Swalmroute
Nederland, Limburg, Swalmen
Golvende Maasterrassen tot ver in Duitsland en het slingerende riviertje de Swalm bepalen het landschapsbeeld op dit deel van de oostelijke Maasoever. Deze tocht biedt een mooie afwisseling van velden en bossen, van de brede Maas en de vele snelstromende beekjes. Belfeld, Reuver, Beesel en Swalmen liggen ingeklemd tussen de Maas en de grens met Duitsland. Het Swalmdal is een bijzonder waardevol natuurgebied. Hier leeft de das en heeft hij zijn burchten gebouwd. Onderweg ziet u nog een andere burcht: het fraai gelegen Kasteel Hillenraad.
Werkzaamheden/omleiding
Tussen knooppunt 04 en 03 is bij Beesel een wegomleiding vanwege werkzaamheden; in het kader van hoogwaterbeveiliging is het Waterschap Limburg tot eind 2022 bezig met dijkversterkingen langs de Maas.
Volg de gele borden met een F, dan kom je uit op de Sint-Jorisweg; volg deze tot de veerpont, daar is knooppunt 03; vanaf daar kun je de normale route weer volgen (richting 06).
Tip: Fiets deze route via de gratis ANWB Eropuit app. Zoek de route in de app via de filters. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zo kun je niet verdwalen.
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• De route gaat over meerdere onverharde paden, die bij droog weer in mul zand kunnen veranderen en na hevige regenval modderig worden; houd hier rekening mee, met name tussen knooppunt 90 en 88.
• Tussen knooppunt 88 en 63 steekt de route de drukke Rijksweg over – let hier goed op.
• Tussen knooppunt 03 en 06 bevindt zich na het oversteken van de asfaltweg een paal midden op het pad.
• In het grensgebied gaat de route over smalle binnenwegen waar ook zwaar vrachtverkeer rijdt; fiets bij voorkeur achter elkaar en pas op met de bermverhardingen, waardoor je mogelijk ten val kunt komen.
Toegankelijkheid: deze route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.), mits men rekening houdt met bovenstaande punten (paal tussen 03-06!). Let op: na hevige regenval is deze route ongeschikt, vanwege het dan onbegaanbare modderpad tussen 90-88.
Vanaf de grens fiets je naar Landgoed Hillenraad dat overwegend uit bos bestaat. Vanaf de weg is Kasteel Hillenraad te zien (niet toegankelijk voor bezoekers). Het stamt oorspronkelijk uit de 12e eeuw en werd in 1767 verbouwd. De voorburcht werd in de 20e eeuw gebouwd. Begin 21e eeuw werd de voorburcht gerestaureerd, maar brandde vlak daarna uit.
Het Swalmdal loopt van de grens bij Brüggen tot aan de monding in de Maas ten westen van Swalmen. In tegenstelling tot de Schwalm in Duitsland kan de beek in Nederland buiten de dorpen nog vrij meanderen. In het Swalmdal zijn verschillende natuurgebieden aanwezig waaronder de Donderberg, het Wielerbroek, de Haestert, de Leucker en het Groene Woud. Het landschap kent een reliëf door de overgang van de hoger gelegen droge en beboste terrassen naar het eigenlijke beekdal van de meanderende Swalm met zijn vochtige graslanden en broekbossen.
Op weg naar Beesel ligt links aan de Maas De Grauwe Beer, een van oorsprong Zaanse achtkante bovenkruier uit 1604 die in 1889 naar Beesel is overgebracht. Aan de oostkant van het oude centrum van Beesel ligt het omgrachte Kasteel Nieuwenbroeck. De Walsberg bestaat uit stuifduinen waarop naaldbos groeit.
Even voor knooppunt 99 ligt Ronkenstein, een gehucht met een beschermd dorpsgezicht uit 1776-1777. De buurtschap werd al in 1369 in de geschriften vermeld, maar de huidige gebouwen zijn dus jonger. Ronkenstein behoorde met zijn watermolen tot het bezit van Kasteel Nieuwenbroek (1560) in Beesel.
Het is de moeite waard om net voor de gebouwen even van de route af te wijken en linksaf te slaan, de Onderstehofweg op. Na 200m kom je bij het Klaashofkapelke, een Mariakapel uit 1761.
Na Reuver verlaat je het Maasdal richting hoogterrassen van de Maas die grotendeels in Duitsland liggen. De Nederlanders hebben de woeste gronden tot aan de grens ontgonnen.
Het Duits-Nederlands Grenspark Maas-Swalm-Nette bestaat uit afwisselende natuur- en cultuurlandschappen, zoals het Brachter Wald (1250 ha). Tot 1997 was dit militair gebied. Nadat de militairen vertrokken waren, werd het aangewezen als beschermd natuurgebied. De rest bestaat uit dennenbossen. Binnen het natuurgebied zijn nog enkele vindplaatsen van de rode dopheide. Ook zijn unieke populaties van de boomleeuwerik en nachtzwaluw te vinden. Binnen het omheinde gebied bevindt zich bovendien de enige damwildpopulatie binnen het grenspark. Het Brachter Wald sluit aan op het Brüggener en Elmpter Wald.
Nabij De Witte Steen werden in 1839 lage grafheuvels opgegraven, waarbij diverse urnen uit de late bronstijd (10e-8e eeuw v.Chr.) werden gevonden. Restaurant De Witte Stein ligt bij De Witte Steen. Volgens sommige Duitse historici werd op deze plaats vroeger door wijze mannen (‘Weisen’) recht gesproken.
Tussen knooppunt 53-23-97 rijd je over de weg die de (groene) grens vormt tussen Nederland en Duitsland. De weg is vrij van motorvoertuigen en op enkele plaatsen kun je nog de grensscheiding met draden zien, zoals die vroeger langs de gehele weg liep. Ook liggen er verschillende kazematten. Van oorsprong is dit een Romeinse weg uit de eerste eeuwen van onze jaartelling. Deze weg liep van Tongeren (Atuatuca Tungrorum) via Heerlen (Coriovallum) naar Xanten (Colonia Ulpia Traiana), destijds een van de belangrijkste steden van Germania Inferior. Ter hoogte van het bord ‘U nadert 97’ lag ooit een gerechtsplaats, die bekend staat als Grietjens Gericht. Op deze plek kreeg in 1651 dienstmeid Grietje de doodstraf, volgens de overlevering omdat zij haar uit verkrachting geboren kind door verstikking had omgebracht.
