Swalmroute
Nederland, Limburg, Swalmen
Golvende Maasterrassen tot ver in Duitsland en het slingerende riviertje de Swalm bepalen het landschapsbeeld op dit deel van de oostelijke Maasoever. Deze tocht biedt een mooie afwisseling van velden en bossen, van de brede Maas en de vele snelstromende beekjes. Belfeld, Reuver, Beesel en Swalmen liggen ingeklemd tussen de Maas en de grens met Duitsland. Het Swalmdal is een bijzonder waardevol natuurgebied. Hier leeft de das en heeft hij zijn burchten gebouwd. Onderweg ziet u nog een andere burcht: het fraai gelegen Kasteel Hillenraad.
Tip: Fiets deze route via de gratis ANWB Eropuit app. Zoek de route in de app via de filters. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zo kun je niet verdwalen.
• De route gaat over meerdere onverharde paden, die bij droog weer in mul zand kunnen veranderen. Houd hier met name tussen knooppunt 90 en 88 rekening mee. Pas je snelheid hierop aan.
• Tussen 88 en 63 steekt de route de drukke Rijksweg over – hier goed opletten.
• In het grensgebied gaat de route over smalle binnenwegen waar ook vrachtverkeer rijdt. Fiets zo nodig achter elkaar en pas op met de bermverhardingen, waardoor je mogelijk ten val kunt komen.
Vanaf de grens fiets je naar Landgoed Hillenraad dat overwegend uit bos bestaat. Vanaf de weg is Kasteel Hillenraad te zien (niet toegankelijk voor bezoekers). Het stamt oorspronkelijk uit de 12e eeuw en werd in 1767 verbouwd. De voorburcht werd in de 20e eeuw gebouwd. Begin 21e eeuw werd de voorburcht gerestaureerd, maar brandde vlak daarna uit.
Het Swalmdal loopt van de grens bij Brüggen tot aan de monding in de Maas ten westen van Swalmen. In tegenstelling tot de Schwalm in Duitsland kan de beek in Nederland buiten de dorpen nog vrij meanderen. In het Swalmdal zijn verschillende natuurgebieden aanwezig waaronder de Donderberg, het Wielerbroek, de Haestert, de Leucker en het Groene Woud. Het landschap kent een reliëf door de overgang van de hoger gelegen droge en beboste terrassen naar het eigenlijke beekdal van de meanderende Swalm met zijn vochtige graslanden en broekbossen.
Op weg naar Beesel ligt links aan de Maas De Grauwe Beer, een van oorsprong Zaanse achtkante bovenkruier uit 1604 die in 1889 naar Beesel is overgebracht. Aan de oostkant van het oude centrum van Beesel ligt het omgrachte Kasteel Nieuwenbroeck. De Walsberg bestaat uit stuifduinen waarop naaldbos groeit.
Even voor knooppunt 99 ligt Ronkenstein, een gehucht met een beschermd dorpsgezicht uit 1776-1777. De buurtschap werd al in 1369 in de geschriften vermeld, maar de huidige gebouwen zijn dus jonger. Ronkenstein behoorde met zijn watermolen tot het bezit van Kasteel Nieuwenbroek (1560) in Beesel.
Het is de moeite waard om net voor de gebouwen even van de route af te wijken en linksaf te slaan, de Onderstehofweg op. Na 200m kom je bij het Klaashofkapelke, een Mariakapel uit 1761.
Na Reuver verlaat je het Maasdal richting hoogterrassen van de Maas die grotendeels in Duitsland liggen. De Nederlanders hebben de woeste gronden tot aan de grens ontgonnen.
Het Duits-Nederlands Grenspark Maas-Swalm-Nette bestaat uit afwisselende natuur- en cultuurlandschappen, zoals het Brachter Wald (1250 ha). Tot 1997 was dit militair gebied. Nadat de militairen vertrokken waren, werd het aangewezen als beschermd natuurgebied. De rest bestaat uit dennenbossen. Binnen het natuurgebied zijn nog enkele vindplaatsen van de rode dopheide. Ook zijn unieke populaties van de boomleeuwerik en nachtzwaluw te vinden. Binnen het omheinde gebied bevindt zich bovendien de enige damwildpopulatie binnen het grenspark. Het Brachter Wald sluit aan op het Brüggener en Elmpter Wald.
Nabij De Witte Steen werden in 1839 lage grafheuvels opgegraven, waarbij diverse urnen uit de late bronstijd (10e-8e eeuw v.Chr.) werden gevonden. Restaurant De Witte Stein ligt bij De Witte Steen. Volgens sommige Duitse historici werd op deze plaats vroeger door wijze mannen (‘Weisen’) recht gesproken.
Tussen knooppunt 53 en 97 rijd je over de weg die de (groene) grens vormt tussen Nederland en Duitsland. De weg is vrij van motorvoertuigen en op enkele plaatsen kun je nog de grensscheiding met draden zien, zoals die vroeger langs de gehele weg liep. Van oorsprong is dit een Romeinse weg uit de eerste eeuwen van onze jaartelling. Deze weg liep van Tongeren (Atuatuca Tungrorum) via Heerlen (Coriovallum) naar Xanten (Colonia Ulpia Traiana), destijds een van de belangrijkste steden van Germania Inferior.
