Rondom Epe-route
Nederland, Gelderland, Heerde
Epe en Heerde liggen op de oostelijke stuwwal van de Veluwe; dat voelt u in de benen. Tussen het hoogste punt (1.5 km vóór De Ossenstal) en het laagste (Oene) zit een hoogteverschil van 43 m. De landschappen zijn daardoor gevarieerd: hoog en droog met bos en hei, en nat, drassig en groen. In de IJsselvallei zijn parallel aan de stuwwal (in noord-zuid richting) weteringen gegraven om de enorme hoeveelheden Veluws kwelwater op te vangen. Eén wetering werd rond 1830 verbreed tot het Apeldoornsch Kanaal, dat u twee keer oversteekt.
NB: als er markt is in Heerde (vrijdagmiddag), zijn de routebordjes richting knooppunt 04 soms slecht te zien. Verlaat dan het dorp in zuidelijke richting via de Bonenburgerlaan en houdt op de splitsing rechts aan, langs de kerk.
Fietsveiligheid route-informatie:
• Op het tweede deel van deze route – door de bossen en over de heidevelden – bevinden zich ruwweg veel relatief smalle betonpaden met ernaast zandgrond; houd hier rekening met tegenliggers, pas je snelheid aan en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Tussen knooppunt 65 en 07 gaat de route over een vrij smal grindpad.
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovengenoemde smalle paden.
Landgoed Bonenburg (19 ha) is vrij toegankelijk het landhuis uit 1633 niet. De Grift, een 14e-eeuwse gegraven vaarweg tussen Hattem en Apeldoorn komt bij het landgoed samen met het Apeldoornsch Kanaal. Een zijtak van de Grift voedt de slotgracht.
In Oene komt u langs de zeskante stellingmolen Werklust uit 1858 (open apr.-sep. za 10-16 uur; okt.-mrt. za 10-13 uur). Hier lieten plaatselijke boeren hun tarwe en rogge malen, waarvan de bakker broden van vijf kilo bakte, vooral voor eigen gebruik van de boeren.
Hagedoorns Plaatse is een Veluwse boerderij uit 1715 met authentieke inventaris uit 1900, zowel binnen als op het erf (openingstijden op www.hagedoornsplaatse.nl). Verlaat bij de viersprong na het museum de route scherp naar links; na 750.m staat daar de gerestaureerde kopermolen van Zuuk (alleen van buiten te bezichtigen). Een gegraven beek (spreng) zorgde voor de aandrijving.
Trend bij Veluwse natuurbeheerders is het herstel van kwelzones door het stoppen van de ontwatering. Het mooiste voorbeeld is het Wisselse Veen, een moeras met riet en kikkers op 200 m van de droge hei! Ga ca. 2 km na knooppunt 22 bij een scheve viersprong rechtsaf van de route af (Tepelbergweg). Na ca. 1 km bereikt u het veen.
De geschiedenis van het gehucht Tongeren is nauw verweven met die van de familie Rauwenhoff, eigenaar van het landgoed. De Deense koopman Le Chevalier, getrouwd met de weduwe Rauwenhoff, stichtte in 1868 de Le Chevalier School. Oorspronkelijk was het een particuliere school voor kinderen van de pachters van het landgoed, voor wie de dorpsschool in Epe te ver lopen was.
Pannenkoekenrestaurant De Ossenstal brandde in 2003 af. In 2006 opende het nieuwe restaurant, ontworpen door Alberts & Van Huut, gebouwd van leem en FSC-hout uit het plaatselijke bos, geïsoleerd met schapenwol, het dak begroeid met gras en energiezuinig. De plek van deze uitspanning plus parkeerterrein, midden in de natuur, is en blijft omstreden.
De Renderklippen werden opgeworpen door de wind in de laatste ijstijd. De schaapskooi herbergt ’s nachts ca. 150 Veluwse heideschapen, een zeldzaam ras met glad haar op de kop en op de hoge poten.
