Een droom die werkelijkheid wordt

Voor museumdirecteur Liesbeth van der Horst is de aanpassing van haar Verzetsmuseum in Amsterdam een langgekoesterde wens. Het ANWB Fonds helpt haar mee om haar museum permanent toegankelijk te maken voor ook doven en blinden. Het is het eerste museum in Nederland dat met dat doel wordt aangepast. De inspiratie voor het plan kwam uit Parijs.

Dat wil ik ook!

Jaren geleden bezocht Van der Horst in Parijs het beroemde Zadkine-museum, gewijd aan de kunstenaar die het bekende beeld in Rotterdam naar aanleiding van het bombardement van de havenstad maakte. En toen ze daar in Parijs tussen de beelden door drentelde, zag ze dat het museum was ingericht voor ook blinde bezoekers. Ze dacht: ,Dat wil ik ook!’. Jaren later gaat het gebeuren.

Toegankelijk voor mensen met visuele/auditieve handicap

Het Verzetsmuseum in Amsterdam, waar getoond wordt hoe sommige Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerden het apparaat van de Nazi-bezetter te saboteren, wilde haar eigen standaardexpositie toegankelijk maken voor mensen met een visuele of auditieve handicap. Daartoe vroegen ze een subsidie aan bij de Stichting het Gehandicapte Kind. 

En het Gehandicapte Kind was bereid mee te financieren. Echter alleen als ook de afdeling Verzetsmuseum Junior betrokken werd in het plan. Verzetsmuseum Junior, geopend in 2013, vertelt de waargebeurde verhalen van de Joodse Eva, Jan met ouders in het verzet, Nelly die leidster was van de Jeugdstorm van de Nederlandse nazipartij NSB en Henk uit een alledaags gezin dat zich aanpaste.

Beginnen in Verzetsmuseum Junior

Nu gaat die aanpassing plaatsvinden, als eerste in Verzetsmuseum Junior. Het betekent dat Van der Horst gaat pionieren. In Nederland heeft alleen het Rijksmuseum faciliteiten voor doven, echter niet voor blinden. In het Verzetsmuseum Junior kunnen straks beide groepen terecht. 

Voor doven en slechthorenden komt er een videotour met ondertiteling en een vertaling in Nederlandse gebarentaal. En er komen voelvoorwerpen en geleidelijnen voor blinde bezoekers. Zoals de ‘moffenzeef’ die letterlijk bevoeld kan worden. Een moffenzeef is een huiskamerantenne waarmee je het effect van Duitse stoorzenders kon verminderen, zodat je ongestoord naar Radio Oranje kon luisteren. 

Ervaring ook gebruiken in andere musea

Makkelijk is het niet om een museum zo aan te passen; de wensen van mensen die blind geboren zijn, zijn weer anders dan van hen die later blind zijn geworden. En de doven willen weer wat anders. En dan moet het museum natuurlijk ook nog aantrekkelijk blijven voor hen die kunnen zien en horen.

,,We zetten hier een stap naar een inclusieve samenleving, dat woord dat zoveel gebruikt wordt tegenwoordig, vertelt Van der Horst. ,,En we zijn heel benieuwd hoe dit gaat uitwerken. Het kan zijn dat dit uiteindelijk als het af is, duizenden extra kinderen naar dit museum gaan trekken. Want er wordt voor deze groep in Nederland momenteel nog bijna niets geboden. De lessen die wij hier gaan leren zijn straks ook interessant voor andere musea.’’

Tekst: Teije Brandsma
Foto: Arnaud Roelofsz