Ronde Venen-route
Nederland, Utrecht, Vinkeveen
- 31
- 28
- 29
- 39
- 1
- 2
- 49
- 48
- 44
- 38
- 59
- 16
- 60
- 24
- 58
- 53
- 51
- 31
De meeste polders in het Groene Hart hebben een rechthoekige vorm met rechte dijken, sloten en wegen. De Ronde Venen zijn daar een uitzondering op (de naam zegt het al). De buitengrens van deze 'waaier' van polders wordt gevormd door slingerende veenriviertjes als de Kromme Mijdrecht en Oude Waver. Het cirkelvormige patroon is bij Mijdrecht en Vinkeveen echter doorbroken als gevolg van turfwinning. De zo ontstane veenplassen werden drooggelegd, behalve de Vinkeveense Plassen. In de droogmakerijen overheerst de rechte lijn.
Veerpont Nes a/d Amstel–Nessersluis
Tussen knooppunt 29 en 39; vaart dagelijks, er kan met pin worden betaald; kijk voor de actuele vaartijden op de website.
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punt; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en mederecreanten en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Langs de Kromme Mijdrecht kan het (zeker op zomerse dagen) erg druk zijn; houd rekening met medeweggebruikers en fiets zoveel mogelijk achter elkaar.
Toegankelijkheid: deze route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.), mits je rekening houdt met bovenstaande punt.
Vlak na de pont bij Nessersluis over de Amstel staat Fort Waver-Amstel, een van de 42 forten van de Stelling van Amsterdam. In geval van oorlog kon het gebied voor het fort onder water worden gezet. Ook bij Botshol en Amstelhoek staan forten van deze verdedigingslinie.
De weg daalt af naar de droogmakerij Groot-Mijdrecht. Het oorspronkelijke veenmoeras is vanaf de 17e eeuw stukje bij beetje afgegraven om het (gedroogde) veen als brandstof te verkopen. Zo ontstond een meer, dat in de 19e eeuw is drooggelegd. Een deel van het gebied is nu ingericht als natte natuur. Het maakt deel uit van een keten natuurgebieden die de Nieuwkoopse en de Vinkeveense Plassen met elkaar verbinden (Plan De Venen).
Botshol is een natuurreservaat met open water, moeras, riet- en hooiland. Het is geliefd bij weidevogels en wintergasten (eenden en ganzen). Daarachter liggen de Vinkeveense Plassen, ook ontstaan door turfwinning maar in tegenstelling tot Groot-Mijdrecht nooit drooggelegd. De smalle stroken grond langs de oevers zijn legakkers waarop de gestoken turf te drogen werd gelegd.
De weg van Vinkeveen via Demmerik naar Donkereind is een restant van de middeleeuwse rondweg die als ontginningsbasis diende. Op de kaart is de kromming nog goed te zien. In de vroege middeleeuwen bestond dit gebied uit een ontoegankelijke veenwildernis. Op de vruchtbare rivierklei direct langs de riviertjes groeide moerasbos, het middengebied bestond uit veenmos. Rond 1100 trokken kolonisten vanaf de rivieren het veengebied in. Ze groeven ontwateringssloten en legden smalle paden (zuwen) aan. Deze sloten en paden waren gericht op het centrum van het veengebied, waar ze als spaken van een wiel bij elkaar kwamen. Tussen de buitenste cirkel en het middelpunt bouwde men de boerderijen aan een cirkelvormige ontginningsbasis. Daar zijn dorpen ontstaan als Wilnis, Mijdrecht, Vinkeveen, Demmerik en Donkereind. Een rondweg verbond de dorpen met elkaar.
Het complete verhaal van de ontginning wordt verteld in Museum De Ronde Venen in Vinkeveen (Herenweg 240, www.museumderondevenen.nl, apr-okt, wo-zo 14-17 uur).
De Kromme Mijdrecht is een prachtig riviertje met dichtbegroeide (riet)oevers en oude boerderijen met erfbeplanting. Van oorsprong zijn de Kromme Mijdrecht, Amstel en Oude Waver kronkelige veenstromen die zich een weg baanden door de ontoegankelijke moeraswildernis. De riviertjes steken nu uit boven de sterk ingeklonken en/of uitgeveende polders. Langs de rivier ligt vaak nog een strook niet-afgegraven veen, terwijl op enige afstand achter de dijk een diepe droogmakerij zichtbaar wordt. Dit is bijvoorbeeld te zien bij de Pondskoekersluis (tussen knooppunt 53 en 51).