen en fietsen

Een pittige uitdaging zijn de steile hellingen langs de oostrand van de stuwwal. Of je nu fietst, wandelt of gaat mountainbiken of steppen, houdt rekening met paden die klimmen, dalen en slingeren als een achtbaan. Adembenemend in alle opzichten. Dit gebied is meteen ook een van de drukste delen omdat het goed bereikbaar is met de auto. Ga je voor de stilte, dan is de westkant een betere keuze. Aan de noord- en westkant zijn de hellingen over het algemeen minder steil.

• Verrassend: wandelroute Beekhuizen (4km), door heuvels en dalen, langs waterpartijen en mooie doorkijkjes.
• Uitputtend: mountainbikeroute Rheden/Veluwezoom, bijna 50 km lang stuiteren en hijgen langs de randen van de Veluwezoom (vignet verplicht).
• Vrijheid, blijheid: maak je eigen fietsroute over de Veluwe met de fietsknooppuntenplanner van de ANWB.

Omgeving Rheden/Dieren

Kinderwagen of rolstoel van de partij? Over het lichthellende Zigzagpad (Heuvenseweg) loop je naar een prachtig vergezicht over de Posbank. Het pad zelf is ook nog eens een fraai 'staaltje' bouwkunst (tikje roestig wel). De Rhedense Schaapskudde houdt domicilie onderaan de heuvel, als ze niet de hort op zijn om ‒ met de tanden bewapend ‒ de heide open te houden van ongewenste grassen. Je kunt hier zelfs een dagje mee met de herder. Nog iets verder naar beneden kun je alles te weten komen over De Veluwezoom in het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten. Voor de kids die hun energie nog niet kwijt zijn, is er een klim- en klauterpad.

Honger gekregen? In het park liggen Restaurant De Ruif en Paviljoen de Posbank. Iets drinken met appeltaart kan in de buitenlucht, bij het schilderachtige Koepel de Kaap (vanaf de Posbank een stukje naar het noorden).

Omgeving Loenen

Biologische groenten, kruiden en bloemen telen, kleinvee verzorgen, de jongeren die op Open Erf De Groote Modderkolk wonen en werken, zijn er druk mee. Je bent welkom voor een kijkje bij deze zorgboerderij mét theeschenkerij. Er ligt een (half)verhard tuinpad voor een fijn wandelingetje, ook geschikt voor kinderwagen en rolstoel. Je loopt dan langs de herenboerderij, een biologische coöperatie van en voor 200 huishoudens in de regio. In de winter staan er Brandrode runderen, een oud ras, in de potstal. Mooi man.

Ga je de dorpen uit, dan ben je in het westelijke deel van Veluwezoom aangewezen op je fietstas of rugzak als je trek krijgt. Kamp je in deze middle of nowhere met hongerklop, dan kun je uitwijken naar vliegveld Terlet en restaurant De Thermiekbel, aan de andere kant van de A50, met uitzicht op zweefvliegtuigen.

Zuidkant Veluwezoom:

Uitkijktoren de Emmapiramide, vlak bij het miljonairsdorp Rozendaal, biedt weids uitzicht over de boomtoppen. Niet te verwarren met die andere klim vlakbij, over asfalt, die ook wel de Emmapiramide wordt genoemd. Heb je een racefiets, dan moet je deze haarspelden beslist op je to-dolijst zetten. Na afloop kun je afzakken naar het beeldschone Kasteel Rosendael en je daar laten opfrissen door de stiekeme fonteintjes van de bedriegertjes. Ook genoeg te snacken hier, in de Oranje-rie bij het kasteel, The Hunting Lodge (Beekhuizenseweg). Of aan de voet van de haarspeldklim, bij restaurant Woodz (ook glamping).